Morgunblaðið - 03.05.1996, Blaðsíða 2
2 B FÖSTUDAGUR 3. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
t
Þjónusta
Rafbílarnir og
litlu hjólastólarnir breyttu lífi barnanna
„GETIÐ þið ímyndað ykkur
hvernig það er fyrir lítið barn að
geta ekki hlaupið bakvið mömmu
þegar einhver ókunnugur birtist
sem það er feimið við, eða ná
ekki í leikfang þegar það rúllar í
burtu og geta ekki farið afsíðis
þegar það móðgast eða reiðist?
Þannig er veruleiki margra fatl-
aðra barna sem geta ekki hreyft
sig sjálfstætt. Það er hinsvegar
grundvallaratriði fyrir þroska
allra barna að geta hreyft sig og
uppgötva heiminn á eigin spýtur,“
segir sænski uppeldis- og sálfræð-
ingurinn Karin Paulsson, sem
nýlega flutti erindi á svokölluðum
barnadögum Hjálpartækjabank-
ans.
Karen starfar við háskólann í
Stokkhólmi þar sem hún sinnir
rannsóknum og einnig vinnur hún
hjá landsambandi fatlaðra í Sví-
þjóð. Hún hefur kannað hvaða
áhrif það hefur á félagslegan og
vitrænan þroska hreyfihamlaðra
barna að fá tæknileg hjálpartæki
svo þau geti farið að hreyfa sig
um án aðstoðar annarra.
Karin gerði rannsókn á tólf
hreyfihömluðum börnum á aidrin-
um tveggja og hálfs árs til fimm
ára. Hún gaf sér þær forsendur
að farartæki (Gocart ,,bílar“) sem
gerði börnunum kleift að ferðast
um sjálfstætt myndi ýta undir
félagslegan og vitrænan þroska
þeirra. Tilgáta hennar var að
líkamleg fötlun barnanna legði
hömlur á þroska þeirra þar sem
þau eru háð öðrum um hreyfingu.
Rannsóknin mætti andstöðu
Karin segir að nokkuð erfitt
hafi verið að framkvæma þessa
rannsókn. Henni hafi mætt neik-
vætt hugarfar sjúkraþjálfara og
lækna gagnvart rafknúnum far-
artækjum fyrir svo ung börn.
„Megin andstaðan fólst í að börn-
in yrðu of löt, þau gætu meitt sig
og þetta væri í rauninni bara leik-
fang.“
Hún lét þetta ekki aftra sér og
frá vöggu til grafar
„HÉR fær fólk þjónustu frá vöggu
til grafar," segir María Heiðdal,
hjúkrunarforstjóri Heilsugæslu-
stöðvar Hlíðahverfis í Reykjavík,
þegar Daglegt líf tekur á henni hús
um það leyti sem laufin eru að
springa út á greinum tijánna. Ætl-
unin er að fræðast um þjónustu
heilsugæslustöðvanna í höfuðborg-
inni.
Það er oft líf í tuskunum á heilsu-
gæslustöðvunum enda er óvíða veitt
þjónusta fyrir jafn fjölbrejdtan hóp
fólks og þar, allt frá bamshafandi
konum sem koma til að láta fylgjast
er með sér og ófæddum börnum sín-
um, til aldraðra borgara sem hjúkr-
unarfræðingar frá stöðvunum heim-
sækja þegar skyggja tekur á ævi-
kvöldinu.
Þjónustan er ekki síður fjölbreytt
en María segir að því miður séu þeir
margir sem ekki vita að hægt er að
leita tii hjúkrunarfræðinganna á
heilsugæslustöðvunum með flest það
sem snertir heilbrigði fólks, frá bólu-
setningum og skiptingu sáraumbúða
til ráðgjafar og fræðslu.
Aukið samstarf lækna og
hjúkrunarfólks
Heilsugæslustöð Hlíðahverfís, sem
er um 10 ára gömul, býr við þröngan
húsakost í Drápuhlíðinni en öllu er
svo haganlega fyrir komið að hús-
næðið virkar ljómandi rúmt. í anddyr-
inu taka falieg listaverk á móti gest-
komendum, veflistaverkið Leið 4 eftir
Haildóru Thoroddsen prýðir einn
vegginn og Grettir og Glámur takast
á höggnir í stein af Páli Guðmunds-
syni í Húsafelli svo aðdáun vekur.
Þrír heilsugæslulæknar í fullu
starfi sinna heimilislæknaþjónustu í
hverfinu en þar fyrir utan starfa
DÝRLEIF Ármann, kjólameistari fær Védísi Húnbogadóttur,
hjúkrunarfræðing, til að mæla blóðþrýstinginn.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
TOMAS Atii Ásgeirsson, 7 mánaða, er hinn rólegasti á meðan
Anna Þóra Óskarsdóttir, hjúkrunarfræðinemi á 3. ári, vigtar hann.
Ólöf Örvarsdóttir, móðir hans, fylgist með.
atta hjukrunarfræðmgar í 5,6 stöðu-
gildum, tveir sjúkraliðar auk ritara
á stöðinni. „Þjónusta heilsugæslu-
stöðvanna fer mikið eftir því hvernig
samsetning íbúanna er í viðkomandi
hverfi,“ segir María. „Ef aldraðir eru
í meirihluta er áhersla lögð á heima-
hjúkrun og aðra þjónustu við gamalt
fólk en ef barnafjölskyldur eru í
meirihluta er mikið lagt upp úr þjón-
ustu við þær.“
Heilsuverndarstöðin í Reykjavík,
sem er tii húsa við Barónsstíg, var
stofnuð árið 1956 en þegar borgin
tók að þenjast út var gripið til þess
ráðs að stofna heilsugæsiustöðvar í
einstökum hverfum borgarinnar svo
ÞESS er ekki langt að biða að barnið i þessum
maga komi í heiminn. Lilja Einarsdóttir, ljósmóð-
ir, hlustar eftir hjartsiætti barnsins.
Karin Paulsson uppeld-
is—, og sálfræðingur
sem sinnir rannsóknum
við háskólann í Stokk-
hólmi og starfar einnig
hjá iandssambandi fatl-
Morgúnblaðiö Kristinn aðra í Svíþjóð.
Þetta farartæki sem
nefnist Go-bot er nýtt á
markaðnum, framleitt í
Bandarikjunum. Það hæf-
ir börnum frá eins árs
aldri og fram til sex til
sjö ára aldurs. Börnin
geta bæði setið og staðið í
farartækinu og stjórnað því
með höndum eða höfði.
á hálfu ári tókst henni að
finna tólf börn í Svíþjóð
sem læknar voru fáanlegir
til að mæla með rafknúnum
hjólastól eða rafbílum við.
Andleg geta barnanna var
mæld með sálfræðiprófi og
líkamlegur þroski og færni
metin af sjúkraþjálfurum
átta mánuðum áður en þau
í
r
WB 1 V