Morgunblaðið - 19.04.1996, Blaðsíða 35

tí
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 1996 35 .

H
i
■
l
B
J
I
3
I
I
I
i
i
i
i
i
i
i
1
i
VILHJÁLMUR
ARNARSON
■+■ Vilhjálmur Arn-
* arson fæddist í
Reykjavík 9. maí
1959. Hann lést í
Kaupmannahöfn
23. mars síðastlið-
inn. Hann var sonur
Margrétar Kristins-
dóttur (Guðmunds-
sonar sendiherra og
Elsu konu hans), d.
1977, og Arnar Þór,
hæstaréttarlög-
manns i Reykjavík
(Vilhjálms Þór, for-
stjóra SÍS, banka-
stjóra og ráðherra
og Rannveigar konu hans). For-
eldrar Vilhjálms slitu samvistir
1960.
Vilhjálmur kvæntist Bryn-
hildi Björnsdóttur árið 1981.
Þau slitu samvistir. Dóttir
þeirra er Margrét
Björk, f. 1983.
Vilþjálmur ólst
að hluta til upp i
London og Moskvu.
Hann starfaði
lengst af sem leið-
sögumaður og far-
arstjóri, fyrst hjá
Samvinnuferðum
árið 1977. Hann
fluttist til Kaup-
mannahafnar 1984
og vann þar að
ferðamálum til
dánardægurs.
Bálför Vilhjálms
Arnarsonar fór fram í Kaup-
mannahöfn 29. mars síðastlið-
inn. Minningarathöfn um hann
verður haldin í kapellu Foss-
vogskirkju í dag og hefst klukk-
an 13.30.
Vaknar þú bær af værum blundi þínum.
Vindurinn enn við útsker landsins tefur.
Vitund minni veika ljósið gefur
vökunnar þrótt í gráum faðmi sínum.
Þung er nætur höfgi á hvarmi þínum,
hugfákur þinn í bláum fjarska dvelur.
Vakin er þrá er kemur seinna og kvelur
- í kulinu harða slökkvir þorsta sinum.
Ein ég vaki enn við luktar dyr
- auðnu sali grámans þunga festi
íjötrum vefur fast á ljósum degi.
Ég minnist þín í morgunsvalans byr
er mig þú kvaddir líkur teitum gesti
og lagðir út á lífsins óravegi.
(ÓÞ)
Elskulegur frændi minn og
æskuvinur, Vilhjálmur Arnarson,
hefur lokið sinni vegferð. Hann fór
hratt yfir og kom víða við. Sannur
vinur gleðinnar - en óskabarn sorg-
arinnar á stundum.
Gönguna hóf hann fyrir hartnær
37 árum, gæddur mannkostum og
góðum gáfum sem settu svip sinn
á allt hans líf og viðmót. Sú ganga
varð viðburðarík og þróttmikil til
síðustu stundar, eftirminnileg vin-
um hans og ættmennum sem nú
horfa á eftir honum í þögulli spurn.
Hann dó með sömu reisn og hann
lifði, æðrulaus og sterkur, bjartsýnn
og gefandi. í þungbærum veikind-
um naut hann ómetanlegrar alúðar
síns kæra vinar Helga sem lagði
sig fram um að létta honum síðustu
stundirnar á heimili þeirra í Kaup-
mannahöfn. Sú umhyggja verður
aldrei fullþökkuð, en í minnum höfð
hjá okkur hinum sem áttum þess
ekki kost að vitja hans á banabeði.
Og nú líður fram í hugann þung-
ur straumur ljúfsárra minninga um
gleði og angur, ærsl og leiki, að-
skilnað og endurfundi.
Það var stund eftirvæntingar í
lífi okkar systra þegar Villi frændi
- þá 9 ára gamall - kom aftur heim
til íslands eftir langa dvöl erlendis.
Stella, móðir hans, var komin á
undan og beið hans hér með
óþreyju. Margar sögur sagði hún
okkur af Villa sínum, einkabarninu
sem hún saknaði svo mjög og þráði
að fá aftur til sín. Og svo var hann
allt í einu kominn inn í stofuna til
okkar, ljóshærður, greindarlegur
hrokkinkoliur, ólgandi af lífi og
hlátri. Hann varð „bróðirinn" sem
við systumar vildum eiga, eftirlæti
móður okkar og hugljúfí fjölskyld-
unnar. Með honum barst angan af
framandi heimi - þessum stóra,
undarlega heimi sem fram að því
hafði aðeins birst okkur í svarthvít-
um blaðaljósmyndum. Rauða torgið
í Moskvu, glitrandi hallir og gylltir
turnar mynduðu stórbrotið baksvið
skínandi frásagna af munni þessa
smávaxna en siglda frænda okkar
sem þá þegar talaði fjögur tungu-
mál og kunni sögur og vísur sem
við höfðum aldrei heyrt: „Bist ein
Vogel geflogen..." sönglaði hann.
Bernskan leið í leikjum og hnjá-
hrufli. Fyrr en varði var Villi ferðbú-
inn á ný - og nú á leið með móður
sinni og nýjum stjúpföður, Yngva
Ólafssyni, vestur í Búðardal þar
sem Yngvi tók við embætti sýslu-
manns í Dalasýslu. Þar bjó fjöl-
skyldan næstu árin, og er óhætt
að segja að það hafi verið besti
tíminn á æskuskeiði Villa. Tvö sól-
rík sumur fékk ég að vera mpð
honum hjá Stellu frænku og Yngva
í Búðardal. Það voru góð sumur,
mikið hlegið og margt skrafað.
Unglingsárin voru að hefjast og
ástin knúði dyra. Við Villi skipt-
umst á leyndarmálum og hollráðum
hvert til annars í ímynduðum ásta-
raunum og -ævintýrum okkar sitt
á hvað. Mörg-sporin áttum við upp
með Laxánni þar sem skipst var á
trúnaðarupplýsingum og hvíslað um
leyndardóma lífsins. Þetta voru
björt sumur og hlý, og þarna inn-
sigluðum við frændsystkinin ævar-
andi trúnaðarsamband sem aldrei
rofnaði.
En því fór fjarri að líf Villa yrði
samfelldur sólskinsdagur. Þegar í
bernsku voru þungar byrðar lagðar
á hans ungu herðar. Skilnaður for-
eldra hans markaði djúp spor í líf
þeirra mæðgina og olli því að hann
naut takmarkaðra samvista við föð-
ur sinn, fyrr en á fullorðinsárum
er þeir feðgar efldu með sér óijúf-
andi vináttuband. Aðeins sautján
ára gamall stóð hann uppi móður-
laus eftir langt og erfitt sjúkdóms-
stríð hennar sem lagðist þungt á
óharðnaðar tilfinningar hans. Hann
hafði þá þegar lifað og reynt meira
en venjulegt getur talist með ung-
menni á þeim aldri. En Villi bar lífs-
reynslu sína með reisn og fór dult
með sorgir sínar. Næstu árin bergði
hann af „heimsins himnesku veig“
eins og segir í kvæði Einars Bene-
diktssonar „en samt var það dýrast
sem aldrei var talað“. Viðkvæmur
var hann í lund, bráðger og leiftr-
andi greindur, næmur á umhverfi
sitt og litbrigði lífsins.
Villi var eins og fuglinn fljúgandi
í sönglaginu sínu „ein Vogel geflog-
en“. Gagntekinn af ferðaþrá og
löngun landkönnuðarins. í lífinu fór
hann líka margar ókannaðar slóðir,
sumar voru sárar undir fæti, aðrar
leiddu hann til vegsemdar og
þroska. Ungur var hann og ör, með
óslökkvandi lífsþorsta, þegar hann
hleypti heimdraganum og hóf störf
sem leiðsögumaður hjá Samvinnu-
ferðum skömmu eftir dauða móður
sinnar. Ég fylgdi honum í fyrstu
ferðina til Sovétríkjanna. Hún varð
okkur báðum ógleymanleg, og ég
mun búa að minningum þeirra
stunda um ókomna ævi.
Nokkrum árum síðar fluttist
hann búferlum til Danmerkur þar
sem hann starfaði sem fyrr að
ferðamálum. Eftir það varð slóð
hans rakin af ótal póstkortum og
bréfum sem bárust okkur frænkum
hans hvaðanæva úr veröldinni. Af
9g til tyllti hann niður fæti hér á
íslandi, og þá var nú glatt á hjalla
og mikið hlegið. Jafnvel í síðustu
heimsókn hans fyrir fimm vikum -
MINNIIMGAR
þegar hann kom að kveðja okkur,
sjúkur og þjakaður - var líka hleg-
ið. Og grátið á effir.
Nú er hann genginn fyrir ættern-
isstapa, sömu leið og móðir hans
forðum. Við sem eftir stöndum með
söknuð í hjarta yljum okkur við
hlýjar minningar um góðan dreng
sem dýpkaði hljómbrigði daganna
og gaf okkur margt að íhuga og
varðveita. Heiminn kvaddi hann
þögull og rór, eins og í ljóði söngva-
skáldsins:
einn morgun ég mun
mæta þér guð
mitt kjarkleysi klætt
í kyrtil þinn sól
þá syngur mín sál
silfurtær orð
í hambrigða hþóm
og hugur minn rór.
(Hörður Torfa)
Guð blessi minningu Vilhjálms
Arnarsonar.
Ólína Þorvarðardóttir.
Svo ungur varstu, er hvarfstu út á hafið,
hugljúfur, glæstur, öllum drengjum betri.
(Tómas Guðmundsson)
Ungur maður hefur lokið lífs-
göngu sinni. Laufgaður meiður hef-
ur verið sniðinn af ættstofni sínum.
Kallið kom ekki óvænt,- heldur hafði
margra ára aðdraganda. Hann bjóst
vel og hetjulega við dauða sínum
og hafði áður kvatt vini sína og
ástvini, þá er honum voru kærastir.
Ég átti því láni að fagna að vera í
þessum hópi. Mér er það dýrmætara
en orð fá lýst að hafa fengið að
njóta kveðjustundar með honum þar
sem hann af fullkomnu æðruleysi
gerði áætlanir um jarðarför sína og
fyrirkomulag þar að lútandi. Á þeirri
stundu var hann hinn sterki og gef-
andi, ég hin hjálparvana.
Ég minnist þess þegar þessi ungi,
fallegi frændi minn, aðeins níu ára
gamall, kom frá Rússlandi eftir
nokkra dvöl þar hjá afa sínum og
ömmu, Kristni og Elsu, og talaði
fjögur tungumál, íslensku, ensku,
rússnesku og þýsku. Hann var að
koma alkominn til móður sinnar,
Stellu frænku minnar, sem var
komin nokkru áður heim og búin
að fá sér atvinnu. Þau voru ná-
grannar okkar og fljótlega, tókst
mikil vinátta milli dætra minna og
hans, en þau voru mjög á svipuðu
réki. Hann var hálfu ári yngri en
sú eldri og hálfu ári eldri en sú
yngri. Vinátta barnanna varð mikil
og traust og hélst fölskvalaus til
æviloka hans.
í þessum unga frænda mínum
fann ég fljótt óvenju mikla hæfi-
leika og svo trausta þætti og
þroska, að með ólíkindum var.
Námshæfileikar hans voru ótvíræð-
ir, þótt ytri aðstæður yrðu til þess
að þeir nýttust honum ekki sem
skyldi. Hann hafði ljúfa lund og sá
ævinlega bjartari hlið allra hluta.
Þessi eiginleiki hans breyttist ekki
með árunum. Hið góða og göfuga
entist honum til skapadægurs. En
þótt hann væri frá náttúrunnar
hendi vel í stakk búinn til þess að
takast á við lífsbaráttuna, mætti
hann örðugum lífskjörum og líf hans
varð að stöðugum átökum milli gleði
og hryggðar. Þrátt fyrir það naut
hann lífsins þegar þess var kostur
og vílaði aldrei þegar hallaði undan
fæti.
Þegar við kvöddumst fyrir rúmum
mánuði kvaðst hann ætla að skrifa
mér langt bréf um ýmislegt sem
hann langaði að minnast á frá fyrri
árum, bæði í Reykjavík og á ísafirði.
En honum vannst ekki tími til að
skrifa þetta bréf. Hann fór fljótlega
inn á sjúkrahús þegar til Kaup-
mannahafnar kom og náði ekki því
þreki að skrifa bréfið. En kveðju
fékk ég frá honum gegnum dóttur
mína sem talaði við hann í síma á
sjúkrahúsinu. Nú ylja ég mér við
að fara í gegnum póstkortin frá
honum sem hann sendi mér frá öllum
heimsálfunum og skipta mörgum
tugum. Þau verða að nægja mér þar
til við hittumst handan móðunnar
miklu.
Ég votta ástvinum hans samúð
mína.
Elsku Villi. Ég þakka þér fyrir
samverustundimar í jarðlífinu. Ég
lærði margt af þér. Vertu góðum
guði falinn.
Magdalena Thoroddsen.
í dag verður kær frændi minn
lagður til hinstu hvílu. Hugurinn
reikar þijá áratugi aftur í tímann.
Þá var ég tíður gestur hjá Stellu
móðursystur minni. Við sátum oft
saman og skoðuðum myndaalbúm
og hlökkuðum til þess að sonur
hennar kæmi frá afa sínum og
ömmu í Moskvu. Þegar hann loksins
birtist rétti hann mér höndina og
sagði „Sæll“. Ekki kunni hann mik-
ið meira í íslensku því mest hafði
verið talað við hann á þýsku og
dönsku og í leikskóla og við leikfé-
laga talaði hann rússnesku. íslensk-
una bætti hann á skömmum tíma
og næmi hans á mál fylgdi honum.
Síðasta málið sem hann lærði var
ungverska. Þótti honum afburða
skemmtilegt að glíma við það erfiða
mál.
Stutt var á milli heimila okkar.
Þegar hann hóf skólagöngu tók ég
að mér að fylgja honum því móðir
hans var að vinna. Kennari hans
sagði mér oft hversu vel hann stæði
sig, því hann taldi mig eldri systur
hans. Þessum misskilningi héldum
við vandlega við.
Villi var glaðlyndur og eru minn-
ingar frá æsku- og unglingsárum
mjög tengdar hlátri og glaðværð.
Rík söguhefð er í fjölskyldu okkar
og fór Villi ekki varhluta af henni.
Márgar voru stundirnar sem við
vörðum með mömmu hans við upp-
rifjun á skondnum atvikum.
Villi bjó um tíma í Búðardal með
móður sinni og stjúpa en þau voru
flutt aftur í Hlíðarnar þegar það
áfall dundi yfir að móðir hans fékk
krabbamein og lést aðeins rúmlega
fertug. Hann hafði þá fengið tilboð
um að fara sem fararstjóri til Rúss-
lands og hvatti hún hann til að taka
því. Þessi ferð var upphafið að
ævistarfi Villa. Féll honum starfið
vel og naut hann þar málahæfileika
sinna.
Ég og maðurinn minn heimsótt-
um hann á Ítalíu haustið 1980.
Þetta var bæði skemmtilegt og fróð-
legt því hann rak okkur áfram. Við
fórum með honum og með öðrum
fararstjórum í ógleymanlegar ferð-
ir. Tíminn sem eftir var sólarhrings-
ins var notaður í spjall og djamm.
Uppúr stendur hjá mér hvað ég var
ánægð með það þegar ítalir, sem
hann hafði kynnst, töluðu um hve
undrafljótt hann hefði lært málið
og næmi hans á mállýskur. Þarna
kynntumst við líka mataráhuga
Villa. Hann eldaði listavel og vildi
gjarna prófa eitthvað spennandi
þegar við fórum út að borða. Nú
síðustu árin eftir að hann hafði
sest að í Danmörku ræktaði hann
þennan þátt. Honum féll vel sá sið-
ur Dana að „hygge sig“ og þegar __
ég kom til hans var eins gott að
vera vel svöng.
Villi greindist með krabbamein
sl. sumar og fljótlega varð ljóst
hvert stefndi. Nú síðustu mánuði
var áberandi hve annt honum var
um sína nánustu. Hann gekk eins
vel og hann gat frá öllu og reyndi
að eyða eins miklum tíma og hægt
var með Stellu dóttur sinni. Vinum
hans voru síðustu mánuðir þung-
bærir. Oftar en ekki var það hann
sem hughreysti og leiddi hugann
að einhveiju spaugilegu. Hann
sýndi mikinn sálarstyrk og því er,—
eins og svo oft áður, stolt ríkjandi
í huga mér þrátt fyrir sorg og reiði
yfir því óréttlæti að þurfa að horfa
á bak svona ungum manni. Ég og
fiölskylda mín kveðjum Villa með
söknuði og biðjum Guð að styrkja
alla ástvini _hans.
Ástrós Arnardóttir.
Með miklum söknuði kveðjum við
Villa, vin okkar sem leit lífið, tilver-
una og allan heiminn öðrum augum
en flestir aðrir. Hann ferðaðist um
heiminn þveran og endilangan,
lærði hvert tungumálið á fætur
öðru, því honum þótti óþolandi að
skilja fólk ekki. *■
Þrátt fýrir að hann væri búinn
að sjá meira af heiminum en hann
óraði fyrir á sínum yngri árum,
hreifst hann alltaf af því sem fyrir
augu bar með sömu barnslegu gleði,
eins og hann væri að upplifa heim-
inn í fyrsta sinn. Hann þreyttist
aldrei á að deila því sem hann upp-
lifði með okkur sem heima sátum.
Frásagnargleðin var svo mikil að
oft á tíðum fannst okkur eins og
við hefðum verið með Villa á ferða-
lögum hans.
Símhringingar seint á kvöldin og
fjöldi póstkorta frá ólíklegustu stöð-
um hafa verið fastir liðir í lífi okkar
í lengri tíma. Þessu verður ekki til
að dreifa í framtíðinni, en við mun-
um alltaf eiga minningu um
skemmtilegan og sérstakan vin.
Og nú ert þú, elskulegi vinur,
lagður af stað í enn eitt ferðalagið.
Fyrir þér verður það eflaust áhuga-
vert og spennandi, eins og öll þín
ferðalög, en það verður væntanlega
einhver bið á að við fáum að heyra
ferðasöguna.
Ég vona að minningin um stór-
kostlegan persónuleika veiti ástvin-
um Villa styrk í sorg þeirra. ^ __
Takk fyrir allar yndislegu stund--*
irnar sem við áttum með þér.
Sjáumst síðar.
Hólmfríður og Einar Orn.
t
Öllum þeim sem auðsýndu okkur hlýhug
og vinarþel við andlát og útför
EIRÍKS HAMALS
ÞORSTEINSSOIMAR
sendum við þakklæti og kærar kveðjur.
Steingerður Þorsteinsdóttir,
Þorsteinn Guðjónsson,
Þorsteinn, Gautur og Marta.
t
Innilegar þakkir til allra sem sýndu sam-
úð.og hlýhug vegna fráfalls eiginmanns
míns, föður okkar og sonar,
INGÓLFS GÍSLA
INGÓLFSSONAR,
lektors við KHÍ,
Lindarhvammi 7,
Kópavogi.
Helga Guðmundsdóttir
og börn,
Fanney Gísladóttir.