Alþýðublaðið - 30.10.1933, Blaðsíða 1

MÁNUDAG j. 30. OKT. 1933.
XV. ÁRGANGUR. IÍ.TÖLUBLAÐ.
\
í'
KQLASKIP
væntanlcgt upp
lít’ mánaðatnót'
nm og nnnað nm
miðjan næsta
mónuð .
m m
BEZTU KOLIN
Sást allt af hjá
KOL&SALT
DAGBLAÐIÐ kemur út alla \ irka daga ltl. 3 — 4 siðdegis. Áskriftagjald kr. 2,00 á mánuði — kr. 5,00 fyrir 3 mánuði, ef greitt er fyrirfram. í lausasölu kostar blaðið 10 aura. VIKUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum miðvikudegi. Það kostar aöeins kr. 5,00 á ári. í j>ví birtast allar helstu greinar, er birtast í dagblaðinu, fréttir og vikuyfirlit. RITSTJÓRN OG AFGREIÐSLA Alpýðu-
blaðsins er við Hverflsgötu nr. 8— 10. SlMAR: 4900: afgreiðsla og auglýsingar, 4901: ritstjórn (Innlendar fréttir), 4902: ritstjóri, 4903: Villijálmur S. Vilhjálmsson, blaðamaður (lieima),
Magnús Ásgeirsson, blaöamaður, Framnesvegl 13, 4904: F. R. Valdemarsson, ritstjóri, (heima), 2937: Slgurður Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsíngastjóri (heima), 4905: prentsmiðjan.
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMAR'SSON
DÁGBLAÐ! OG VIKUBLAÐ
ÚTGEFANDI:
ALÞ.ÝÐUFLO KKURINN
Ihaldið býst tll að taka vðldin
og stjðrna með ofbeidi
Roosevelt í ógongum
Amerískir kapitalfstar styðja Ford gegn stjórninni
AndstaOa verkalýðsins vex.
Það viil 148 manna lögreglulið, sem kostar bæinn
ait að hálfri milljón króna á ári.
Á bæjarstjórnarfnndiimm á laugardagskvuld samþykti íhalds-
BRESKUR BLAÐAMAÐUR AKÆRÐUR
FYRIR LANDRAÐ i ÞÝSKALANDI
mieiiúhlutinn í bæjarstjórninni tillögu frá Jóni Þorlákssyni um að
stofna 100 manna varalögneglulið í Reykjaví.k, 'auk hinna 48
föstu lögregluþjóna. Tillagasn er borin fram' í samráði viö Magn-
ús Guðmundsson dómsmálaráðherra.
Vaxandi viðsjár milli Breta og
Þjóðverja.
Einkasfceyti frá fréttaritara Al-
þýðublaðsáns í London-
London í roorgun.
Bi)ezk hœgriblöd rádatst pessa
Bæjarstjórnarfandurinn.
Síðari hluta laugardags barst
það út um bæinn, að fyrir auka-
fundi bæjarstjórnar þá lægi til-
laga frá Jóni Þorlákssyni borgar-
stjóra um stofnun 100 marana
vara 1 ögreglusveitar í Reykjavík.
Fréttin vakti mikla athyglt í bæln-
um og var áheyrendasvæðið full-
skipað. Fundurin.n hófst kl. 5 og
var sMtið kl. 9.
Kosning iðgregiapjóna.
Fyrir fundiinum lá kosiniing lög-
regluþjóna.. Hafði staðið nokkur
styr um hina nýju lögregiu-
þjóna, eiixs og mönnum er kuniiir-
ugt af hinu svonefnda „auglýs.-
ingastríði“. Út af því gerði St. J.
St. þá fyrírspurn til lögraglu-
stjóra, hvort hanin myndi veita
viðtöku í lögreglujliðið öðrum en
þeini 30, sem hann hafði gert
tillögur um. Lögreglustjóri svar-
aði á þá leið, að vitanlega gætu-
ekki aðrir starfað á sína ábyrgð
en þeir, sem hann hefði giert til-
lögur um. Bar lögregTustjóri síð-
au fram tillögu þess efnis, að
valin yrðu nú 25 lögreglumanlna-
efni, sem síðan gengju á lög-
reglunámískeið og að sett yrði
i stöðumar frá áramótum.
St. J. St. kvaðst ekki hafa vit-
að um að upplýsingar lægju
fyrir frá lögreglustjóra um um-
sækjendurna og óskaði þess að
honuim og öðrum bæjarfulltrúum
A1 þýðuflokksin.s yrði gefinin kost-
ur á að kynua sér þær. Bar
hann síðan fram þá tillögu, að
ákvörðun um lögregluþjónastöö-
urnar yrði frestað, svo að bæjax-
fulltrúunum gæfist kostur á að
kynna sér upplýsingarnar, sem
fyrir lægju frá lögreglustjóra.
En tillagan var field mieð 8
atkvæðum íhaldsmanna gegn 7
atkvæðum Alþýðuflokksins og
Frams óknarmanna.
Tillaga borgarstjóra urn að
(setja í 21 1 ögreg luþ j ó n:s st ö ðu frá
1. nóv. n. k. var samþykt mieð 8
atkvæðum íhaldisins gegn 6, og
tilliaga Hermanns Jómassoinar kom
því ekki til atkvæða. Þá var
gengið til skrifliegrar kosningar,
og voiru þessir kosnir af þeim,
sem lögreglustjóri hafði lagt til,
annaðhvort sem aðalmisnn eða
varamienn: Friðrik Jónssiom, Jón
Jónisson frá Laug, Þorkell Steins-
son, Guðmundur Illugasion, Að-
alsteinn Jónssoin, Geir Sigurðssoin,
Ágúst H. Kristjánssion, Ármann
Sveinsson, Bárður óli Pálsson,
Bjarná Eggertssion, Haraldux Þ.
Jóhanness.on, Leó Sveiussou, S. G.
Thorarenssien, Stefán Z. Jóhaun-
esson. En af þeim, sem lögreglu-
stjóri hafði ekki mælt með eða
mánst á voru kosnir: EgiII Þor-
isteinissou, Eiríkur Eirlkssion, Krist-
björn Bjarnasion, Kristjá.n Þor-
steinsson, Ólafur Magnússoin, Ól-
afur Sigurðsson og Sigurgeir Al-
bert.sson.
Af þessum mönimlm, yoru 10
kosnir með atkvæðum íhalds-
marnia einina,
Pólitiska ihaldslögreglan.
Borgarstjóri (J. Þ.) har fram
tillögu um
iað í Reykjaavík skyldi sett. á
stofn alt að 100 manna vana-
lögreglusvcit auk hininar föstu
bæjariögreglu, ‘að hver vara-
lögregTumaður skyldi hafa 50
kr. fasta þóknu'n á mánuði,
aúk þeirra 5 kr. fyrir fyrstu
klukkustund, sem hann í hvert
isinin mætir til æfiinga eða þjún-
ustu, 2 kr. fyrir hverja vin.nu-
stund að öðru leyti virka daga
og kr. 2,50 á helgidögum eða
nóttum.
St. J. St. tók til mál'Si, eftir að
J. Þ. hafði talað, og lýsti því
yfir fyri'r hönd Alþýðufliokksiinsi,
að hanin teldi þessa tillögu hina
mestu fásinnu, því að ekkert
benti til, að þessarar miklu vara-
lögreglu yrði þörf og hinir 48
lögregTuþjónar myndu verða
MTfærir um að halda uppi góðri
Teg'Iu í bænum. Urðu harðar um-
ræður um þetta mál og var því
vfsað til 2. umræðu að Tokum.
Samkvæmt upplýsdngum lög-
reglustjóra verður kostnaður við
48 mauina lögregiusveit 5 700 kr.
á mann, eða 274 þús. kr. á ári.
Samkvæmt áætlun hans, verður
kostnaðurinn við 100 manina vara-
lögregTusveit að minsta kosti 300
þús. k:r. á ári. Verður því koistn-
aðurinJn við lögregTuna i Reykja-
dagarm mjög ákaft á Hitler og,
fiijzkn stjórmna úf aj handtöku,
br&zka bkidamarmsins Noel Pan>-
ter, sem vm frfittaritarl mmgra
enskm blafba í Miínchen. Naz-
istar saka hanin um landráð og
njósinir og telja að hann hafi:
gefið enska utanríkisráðunieytkru
og enskum blöðum mjkilvægar
upplýsingar ,er hann hafi komist
yfir, um mikils varðand.i þýzk
liern'aðarlieyndannáT. Panter var
háldið eiinangruðum i fangeTsi í
þrjá daga, og var brezka kon-
súlnum í Múnchen jafinvel ekki
leyft að hafa tal af honum, fyrr
en á laugardag. Panter kvartaði
þó ekki yfir illri nneðferð á sér
í fangielsinu við konsúTiinm
Brezka utanrikisTáðuneytið hefir
snúiö sér til utanríkisráðuneytis-
'ins í Berlín og kraíist upplýsinga
um það ,hvað Noel Panter sé
ákærður fyrir. Þýzka stjórnin.
svnraði í gær, að hann væri á-
kæröur íyrir njósnix og máTið'
væri í rannsókn.
Frézt hefir frá Beriín í gær-
kveldi, að Hitler-stjórnin muni
nieyðast til að láta undain' í þessu
máli og láta Panter lausaln, þegar
í 'Stað, vegna hræðshi við haröa.r
gagnlráðstafanir ensku stjórniar-
in'nar og það, a'ð sambúðin mdlli
Breta og Þjóðverja versni enn
frá því, sem komið er. Þó er
orðrómuT þessi óstiaðfiestur enn,
og líklegra þykir, að Panter verði
opinberlega ákærður fyrir land-
ráð og njósnir og stefnt fyrir
ríkisréttdnn í Leipzig innan
skamjns.
Sir John Simon utanríkisráð-
herra ræddi málið í gær við
sendih'erra Þjóðverja í London.
Tialdi hanin mieðfierðina á Panter
aligerliega ólögTega, þar sem hon-
Um hefði verið haldið einangr-
uðum í þrjá daga án þess að
vík alls, að frádregnum tillög-
um rikissjóös til heunar, niiHi
450 þús. kr. til háTfrar miljón
kr. á ári.
ÞAÐ ER 16 KRÓNUR Á
HVERT MANNSBARN 1 BÆN-
UM Á ÁRI EÐA 80 KR. Á
HVERJA MEÐAL FJÖLSKYLDU.
VIÐURKFNNA BANDA-
RÍKIN SOVÉTRÚSSLAND?
LITVINOFF A LEIÐ TIL
AMERÍKU
Einkaskeyti frá fréttaritara
Alþýðublaðsins í London.
London í gærkveldi.
Litvimoff, utanrikisráðhierra
Rússlands, kom til Berlín í dag
á leið til Washington til að ræða
yiðurkeniningu Bain'darikjanna á
Rússlandi við Roosevelt-stjórnina.
Litvinioff kemur við í London á
heimleiðinni til að ræða ensk-
rússniesku verzlunarsainhiingana,
sem enn eru óútfcljáðir. Enska
stjórnin, siem er bundiin við Ot-
tawa-samuingana, mu|n reyna að
komia því atriði inn í siaiminiingaina,
að ensku stjórninni sé heámilt
að banina innflutning á rússnesk-
um. vörum, hveniær sem óheið-
arlegt undirboð sannast á Rúss-
land. Rúsisland rnuln verða að
fallast á þetta.
brezlá konisúllinn fengi að hafa
tal af honum. Ekkert nýtt gerð-
ist þó í máliniu í gær, því að
þýzki sendiberranm í Loindon bíð-
u:r eftir fyrirskipunum stjórnar-
iunar í Berlín. MacBride.
DAILY HERALD
PRÓFESSOR CALMETTE,
er gietið hafði sér heimsfrægð
fyrir rannsóknir sínar á berkla-
varnalyfjum, er nýlátinn.. Greindi
menin .mjög á um lyf hans og
var talið, að þau hefðu, átt sök á
barnadauðciiruns í Lúbeck.
Einkaskeyti frá fréttaritara A.l-
þýðublaðsins í London.
London í morgun.
Útliit er fyrir, að Roosevelt-
stjórnin lendi í miestu vandræð-
uim með framkvæmd viðreisnar-
áætlunarinnar á Uiæstimni. And-
staða stónaitvinnurekenda og auð-
drottna Amieríku íer dagvax-
anidi. Munu þeir styðja Henry
Ford í deilu hans við stjórnáina
út af því, að hann hefir neitaö
að láta í té upplýsimgar uan
Taunakjör í verksmiðjium sínum,
sem hinjgað til hefir verið hald-
ið leyndum. Einkum hafa bif-
reiðalixinigarnir snúist gegn stjórin-
in/ni, síðain að nefnd sú, er skip-
uð var tiil rannsóknia á bifreiða-
iðnaðinum hefir krafjst uppTýs-
inga nm keppinauta Fprds.
Johnson hershöfðingi, for-
maður v i ðr eis na rnef n darijnnar
hiefir í ,gær hótað því, að Henry
Ford verði dreginn fyrir lög og
dó;m, og ameríska stjórnin beíir
lýst því yfir, að hún sé reiðu-
búin ti,l að gefa Ford kost á
að verja sig fyrir dómstólunum
og m:u.n hún ekki hika við að
sýna, hvers u hún sé megnug.
Margár ætla þó að Roosevelt sé
ekki alvara með þetta. Ford
býst við, að mæta fyrir dóm-
stólunum.
Viðreisnaráætlunin hefir sætt
haröri gagnrýni af hálfu verka-
lýösmanna. Þrátt fyrir Tækkuð
laun og styttan vininutíana halda
þeir því fram, að Rooseveltstjórn-
inni hafi ekki tekist að draga úr
atviunuleysinu að neinu ráði, og
ekkert hafi verið gert til að bæta>
kjör atvinnuleysingja.
Painléve fyrv. hermáiaráðherra
látinn.
Paul PainTevé fyrrv. forsætis-
ráðherra andaðist í nótt. Hainin
hafði oft verið forsæíisráðherra
Frakklands og einnig xgegnt öðr-
ujn ráðherraaembættum. M. a. var
hann hermálaráðherra á striðs-
áruniuim og oft síðan. Hann var
lienigst af í flokki Briands og var
heimsfrægur vísindamaður í
stærðfræði.
Frá sjómönnunnm.
Farnjr áleiðis til Englands. Vel-
líðan. Kærar kveðjur. Skipshfífn-
in á Macc Pcmherkm. FB.