Morgunblaðið - 17.04.1996, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. APRÍL 1996 C 5
Saltfiskverkunin Stakkavík hf. í Grindavík á mikilli uppleið
Hermann stofnaði Stakkavík
ásamt föður sínum, Ólafi Gamaíels-
syni, og bróður sínum Gesti og
tengdaföður sínum, Benedikt Jóns-
syni, árið 1988. Hann hafði þá
starfað sem ferskfiskmatsmaður
hjá Fiskmatinu í Grindavík í tíu ár.
„Þegar ferskfiskmatið var lagt nið-
ur sáum við fram á atvinnuleysi en
vildum ekki una við það og hófum
að verka saltfisk. Það má segja að
við höfum byijað á þessu á erfiðum
tíma. Fiskmarkaðimir voru að byija
starfsemi sína og við urðum að fá
hráefni þaðan. Verðið fór stöðugt
upp og var mun hærra en það sem
gömlu og rótgrónu fyrirtækin sem
áttu báta þurftu að borga. Margir
höfðu vantrú á þessu hjá okkur ög
spáðu okkur stuttum líftíma. En ég
held að við höfum hrakið allar hrak-
spár. Við höfum alltaf verið harðir
á mörkuðunum og keyptum dýrt
en aðeins úrvalshráefni og höfum
ábyggilega ekki verið mjög vinsælir
hjá öðrum kaupendum á þessum
tíma,“ segir Hermann.
Framleiðsla Stakkavíkur hefur
verið seld í gegnum SÍF síðustu tvö
árin og segist Hermann ánægður
með þau viðskipti. Framleiðslan sé
það mikil og SIF hafi burði til að
taka við öllu þessu magni. Hermann
segir að þeir selji einnig til gamalla
kunningja í Portúgal en það sé í
mjög litlu magni og lítið hlutfall
af heildinni.
Markmiðið alltaf verið
vöruvöndun
Yfir háannatímann vinna um 30
manns hjá Stakkavík en Hermann
segir að eigendur fyrirtækisins hafi
alla tíð tekið fullan þátt í vinnsl-
unni. „Ég á nú að heita forstjórinn
hér en ég hef aldrei verið spari-
klæddur í þessu fyrirtæki. Svo hef-
ur kjarninn af starfsfólkinu verið
hjá okkur lengi og það hefur allt
að segja ef vel á að ganga. Mark-
mið okkar hefur líka alltaf verið
vöruvöndun og við höfum verið með
viðurkennda og seljanlega vöru. Það
er okkar helsta vopn í dag. Við
leggjum okkur eftir góðu hráefni
og 100% vinnslu í landi og það er
ekki hægt að gera meira. Við höfum
handunnið mikið og treystum í upp-
hafi mikið á handverkið. Þá höfðum
við nokkra vantrú á flatningsvélum
en létum loks til leiðast og fengum
okkur eina slíka og komumst að
því að það er hægt að stilla þessar
vélar þannig að þær fletja fiskinn
jafnvel betur en mannshöndin,“
segir Hermann.
Enn að byggja
Framleiðsla Stakkavíkur hefur
verið að aukast jafn og þétt frá því
„Lykillinn er
þrotlaus vinna“
STAKKAVÍK hf. í Grindavík er sú saltfiskverkun sem í hvað mestri sókn
hefur verið á undanförnum árum. Fyrirtækið hefur verið í örum vexti og
er nú ein stærsta saltfiskverkun landsins og enn er verið að byggja nýtt
húsnæði undir starfsemina. Hermann Olafsson er framkvæmdastjóri
Stakkavíkur og segir hann lykilinn að velgengninni vera þrotlausa vinnu,
en auk þess sé Grindavík mjög hentugur staður til fiskverkunar.
Morgunblaðið/Ásdís
SÁ GIJLI flattur í Stakkavik.
að þar var hafin
verkun og segir
Hermann að þeir
hafi hvað eftir
annað sprengt
utan af sér hús-
næðið. „Þegar
við ákváðum að
hella okkur út í
þennan rekstur
keyptum við
grunn að stál-
grindarhúsi hér í
Grindavík og
byggðum það
upp. Seinna
keyptum við ann-
að stálgrindar-
hús hérna við
hliðina og byggð-
um svo á milli
þeirra. Nú erum
við enn að byggja
við og stækkum
húsnæðið um
rúmlega helming
og verðum þá
komnir í 2795
fermetra hús-
næði og það
verður vænt-
anlega tilbúið
fyrir næstu ver-
tíð.“
Ennþð á sömu
fartinni
Umfang og velta fyrirtækisins
hefur aukist ár frá ári að sögn
Hermanns. „Við höfum unnið í
þessu alveg baki brotnu sjálfir. Við
ákváðum i upphafi að leggja mjög
hart að okkur og markmiðið var
að þróa okkur upp í ákveðið stig,
koma okkur vel fyrir og reyna að
sigla lygnan sjó. En það hefur ekki
verið neitt lát á þessari vinnu, þetta
hefur alltaf stækkað og stækkað
og við erum alltaf á sömu fartinni.
Takmarkið var
að koma þessu
upp í vissa stærð
þegar við byijuð-
um 1988.
Við reiknuðum
með að þetta yrði
erfitt fyrstu árin
en nú hafa málin
þróast þannig að
við erum ennþá
að byggja upp.
Þetta fer því að
verða spurning
um hvar menn
eiga að stoppa.
Það hefur
kannski verið
vandamál í þess-
um bransa að
menn verða alltof
stórir. Þegar um-
fangið er orðið
þetta mikið, út-
heimtir vinnslan
náttúrlega meira
en þegar hún er
lítil. Það þarf svo
mikið magn inn
til að vinnslan
gangi þegar hún
er þetta stór. En
hinsvegar veitir
okkur ekkert af
öllu þessu plássi
núna. Þetta þarf
að gera til að mæta þeim auknu
kröfum sem gerðar eru til vinnsl-
unnar og eins og útlitið er í dag
getum við ekki séð annað en að
þetta gangi upp því það er nóg til
af fiski.“
Hermann segir að ekki hafi verið
gerðar áætlanir um aðra vinnslu
en saltfiskiverkun og væntanlega
muni þeir einbeita sér að henni. „En
þegar við verðum komnir inn í þetta
stóra hús eru náttúrulega ýmsir
möguleikar þó að við höfum ekki
hugsað um það sérstaklega," segir
Hermann
Kvótinn hlýtur að aukast
Hermann segir að þeir kaupi
hráefnið víða að. Þeir séu með
marga viðskiptabáta og versli við
marga markaði en yfir hávertíðina
komi hráefnið nær eingöngu frá
viðskiptabátum. „Það hefur verið
svo gengdarlaust fiskerí hjá vertíð-
arbátunum núna að við þurfum lítið
að fara á markaðinn enda höfum
við verið að fá físk frá allt að sautj-
án bátum á þessari vertíð. Það sem
af er þessu ári höfum við verkað
um 3000 tonn af þorski og þar af
var bræla í nær einn mánuð og
ekkert róið. Til samanburðar má
nefna að allt árið í fyrra fengum
við um 5000 tonn til vinnslu. Þessi
fiskur er líka mjög góður í saltfisk-
verkun. Sjómennirnir leggja sig eft-
ir því að leggja netin fyrir stóran
fisk og undanfarna daga höfum við
verið að taka inn rúm hundrað tonn
á dag. Þetta er stór og góður fisk-
ur, bátarnir eru að veiða hérna rétt
við innsiglinguna og fiskurinn
spriklandi þegar hann kemur í hús
til okkar þannig að það fæst ekki
betra hráefni."
Hermann telur að stjórnvöld
hljóti að taka tillit til þeirra góðu
aflabragða sem verið hafa á vertíð-
unum á liðnum árum. „Það er
greinilega allt á uppleið og kvóti
hlýtur að verða aukinn á næstu
árum. Hér hefur verið landburður
af físki og menn oft að tvísækja.
Við erum að minnsta kosti bjartsýn-
ir og byggjum meðal annars þess-
vegna og ætlum okkur að vera til-
búnir í slaginn."
Stutt í allt frá Suðurnesjum
Hermann segir varla hægt að
finna betri stað fyrir fiskverkun en
á Suðurnesjum. „Það er best að
vera með vinnslu á þessu svæði.
Hér er stutt í allt og nú eru sam-
göngur orðnar það góðar að það
er engin fyrirhöfn að kaupa fisk frá
Vestmannaeyjum, Hornafirði eða
af Breiðafjarðarmarkaði en við
kaupum mikið af þessum mörkuð-
um. Héðan er líka örstutt í miðin.
Við höfum því alltaf haft nóg hrá-
efni. Það hefur aldrei verið vanda-
mál, það þarf bara að vera vakandi
yfir þessu og fylgjast vel með,“
segir Hermann.
ÚTVEGSMANNAFÉLAG Horna-
fjarðar hefur sent frá sér ályktun
þar sem samkomulagi sjávarút-
vegsráðherra við smábátaeigendur
er mótmælt. Telja útvegsmennirnir
að með samkomulagi sem þessu
sé veiðum og vinnslu sjávarfangs
á Hornafirði stefnt í voða. Ályktun
fundarins fer hér á eftir:
„Útvegsmannafélag Homa-
fjarðar lýsir vonbrigðum sínum
með það samkomulag sem sjávar-
útvegsráðherra hefur gert við félag
smábátaeigenda á laun.
Krókabátar hafa verið reknir
með umtalsverðum hagnaði vegna
RÆKJUBA TAR
Mótmæla samkomulagi
við eigendur smábáta
síaukinnar úthlutunnar á kostanð
annarra. Hafi verið útlit á tapi
hjá þeim hefur verið dæmdur á
þá hagnaður. Krókabátar hafa
ekki tekið þátt í verndun þorsk-
stofnsins. Mörg störf hafa tapast
á bátaflotanum og krókabátar
geta ekki haft jafngóða meðferð
á aflanum vegna aðstöðuleysis um
borð og hefðbundnir vertíðarbátar
og margir vertíðarbátar hafa
stundað eins „vistvænar" veiðar
og krókabátar, þ.e. veitt með línu
og netum.
RÆKJUBA TAR
Nafn Stasrð Afll Flskur SJÓf Lðndunarst.
| BJÖRGVf-S 123 1 4 2 Vegtmennðoyjar j
BREKI VE 61 599 1 65 1 Vestmannaeyjar
[ ORANGAVIKVE80 162 4 70 2 Vostmannooyjar ]
EMMA VE 219 82 2 24 2 Vestmannaeyjar
FRÁfí VE 78 172 2 22 2 VeSnnnneayiar ].
GLÚFAXIII VE 301 108 1 20 3 Vestmannaeyjar
SKÚU FÓGETI VE (85 4? 1 15 5 Vaatmannöayiar :i
SMÁF Y VÉ 144 161 2 1 2 Vestmannaeyjar
\ ÓFBGUfí VE3ÍS 138 2 9 2 Vestmennaeyjar |
HAUKUR GK 25 479 2 47 1 Sandgerði
LÓMUfíHF 177 295 2 44 1 HatnarfiörOur i
'ÖTTÚ N. ÞORLÁKSSON RE 203 485 1 185 1 Reykjavík
I RIFSNES SH 44 226 6 0 1 Ril ~1
GRUNDFIRÐINGUR SH 12 103 4 O 1 Grundarfjörður
| KLAKKUR SH 610 488 1 60 1 Grundartjt)r8ur |
BRYNDÍS Is 69 14 8 O 5 Bolungarvik
! SÆBJÖRNÍS1SI 12 8 0 4 Bolungarvlk
AfíNI ÚLA Islií 17 3 0 3 Bolungarvík
\ FINNBJÖRN ÍS 37 11 4 0 3 í$afjör&ir ]
KOLBRÚN IS 74 25 4 1 4 ísafjörður
ÓSKAR HALLDÓRSSON RE 157 250 34 0 1 ísafjörftur
8t»rð Afll Flskur SJðf. Löndunarst.
HAFFARI ÍS 430 227 25 O 1 Súðavík
HILMIRSTI 29 10 Ú 1 Hólmavík j
HÚNI HU 62 29 12 0 3 Hvammstangi
GISSUR HVÍTIHU 36 165 10 o : 1 Blönduós
JÖKULL SK 33 68 30 0 3 Sauðárkrókur
SANDVÍKSK 188 15 30 0 6 Sauðárkrókur ]
ÞÚfílfí SK 16 12 21 0 4 Sauöárkrókur
i BERGHILDUR SK 137 39 21 0 4 Hofsós 3
HELGA RE 49 199 41 0 1 Siglufjörður
[ SIGLUVlKSIS 450 55 i:: O 1 Slglufjörður
stálvIksi 1 364 59 0 1 Siglufjörður
i OTUREA 162 58 19 0 1 Dalvik
STEFÁN RÖGNVALDS. EÁ 346 68 15 0 1 Dalvík
i AfíONÞH lOS 76 12 0 2 Húsavík
FÁNNEYÞH 130 22 31 0 5 Húsavík
\ GUORÚN BJÖRG ÞH 60 70 21 0 4 Húsavík
KRÍSTEY ÞH 25 50 7 0 2 Kópasker
ÖXARNÚPUR ÞH 162 17 15 o 3 Köposkor
ÞINGEY ÞH 51 12 12 0 3 Kópasker
ÞORSTEINN GK 15 51 17 0 3 Kópasker
Farlð halloka undanfarln ðr
Við teljum að með samkomulagi
sem þessu sé veiðum og vinnslu
sjávarfangs hér stefnt í voða. Hér
í Hornafirði er útgerð báta undir-
staðan og þessi flokkur skipa hefur
farið mjög halloka i kvótakerfinu
undanfarin ár. Samsetning afla-
heimilda, t.d. humar, hefur gert
það að verkum að skerðingin hefur
verið enn meiri. Humar- og síld-
veiðiheimildir urðu þess valdandi
að þorskveiðiheimildir skertust
meira í upphafi.
Hér er ekki stórútgerð heldur
reknar minni útgerðir og hafa
margir þraukað undanfarin ár, en
mörg skip hafa verið seld héðan.
Bátar að 200 tonnum hafa fárið
halloka í kvótakerfinu og bátum
hefur fækkað mun meira en öðrum
tegundum skipa. Og nú er svo
komið að meginþorri bátaflotans
er kominn í úreldingu vegna lélegr-
ar afkomu. Bátar eru mest notaðir
í úreldingu og vegna velgengni
síldar- og loðnuskipa finnum við
að úreldingarréttur báta er mest
notaður til að stækka loðnuflotann
nú um þessar mundir.
Veitt fyrir aðra fyrir lágt verð
Það hefur verið hlutverk báta í
kvótakerfinu að fiska kvóta stærri
skipa sem síðan hafa getað sótt á
úthafsveiðar með tiltölulega lítilli
áhættu. Þ.e. bátar hafa veitt fyrir
stærri útgerðir fyrir lágt verð sem
hefur gert þeim fært að reka fyrir-
tækin og leigja fiskveiðiheimildir
sínar í íslenskri lögsögu og bætt
síðan við þeim afla sem komið
hefur af fjarlægari miðum og af-
leiðingin hefur verið sú að þær
vinnslur eru reknar með miklum
hagnaði meðan það aflaverðmæti
sem bátar hafa fengið fyrir aflann
hefur engan veginn dugað til að
standa undir rekstri þeirra.
Orð skulu standa
Krafa hornfiskra útvegsmanna
er að stjórnvöld efni loforð þau er
þau gáfu útvegsmönnum í upphafi
kvótaskerðingar gegn stuðningi
þeirra við kvótakerfið. Því teljum
við að orð skulu standa og veiði-
heimildum verði skilað til baka í
sömu hlutföllum og skerðingu nam
og að afli krókabáta fari aldrei yfir
21,5 þúsund tonn. Þá verði úthlutun
í jöfnunarsjóði felld niður.