Morgunblaðið - 30.04.1996, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 30. APRÍL 1996 27
MENNTUIM
Norræn samvinna
í þágu skólafólks
Norræna skólanetinu Óðni tengjast átta skólanet á sameiginlegu torgi.
Erla Sigurðardóttir sagði Hildi Friðriksdóttur frá nýjungum, sem
auðvelda upplýsingaöflun fatlaðra og tengsl nemenda og kennara.
NORRÆNA skólanet-
ið var formlega tekið
í notkun í mars 1994,
en haustið 1993 hafði
verið tekin ákvörðun
um að nota alnetið
(Internetið) sem
tæknilausn. Mismun-
andi er eftir löndum
hversu tölvunotkun í
skólum er langt komin,
en að sögn Erlu Sig-
urðardóttur fram-
kvæmdastjóra Nor-
ræna skólanetsins og
ritstjóra tímaritsins
Skolen i Norden er
engin miðstýring frá
skrifstofunni í Kaup-
rhannahöfn. „Okkar hlutverk er
þvert á móti að samræma ýmsa
hluti, en slíkt er einmitt einkenni
norræns samstarfs."
í Óðni eru átta skólanet, þ.e. frá
Norðurlöndunum fimm og sjálfs-
stjórnarsvæðunum þremur, Græn-
landi, Færeyjum og Álandseyjum.
Rekstur og þróun íslenska hlutans
er hjá íslenska menntanetinu en á
ábyrgð menntamálaráðuneytisins.
Netið sem slíkt er fyrir grunn-
og framhaldsskóla, en það er einn-
ig hluti Nordunet, sem er net há-
skóla á Norðurlöndum. „Tölvunotk-
un eða Internet-notk-
un var upphaflega
langmest í háskólum
og ekki fyrr en síðar
að nettenging fór að
breiðast til annarra
skólastiga, einstakl-
inga og fyrirtækja. Við
uppbyggingu vefsins
og tölvupóstsins er
markhópur okkar því
grunn- og framhalds-
skólinn," sagði Erla og
tók fram að pósturinn
sé mikið notaður í sam-
starfsverkefnum eins
og tungumálakennslu.
Þannig verði tungu-
málið verkfæri en ekki
einungis markmið.
Svíar veita
milljónum
Erla segir að tölvunotkun sé mis-
munandi mikil milli landa en Norr-
æna skólanetið hafi greinilega ýtt á
þróunina. „Svíar bytjuðu t.d. ekki
almenna tölvunotkun í skólum fyrr
en það tók til starfa. Þá tóku þeir
hins vegar mjög fljótt við sér og
hafa veitt miklu fjármagni og mann-
afla til uppbyggingar. Þróunin er
einnig hröð hjá Finnum og Danir
og Norðmenn eru að taka við sér.“
Á hinu norræna torgi netsins má
finna upplýsingar um norræn skóla-
verkefni og styrki, auk þess sem
þaðan má fara inn á hin norrænu
skólanetin. „Nú erum við að vinna
að uppbyggingu eins konar Skila-
boðatöflu (Kontaktgalleri). Við
byggjum á lausn sem er á sænska
skólanetinu og heitir „Anslagstavl-
an“. Þar geta nemendur og kennar-
ar tjáð sig um ákveðin málefni eða
auglýst eftir samstarfi. Við reiknum
með að taflan verði endanlega kom-
in í gagnið í haust,“ sagði Erla.
Hún bendir á að mikii hagræðing
muni skapast með Skilaboðatöfl-
unni. Enda sé eitt af markmiðum
skólánetsins að útbúa vel merkt
vegakerfi til að hjálpa fólki að rata
án mikillar fyrirhafnar um þann
hluta alnetsins sem nýst geti í skóla-
starfi. „Ef kennarar og nemendur
ætla að nota Internetið sem verk-
færi verða þeir að vita hvar á að
leita og eftir hverju."
Eini starfsmaðurinn
Erla hefur aðsetur hjá Norrænu
ráðherranefndinni í Kaupmanna-
höfn. Hún var stödd á íslandi fyrir
helgi, m.a. til að kynna bækling um
Norræna skólanetið, sem verið er að
dreifa til skólanna. Þegar hún er
spurð hversu margir starfí hjá skóla-
Erla
Sigurðardóttir
netinu fer hún að hlæja og nefnir
að sams konar spumingar komi oft
frá fólki syðra í álfunni, sem haldi
að um heila byggingu sé að ræða
og fjöldi starfsfólks sé eftir því. „Það
er ekki aldeilis þannig. Ég er eini
starfsmaðurinn og er einungis í 30%
starfi hjá skólanetinu, þó svo að
meiri tími fari að vísu 1 það. Hins
vegar er unnið veigamikið starf í
hópum, sem í sitja fulltrúar mennta-
neta og ráðuneyta."
Erla bendir á að á undanförnum
árum hafi farið fram þó nokkur
umræða um hvort norrænt samstarf
eigi rétt á sér. Ein af kröfunum í
kjölfarið sé að slíkt samstarf sé
hagkvæmt. Hún nefnir þróun skóla-
netsins sem gott dæmi, því fjármagn
sem notað sé í einu Norðurlandanna
til þróunarvinnu nýtist öðrum til
notkunar. „Til dæmis notuðu Svíar
nokkrar milljónir til að þróa Skila-
boðatöfluna, sem við getum síðan
notað og breytt eftir þörfum. Sama
má segja um sjónræna bókasafnið
(Virtuella. Skolbiblioteket) sem er
veffangalisti og leitarkerfi fyrir
skóla. Sænsk skólayfirvöld fólu
Háskólanum í Lundi að safna saman
áhugaverðum stöðum á veraldar-
vefnum sem nýtast til kennslu og
raða þeim upp á aðgengilegan hátt.
Þetta sjónræna skólabókasafn settu
Danir svo á fyrstu vefsíðu danska
skólanetsins sér að kostnaðar-
lausu.“
Hugað að fötluðum
Enn eitt verkefni má nefna, sem
Norræna skólanetið er að vinna að,
en það er að auðvelda sérhópum
fatlaðra aðgang að upplýsingum á
netinu. Reynslan hefur sýnt að erf-
itt er fyrir blinda að notfæra sér
veraldarvefinn. Þó að þeir séu með
forrit til að lesa texta getur forritið
ekki lesið myndir. Fundist hefur
einflöld lausn sem felst meðal ann-
ars í þeim valkosti að skoða einung-
is textaútgáfu í stað þess að nota
bæði texta og myndir. „Þetta nýtist
ekki bara blindum, því óratíma get-
ur tekið að fá myndir upp á skjáinn
og ekki hafa allir þolinmæði, tíma
né tækjabúnað til þess. í undirbún-
ingi er því að endurhanna allar sam-
norrænar síður Óðins með tilliti til
þessa. Síðan vonum við að því verði
fylgt eftir í hveiju landi fyrir sig.“
Slóð norræna skólanetsins er:
http://www.nmr.dk/nsd/
SPARISJOÐUR
HAFNARFJARÐAR
Bakhjarl hafnfirskra íþróttamanna
Sparisjóður Hafnarfjarðar óskar Haukum
til hamingju með íslandsmeistaratitil
kvennaliðs þeirra í handknattleik.