Morgunblaðið - 12.04.1996, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 12. APRÍL 1996
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Gamli skólinn á afmæli
Ég vil hvetja bekkjar-
ráðsformenn og Nem-
endasambandsstjórn,
ATVIK höguðu því þannig, að
fyrir nokkrum dögum gekk ég um
gamla menntaskólann við Lækjar-
götu, Hinn lærða skóla, Mennta-
skólann í Reykjavík. Ég gekk hæð
af hæð, úr stofu í stofu og heils-
aði upp á þilin og skólaborðin,
myndirnar á veggjunum, bjölluna.
Og mér varð ljóst, að þannig hafði
ég ekki reikað um þessi sögufrægu
húsakynni í rúm fjörutíu ár, eða
frá því mér dvaldist þar dag hvern
í von um að verða að manni.
Fá hús á landinu eru sögufræg-
ari. Ég sá fyrir mér, hvernig þetta
hátimbraða hús reis upp úr torf-
kofaþyrpingunni, sem var höfuð-
staður landsins fyrir 150 árum,
reisulegt og stolt horfði það yfir
umhverfi sitt, vestur á Mela og
norður yfir Sund og sagði: nú skal
landið aftur rísa. Var nema furða
að Alþingi fengi þar bólstað, þegar
það reis einnig að nýju. Aldrei kem
ég svo á Sal, að ekki sjái ég fyrir
mér þjóðfundinn ljóslifandi, þeir
standa þama karlarnir, sá sem var
sómi okkar sverð og skjöldur, sá
halti og sá digri og halda áfram
að mótmæla allir.
•n
VINNINGASKRA
Útdráttur 11. april 1996
Nissan Patrol Wagon
Kr. 3.800.000,-
22797 *
Ferðavinningar
Kr. 50.000,-
396A ¥ 1774A * 5197A * 12064A * 50818B ¥
607A ¥ 2335A + 10354A * 12344A * 52614A *
992A « 2388B * 11168A * 31341A ♦ 54229B *
1043A ¥ 2726A * 11366A * 38717A ♦ 55936A ♦
1157A « 3100A ¥ 11443A ¥ 41741A * 61165A *
1248A * 5008A ¥ 11482A * 45929A * 70099A *
Ferðavinningar
Kr. 20.000,-
1750A ♦ 13067A ♦ 18839A ♦ 25010A * 40513A *
3244A* 13956A * 19792A * 31630A * 41557A ¥
8521A ♦ 15073A ♦ 20013B * 31744A ♦ 50229A *
10445A * 16975A ¥ 22707A ♦ 37694A * 51048A *
flúsbúnaðarvinningar
Kr.6000,-
210* 4090flt 116030* 19451A* 25066ftV 3£310flV 4246001/ 50641A* 6232304 76605fl*
49flí 41030* 11839AV 1957001/ 25430AI/ 32313AV 42577A* ,5099£flí 63202A* 76859flv
23904 4332A4 12738ft* 196650* £596304 323750* 42966fl¥ 51212fl* 6463904 77517A4
3530* 499004 129350» £02640* £755604 3£51£flV 43043AV 51451AV 649010* 17196*
393A4 5964A4 129780* 205150* 27600A* 3£5640* 434150* 51473A* 660880* £0606«
413A* 5992AV 131300V £05570* £82230* 325750* 441410* 5£0770* 667710* 220064
5630* 61650* 131370* 20879A* 289250* 32722A4 44506A* 52707A* 66966A* 71466*
7410* 64660* 1343004 212770* 26932ft* 33165A* 4491604 53021A4 67267R* £060864
9770» 66860* 1346904 21346A* 29197A* 337630* 452460* 530£6fl* 6602304 2840264
993A* 6905A* 1347ÚA* £14630* 2961604 344Ú3A* 45305A* 53341A4 684780* 265376«
10600* 85210* 134750* 21517AV £97650* 349070V 455460« 533910* 6698304 £99956*
14920* 8830A4 135100* 21978(4* 302370* 35040A* 468290* 538210* 690810* 307796*
16£004 69900* 138240* 22106A* 30326A* 36309A* «771004 544020* 691070* 357416*
203214» 92220* 144090* £29310« 30412A* 36348A* 481030* 544960* 705900* 436906*
2215A4 10105ft* 148760* 229410* 304600* 40063AV 461970V 5456304 71396A* 6666964
£56404 10346(1* 15274A* 2305904 30754A* 40335A* 48296(1* 54911(1* 71523(1*
30090* 10491(1* 1537704 234900* 306310« 404050* 467730* 561600* 716210*
3086(1* 10594(14 160120* 2357604 3114704 406030* 469550* 57108(1* 72040(1*
3105114 1067404 16160(1* 236510* 31190(1* 41060(1* 49312(1* 572310* 721210*
33470* 1073104 1661004 2391904 312630* 414830* 500180* 574140* 721860*
-■6530* 106860* 169700* 2455904 314430* 418140+ 500930* 5901504 722100+
36860* 109630* 174990* 245700* 315320* 420940* 501130* 5905204 7373104
365004 1136604 189600* 2477404 316690* 421620* 502410* 591410* 747690*
391304 114050* 1941504 249500* 316270* 4230304 502820* 6148204 764310*
En þarna er líka
Pálmi að brýna fyrir
okkur að verða ljós í
landinu, þama er sir
Edmund Hillary að
segja okkur frá því,
hvernig sé að klífa
hæstu tinda, þarna
erum við árla morguns
að syngja syfjulegri
rödd Yfir voru ættar-
landi og þegar laginu
lýkur erum við vöknuð
og orðið hlýtt. Þarna
buðu piltar forðum
stássmeyjum bæjarins
í léttan dans og þarna
reyndum við líka að
stíga í vænginn. Eða
hlýddum á skáldin og tónlistar-
mennina sem vitjuðu okkar.
Ég sé piltana á Langalofti vera
að undirbúa Holbergssýningar fyr-
ir tæpum 150 árum, upphaf að nær
óslitinni hefð, sem á sér fáar hlið-
stæður í veraldarsögunni, en rætur
gamlar til Bessastaða og í Herra-
nóttina í Skálholti. Vitið þið hvar
Langaloftið var? Það var ekki uppi
undir risi, segir Heimir Þorleifsson,
heldur í stofunum til vinstri, þegar
gengið er í salinn. Hver stofa á
sér ekki bara sögu, heldur margar
sögur. Það var ekki að ófyrirsynju,
að hér var haldin sögusýningin
mikla, þegar íslendingar báru loks
gæfu til að stofna lýðveldi. Þarna
hafði nefnilega stór hluti sögunnar
gerst. Og gerist enn.
En þessi koma mín í gamla skól-
ann var ekki ánægjan ein. Það er
allnokkur venja siðmenntaðra
þjóða að hlúa vel að verðmætum,
rækta sameiginlegar minningar
með sýnilegum hætti. Og einhvern
tíma þótti góðu skáldi
miður að Snorrabúð
væri orðin stekkur.
Svo ég kom mér að
efninu: Skólinn lítur
allvel út hið ytra, hið
innra er ástand hans,
með leyfi að segja,
ekki sem skyldi. Fyrir
þau yfirvöld, sem bera
ábyrgð á viðahldi
þeirra fáu húsa, sem
hafa ótvírætt menn-
ingarsögulegt gildi,
fyrir þá sem vilja, að
æskulýður landsins lifi
og læri í umhverfi,
sem skapar eðlilega
virðingu fyrir verð-
mætum og fæðir af sér mennilega
umgengni. Ekki sem skyldi fyrir
okkur öll, hvort sem við sóttum
þennan skóla eða ekki. I fáum orð-
um sagt: Innréttingar skólans og
búnaður hafa látið mikið á sjá, og
hér er átaks þörf.
Og skólinn á einmitt 150 ára
afmæli á þessu ári. Þess verður
ugglaust veglega minnst, svo sem
vera ber. En ein er sú afmælisg-
jöf, sem skólanum og nemendum
hans í dag kemur bersýnilega best.
Vinur minn og bekkjarbróðir,
Benedikt Blöndal, síðar hæstarétt-
ardómari, ritaði eitt sinn grein í
skólablaðið sem lauk á orðunum:
Sýn dug! Verið ljós í landinu! Okk-
ur þótti þetta nokkuð hástemmt,
en áttum þó til að syngja þetta
með sínu lagi, þegar vel lá á okk-
ur. Mörg skólasystkinin urðu
reyndar hin ágætustu ljós í landinu
og hafa sýnt góðan dug. Hversu
mikið þau hafa þakkað það dvöl
sinni í gamla skólanum, skal auð-
segir Sveinn Einars-
son, til að setjast saman
á rökstóla og hefja
skipulagsstarf. Afmæl-
isárið er hafið.
vitað látið ósagt. Júbileumsár-
gangar hafa reyndar árlega sýnt
í verki hug sinn og þakklæti til
þessarar stórmerku gömlu
menntastofnunar.
En nú er tilefnið stærra og
stærra átaks þörf. Ég vil hér gera
það að tillögu minni, að allir þeir
árgangar sem uppistandandi eru
taki sig nú saman og færi skólan-
um þá gjöf sem mest er þörf: þá
umgjörð sem saga skólans og lif-
andi starf hans í dag á skilið.
Menn geta auðvitað einbeitt sér
að einstökum stofum sem þeim eru
öðrum kærari eða sérlega minnis-
stæðar af öðrum orsökum, og þess
má kannski geta með litlum vegg-
merkingum. Ef allir eru samtaka,
þarf þetta átak ekki að létta pyngju
hvers og eins til neinna muna. Eða
hvern munar svo sem um 2.000
krónur, þegar svona stendur á?
Ég vil hvetja bekkjarráðsformenn
og nemendasambandsstjórn til að
setjast saman á rökstóla og hefja
skipulagsstarf. Afmælisárið er haf-
ið!
Gamlir og nýir menntskælingar.
Sýnið nú dug! Og verið ljós í land-
inu!
Höfundur er leiksljóri og rithöf-
undur.
Sveinn
Einarsson
Fj ármálaráðherra skilur
ekki dómsmálaráðherra
og því síður lögregluna
ÞAÐ er auðvitað
Ijármálaráðherra, sem
skammtar dómsmála-
ráðherra alltaf svo litla
peninga handa lög-
reglunni og tollvörð-
um, þannig að ekki er
hægt að halda úti al-
mennilegri löggæslu
né tollgæslu, svo ég
tali nú ekki um fíkni-
efnadeildina.
Það vantar kraft,
dug og skilning á
vandamálunum fíkni-
efna. Til þeirra á ekki
spara. Þetta er upp á
líf og dauða. Þetta
ættu þessir ráðamenn
að vita. Þessi vandamál, sem eru
að verða þjóðarböl, svo maður segi
það nú enn og aftur. Þetta hefur
komið á borð alþingismanna, en
þar er bara kjaftað og kjaftað, en
ekkert gert. Svo eru lögreglumenn
og tollverðir teknir á teppið og fá
áminningu og jafnvel reknir fyrir
að segja sannleikann, þótt þeir séu
oft búnir að tala um manneklu og
það sé ekki hægt að standa í stykk-
inu. Þeim líður illa af því að þeir
komast ekki yfir verkefni sín, þrátt
fyrir harðan vilja. Þetta er búið
að ganga svona lengi bæði hjá lög-
reglunni og tollvörðum. Yfirmenn-
irnir vissu það, eða áttu að vita
það, en höfðu ekki bein í nefinu
til að láta yfirmenn sína í dóms-
málaráðuneytinu vita hvernig mál-
in stæðu. Allir hræddir við að segja
sannleikann. Það er víst það eina
sem má ekki hjá opinberum starfs-
mönnum. í nýju lög-
unum um lögreglu-
menn er enn hert á
þessu.
Lögreglumenn eiga
auðvitað ekki að tala
neitt um störf sín út
í bæ, enda gera þeir
það ekki, minnugir
þagnarskyldunnar.
I nýju uppkasti að
lögum um lögreglu-
menn er talað um að
þeir megi ekki vinna
aðra vinnu. Hvernig
er hægt að ætlast til
þess þegar laun lög-
reglumanna eru svo
lág, að lögreglumaður
með þijú börn getur ekki fram-
fleytt fjölskyldu sinni.
Þessi lagagrein er fyrir neðan
allar hellur og vitleysa nema að
dómsmálaráðherra, já, og fjár-
málaráðherra hækki launin. Ef það
á að framfylgja þessum lögum þá
er hætt við að svört vinna hefjist
og jafnvel mútur, þó ljótt sé að
segja það. Svo kemur það versta.
Það fást engir almennilegir menn
í lögregluna. Uppstokkun á launa-
kjörum lögreglunnar þarf að koma
til. Láta menn fá Iaun, sem þeir
geta framfleytt fjölskyldu sinni á
sómasamlega, en ef unnin er auka-
vinna, sem er bráðnauðsynleg, þá
taki þeir það út í fríum. Nú þarf
Landsamband lögreglumanna að
fara að taka til hendinni og breyta
launakjörum síns fólks, þannig að
þau séu mannsæmandi. Það þarf
að gera strax. Lögreglan má ekki
Hvorki er hægt að halda
úti almennilegri lög-
gæslu né tollgæslu, seg-
ir Sveinn Björnsson,
og ný lög eru fyrir neð-
an allar hellur.
fara í verkfall. Þeir eiga bara að
halda kjafti og lepja dauðann úr
skel eftir þessum nýju lögum, ef
lög skal kalla. Það sjá ábyggilega
allir, að gengur ekki. Vonandi
hressast þessir ráðamenn þjóðar-
innar og sjá vitleysuna í þessum
lögum. Þeir vilja, undir niðri,
ábyggilega hafa góða og heiðar-
lega menn í tollinum og lögregl-
unni, sem vinna störf sín glaðir
og ánægðir. Svo er það annað sem
vantar í þessi lög, það er skóli fyr-
ir rannsóknarlögreglumenn. í þeim
skóla væri margt hægt að læra,
þótt það starf þurfi að vera með-
fætt.
Það besta í þessum lögum er
að rannsóknarlögreglan skuli eiga
að færast aftur út í hin ýmsu hér-
uð landsins, að sagt er.
Þessi lög nr. 108/1977 voru
voða vond, eins og ég hef sagt
áður, en voru samt keyrð í gegn
með látum.
Höfundur er fyrrverandi rann-
sóknarlögrcglumaöur.
Sveinn
Björnsson
I
I
i
:
!
í
!
!
I
t
í
!
í
í
c
f
>
i
I
í
(
r
(