Morgunblaðið - 07.05.1996, Blaðsíða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Nýjar bækur
• ÍSLENSKI kiljuklúbburiim hef-
ur sent frá sér fjórar nýjar bækur:
Tínmþjófurinn er skáldsaga eft-
ir Steinunni Sigurðardóttur. Sag-
an fjallar um Öldu, menntaskóla-
kennara af góðum ættum sem býr
einhleyp við ágætan efnahag. Líf
hennar virðist í traustum skorðum
þar til ástir takast með henni og
einum samkennara hennar. Sam-
band þeirra gerbreytir lífi hennar
og verður að lokum sá tímaþjófur
sem ekkert fær við ráðið. Sagan var
fyrst gefin út árið 1986 en kom á
síðasta ári út í Frakklandi og fékk
afar lofsamlega dóma. Bókin er 189
blaðsíður og kostar 899 krónur.
Vængjasláttur í þakrennum er
skáldsaga eftir EinarMá Guð-
mundsson og er sjálfstætt framhald
bókarinnar Riddarar hringstig-
ans. Anton rakari gerist æskulýðs-
leiðtogi og frumkvöðull í dúfnarækt
í hverfinu. Kofar rísa og blómleg
dúfnaverslun hefst. En brátt taka
ýmsar hættur að steðja að þessari
nýju og góðu veröld. Antoni og fé-
lögum tekst reyndar að veijast
ásókn Fredda feita og ára hans úr
Djúpunum en geigvænlegri eru þó
samstilitir kraftar húsmæðra og
borgaryfirvaida. Bókin er 190 blað-
síður og kostar 899 krónur.
Lítill heimurer skáldsaga eftir
enska höfundinn David Lodge.
Þetta er saga í léttum dúr um há-
skólaborgara á þönum vítt og breitt
um heiminn frá einni bókmennta-
ráðstefnu til annarrar. Litlum heimi
þeirra er lýst á háðskan og galsa-
fenginn hátt, metingi og fjandskap
keppinauta í fræðunum, ótrúlegum
ástarævintýrum, furðulegum tilvilj-
unum og þrotlausri leit eins fölskva-
iauss pilts að draumadísinni. Sverrir
Hólmarsson þýddi bókina sem er
342 blaðsíður. Hún kostar 799 krón-
ur.
Falin myndavél er spennusaga
eftir danska höfundinn Flemming
Jarlskov. Einkaspæjarinn Carl
Kock fær það verkefni að komast
að því hvað kvenkyns arkitekt geri
við helminginn af launum sínum
sem ekki skilar sér inn í heimilis-
haldið. Strax fyrsta daginn telur
Kock sig hafa leyst málið. Það reyn-
ist þó flóknara en hann heldur. Eft-
ir að reynt hefur verið í tvígang að
ryðja honum úr vegi tekst honum
loks að ráða gátuna. Jón Daníelsson
þýddi bókina, sem er 203 blaðsíður.
Hún kostar 799 krónur.
Fyrirmæli dagsins
EFTIR UGO
RONDINONE
Sestu á stói eða gólfið eða
bara einhversstaðar.
Kveiktu þér í sígarettu eða
gerðu það ekki.
Horfðu út um gluggann eða á
veginn og bíddu eftir
að eitthvað gerist.
• Fyrirmælasýning í sam-
vinnu við Kjarvalsstaði og
Dagsljós
KVIKJVIYJNDIH
S a g a b í ó
Litla prinsessan „The
Little Princess" ★ ★ Vi
Leikstjón: Alfonso Cuaron. Handrit:
Richard LaGravenese og Elizabeth
Chandler eftir sögu Frances Hodg-
son Burnett. Aðalhlutverk: Elianor
Bron, Liam Cunningham, Liesel
Matthews. Wamer Bros. 1995.
ÆVINTÝRASöGUR Frances
Hodgson Burnett eru tilvaldar til
kvikmyndunar sér í lagi vegna þess
að skynsamlega samdar og vits-
munalegar barna- og fjölskyldu-
myndir eru mjög af skornum
skammti nú á tímum galtómra
tölvuleikjamynda og gamamynda-
froðu. Fyrir skemmstu sáum við
frábærlega heppnaða kvikmynd-
gerð Leynigarðsins og nú hefur
Litla prinsessan verið kvikmynduð
Afbragðs fjölskylduskemmtun á
Smíðaverkstæði Þjóðleikhússins
LEIKLIST
Þjöðlcikhúsið
HAMINGJURÁNIÐ
Söngleikur eftir Bengt Ahlfors. ís-
lensk þýðing og staðfærsla: Þórarinn
Eldjám. Leikstjóm: Kolbrún Hall-
dórsdóttir. Tónlisbirstjórn: Jóhann
G. Jóhannsson. Leikmynd: Axel Hall-
kell. Búningar: Þómnn E. Sveins-
dóttir. Lýsing: Bjöm Bergsteinn
Guðmundsson. Leikendur: Hilmir
Snær Guðnason. Steinunn Olína Þor-
steinsdóttir. Olafía Hrönn Jónsdóttir.
Vigdís Gunnarsdóttir. Öm Ámason.
Flosi Ólafsson og Bergur Þór Ing-
ólfsson. Hljóðfæraleikarar: Jóhann
G. Jóhannsson. Pétur Grétarsson og
Richard Kom. Smíðaverkstæðið,
laugardagur 4. mai 1996.
BENGT Ahlfors, höfundur
Hamingjuránsins, söngleiksins
sem frumsýndur var á Smíðaverk-
stæðinu á laugardagskvöldið, er
þekktastur í heimalandi sínu,
Finnlandi, fyrir revíur og létta
gamanleiki. Herma heimildir að
enginn þarlendur standi honum á
sporði í þeim efnum. Hamingju-
ránið hefur undirtitilinn söngleik-
ur, en kannski færi allt eins vel á
að flokka leikritið einmitt sem létt-
an gamanleik með revíu-ívafi. Að
minnsta kosti er hér ekki um að
ræða söngleik af þeirri bresk-
amerísku tegund og stærðargráðu
sem vinsæl hefur verið hér á fjöl-
um síðastliðna vetur. Guði sé lof,
nóg er komið af þeim í bili. Þessi
Finnlands-sænski söngleikur kem-
ur þeim er fordóma hafa gagnvart
söngleikjum af fyrrnefndri tegund
(undirrituð ekki undanskilin)
skemmtilega á óvart. Verk þetta
er í uppsetningu Kolbrúnar Hall-
dórsdóttur og hennar liðs afbragðs
skemmtun fyrir alla fjölskylduna
og er sá árangur samþættur af
mörgum einstökum þáttum sem
allir eru prýðisvel unnir.
Fyrst ber að nefna þýðingu og
staðfærslu Þórarins Eldjárns á
verkinu sem er sérlega vel unnið.
Þýðingin er lipur í tali og tónum
og rík af húmor. Þórarinn snýr
textanum sniðuglega upp á ísland
og íslendinga; hann breytir verk-
inu í raun í íslenskt verk - og
slíkt hlýtur að vera æskilegt mark-
mið í staðfærslu sem þessari. (Þór-
arin vantaði upp á sviði í frammí-
klappi. Hans hlutur er það stór í
sýningunni að ástæða var að fá
hann á sviðið með öðrum hlutað-
eigandi.)
í öðru lagi eru það leikararnir
sem allir leika af krafti, mikilli
leikgleði og öruggri fagmennsku.
Hér hefur verið valinn saman hóp-
ur sem smellpassar í hlutverkin:
Leikararnir í þessari sýningu hafa
allir það tvennt til að bera sem
nauðsynlegt er; góða söngrödd og
hæfileika til gamanleiks.
í þriðja lagi er umgjörð sýn-
ingarinnar skemmtilega hönnuð
af þeim Axeli Hallkeli (leikmynd),
Þórunni E. Sveinsdóttur (búning-
ar) og Birni Bergsteini Guðmunds-
syni (lýsing) og er góður heildar-
svipur á þeirri hönnun. Sá tónn
sem sleginn er í leikmynd, búning-
um og lýsingu undirstrikar
áhersluatriði verksins; einfaldan
(næfan) leikstíl og vísun í amerísk-
ar söngva- og dansmyndir. Sér-
staklega vil ég nefna skemmtilega
notkun á gluggum í leikmynd
(nokkurs konar „trend“ í Þjóðleik-
húsinu þessa dagana).
I fjórða lagi er auðvitað ástæða
til að nefna hljómsveitina sem
skipuð er úrvals tónlistarmönnum
og setur sinn svip á sýninguna
ekki síður en gefa henni tóninn.
Utan um þetta heldur síðan
Kolbrún Halldórsdóttir leikstjóri
og fær hún lof í lófa fyrir að skila
eins góðu verki og raun ber vitni.
Sýningin stendur fyllilega undir
því sem henni er ætlað; að
skemmta áhorfendum eina kvöld-
stund.
En meira um frammistöðu leik-
ara. Hilmir Snær og Steinunn
Ólína eru í hlutverkum unga pars-
ins sem fellir hugi saman og leik-
urinn snýst um. Þau voru sannfær-
andi, einlæg og fljótfær eins og
til er ætlast af ungum elskendum
í gamanleik. Bæði skiluðu þau
texta sínum vel, dönsuðu_ fallega
og sungu ljúflega. Flosi Ólafsson
stígur hér á svið í fyrsta sinn eft-
ir alllangt hlé og sýnir að hann
hefur engu gleymt. Hans gömlu
góðu taktar voru á sínum stað og
enn getur hann brýnt raustina í
lagstúf. Örn Arnarson fer léttilega
með lítil gamanhlutverk eins og
þau sem honum var gert að leika
og um söng hans þarf vart að fjöl-
yrða, þar leynir styrkurinn sér
ekki. Bergur Þór Ingólfsson fer
með mörg smáhlutverk og gerir
vel, hann er góður í grettunum
og geiflunum. Síðast en ekki síst
ber að nefna þær stöllur Ólafíu
Hrönn Jónsdóttur og Vigdísi
Gunnarsdóttur, sem stálu oft sen-
unni þegar þær birtust á henni.
Þær bregða sér í margvísleg gervi
meðan á sýningunni stendur, eru
meðal annars sögumenn, hjálp-
ræðishermenn, ítalskar systur o.fl.
Þetta leysa þær allt mjög vel af
hendi en í gegn slóg u þær í hlut-
verki tveggja páfagauka á priki.
Tilburðir þeirra beggja voru kostu-
legir, þótt greinilegt væri að Ólaf-
ía Hrönn var reynslunni ríkari
hvað gríntaktana varðar.
Flestir ættu að geta skemmt sér
prýðisvel á Hamingjuráninu og ég
hvet foreldra til að taka börnin
með í leikhúsið (þau sem eru orðin
nógu gömul til að vaka á kvöldin)
því þessi sýning er fyrir unga sem
aldna.
Soffía Auður Birgisdóttir
Ljósmynd/Guðmundur Ingólfsson
AÐSTANDENDUR Galdra-Lofts.
Prinsessan
í borginni
með góðum árangri. I myndum
þessum sjá hæfileikamenn til þess
að gamla, góða ævintýrið fái að
blómstra, umgjörðin er með falleg-
um ævintýrablæ og leikur og per-
sónusköpun með mestum ágætum.
Ef foreldrar eru að leita að upp-
byggjandi og vönduðu fjölskyldu-
efni ættu þeir að gefa Litlu prins-
essunni gaum.
Hún segir af ungri móðurlausri
stúlku á Indlandi. Fyrri heimsstyij-
öldin hefur brotist út og faðir henn-
ar kemur henni fyrir í stúlknaskóla
í New York en fer sjálfur í stríðið.
Skólanum stjórnar skass mikið,
ígildi vondu stjúpunnar í öllum betri
ævintýrum, sem sér til þess að
kæfa niður alla lifsgleði i stelpun-
um. Þegar fréttir af dauða föður
stúlkunnar berast skólanum gerir
skassið hana að einskonar ösku-
busku.
Kvikmyndagerðarmennirnir gefa
sér nægan tíma til að undirbyggja
söguna og kynna persónur hennar
til sögu. A þeim köflum hefði mátt
setja meiri hraða í frásögnina, sem
tekur kipp undir lokin i stíl spennu-
mynda. Ög tilviljunin sem ræður
því að allt fer vel að lokum eins og
í öllum fallegu ævintýrunum er
næstum of mikið af því góða. En
handritið eftir Richard LaGrav-
enese og Elizabeth Chandler er
íjarska vel unnið og virkjar
skemmtilega bilið á milli ímyndunar
og raunveruleika því samhliða sögu
stúlkunnar í skólanum á sér stað
annað hliðstætt ævintýri í hugar-
heimi hennar byggt á indverskri
þjóðsögu um prins, sem bjargar litlu
prinsessunni úr klóm marghöfða
skrýmslis. Táknrænn grænn litur
er notaður til að sameina þessa
heima.
Elianor Bron geislar frá sér illsku
nornarinnar í hlutverki skólastjór-
ans og Liesel Matthews er ljómandi
góð sem nýja stelpan í skólanum
er setur allt á annan endann, alltaf
góðsemdin uppmáluð. Þannig hjálp-
ast flest að við að gera Litlu prins-
essuna að gæðamynd fyrir alla fjöl-
skylduna.
Arnaldur Indriðason
Galdra-
Loftur
GALDRA-Loftur, ópera í þrem-
ur þáttum eftir Jón Ásgeirsson
byggð á samnefndu leikriti Jó-
hanns Sigurjónssonar, verður
frumsýndur í íslensku óperunni
1. júní næstkomandi. Hátíðar-
sýning verður 4. júní og aðrar
sýningar 7., 8., 11. og 14. júní.
í kynningu segir: „Óperan
Galdra-Loftur eftir Jón Ásgeirs-
son er önnur ópera tónskálds-
ins, en sú fyrsta, Þrymskviða,
var flutt í Þjóðleikhúsinu árið
1974 og var hún jafnframt
fyrsta íslenska óperan í fullri
lengd.
Operan er byggð á samnefndu
leikverki eftir Jóhann Sigur-
jónsson og einnig eru nokkur
ljóð hans felld inn í óperuna.
Ymislegt í verki Jóhanns sem
tengist staðsetningu og tíma
þess er fellt burt en í staðinn
er megináherslan lögð á tilfinn-
ingátök persónanna.
Sagan fjallar um Loft,
metnaðarfullan ofurhuga, og
leit hans að almættinu. Hann
svífst einskis til að ná settu
marki og verður samferðarfólk
hans að peðum sem fórnað er í
hinu örlagaríka tafli hans. Þetta
er ástríðuþrungin galdrasaga
af manni sem krukkar í hið
óþekkta til að öðlast mátt, völd
eða einungis tilverurétt en tapar
öllu á hálum brautum manns-
hugans.“
Með helstu hlutverk fara Þor-
geir J. Andrésson, sem Galdra-
Loftur, Elín Ósk Óskarsdóttir,
Þóra Einarsdóttir, Bergþór
Pálsson, Loftur Erlingsson,
Bjarni Thor Kristinsson og Við-
ar Gunnarsson, kór og hljóm-
sveit íslensku óperunnar.
Hljóinsveitarsljóri er Garðar
Cortes, leikstjóri Halldór E.
Laxness, leikmynd Axel Hall-
kell, búningar Iiulda Kristín
Magnúsdóttir og lýsing David
Walters.