Morgunblaðið - 07.05.1996, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ1996 23
ERLENT
Lokaáfanginn í friðarviðræðum Israela og PLO hafinn
Staðráðnir í að ná
söffulegum sáttum
Taba. Reuter.
FYRSTU fundum ísraela og Frels-
issamtaka Palestínumanna (PLO) í
viðræðunum um lokasamning um
varanlegan frið lauk í egpypska
bænum Taba við Rauðahaf í gær.
Mikill ágreiningur er enn á milli
aðilanna í mikilvægum málum en
samningamennirnir sögðust stað-
ráðnir í að binda enda á áratuga
átök ísraela og Palestínumanna.
Samninganefndirnar gáfu út
sameiginlega yfirlýsingu eftir fund-
ina, sem hófust á sunnudag og voru
haidnir í skugga þingkosninganna
í Israel 29. þessa mánaðar sem
ráða úrslitum um hvort friðarstefna
Shimons Peres forsætisráðherra
heldur velli.
„Báðir aðilarnir áréttuðu þann
ásetning sinn að binda enda á ára-
tuga átök og tryggja friðsamlega
sarnbúð," sagði í yfirlýsingunni.
Bætt var við að markmiðið væri
„réttlátur og vararanlegur friðar-
samningur og sögulegar sættir“.
Hreyfing íslamskra heittrúar-
manna, Hamas, sendi hins vegar
frá sér dreifirit þar sem hún sór
að halda áfram „heilagri baráttu"
sinni gegn ísraelum þar til „hernám
þeirra verður afnumið og réttindi
Palestínumanna tryggð". Hamas
varð 59 manns að bana í fjórum
sjálfsmorðsárásum í ísrael í febrúar
og mars. Israelskir ráðamenn óttast
að fleiri slíkar árásir verði gerðar
þegar nær dregur kosningum.
Samningamennirnir viðurkenndu
að viðræðurnar yrðu mjög erfiðar.
„Við segjum að þetta upphaf sé nýr
áfangi í friðarferlinu," sagði samn-
ingamaður PLO, Saeb Erekat, um
fundina í Taba. „Við erum að ræða
stærstu og erfiðustu málin sem
munu ráða úrslitum um hvort frið-
arviðræðurnar bera árangur eða
fara út um þúfur. Auðvitað verða
þetta langar og þreytandi samn-
ingaviðræður. Djúpstæður ágrein-
ingur er á milli aðilanna í flestum
málum.“
Einkum er deilt um yfirráð yfir
Austur-Jerúsalem, örlög palestín-
skra flóttamanna sem skipta hundr-
uðum þúsunda, framtíð byggða
gyðinga á Vesturbakkanum og
Gaza og kröfu Palestinumanna um
sjálfstætt ríki. Gert er ráð fyrir að
viðræðurnar standi í þijú ár.
Forsetakosningarnar í Rússlandi
Y angaveltur og samsæris-
kenningar um frestun
Moskvu. Reuter.
YFIRLÝSING Borís Jeltsíns Rúss-
landsforseta í gær um að forseta-
kosningunum 16. júní verði ekki
frestað nægir ekki til að kæfa orð-
róm um að forsetinn muni á síðustu
stundu grípa til neyðarúrræða ef
hann telji sig ekki geta unnið.
Kommúnistar, helstu andstæðingar
Jeltsíns, minnast þess er forsetinn
nam stjórnarskrána úr gildi haustið
1993. Hann leysti þá upp þingið
og notaði skriðdreka til að beija
niður uppreisn harðlinuþingmanna,
hundruð manna féllu í átökunum.
Alexander Korzhakov, lífvarðar-
foringi Jeltsíns, sagði á sunnudag
að fresta bæri forsetakjörinu, hver
sem úrslitin yrðu myndi koma til
átaka í kjölfarið. Margir áhrifa-
menn væru sér sammála. „Ef Jelts-
ín sigrar munu róttækir stjórnar-
andstæðingar þjóta út á göturnar
og segja að úrslitin hafi verið fölsuð
og þá verða uppþot. Vinni
[Gennadí] Zjúganov [frambjóðandi
kommúnista] munu sömu menn
ekki láta hann komast upp með að
fylgja miðjustefnu, jafnvel þótt
hann vildi það og þeir munu æpa
hátt“.
Korzhakov fullyrti í gær að um-
mæli hans i tveim viðtölum á sunnu-
dag væru algerlega á eigin ábyrgð.
Bent er á að nái Jeltsín ekki endur-
kjöri sé lífvarðarforinginn illa
staddur. Hann hefur stutt Jeltsín
dyggilega í heilan áratug, aldrei
hvikað þótt á ýmsu hafi gengið en
Korzhakov á enga aðra verndara í
Kreml. Hann gæti því verið að segja
satt um einstaklingsframtak sitt,
gæti hafa verið að kanna viðbrögð-
in sjálfur. Hitt er þó að flestra áliti
mun líklegra, að forsetinn sjálfur
eða nánir ráðgjafar hans hafi notað
Korzhakov til að kanna hvernig
hugmyndinni yrði tekið.
Finna „samsærisþef"
Forseti dúmunnar, kommúnist-
inn Gennadí Selesnjov, sagði enga
ástæðu til að fresta forsetakosning-
unum og sakaði Jeltsín um að valda
pólitískri ókyrrð; leiðtogi flokks
harðlínukommúnista, Viktor Anp-
ílov, sagði að frestun myndi „valda
borgarastytjöld". Þjóðernissinninn
Vladímír Zhírínovskí sagði einfald-
lega að stjórn Jeltsíns áliti að taflið
væri tapað og umbótasinninn Vlad-
írnír Lúkín, sem styður forsetafram-
bjóðandann Grigorí Javlinskí, sagði
„samsærisþef" af ummælum Korz-
hakovs.
Lögfræðilegur ráðgjafi Jeltsíns,
Míkhaíl Krasnov, taldi einvörðungu
hægt að fresta kosningunum ef
sett hefðu verið neyðarlög eða her-
lög. Athygli vekur að þótt Jeltsín
forseti hafi sjálfur vísað hugmynd-
um Korzhakovs á bug í gær lýsti
þingflokkur samtaka Viktors
Tsjernomýrdíns forsætisráðherra
því yfir að lífvarðarforinginn hefði
fullan rétt til þess að tjá skoðanir
sínar í þessum efnum.
Síðustu kannanir, sem birtar
voru um helgina, sýna sem fyrr að
Jeltsín er að bæta stöðu sína. í
annarri fékk hann 26,5% en Zjúg-
anov 25,2%, í hinni voru báðir með
28% fylgi. Hvers kyns orðrómur er
á kreiki í Moskvu um þau ráð sem
menn íhugi nú í herbúðum Jeltsíns
ef ekki takist að tryggja sigur; sagt
er að leitun sé á borgum þar sem
jafn margir séu reiðubúnir að setja
fram samsæriskenningar.
Ein sagan segir að Jeltsín hafi
boðið Javlínskí embætti forsætis-
ráðherra gegn stuðningi við forset-
ann. Myndi þá Tsjernomýrdín á ný
verða yfirmaður Gazprom, gasfyrir-
tækis Rússlands, sem er eitt stærsta
fyrirtæki á sínu sviði í heiminum.
Nikolaj Svanídze, sem er frétta-
skýrandi hjá rússneska sjónvarpinu,
gaf á sunnudag í skyn að Zjúganov
væri sjálfur hlynntur því að forseta-
kjörinu yrði frestað. Zjúganov og
flokkur hans hafa margsinnis heitið
því að leggja fram áætlun um end-
urreisn í efnahagsmálum en ekkert
orðið úr framkvæmdum. Svanídze
segir ljóst að erfitt verði fyrir Zjúg-
anov að standa við loforð um að
ekki verði hætt við að koma á
markaðskerfi í landinu en efna jafn-
framt loforð sin til handa þeim sem
vilja snúa við og taka upp áætlana-
búskap sósíalismans.
„Af þessu ástæðum myndi mála-
miðlun, af hvaða tagi sem hún
væri, í samskiptum við stjórnvöld í
Kreml vera happafengur fyrir leið-
toga kommúnistaflokksins, þá væri
hægt að frysta málin eins og þau
eru núna,“ sagði Svanídze.
Bruni hef-
ur engin
áhrif
París. Reuter.
TALSMENN Credit Lyonnais bank-
ans fullyrtu að eldsvoði í aðalstöðv-
um hans í París í fyrradag hefði
engin áhrif á starfsemi bankans og
skaðaði í engu viðskiptavini. Rúman
hálfan sólahring tók að ráða niður-
lögum eldsins.
Talið er að eldurinn hafi kviknað
vegna skammhlaups í tölvum í af-
greiðslusal á jarðhæð hússins.
Kviknaði eldurinn klukkan 8:30 á
sunnudagsmorgni. Stóð kolgrár
reykjarmökkur upp af húsinu og
sást langar leiðir en húsið er við
hlið franska óperuhússins. Um tíma
var óttast að eldur bærist þangað
en slökkviliðsmönnum tókst að koma
í veg fyrir það.
Bankahúsið var byggt á síðustu
öld og þykir sérlega glæsilegt mann-
virki. Er það metið á um 1,5 millj-
arð franka, jafnvirði 20 milljarða
króna. Talið var í gær, að þriðjung-
ur hússins að innanverðu væri
óskemmdur.
Talsmenn bankans sögðu að tek-
ist hefði að bjarga öllum tölvugögn-
um hans þar sem afrit væru jafnan
tekin af öllum viðskiptum og varð-
veitt á öruggum stað fjarri sjálfum
bankanum. Hefði starfsemi verið
flutt á sunnudag í byggingu í ná-
grenni bankans.
Credit Lyonnais bankinn er einn
þriggja stærstu banka Frakklands
og í ríkiseign.
Símanúmerið er óbreytt 515 1500 og faxnúmerið 515 1509.
1S
KAUPÞING HF