Alþýðublaðið - 01.11.1933, Blaðsíða 3

MIÐVIKUDAGINN i. NÓV. 1633.
3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4900: Afgreiðsia, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (Innlend r fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjáhnss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Fitstjórnin er til viðtals kl 6—7.
BJORN GISLASON
OG IHALDIB
íhaMsblöðin Vísir og Morgun-
blaðið hafa gert tiiraunir til þiesis
að verja aðgerðir Magnúsar Guð-
mundssionar í máii Björns Gísla-
sonar, á þeim grundvelli, að það
sé of mikið sagt hjá Alþýðublað-
inu, sem hefir ljástrað upp þessu
siöasta hneyksli Ma,gnúsar Guð-
mundssonar, að hanin hafi „náð-
að“ Björn Gislason.
Alþýðublaðið heldur því ekki
fram, að hér sé að ræða uni
„náðun“ í ströngum lögfræðileg-
um skilningi. í slíkum skilningi
hefir fconungur einn- náðunarvald,
og Alþýðublaðinu er það vel
ljóst, að Magnús Guðmundsson
mundi aldrei hafa treyst sér til
þess að lieggja það tii við kon-
ung, að Björn Gíslason, maður,
sem Hæstiréttur hefir dæmt til
12 inánaða betmnarhússvinin'U fyr-
ir bnot á nær öllum greinum
hegningarlaganna um svik, yrði
náðaður á svo áberandi hátt. Pað
hefði verið - of mikið réttar-
hneyksdi, jafnvel í þessu landi,
og of erfitt að verja það, jafn-
vel fyrir íhaldið, og of mikið
afbrot, jafnvel fyrir Magnús Guð-
nrandsson. ÞESS VEGNA hafa
þieir voldugu mienn innan íhalds-
filokksins, sem er af einhverjum
ástæðum ant um Björn Gísla-
son, farið þá leið, að fá Magnús
Guðmundsisioin til þess að f r e s t a
fullnægingu Hæstaréttardómisins
um óákveðinn tíma. „Henni (fang-
elsisrefsingunni) VERÐUR að
fresta,“ segir Magnús Guðmunds-
son sjálfiur í bréfi sínu; tii lög-
reglustjóra, siem Mgbl. og Vísir
hafa birt, Henni hefir verið
frestað og henni verður frestað
þangað til Eiríki Kjerúlf, einka-
vini Björns, þóknast að tilkynna
réttvísinnii, að nú sé Birni batnað
svo fyrir hjartanu, að það sé
bezt að hann fari í tugthúsið í
eitt ár. Pað vita allir, ritstjórar
Mgbl. og Vísis líka, að Eiríkur
Kjerúlf er ekki líkliegur til að
bregðast Birni svo í bráð. Pað
vissi Magnús Guðnrandsson auð-
vitað líka. Birni Gíslasyni verður
því ekki refsað meðan Eiríkur
Kjerúlf verður álitinn hæfur til
þiess að vera réttarlæiknir í land-
inu. Það verþur hann meðan í-
haldið fer með völd.
Raunverulega hefir Magnús
Guðmundsson því náðað Bjöm
Gíslason, a. m. k. meðan íhaldið
fer mieð völd. Og Morgunblaðið
og Vísir hafa tekið að sér að
verja það og afbnotamanninu
ALPÝÐUBLAÐIÐ
NAUÐSYN NÝRRAR SILDAR-
VERKSMIÐJU
Viðtal við Finn Jónsson, alþingismann.
Einis og undanfarin sumur, hefir
mjög verið kvartað undan því
í 'Sumar, að síidarskip hafi orðið
að bíða eftir afgreiðslu við síldax-
verksmiðjumar á Norðurlandi.
Tillögur hafa komið fram um
byggingu nýrrar síldarverksmiðju
á Siglufirði og byggginggu verk-
smiöju viö Iiúnaflóa.
Alþýðubliaðið hefir hitt Finn
Jónsson alþingismann, sem er ný-
k'ominn til bæjariins til þingsetu,
að máli og rætt við hanm um
þetta mál.
Fujlnœg jcí sílda rwer)k-
smid,ju,rn\ar„ sem nú erá
á N o rð u /; l a nd i, pör f ir m
síl dar útvegsi ns ?
Nei, því fer mjög fjarri. Krossa-
nesverksmiðjan er, eilns og allir
vita, að talsvert mikliu leyti fyrir
Norðmenn, og Eyfirzku skipin
verða því að leyta til Siglufjarðair
með bræðslusíld, en þar er oih’.að-
ið á verksmið j urniar, Steindór
Hjaltalín útgerðarmaöur bræddi
iað vísu í annari Goosi-verksmiðj-
(UÍrtni í surnar sem leið, auik þess
starfaði Ríkisverksmiðjan eins og
iað undanfömu, ojg í viðbót keypti
ríkið verksmiðju dr. Paul á Siglu-
firði, en samt urðu skipin að bíða
dögu'm saman eftir afgreiðslu.
Rikisverksmiðjan bræddi 2300—
2500 mál á dag, eða als ulm 133
þúsund mál. Verksmiðja dr. Paul,
nú eign ríkisiíns, bræddi um 1300
rniál á dag, eða alls uan 73 þúsund
mál, Hefir þiessi verksmiðjuxiÐkst-
ur ríkisins orðið til stórkoistliegfa
hag-sbóta fyrir sjómenn og útgerð-
armienin, ien með hinu lága síldar-
verði, isiem nú er, þola menn samt
isiem áður ekki það fjártjón, sem
Ieiðir af langri bið skipanna eftir
löndun,
Yfir síldartímann er hver dagur
dýrmætur og ekkert má missast
úr. Ríkisisjóður hefir farið mynd-
arlega af stað með verksmiðju-
rekstur siun, þótt ýmsir gallar
hafi að vi]su verið í byggingu rik-
i'sverksmiiðjuinjnar frá byrjun.
prátt fyrir þá stoð, sem rikis-
verksmiðjurnar hafa orðið fyrir
sjávarútveginn, má hér eigi stað-
ar nema. Eims og ég sagði áðan,
bíða skipin miikið tjón vegna þess,
að verksmiðjurnar vimna ekkl
nógu ört )úr aflanum, og enn
fremiur liggur mestur hluti tog-
arafiiotanis bundinn við hafnar-
garðana hér í Reykjavik á þeim
tSma, sem líklegt er, að hann
gæti stundað bræðslusíidarveiði
mieð góðuim áran,gri.
Huað álíiur pú að h œ cj t
sé að g er a og b er i a, o
g\er<a i p>essn m,áli?
Það, isem fyrst ber að gera, er
að rikið reisi viðbótarverksmiðju
á Siglufirði, er bræði minst 2000
mál á sólarhring.
Bjöm Gíslason sjálfan, einis og
þau og önnur blöð íhaldsius
vörðu Hálfdán í Búð, Jóhanmes
Eins og nú standa sakir fyllast
þrær verksmiðjanna svo ðrt, að
þær verða að stöðva móttöku.
Sfíldin verður of gömul ti'l vinislu
í þrónum, vinist því seinrna en ella
og verksmiðjan fær verðmin'ni af-
urðir úr gömlu síldinni sem hún
vinnur eai ef hún yinni síldina
nýja. Með því að byggja nýja
verksmiðju til viðbótar, má nota
sönra bryggju og sömu þrær og
nú eru notaðar. Einnig er líklegt
að rikisverksmiðjan edgi sjálf lóð
nægilega til viðbótariunar að
miklu.eða öllu leyti. Stofnkostn-
aður fyrirtækiisins yrði því lægri
á þeunan hátt en mieð því að
reisa verksmiðju á öðman stað
og afnrðir verksmiðjunnar verð-
mieiri, svo að líklegt er að síld-
arverð til sjómanna og útgerðar-
manna gæti hækkað nokkuð frá
því, sem nú er, jafnvel þótt sölu-
verð afurðanna hækkaði ekki á
eriiendum markaði.
Þrær beggja ríkisverksmiðjanna
taka nú samtalis um 45 þúsund
mál, en viðbótarveiiksmiðja myndi
senniliega ekki þurfa að kosta yf-
ir hálfa milljón króna. Bygging-
in ætti að verða til þess að hækka
síldarverðið, aufca þannig hlut
sjómanna, bæta haig útgerðarinin-
ar og gefa rikissjóði auknar tekj-
ur.
Þesis vegna þarf að vinda bráð-
an bug að því, að hefja undirhún-
ing undir þetta nú þegar. Síðan
þyrfti að reisa sildarverksmiöju
við Húnaflóa, þar sem niægilegt
dýpi er, tól þess að sú verksmáðja
gæti tekið við síld af togurum.
H v a, ð se g ir p ú um ó -
s amk o m ulagi ð í sijór n,
s í lclar oor.ks m i ð j u, n n a r< ?
. Því máli er ég ókunnugur, en út
af ummælum Morgunblaðsins í
dag, um að Þormóður Eyjólfs-
son sé illa látinn af útgerðar-
mönnum og sjómönnum og sýni
þeim styrfnd í viðskiftum, vil ég
taka það fram, að eftir því sem
mér er bezt kunnugt, þá var það
dugnaði og áhuga Þormóðs að
þakka, að verksmiðja dr. Palul
var keypt síðastliðið sumiar, og
þar isem það félag, sem ég veiti
forstöðu, Samvinnufélag ísfirð-
injga, hefir frá því að Síldarverk-
smiðja rilti'sins var stofnuð verið
lanigstærsti viðskiftamaður vérk-
ismiðjuninar, þá fiinn ég mér skylt
að lýsa yfir því, að ummæli
Morgunbiaðsins um „styi'fni"
Þormóðs við viðskiftaanienn eru
að því er ég bezt veit gersam-
lega tilhæfulauis.
ÚTVARPSFRÉTTIR
RÚSSAR OG NAZISTAR
„SÆTTAST“.
Sættir hafa nú komijsít á í dell-
unni mpilli Rússlands og Þýzka-
lands út. af handtekningu nokk-
urra rúissnleskra blaðamanna í
Þýzkalandi. Hafa stjórnir beggja
eininig orðið til þess að ýta undir
beti'a viðskiftasamkomuiag xnilli
ríkjanna. Blöðin í Moskva eru
mjög ánægð með úrslit málsáns.
JÁRNBRAUTARSLYS.
Járnbrautarslys varð í Köln í
miorgun, en að eins tveir menin
mieiddust. Slysið varð með þeim
hætti, að vörulest keyrði á far-
þegatest, og ultu nokkrir af vögn-
'um hinnar síðarnefndu, en síðan
keyrði öninur farþegalest á vagn-
ana, sem höfðu oltið. Þetta hefir
orðið til þess, að umíerð er al-
glei'Iiega tept að járnbrautarstöð-
ininí.
„KOSNINGAR“ NAZISTA.
Yfirkjörstjórnin þýzka hefir nú
viðurbent eina kosningalistann,
sem fcomið hefir frarn til Rífc-
isþiþgskosninganna, en það er
Ginar Markan.
Son ö skemíim
í Gamla Bíó fimtudaginn
2. nóvember kl. 7,15 síðd.
Við .hljóðfærið:
Páll ísólfsson.
Aðgöngumiðar fást í hljóð-
færavetzlun K Viðar og
við inngangion.
Lifur og hjörtn
alt af nýtt.
K L E I N.
Balduisgötu 14. Sími 307jl.
Nýkomið vestan úr
Dölum:
Spaðsaltað I. fl. dilka-
kiöt.
Hangikjöt,
Tólg,
Kæfa.
Um vörugæðin verður ekki deilt.
Verzlunin FELL,
Grettisg. 57, sirni 2285,
Fljðtleot í matinn:
.Hangikjöt, soðið
Dilkasvið, soðin
Kjötbollur, steiktar.
Fiskbollur, stei tar,
Daglega nýtilbúið ítalskt salat og
sildarsalat.
Verzhmin
KJöi & Grænmeti.
Sími 3464.
Kaupum
gamlan kopar.
Vaid. Poulsen
Klsppvstlg 29, iimi 302'
ejarfógeta, Einar M. Jónassoh,
I andsba nka s tj ó ra,n a og fleiri
íka, sem. hæstiréttur og almenn-
gsálitið hafa dæmt fyrir meiri
( minni afbrot.
ríkjanna ákveðið, að blaðamenn
skuli istarfa frjálst og óhindraö
í hvoru Jandi fyrir sig, þrátt fyr-
ir istefnumismun stjórnainna. Menn
vona bað. að bessar sættir ereti
eius og mienn vita listi nazista. Á
listaimm eru 685 frambjóðendur.
VOPNASALAR GRÆÐA
í KREPPUNNI.
Þjóðabandaiagið Jnefir gefið út
skýrsilu mn vopnaverzlunina ár-
ið 1932. Nemur vopnasalan þetta
ár rúmlega eiiram milljarð tékk-
nieskra króna, og er Kína iaing-
stærsti kaupandinn, en England
og Tékkóslóvakía stærstu fram-
leiðendurnir. Tékkóslóvakia hefdr
haft sig mjög frammi í vopna-
fraanileiðslu .síðustu árin; er nú
næst á eftir Englandi og fram-
leiðir vopn fyri'r , 150 milljónir
tékknjeskra króna.
F. U. J.
hélt fund í fyiTa kvöld. Var
hann vel sóttur og 10 nýir fé-
lagar bættust við. Hefir svo geng-
ið í haust, að á hverjum fundi
hefir félagatalan aukist mjög.
Stendur nú yfir baráttuvika hjá
félaginu, sem. endar á laugardag-
inn kemur, en þá heldur. það 8
ára afrnæli sitt hátíðlegt í Iðnó.
, .-vfu :
— \
Stúlka óskast
sém .fyrst af sérstökuan ástæðuan
á létt sveitaheimili. Mætti hafa
mieð sér barn. Upplýsingar í Þing-
holtsstræti 8B og í Hafnarfirði,
Linnetstlg 2, uppi.
Rafmagnspernr.
„Osram" og „Philips"
kosta 1 krónu. Japahskar
„Stratos" kosta 75‘aura.
Júlíus Björnsson,
raftækjaverzlun, Austurstræti 12
— beint á móti Landsbankanum. —
I Viðskifti daosÍBS. I
Kjötbúðin Hekla Hverfisgötu 82
hefir síma 2936, hringið þangað
þegar ykkur vantar.í matinn.
Odýrastar og beztar gúmmívið-
gerðir í Gunnarssundi 6. Stef-
án Niknlásson.
SKRIFSTOFA Matsvéina- og
veitingaþjóna-félags fslands er í
Mjólkurfélagshúsinu. Opin kl. 1
—3 daglega. Sírni 3724.
LEGUBEKKIR iýrjrliggjandi. -
Húsgagnavinnust. Laugav. 17 (áð
ur Hverfisgötu 34). Sími 2452.
Utsalan við Vörubilastöðina
við Kalkofnsveg. Kaffi, mjólk og
kökur, sigarettur, öl. — Alt með
lægsta búðarverði. Opið frá kl, 6
f. h. til kl 11 Vs e. m.
Eidiviður: Gömul jólatré selj-
ast hæstbjóðanda. Upplýsingar i
pakkhúsi afgreiðslu Bergenska,
Menn teknir i þjónustu. Skóla-
vörðustíg 22 C, neðstu hæð.