Morgunblaðið - 28.04.1996, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 28. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Hef ríka
hreyfiþörf
Þetta eru
fyrst og
fremst þjón-
ustufyrirtæki,
sem sinna alls
konar verk-
efnum
RIGA í Lettlandi er nýjasti
áfangastaður Braga
Ragnarssonar. Þar
hyggst hann dvelja og
starfa um sinn, enda ráðinn til
tveggja ára til að byggja upp flutn-
ingaþjónustu í fyrrum lýðveldum
Sovétríkjanna. Þrátt fyrir að Bragi
hafi tekið sér dijúgan tíma í að
íhuga hvort hann ætti að taka
starfmu var stutt í ævintýraþrána
og hann ákvað að slá til. Hann
segist nefnilega hafa afskaplega
ríka hreyfiþörf, sem hann ráði
ekkert við.
Upphaflega hugmyndin var sú
að flytja fjölskylduna út. Síðar
hafi komið í ljós að það gengi alls
ekki upp með tvo unglinga á
menntaskólaaldri, konu í vinnu og
kvennakór. Það varð því úr að
Bragi fór einsamall út. Hann hefur
komið sér fyrir í lítilli íbúð í vökt-
uðu hverfi Jurmala, sem er bær
skammt utan við Riga við sam-
nefndan flóa. Hann kom þó heim
í stutt páskafrí. Við mæltum okk-
ur mót á heimili hans í Reykjavík
og það var enginn vandí að ramba
á rétt hús eftir staðgóðum lýsing-
um Braga. „Þú kemst ekkert hjá
því að finna mig. Húsið mitt er í
Eimskipslitunum.“
Fjögur fyrirtæki
Umsvif Eimskipafélagsins við
Eystrasalt hafa aukist jafnt og
þétt og hraðar en menn þorðu að
vona eftir því sem á tímann hefur
liðið frá árinu 1990 þegar fyrsta
fyrirtækið var stofnað í Riga þar
sem meginstarfsemin fer nú fram.
Auk hafnarinnar í Riga, sem er
mikilvæg umskipunarhöfn fyrir
fyrrum Sovétlýðveldi, eru enn aðr-
ar helstu hafnarborgir, Péturs-
borg, Helsinki og Odessa í gegnum
Svartahaf. Þijú önnur fyrirtæki
hafa nú bæst í hópinn. Einu þeirra
var komið á fót í Tallinn í Eist-
landi fyrir tveimur árum og í fyrra
var fyrirtæki stofnað í Moskvu og
annað í Pétursborg. Breskir for-
stöðumenn eru yfir öllum þessum
fyrirtækjum, en Bragi, sem hóf
störf ytra 1. september sl., er
svæðisstjóri yfir þeim öllum. Hátt
í fímmtíu manns starfa hjá fyrir-
tækjunum fjórum, mest heima-
menn á hveijum stað, en þau eru
rekin undir hatti MGH, sem er
breskt dótturfyrirtæki Eimskip-
afélagsins. MGH er ævagamalt að
stofni til og hefur verið umboðsað-
ili Eimskips í Bretlandi allar götur
frá árinu 1924, en hefur alfarið
verið í eigu Eimskips síðustu fimm
árin.
„Upphaf starfsemi okkar við
Eystrasalt má rekja til þess að
MGH gerðist umboðsaðili í Bret-
landi fyrir nýstofnað skipafélag,
Maras Linja, í eigu Letta, -------
árið 1990. síðan var fyrir-
tækið beðið um að taka
að sér umboð í Riga og
setja upp skrifstofu þar.
Árið 1992 fór svo að lett-
neska skipafélagið taldi
sig ekki lengur þurfa á
þjónustu okkar að halda og þar
sem við stóðum þá uppi með skrif-
stofu, hæft starfsfólk en litla starf-
semi, var markvisst farið í að leita
eftir verkefnum. Þá fór boltinn
fyrst að rúlla fyrir alvöru.
Eimskipafélag íslands er nú að hasla sér
völl í austri í gegnum breskt dótturfyrirtæki
í harðri samkeppni við önnur alþjóðleg
stórfyrirtæki. Bragi Ragnarsson, sem
sjálfur hefur víðtæka stjórnunarreynslu,
gegnir nú starfi svæðisstjóra í Eystrasalts-
löndunum þremur og Rússlandi. Hann
segir í samtali við Jóhönnu Ingvarsdóttur
að á svæðinu séu ýmsir ónýttir möguleikar
þótt stjómvöld hafí síður en svo auðveldað
mönnum viðskipti landanna í milli eftir
nýfengið sjálfstæði þjóðanna.
móttakenda í Rússlandi eftir fall
Sovétríkjanna í smærri eindir. Nú
sé ekki lengur um eitt svæði í við-
skiptalegu tilliti að ræða heldur
mörg landamæri sem geri mönnum
erfíðara fyrir. „Þó svo að ég hafí
ekki persónulega neina reynslu af
Sovéttímanum, hef ég fregnað hjá
forsvarsmönnum stórfyrirtækja
sem hana hafa að nú sé tíðin önn-.
ur. Mikið skrifræði, _____________
tafír, bið og hörgull
á flutningabílum, svo
fátt eitt sé nefnt, tor-
veldar mönnum leið-
ina með tilheyrandi
óþægindum. Allt tek-
ur sinn tíma og Rúss-
amir era ekkert að
gera þetta auðveld-
ara fyrir menn. Þeir
eru með mjög stífar reglur gagn-
vart tollameðferð á vörum og hafa
torveldað flutning á ótollafgreidd-
um vörum í „transit" til Rússlands.
Helst þarf að tollafgreiða vöruna
áður en hún fer af stað. Það gerist
með þeim hætti að varan er tollaf-
greidd hjá viðkomandi tollstjóra í
Rússlandi. Við fáum síðan senda
staðfestingu niður til Riga áður en
við getum flutt gáminn á áfanga-
stað. Það er auðvitað dálítið frum-
stætt að vinna við svona aðstæður
og þá er vitaskuld þolinmæðin
þrauta best,“ segir Bragi. Auk
hans starfar annar Islendingur á
skrifstofunni í Riga, Bragi Rúnar
Jónsson, sem hefur með höndum
íjármálaumsýslu og bókhald.
Heimamönnum mun hafa komið
það nokkuð spánskt fyrir sjónir að
báðir hétu sama nafninu og ganga
þeir nú undir heitunum Bragi eitt
og Bragi tvö.
ar reynslu og kannski ekki síst
vegna þeirrar stjórnunarlegu
reynslu, sem Eimskipafélag Is-
lands hefur yfír að ráða. Á því
sviði liggur veiki hlekkurinn einna
helst ytra. Fólk í fyrrum Sovétlýð-
veldum skortir viðskiptareynslu og
vestræn viðhorf til viðskipta auk
þess sem þjónustulundin virðist
jafnframt ekki skipta þá ýkja
______ miklu máli. Maður verður
til dæmis töluvert var við
þetta í verslunum þar sem
afgreiðslufólkið getur vart
beðið eftir því að kúnninn
komi sér út. Maður fær það
hálfpartinn á tilfínninguna
að maður sé að trufla.“
Landinn alls staðar
Að sögn Braga eru ekki
endilega nein áform uppi um frek-
ari þenslu starfseminnar á svæð-
inu, þó öllum möguleikum sé hald-
ið opnum. Þetta sé aftur á móti
spennandi markaðssvæði, enda
bentu nýlegar tölur til að þarna
væri að finna mesta vaxtarbrodd-
inn í alheimsviðskiptum. „Milli-
ríkjaviðskipti eru öll að fæðast
þarna austur frá. Útlendingar eru
að fjárfesta í gömlum verksmiðj-
um í efna- og pappírsiðnaði og
óhemju innflutningur á neysluvör-
um á sér stað sem við erum nú
að taka þátt í.“
Aðspurður um íslenska „land-
nema“ á svæðinu segist Bragi
vera í ágætu sambandi við nokkra
unga menn, sem séu að hasla sér
völl í nýfijálsum lýðveldum. Meðal
annarra væri Magnús Þorsteins-
son að selja síld í Pétursborg.
Björgúlfur Björgúlfsson ræki gos-
drykkjaframleiðslu, sem Sanitas
Bragi Ragnarsson
Þetta eru fyrst og fremst þjón-
ustufyrirtæki, sem sinna alls kon-
ar verkefnum. Við bjóðum upp á
flutninga hvert á land sem er, en
mikið af innflutningi Rússa eru
vörur frá Austurlöndum ijær og
þangað skilar útflutningur þeirra
sér að miklu leyti líka. Mest er
---------- um efnavöru og papp-
ír. Þetta eru alhliða
flutningar, sem snerta
íslandsviðskipti enn
sem komið er aðeins
að litlum hluta, ef síld-
in er undanskilin. Eitt
af fyrstu verkefnunum
var samningur við Lufthansa um
sölu á flugfrakt og afgreiðslu á
flugvellinum í Riga. Þar vinnum
við reyndar fyrir fleiri flugfélög
og sjáum um meginþorra þeirrar
flugfraktar, sem um völlinn fer.
Milliríkja-
viðskipti eru
öll að fæðast
þarna austur
frá
Síðan hefur þetta þróast í ýmsar
áttir. Við erum að sinna landflutn-
ingum, rekum vörugeymslur bæði
á flugvellinum og aðrar tengdar
sjó- og landflutningum auk þess
sem við bjóðum upp á tollvöru-
geymsluþjónustu. Þá erum við
umboðsmenn fyrir skipafélög, m.a.
franska skipafélagið CMA, sem
er eitt af stærri gámaskipafélög-
um í heimi. Einnig erum við með
samninga um geymslu- og flutn-
ingaþjónustu við nokkur stór al-
þjóðleg fyrirtæki sem fela í sér
að við sjáum um geymslu og dreif-
ingu fyrir þau til viðskiptavina,
enda erum við með okkar eigið
dreifíkerfí í þessum löndum."
Taf ir og skrifræði
Bragi segir það vera tiltölulega
flókið ferli að koma vamingi til
Bragi eitt segir þá staðreynd
að Eimskip hafi reynslu af sigling-
um inn á þetta svæði hafa auðveld-
að þessi viðskipti félagsins. „Við
þekktum orðið þetta svæði nokkuð
vel í gegnum gömlu Rússlandsvið-
skiptin án þess þó að hafa verið
með sjálfstæða starfsemi þar.
Þessi markaður tengist -----------
því okkar heimamarkaði
þó upphafið hafí verið
nokkuð tilviljanakennt.
Smátt og smátt höfum
við öðlast meiri þekkingu
á svæðinu og sjáum nú
fram á alls konar mögu-
leika. Þarna hafa verið að skapast
viðskiptatækifæri, sem okkur hef-
ur þótt áhugavert að taka þátt í,
auk þess sem við höfum talið okk-
ur hafa ákveðnu hlutverki að
gegna í ljósi talsverðrar alþjóðlegr-
Morgunblaðið/RAX
hefði selt frá íslandi til Péturs-
borgar. Árni Ámason væri fram-
kvæmdastjóri lyfjaverksmiðju í
Vilinius, Pétur Oli Pétursson sem
var með Bílaumboðið hf. ynni nú
við að selja bfla í Pétursborg og í
Riga hefðu íslendingar hafið fram-
leiðslu á pizzum, sem sé útibú frá
--------- Ömmubakstri í Kópa-
vogi. Auk þess er flutt
inn til íslands talsvert
af timbri frá Eystra-
saltslöndunum og íra-
foss siglir að jafnaði
mánaðarlega og hefur
■ viðkomu í Kotka, Tall-
inn og öðrum höfnum eftir því sem
þörf krefur.
54% Lettar í landinu
í Lettlandi búa um 2,6 milljónir
manna, þar af um 900 þúsund í
Ég er gjarn-
an ávarpaður
á ensku á
hjólaferðalög-
um um landiA