Alþýðublaðið - 01.11.1933, Síða 1
MIÐVIKUDAGINN 1. NÓV. 1933
XV. ÁRGANGUR. 4. TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
UTGEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURIXN
DAGBLAÐIÐ kemur út alla irka daga kl. 3 —4 síðdegis. Áskrlftagjald kr. 2,00 á mánuði — kr. 5,00 fyrir 3 mánuðl, ef greitt er fyrirfram. 1 lausasölu kostar blaðið 10 aura. VIKUBLAÐiÐ
kemur út á hverjum miövikudegi. Þaö kostar aðeins kr. 5,00 á ári. I því birtast allar helstu greinar, er birtast í dagblaðinu, fréttir og vikuyfirlit. RITSTJÓRN OG AFGREIÐSLA Alþýöu-
blaðsins er við Hverfisgötu nr. 8— 10. SÍMAR:4900: afgreiðsla og auglýsingar, 4901: ritstjórn (Innlendar fréttir), 4902: ritstjórl, 4903: Vilhjálmur S. Vilhjálmsson, blaðamaöur (heima)
Magnús Ásgeirsson, blaöamaður, Framnesvegi 13* 4904: F. R. Valdemarsson, ritstjóri, (heima), 2937: Siguröur Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjóri (heima), 4905: prentsmiðjan.
Þeir kaupendur
ALDYBUBLAÐSINS
sem lá það ekki
með skilum eru
beðnir að gera
afgr. strax aðvait.
Simi 4900.
Hvernig á að stjérna landlnn
fram yflr kosnlngar ?
Bandarikin byrja gullkaup
sin fi dag
tJTLIT FYRIR GENGISFALL UM ALLAN HEIM
fhaldið vili ofbeldð
Alpýðuflokkurinn lýðræði
Framsókn velur á m illi
Eftir Héðinn Valdimarsson, alþingismann
SAMNINGAR BRETA 00 DANA STRANDA
Btetar takmarka innflutni g á dönsku fleski
Þingi'ð kemur saman á morg-
un til þess að samþykkja endan-
Iiega stjórnarskrána, kosningaiög
og aðra löggjöf, sem ekki þoldr
bið.
Verða sáðan væntaniega kosn-
ingar samkvæmt nýrri stjórnar-
skrá og kosningalögum í júní-
mánuði næstkomandi.
Eitt þeirra mála, er þingið verð-
ur að taka afstöðu til, er hvaða
stjórn eigi að fara með völdin
fram yfir kosningar.
Einrseðishugsjón Sbaldslns
Sj álfstæ ðisfI'Okk u rinn hefir nú
20 þinigmenn, Framsóknarfiokk ur-
inn 17 og Alþýðufliokkurinn 5.
FJokkamir, sem komið hafa á
samsteypustjórninni og stutt
hana, hafa enn yfirgnæfalndi meiri
hluta þings, 37 af 42 þingmönm-
um. Halda þeir óbreyttum skoð-
unum sínum um ihaldssamvinmu?
Það er víst, að Sjálfstæðisflokk-
urinn stefnir að s k j ó t r i
valdatöku í landinu. Fullyrt
er að flokksfioringjamiT hafi reynt
að hafa þau undirmál v>ð
k o n u n g, að hanin fái þeirn
flokki i hendur rikisstjómina
fyrst um sinn, þótt flokkuriun
ísé í (minni hluta einln á þingi, en
ekki er vitað um undartektir kon-
ungs. Þá hefir einnig íhaldsmieiri-
hluti hæjarstjómar Reykjavikur
undirbúið valdatöku flokksins
með því gerræði, að samþykkja
að setja nýju lögregluþjónana
ekki eftdr hæfileikum!, heldur eft-
ir því, að þeir séu sauðtryggiir
íhaldsmenn, og samþykkja 100
manna varalögreglu að auki.
Þessi „1 ö gre g 1 u“-1 i ð saf n -
aður 148 manna biendir ótvírætt
á það, að foringjar Sjálfstæðis-
flokksins ætld sér ekki að stjórna
nneð fri&i, heldur með of-
biefdi. Nái íhaldið völdum, má
því búast við að það sieppi þeim
ekki aftur mieð góðu, þótt kosn-
ingar gangi á móti því. Nazista-
aldan er orðin mögnuð iiranan
Sjálfstæðisfl'okksins, og vitað er
að vlón Þoriáksson m. a. hefir
snúist mikið til fylgis við nazista
eftir síðustu Þýzkaiandsför sina.
Hann var Jengi fasisti eftir að
hann fór til Italíu um árið.
Nú er ekki vist að Sjálfstæðis-
flokkurinn fái þetta tækifæri tii
valdatöku á þinginu, og vita
menn að þá rnuni hanin sætta sig
við samisteypustjórnina, eins og
hún nú er, fram yfir kosningar,
enda ber öll stjórnin svo sterk-
an keim af íhaldinu, að íhalds-
rnenn gætu fáar stjómir íengið,
sem þieim væru tillátssamari.
Samstarf íhalds og Framsóknar
í stjórn og á undanfarandi þing-
ium hefir alt gengið í baráttu
gegn alþýðusamtökunum, Alþýðu-
flokknum og stefnuiskránmálum
hans. Sjálfstæðisflokkurinn muindi
þá gera sér von um, ef stjónnin
héldist óbreytt, að þeir mundui
e i n i r r á ð a fyr eða síöar.
Glundroðinn i Framsókn.
Foringjar F ramsók narfloklvsin s
hafa hins vegar séð af kosninga-
baráttunni og kosniingaúrsiitunum
sl. sunnar, að kjósendur flokksins,
sem verið hafa, eru fjandsaim-
tegir þessari íhaldssamvinnu og
Ihaldsisnúning þingflokksi'ns, enda
er það beinlínis gegn stefnuskrá
flokksins og samþyktum flokks-
þinga. Meginið af Framsóknair-
mönnum í sveitum fandisiins óska
þess eins að Franisóknarfl oklui r-
inn leiti sem fyrst fullrax sami-
vinnu við Atþýðu'flokkinn og
framkvæmi ýms af stefnuskrárat-
riðum hans, h e f j i s t j ó r n -
mál asaímvi n nu verka-
m a n n a o g b æ n d a á svip-
uðuim grundvefli og gert er nú
í Svíþjóð og Danmörku undir for-
ustu Alþýðuffokkanna þar. Al-
þýðufliokkurinn hefir hingað til
mlnna skift sér af sveitunum en
bæjumun, en róttækir memn í
sveitunum myndu í slíkri sam-
vinnu geta haft mikil áhrif, og
þeirra er ekiki síður þörf þar en
í hæjunUm. Atlur þorri kjósenda
Framsóknar vifl því að fuflu og
öllu sfita samvinnu við íhaldið
og mynda nneð þátttöku Alþýðu-
flokksiæ stjórn, er standi fasti
móti ofbefdisstefnum íhaldsinis,
nazisma og kommúnisma, en
komi á afhliða umbótum til hags-
mun'a fyrir verkamienn og bænd-
ur. Fáist þingflokkurinn og flokks-
stjórnin ekki tif þessa, munukjós-
endurnir snúa við þeim bakinu.
Af þesisum ástæðum hefir ver-
ið tvíveðrungur í þingflokki
Framsóknar, sem að mörgu leyti
er fjartægur kjósendunum og
hliuti hans smitaður af íhaldssam-
vinnunini. Nokkur htuti hans muin
að vísu á yfirborðinu silíta íhalds-
samvinnunni, en þó undimiðri
halda henni og halda öllum í-
halidsbrúm opn-urn að baki sér.
Tfl þess hugsa þei'r að sé hag-
kvæmast að forsætisráðherrann
segi að vísu af stjórninni völdum
í byrjun þings, en svo verði tii
hagað, að aðra þingræðisstjórn
verði ekki hægt að mytida og
FELI ÞA KONUNGUR GÖMLU
SAMSTEYPUSTJÖRNINNI AÐ
GEGNA STÖRFUM FRAM YFIR
KOSNINGAR A ÁBYRGÐ KON-
UNGS EINS. Með öðrum orðum:
Næstu 9—11 mánuði verði engin
þingræðisBtjórn í ian'dinu, heldur
EINRÆÐISSTJÖRN KONUNGS,
sem enga ábyrgð beri gagnvart
þinginu, heldur að eiíns gagnvart
konungi, og ráðuneytið verði ó-
breytt, sömu miennirnir seim
merkt hafa sig íhaldinu s. 1. U/2
ár, ieru áreiðanlega í minni hluta
hjá þjóðinrd, og einn þeirra, Þor-
steinn Briiem, hefir jafnvet falfið
í framboði tif þings. Annar hluti
Framsóknarffokksins, sem nær
stendur kjósiendunum, vill aftur
silíta ihatdissamvinnu og að ný
stjórn verði mynduð. Hvor flokks-
hfiutinn verði ofan á er enn óvíst,
en þessi má.1 hljóta að leysast í
upphafi þingsins.
Stefna alpýðannaF.
Síðustu dagana hefir verið
gnenslaisit eftir afstöðu Alþýðu-
fiokksins í þessum máluim af
hálfu Framsóknarmanna.
Alþýðuflokkurinn hefir skýra
afstöðu. Hann mun BERJAST Á
MÓTI ÍHALDSSTJÓRN í HVAÐA
MYND SEM ER, hvo;t heldur sem
er hreinni flokksstjórn Sjálfstæð-
isffokksins eða samsteypustjórn
hans við Frannsókn, hvort heldur
sem er ákveðinni pólitískri stjóm
þeirra eða svo nefndri ópólitjískri
Alþýðuflokkurinn telur einræðis-
stjóm konunigs á þessum tímum
mijög hættulega. Hann mun jafbt
vantreysta hreinni Framsókmar-
stjórn til valdatöku. En til þess
að geta öfluglega barist gegn
ofbeldisstefnu íhaldsins og fyrir
málum alþýöunnar, unz næstu
kosningar leiða þau mál til lykta
Frh. á 4. síðu.
London, 1. nóv. UP.-FB.
Landbúnaðarráðunieytið hefir
tilkynt, að þar eð ekki hafi náðst
samkomulag milli Dana og Breta
um dieiluatriði viðvíkjandi inn-
flutningi á fleskí frá Daumörkú,
þ. e. að Danir féllist friviljug-
ilega á að draga úr innflutningnr
um svo næmi 20 0/0 —• kæmi nú til
framkvæmda innflutniingstak-
mörkun á fleski, siem næmi 16<>/o.
— Afldðingin af þessu mun verða
mikil aukning sölu á bœzku
fleski , en EHiott landbúnaðar-
máfaráðherra segir ,að það yrði
miklum erfiðleikum bundið fyrir
brezka fleskframleiðendur að
koma út afurðum sínum, n-ema
innflutningurinn væri takmarkað-
ur. — Framannefnd tilkynning
var birt að affoknum umræðum
við dönsku fulltrúana, sem sendir
voru af ríkisstjórninni i Dan-
mörku til þess aö semja við
Bnetastjórn.
Xhöfn, 1. nóv UP.-FB.
Bording landbúnaðarráðherra
hefir í viðtali sagt, að Danir muni
harma það rnjög, að samkomu-
lag náðist ekki. Afleiðingarnar af
minkandi flieskútflutniingi til Bret-
lands muni verða mjög slæmar
fyrir danska bændur. — Talið er,
að Danir hafi boðdst til þess að
faflast á að draga úr útflutningn-
um smám saman og í fyrstu svo
niemi 8 0/0 af núverandi útflutn-
ingi tif Bretlands, en brezka ríkis-
stjórnin kvaðst ekki geta faflist á
það.
SCOTLAND YARD
ELTIR GULLÞJÓFA
Einkaskeyti frá fréttaritara
Alþýðublaðsins í London.
London í morgun.
Löigreglian í Londion hsfir í Inótt
verið á þönum eftir fjórum stór-
gilæpamöununi, er stálu 12 þús.
sterlingspunda virði af ómótuðu
iguíllf úr vörubifrjeið í London.
Mac Bride.
DAILY HERALD.
Galdra-Loftur
verður leikinn annað kvöld. Al-
þingiismönnum og bæjarfulltrúum
er boðið á sýningulna.
Einkaskeyti frá íréttaritara
Alþýðublaðsins í London.
London í morgun.
t dag byrja Bandarjkin
in n kaMp s i n á gal l i á p a n -
i n g ot m ö r k it, d u n u m á kaitp-
li ölliim Evrópu.
Samkvæmt ákvörðun Roose-
velts og ameriskra fjármála-
ímanna á fundi í Washington fyrir
nokkrum dögum bjóða Bandarik-
in hærra verð fyrir gufl en nokk-
urt annað riki treyst sér að bjóða.
Gullverð hefir þegar hækkað mik-
ið.
í öllum löndum óttast rnenn
mijög, að þetta tiltæki Roo'sevelts
lieiði til kapphlaups railli ríkjan.na
um verðlækkun allra mynta ,.er
hafi í för með sér greinilegt
verzlunarstríð miHi rikjanna,
þannig, að hvert riki um sig neyni
enn frekar en áður, að auka út-
flutning sinn og þröngva vörum
sinum inn á erlenda markaði, en
sporna jafnframt við innflutn-
inigi.
Allur fjármálaheimutínn ræðir
þaö, hver muni vera hinn raun-
verutegi tilgangur Bandarikjanna
mieð gullkaupunum. Rooseve’.t
heldur því enn fast fram, að til-
gangurinn sé ekki að fefla myntir
annara landa eða skaóa þau á
aiman hátt, heldur að eins a.ð
hækka vöruverð á innanlamds-
markaði í Ameriku. ,,
Þeim tiigangi er þó ekki náð enn.
Vöruverðið hefir ekki hækkað, og
hefir það valdið auðkýfingunum
í Wall Street miklum áhyggjum
um það, hvort Roosevelt muni
takast að lífga viðskiftafifið og
um fjármálastefnu hans yfirfeitt;
Mác Bride.
DAILY HERALD •