Morgunblaðið - 30.04.1996, Blaðsíða 44

44 ÞRIÐJUDAGUR 30. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Tommi og Jenni
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 5691100 • Símbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Um kaup á þýfi
Frá Ómarí Smára Ármannssyni:
INNBROT og þjófnaðir eru vax-
andi vandamál hér á landi. Ástæð-
ur og tilefni þessara afbrota ber
að með margvíslegum hætti. Af-
brotamennirnir eru á öllum aldri
þó hlutfallslega margir séu á aldr-
inum 18-35 ára. Flestu, sem hægt
er að færa úr stað, er stolið. Brot-
ist er inn á lokaða og læsta staði.
Varningi er stolið úr verslunum
og úr bílum, reiðhjólum er stolið
á almannafæri og svona mætti
lengi telja. í fæstum tilvikum eru
þjófarnir að safna til elliáranna.
Þeir reyna að koma þýfinu um-
svifalaust í verð, annað hvort í
skiptum fyrir annað, t.d. fjár-
muni, eða nota það sem gjaldmiðil
í viðskiptum. Stundum eru kaup-
endurnir fyrirfram ákveðnir. Oft
eru þeir líka áður saklaust fólk,
erlendir sjómenn, verslunaraðilar
og aðrir „viðskiptaaðilar“. Dæmi
eru og um að þýfi hafí verið sent
úr landi. Segja má að sumir kaupi
þýfí vitandi vits, aðrir í einfeldni
sinni. Hollt er að hafa í huga að
kaupi fólk þýfí er veruleg hætta
á að góssið kunni að verða tekið
bótalaust af því aftur ef upp
kemst.
í hegningarlögunum er gert ráð
fyrir að hægt sé að refsa þeim,
sem í gáleysi kaupir eða tekur við
hlutum er fengnir hafa verið með
auðgunarglæp, með sektum eða
varðhaldi. Ef brot er ítrekað má
beita fangelsi allt að 6 mánuðum.
Ef um ásetning er að ræða getur
brotið varðað fangelsi allt að 4
árum. Ástæða er til að skoða nán-
ar þessi ákvæði hegningarlaganna
til samræmis við sambærileg
ákvæði í hegningarlögum ná-
grannalandanna og þá sérstaklega
þann þátt er tekur á kaupum;
móttöku og verslun með þýfi. I
Noregi eru t.d. viðurlög við að
kaupa og höndla með þýfi sektir
eða fangelsi til þriggja ára. í gróf-
um tilvikum getur refsingin verið
6 mánuðir til 6 ára.
Nauðsynlegt er að búa þannig
um hlutina að fólk standi raun-
verulega frammi fyrir þeim val-
kosti, áður en það kaupir þýfi, að
gera það upp við sig hvort „reyf-
arakaupin“ séu raunverulega þess
virði. Áuðvitað ætti að vera nóg
að skírskota til siðferðiskenndar
fólks í þessum efnum, en svo virð-
ist sem sú kennd hafi því miður
almennnt farið heldur þverrandi á
síðari árum.
Auk þess sem stolið er frá versl-
unar-, fyrirtækiseigendum og
opinberum aðilum er almenningur
ekki síður líklegri til að verða fórn-
arlömb þjófa. Því fleiri, sem kaupa
þýfi, því meiri líkur eru á að þeir
hinir sömu geti orðið næsta fórnar-
lamb innbrotsþjófa. Þá eykur það
jafnframt líkur á að þeir, sem eru
að byija afbrotaferil sinn, haldi
honum áfram. Margir þjófar stela
til að fjármagna fíkniefnaneyslu
sína. Með því að kaupa þýfí af
slíkum aðilum stuðlar fólk að auk-
inni neyslu fíkniefna með öllum
hennar hörmulegu afleiðingum,
nokkuð sem allflestir eru sammála
um að þurfí að koma í veg fyrir.
Því fleiri, sem segja nei við
kaupum á þýfi, því minni ástæða
fyrir þjófa að stela. Fólk almennt
hefur því ekki hvað minnstan hag
af því að gera þjófa atvinnulausa.
Það getur fólk t.d. gert með því
að kaupa ekki varning, sem það
telur að gæti verið þýfi.
Næst þegar þér bjóðast „kjara-
kaup“, hugsaðu þá um mögulegar
afleiðingar fyrir þig og aðra.
ÓMAR SMÁRIÁRMANNSSON,
aðstoðaryfirlögregluþjónn.
Ferdinand
í was fortunate when
qrowinq up.We had
doq food every day.
For dessert we had
doq food d la mode.
Yið vorum lánsöm í uppvextin- Hvað með eftirrétt?
um. Við fengum hundamat á
hverjum degi.
í eftirmat fengum við hundamat
að hætti tískunnar.
Stöðlun örnefna
Frá Þorkeli Guðbrandssyni:
HÉR á íslandi hefur um langa
tíð, eða um það bil eins lengi og
hinn göfugi, norræni kynstofn
hefur setið landið, tíðkast óviðun-
andi skipulagsleysi hvað varðar
örnefni. Við þekkjum þetta flest,
nafngiftir fjalla eru t.d. ótrúlega
ósamstæðar, sbr. Esja, Hengill,
Tindastóll og Herðubreið og jafn-
vel er engin regla á hvað er kallað
fjörður og hvað flói og svo mætti
lengi telja.
Embættismenn í hinu háa fé-
lagsmálaráðuenyti hafa sýnt af sér
kjark og röggsemi og tekið á sam-
bærilegri ósvinnu sem snýr að
nafngiftum sveitarfélaga. Þar skal
tiltekið fjölmenni leiða af sér
ákveðna endingu í nafni sveitarfé-
lagsins og reynt að hafa afbrigði
sem allra fæst. Eins og allt rétt-
sýnt fólk hlýtur að sjá, er þetta
hið þarfasta mál. Það er því ástæða
til þess að vænta þess að starfs-
systkin þeirra í umhverfísráðu-
neytinu taki nú til sinna ráða og
staðli örnefni á landinu. Svo dæmi
sé tekið, þá verði mishæð í lands-
lagi að vera tiltekinn fjöldi rúm-
metra til að geta kallast fjall ög
verði nafn þess þá að hafa þá end-
ingu, svipuð skil verði á fellum og
hæðum og ef vogskorningur í
landslagi nær tiltekinni breidd og
lengd kallist það flói og svo fram-
vegis.
Stöðlun örnefna er mál framtíð-
arinnar. Hefjum ferðina inn í Evr-
ópusamstarfið með því að fella
kauðslega ömefnagjöf áa okkar
að stöðlum Evrópusambandsins
svo auðveldara verði fyrir okkur
að koma staðháttum hér á landi
fyrir í skjalaskápunum í Bruxelles.
í Guðs friði.
ÞORKELL GUÐBRANDSSON,
Grundarstíg 3, Sauðárkróki.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í
upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það-
an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.