Morgunblaðið - 24.04.1996, Blaðsíða 6

6 C MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
Fiskverð heima
172,97
Þorskur
Kr./kg
Faxamarkaður
Alls fóru 63,5Tönrraf þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 35,7 tonn á
95,64 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 2,9 tonn á 105,5 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 24,9 tonn á 102,7 kr./kg.
Af karfa voru seld alls 15,6 tonn. í Hafnarfirði á 89,31 kr. (5,51),
á Faxagarði á 61,83 kr./kg (2,31) og á 100,64 kr. (7,81) á
Suðurnesjum. Af ufsa voru seld alls 47,5 tonn. í Hafnarfirði á
54,60 kr. (5,91), á 47,90 kr. á Faxagarði (13,81) og á 46,60 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (27,81). Af ýsu voru seld 113,8 tonn
á mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 112,63 kr./kg.
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
Fiskverð ytra
Þorskur Karfi >.....> Ufsi «.™===>
Ekkert íslenskt skip seldi afla í Þýskalandi í síðustu viku.
Eingöngu var seldur
fiskurúrgámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 266,0
tonn á 150,97 kr./kg.
Þaraf voru 18,5
tonn af þorski á
135,12 kr./kg.
Af ýsu voru seld
123,0 tonná 139,29
kr./kg, 74,0 tonn af
kola á 180,62 kr./kg,
19,4 tonn af steinbít
á 157,91 kr./kg og
5,5 tonn af karfa á
125,97 kr. hvert kíló.
Staða þorsks og síldar
við N-Noreg áfram góð
STAÐA
Þyngdaraukning þorsksins þó
helmingi minni nú en 1990
helstu
nytjafiska
við Norð-
ur-Noreg
er almennt góð og búist er við, að jafnt síldar- sem þorskstofninn verði
sterkir á næstu árum. Kemur þetta fram í samantekt norsku hafrann-
sóknastofnunarinnar en þar segir einnig, að mikil óvissa sé um það
hvernig þorskurinn bæti sér upp loðnuleysið í Barentshafi. Er loðnu-
stofninn mjög lítill og talinn verða það á næstu árum.
Talið er, að á þessu ári verði
hrygningarstofn norsk-íslensku
vorgotssíldarinnar 4,5 milljónir
tonna en stóru árgangarnir frá
1991 og ’92 hafa yfirgefið Bar-
entshaf og halda sig nú sunnar
með Noregi. Hrygna þeir fyrst á
þessu ári og búist er við, að hrygn-
ingarstofninn stækki á allra næstu
árum. Þegar lélegu árgangarnir
frá 1993 og ’95 koma inn má hins
vegar gera ráð fyrir, að hrygning-
arstofninn minnki nokkuð eftir
1998.
Svo virðist sem sveppasýkin,
sem hijáð hefur síldina á síðustu
árum, sé í rénun og útlit fyrir, að
hún muni lítil áhrif hafa á vöxt
og viðgang stofnsins á næstunni.
Hrygningarstofninn
700.000 tonn
Lítil sókn í þorskinn á árunum
1990 til 1993 ásamt góðum skil-
yrðum í sjónum og mikilli nýliðun
olli þvi, að norður-norski þorsk-
stofninn er nú um tvær milljónir
tonna og í sæmilegu jafnvægi. Á
síðustu árum hefur þó vöxtur ein-
staklinganna minnkað og er nú
ekki nema helmingur á við það,
sem hann var 1990.
Hrygningarstofn þorsksins var
700.000 tonn á síðasta ári og því
er spáð, að hann verði það á næstu
árum. Stóru árgangarnir frá 1989
til ’94 munu viðhalda mikilli nýlið-
un en þorskurinn mun þó halda
áfram að éta undan sjálfum sér
vegna loðnuleysisins.
Viðgangur ýsunnar í Barents-
hafi hefur verið góður eftir 1990
og er stofnstærðin þar nú áætluð
400.000 tonn. Talið er, að stofninn
verði sæmilega stór áfram en hins
vegar eru sveiflur milli ára í ýsu-
gotinu mjög miklar.
Lítil loðna á næstu árum
Lítið hefur ræst úr fyrir loðn-
unni í Barentshafi en þó standa
IMorðursjór
vonir til, að árgangurinn nú geti
orðið eitthvað stærri en síðustu
fjögur árin. Er ástæðan aðallega
sú, að minna er um smásíld á
þessum slóðum en oft áður en hún
lifir mikið á loðnulirfum. Stofninn
verður þó áfram lítill í nokkur ár
enn.
Grálúðustofninn í Barentshafi
hefur líklega náð botninum og
virðist vera að hjarna aðeins við.
1992-’94 var stofnstærðin komin
niður í 60-70.000 tonn en hrygn-
ingin 1994 og ’95 er betri en um
margra ára skeið. Lofar það góðu
um framhaldið en heita má, að
veiðar úr stofninum séu bannað-
ar.
Hrygningarstofn Norðursjávar-
síldarinnar hefur minnkað mikið á
fímm árum og er nú áætlaður
790.000 tonn. Er ástæðan mikil
sókn og léleg nýliðun en fiskifræð-
ingar segja, að hið líffræðilega
lágmark hrygningarstofnsins sé
800.000 tonn. Árgangarnir frá
1991 og ’92 eru þó góðir.
Hrygningarstofn þorsksins í
Norðursjó hefur verið á niðurleið
í 20 ár. Er hann talinn vera 60.000
tonn en má ekki fara niður fyrir
150.000 tonn svo öllu sé óhætt.
Aðeins 10% ársgamals fisks ná
þriggja ára aldri. Sömu sögu er
að segja af ýsunni. Þótt nokkrir
góðir árgangar hafí komið fram á
síðustu árum hefur stofninn ekk-
ert stækkað vegna mikillar sókn-
ar.
Allir þrír makrílstofnarnir hafa
aldrei verið minni en nú og það
eina, sem getur bjargað þeim, er
að draga stórlega úr sókninni.
Ufsastofninn fyrir norðan 62.
breiddargráðu stendur vel og ræst
hefur úr fyrir ufsanum í Norð-
ursjó. Er hrygningarstofn hans
kominn í 134.000 tonn en var í
78.000 tonnum 1991.
Lítll breyting á rækjunnl
Rækjustofninn í Barentshafi
virðist vera í jafnvægi við núver-
andi aðstæður en þorskurinn hefur
sótt mikið í rækjuna vegna skorts
á loðnu. Af þeim sökum er ekki
búist við, að rækjustofninn stækki
neitt frá því, sem nú er, eða ekki
fyrr en þorskstofninn minnkar eða
loðnan nær sér á strik.
Hrygningarstofn kolmunnans
er upp undir tvær milljónir tonna
og mælingar í fyrravor sýndu, að
þá voru árgangarnir frá 1989 og
’92 sterkastir í hrygningarstofnin-
um. I stofninum almennt var ár-
gangurinn frá 1994 þó langsterk-
astur eða 30% allra einstaklinga.
Svo virðist sem 1995-árgangurinn
ætli einnig að koma vel út en
hann er þó ekki kominn inn í
mælingamar ennþá.
Unilever gegn
bræðsluveiðum
STÓRFYRIRTÆKIÐ Unilever hefur kynnt áætlanir um að hætta
notkun lýsis úr bræðslufiski í Norðursjó og er tilgangurinn sá að
sögn að koma til dæmis þorski og ýsu á þessum slóðum til hjálp-
ar. Þá ætlar fyrirtækið einnig að skoða umhverfisáhrif bræðslufisk-
veiða á öðrum hafsvæðum.
Unilever kaupir árlega um 100.000 tonn af lýsi en heimsmarkaðs-
hlutdeild fyrirtækisins hefur minnkað mikið á þremur árum eða
úr 20% í 10%. Áætlað er, að ákvörðunin um að hætta að kaupa lýsi
úr bræðslufiski úr Norðursjó valdi því, að hagnaður fyrirtækis
minnki um rúman miljarð ísl. kr. en þess ber að geta, að hagnað-
ur þessa risafyrirtækis var um 240 milljarðar kr. á síðasta ári.
I þessu máli hefur Unilever haft samstarf við náttúruverndarsam-
tökin World Wide Fund og talsmaður fyrirtækisins kvaðst viss um,
að ákvörðunin myndi hafa góð áhrif á vöxt og viðgang þorsksins
og annarra nytjastofna í Norðursjó. Skoraði hann á önnur fyrir-
tæki og samtök að taka sér Unilever, sem er einn stærsti fiskkaup-
andi í heimi, til fyrirmyndar.
þus. bnrQkafli aftii* lönrlimarhnfmim Samanburður á tímabilunum Tonn af óslægðum fiski
ton„ rorsKani enir lonaunarnomum□ sept. 1994 tn mars 1995 Bráðabirgðatöiur Fiskistotu
sept. 1995 til mars 1996
Samtals 1994-95: 100.251 tonn
Samtals 1995-96: 115.280 tonn
1996
Ráðstöfun þorskaflans
sept. 1995 - mars 1996
Tonn af óslægðum fiski
120
þús.
100
— Siglingar 385 tonn
"'Gámar 795 tonn
Vinnsluskip
15.854 tonn
80
60
40
20
0
Alls: 115.280 tonn
Meira kemur til
vinnslu í landi
ÞORSKAFLI okkar það sem af
er þessi fiskveiðiári, hefur að
langmestu leyti farið til vinnslu
innan iands. Þorskaflinn var um
síðustu mánaðamót orðinn rúm-
lega 115.000 tonn. Þar af fóru
98.300 tonn til vinnslu í landi.
Tæplega 16.000 tonn voru fryst
um borð í vinnsluskipunum og
innan við þúsund tonn fóru
óunnin utan, ýmist með gámum
eða veiðiskipum. Megninu af ýsu
og ufsa var einnig landað til
vinnslu og lítið sem ekkert fór
óunnið utan. Af karfanum er
aðra sögu að segja. Tæpur helm-
ingur karfaaflans kom til
vinnslu í landi, litlu minna var
fryst úti á sjó, um 10% fóru utan
í gámum og skipin sigldu sjálf
með nokkru minna.
Á SÍÐASTA ári var hlutur
þorsks til vinnslu í landi heldur
minni en nú. Meira var fryst um
borð og meira fór óunnið utan.
Af öllum botnfiskaflanum þá,
um 260.000 tonnum, komu
178.000 til vinnslu í landi, 55.000
voru unnin úti á sjó, tæplega
16.000 fóru í gáma og skipin
sigldu með um 10.000 tonn. Eina
fisktegundin, sem er meira unn-
in úti á sjó en í landi, er grálúð-
an. Vinnsluskipin eru með um
helming grálúðuaflans, vinnslan
í landi um þriðjung og töluvert
fer óunnið utan.