Morgunblaðið - 19.04.1996, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Sveitarfélög eiga
að fá grunnskólahús
ÞINGFLOKKAR ríkisstjórnarinnar
fjalla nú um frumvarp sem gerir
ráð fyrir því að ríkið afhendi sveitar-
félögunum eignarhlut sinn í skóla-
húsnæði á nokkurra ára bili.
Páll Pétursson félagsmálaráð-
herra sagði á Alþingi í gær, að
hann vænti þess að frumvarpið
kæmi fram á Alþingi innan fárra
daga og stefnt væri að því að af-
greiða það sem lög fyrir vorið.
Hann sagði að ekki lægi fyrir
nákvæmt mat eða sundurliðun á
því hvað þessar húseignir væru
verðmætar, eða hvað eignarhlutur
ríkisins væri stór í þessum mann-
virkjum. „En ég veit að þarna er
um margra milljarða verðmæti að
ræða,“ sagði Páll.
Staðfesting
á samningi
Félagsmálaráðherra var að mæla
fyrir frumvarpi sem er staðfesting
á samkomulagi ríkis og sveitarfé-
laga um kostnaðar- og tekjutil-
færslu vegna flutnings grunnskól-
ans til sveitarfélaga um mitt þetta
ár.
í frumvarpinu er meðal annars
gert ráð fyrir að hámarksútsvar
hækki úr 9,2% í 11,9% í bytjun
næsta árs og í 11,95% í ársbyijun
1998. Lágmarksútsvar hækkar úr
8,4% í 11,1% um næstu áramót og
í 11,15% í ársbyijun 1998.
Á næsta ári greiðir ríkið 2.743
milljónir sem framlag til sveitarfé-
laga, og Jöfnunarsjóðs sveitarfé-
laga á tímabilinu ágúst til desember
til að standa straum af rekstri
grunnskólanna á þessu tímabili.
Einnig mun ríkið veija fjármun-
um á næstu árum til að styrkja
framkvæmdir við grunnskólabygg-
ingar til að tryggja framgang
lagaáforma um einsetningu grunn-
skóla.
Morgunblaðið/Ásdís
Söngur í Tjarnarsal
BÖRNIN í leikskólanum veturinn með söng næst-
Laufásborg æfðu söng í komandi miðvikudag.
Tjarnarsal Ráðhússins í gær
en þar ætla þau að kveðja ■ List leikskólabarna/11
Féll af þaki og
höfuðkúpu-
brotnaði
NÍU ára stúlka féll niður af þaki
bílskúrs um kvöldmatarleytið í gær
og höfuðkúpubrotnaði.
Bílskúrinn er á lóð barnaheimilis-
ins Efrihlíðar við Stigahlíð í Reykja-
vík og féll stúlkan 2'/i metra. Lög-
reglan í Reykjavík var kölluð til
aðstoðar og var stúlkan flutt á
slysadeild. Hún er ekki í lífshættu,
að sögn lögreglu.
Gunnar Ragnars lætur
af störfum hjá ÚA
GUNNAR Ragnars,
framkvæmdastjóri Ut-
gerðarfélags Akur-
eyringa, hefur beðizt
lausnar frá því starfi.
Stjóm ÚA hefur fallizt
á beiðni Gunnars og
mun hann hætta hjá
ÚA eftir aðalfund
næstkomandi mánu-
dag. „Þéssi ákvörðun á
sér nokkuð langan að-
draganda og tengist
ekki á nokkum hátt
þeim hugmyndum, sem
nú hafa komið fram um
sameiningu ÚA og
þriggja dótturfyrir-
tækja Samheija hf.“
segir Gunnar í samtali við Morgun-
blaðið.
Gunnar segir að þessi ákvörðun
sín byggist á því að nú hafi hann
veitt forstöðu tveimur stómm at-
vinnufyrirtækjum á Akureyri í 27
ár. Slíkum störfum fylgi mikið álag
og hann telji orðið tímabært af
persónulegum ástæðum að skipta
um .starfsumhverfi.
Gunnar var fram-
kvæmdastjóri Slipp-
stöðvarinnar á Akur-
eyri í 20 ár og við
stjómvölinn hjá_ ÚA
síðustu 7 árin. „Ég er
búinn að vera að velta
þessu fyrir mér nokk-
uð lengi og nú hyggst
ég taka mér hvíld á
næstunni. Síðan sé ég
til hvað ég tek mér
fyrir hendur."
Stjórn ÚA hefur
ekki ákveðið hver taki
við starfinu af Gunn-
ari, enda er hann ný-
búinn að tilkynna
stjórninni þessa ósk sína.
„Þótt erfiðleikar hafi verið í
rekstri þessara fyrirtækja hefur það
verið ánægjulegt að starfa fyrir þau
og skilur það starf eftir sig margar
góðar endurminningar. Þá er ég
þakklátur öllu mínu samstarfsfólki,
sem hefur í hvívetna reynzt mér
vel,“ segir Gunnar Ragnars.
Gunnar Ragnars
Áheyrnaraðild að
Schengen samþykkt
Stefnt að
samningnm
á árinu
ÁHEYRNARAÐILD íslands
og hinna norrænu ríkjanna
að Schengen-vegabréfasam-
komulaginu var samþykkt á
fundi stjórnamefndar
Schengen með dómsmála- og
innanríkisráðherrum Norður-
landanna í Haag í Hollandi í
gær.
Þorsteinn Pálsson dóms-
málaráðherra sótti fundinn
fyrir íslands hönd, en alls
sátu ráðherrar fimmtán ríkja
fundinn.
Áheymaraðildin tekur gildi
um næstu mánaðamót. Með
henni fá Norðurlöndin aðgang
að öllum fundum Schengen-
ríkjanna en engar skuldbind-
ingar fylgja áheymaraðild-
inni.
í gær var jafnframt ákveð-
ið að stefna að fullri Scheng-
en-aðild ESB-ríkjanna Dan-
merkur, Svíþjóðar og Finn-
lands og gerð samstarfssamn-
inga við Noreg og Island.
Stefnt er að því að ljúka
samningum á þessu ári, en
ekki er gert ráð fyrir að þeir
taki gildi fyrr en árið 1998.
Islenskar rannsóknir taldar varpa liósi á útbreiðslu kúariðu
Riða gæti leynst
í heymaurum
ÍSLENSKIR vísindamenn telja sig
hafa fundið vísbendingar sem varpað
geti ljósi á útbreiðslu kúariðu í Bret-
landi með rannsóknum á heymaur-
um sem taldir em geta átt þátt í
að riðuveiki berst í sauðfé hérlendis.
Þetta kemur fram í grein í breska
læknatímaritinu Lancet sem birtist
síðar í þessum mánuði, en Reuter
greindi frá málinu í gærkvöldi.
Morgunblaðið sagði frá þessum
kenningum í samtali við Sigurð Sig-
urðarson fyrir um mánuði.
í frétt Reuter segir að kýr hafi
sýkst af kúariðu þrátt fyrir að mörg
ár séu liðin síðan bannað var að
nota dýraprótein í fæðu þeirra, en
líklegt hefur verið talið að sjúkdóm-
urinn hafi borist í nautgripi með
notkun leifa af riðuveiku sauðfé í
fæðu þeirra. Þetta bendi til þess að
nautgripir sýkist á annan hátt og
þá beinist athygli að rannsókn ís-
lendinga sem gerð hefur verið í sam-
vinnu við bandaríska vísindamann-
inn Henryk Wisniewski sem starfar
við New York Institute for Basic
Research in Developmental Disabi-
lities.
Vísindamennirnir söfnuðu saman
heymaurum frá fimm bæjum hér-
lendis þar sem upp hefur komið riðu-
veiki í sauðfé og komust að þeirri
niðurstöðu að maurar finnast í miklu
magni í því heyi sem sauðkindur
nærast á hérlendis í sex til sjö mán-
uði á ári. Maurarnir voru malaðir
niður og þeim sprautað inn í heila
og kviðarhol músa.
í Lancet kemur fram að tíu mýs
af 71 hafi mælst jákvæðar af riðu-
veiki eftir þessa meðhöndlun, og
bendi bráðabirgðaniðurstöður til
þess að heymaurar geti hugsanlega
hýst riðuveikisýkil. Því sé hugsan-
legt að riðuveiki geti hafst við í hey-
maurum í lengri tíma og þeir borið
hana áfram.
„Það er h'ugsanlegt að heymaur-
ar, sem borið hafí eða geymt riðu-
veikissýkil, hafi átt þátt í áframhald-
andi útbreiðslu kúariðu í Bretlandi
eftir að bannað var að nota sauð-
fjár- og nautgripaafurðir í fæðu
nautgripa," segir í greininni.
Sigurður Sigurðarson dýralæknir,
sem unnið hefur að rannsókninni
hérlendis og bar fyrir nokkrum árum
fram tilgátu um að heymaurar bæru
sýkilinn, segir tvö ár síðan samstarf
þeirra Wisniewski hófst á ráðstefnu
sem haldin var hérlendis í minningu
Björns Sigurðssonar.
Varkárni í heysölu brýn
Hann segir að óskað hafi verið
eftir að efni rannsóknarinnar yrði
ekki rökrætt fyrr en Lancet kæmi
út, en niðurstaðan gæti gefið vís-
bendingar um hvers vegna riða geti
varðveist á viðkomandi stað þótt
búið sé að skera fé þar. Menn hafi
löngum undrast að ekki sé hægt að
uppræta riðu með því að farga
sauðfé, og gæti skýringin falist í að
hún leynist í maurum sem sé erfitt
að granda.
„Þetta undirstrikar að menn verða
að fara mjög varlega í sölu á heyi
frá riðubæjum til annarra svæða,
sérstaklega til ósýktra svæða," segir
hann.
Sýknað
vegna
andláts
í aðgerð
HÆSTIRÉTTUR sýknaði í
gær ríkissjóð af kröfum dætra
um bætur vegna dauða móður
þeirra sem lést í bijósklosað-
gerð í mars 1990, 54 ára að
aldri. í aðgerðinni rakst töng,
sem notuð var til að fjarlægja
liðhlaup í liðþófa, inn í kviðar-
hol konunnar og gerði gat á
ósæð. Afleiðingin varð mikil
blæðing sem dró konuna til
dauða áður en aðgerð til að
stöðva blæðinguna hafði borið
árangur.
Eiginmaður konunnar höfð-
aði málið, en eftir að hann
féll frá tóku fjórar dætur
þeirra hjóna við rekstri máls-
ins. Krafist var um það bil 4
milljóna króna í bætur á þeirri
forsendu að lækninum sem
framkvæmdi aðgerðina hafi
orðið á bótaskyld mistök og
að ekki hafi verið brugðist
rétt við þegar í ljós kom að
ekki var allt með felldu.
Hæstiréttur hafnaði kröf-
unni með vísan til forsendna
héraðsdóms. Þar sagði, að
þegar verið væri að fjarlægja
kjarnann úr liðþófanum' við
aðgerðina væri töngin aðeins
í nokkurra milllimetra fjar-
lægð frá ósæðinni. Það væri
þekkt áhætta við þessar að-
gerðir að töngin rækist í
bijóskhringinn og gerði gat á
ósæðina eða aðrar stórar æðar
á þessu svæði. Hins vegar
væri þetta sjaldgæft og talið
koma fyrir í einni af 2-4.000
aðgerðum. Ekkert væri fram
komið sem benti til að óeðli-
lega hafí verið staðið að að-
gerðinni og óumdeilt að lækn-
irinn sem aðgerðina gerði var
mjög reyndur á þessi sviði.
Túlkun lækna á ástandi
sjúklings á hveijum tíma hafi
verið eðlileg og viðbrögð á
hveijum tíma rétt.
Tók út af
reikningi
viðskipta-
vinar
STARFSMANNI á kassa hjá
Hagkaupi hefur verið vikið úr
starfi vegna gruns um þjófnað
af bankareikningi viðskipta-
vinar. Kona gleymdi debet-
korti í búðinni í fyrradag og
er starfsmaðurinn grunaður
um að hafa tekið um 20.000
krónur út af reikningnum.
Óskar Magnússon, forstjóri
Hagkaups, staðfesti í samtali
við Morgunblaðið í gær að
starfsmaðurinn hefði tekið
fimm sinnum út af reikningi
konunnar á UÁ tíma, alls um
tuttugu þúsund krónur.
„Samkvæmt upplýsingum
banka kom „korthafi“ fimm
sinnum í búðina að sama kass-
anum og einu sinni með sex
mínútna millibili,“ segir hann.
Kæra á hendur stúlkunni
hefur verið lögð fram en hún
hafði starfað hjá Hagkaupi í
17 daga, þar af þrjá á kassa.
Segir Oskar jafnframt að
verslunin hafí talið rétt að
bæta eiganda kortsins tjónið.
„Þetta gerist í okkar verslun,
að því er við teljum af okkar
völdum og þar með bætumi við
allan skaða, hvort sem okkur
ber lagaleg skylda til þess eða
ekki. Hann segist aðspurður
ekki muna eftir sambærilegu
tilviki.