Morgunblaðið - 08.05.1996, Síða 1

SÉRBLAÐ UM SJÁVARÚTVEG
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS MIÐVIKUDAGUR 8. MAÍ1996
BLAD

Sýningar
Aflabrögd
3 íslendingar á mat-
vælasýningu í Barc-
elona
4 Aflayfirlit og stað
setning fiskiskipa
Markaðsmál
0 Framleiðsla SH meiri
en reiknað var með
Greinar
1' Deilt um rækjuverð
AULAÞORSKUR
Morgunblaðið/Sigrún Sveinbjörnsdóttir
O ELVAR Unnsteinsson, trillusjómaður á Erni SF-70, landar vænum
þorski eða aulaþorski eins og þeir Austfirðingar orða það. Mj8g góð
veiði hefur verið hjá smábátum á Homafirði það sem af er almanaks-
árinu og mun drýgra hefur verið af stærri físki nú en í fyrra.
Norðmenn úthluta síldarkvóta
eftir stærð og lengd skipa
KRISTJÁN Ragnarsson, formaður
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, segist vonast til að engum
manni komi til hugar að fara að
dæmi Norðmanna í skiptingu síldar-
kvótans á skip. Þeirra kerfi væri arfavitlaust, en hann hefði m.a. kynnt sér það
hjá „vinum“ okkar í Norges Fiskarlag í Ósló á dögunum í tengslum við samn-
ingafund um skiptingu síldarinnar.
„Arfavitlaust kerfi,“
segir formaður LIU
Norsku síldveiðiskipin eru flokkuð í
þrennt m.t.t. úthlutunar kvóta úr norsk-
íslenska síldarstofninum. í fyrsta flokki
eru um 70 togskip, sem fá 7% kvótans.
í öðrum flokki eru um 350 skip, sem
teldust til svokallaðs strandveiðiflota og
væru styttri en 27,5 metrar. Þau veiða
aðallega með hringnót og einnig drag-
nót og fá 50% af síldarkvótanum, en
kvóti á skip markast af lengd þess og
er 33 tonnum úthlutað á hvern metra.
Þessum tveimur flokkum skipa er úthlut-
að hærri kvóta á hvert skip en samtala
þeirra leyfir. Þess vegna eru þetta tald-
ir ótryggir kvótar því veiðar þeirra eru
stöðvaðar þegar heildarmagninu er náð,
þótt einstök skip eigi óveiddan hluta af
eigin kvóta, að sögn Kristjáns. í þriðja
flokknum eru 115 skip, sem veiða með
hringnót og eru lengri en 27,5 metrar.
Þau fá 43% af kvótanum og hafa svo-
nefndan tryggan kvóta því ekki er út-
hlutað til hópsins meiru en samanlögðum
kvótum skipanna. Kvóti á hvert skip er
miðaður við burðargetu að hluta, en
stærstum hluta er úthlutað jafnt á skip.
Ef skip í þessum flokki er endurnýjað
með stærra skipi, fær það ekki samtölu
kvóta t.d. tveggja skipa. Nýtt skip er
flokkað að nýju og fær kvóta í samræmi
við stærð. Af þessum ástæðum er ekki
áhugi fyrir endurnýjun með stærri skip-
um því betra er að eiga tvö lítil en eitt
stórt, segir Kristján.
I Noregi er framsal kvóta milli skipa
óheimil. Því væru veiðarnar óhagkvæm-
ar og til þeirra notuð allt of mörg skip,
að mati Kristjáns. Norsku síldveiðiskipin
eru yfirleitt í eigu einstaklinga, sem
ekki eiga vinnslu í landi og er síldin seld
í gegnum fjarskiptamarkað þrisvar á
dag, en þó tryggja norsku Síldarsamtök-
in ákveðið lágmarksverð.
Veiðireynsla eða
geðþóttaákvörðun
Formaður LÍU sagðist ætla að bíða
með yfirlýsingar þar til í Ijós kemur
hvernig íslensk stjórnvöld hyggjast
skipta síldarkvótanum og ekki væri held-
K
ur hægt að leggja mat á það hvort eðli-
legt geti talist að hafa síldarkvótann
framseljanlegan fyrr en viðmiðunarregl-
ur liggja Ijósar fyrir. „LIÚ iagði til að
veiðar úr síldarstofninum yrðu ftjálsat'
í ár svo að hægt yrði að byggja á veiði-
reynslu síðar við úthlutun kvóta, en
ekki geðþóttaákvörðun ráðherrans, eins
og nú stefnir í. Það gæti orðið mjög
erfitt að byggja á veiðireynslu síðar
þegar búið er að kvótasetja hann með
slíkum hætti.“
Gjörbreyttar forsendur
Alls sóttu 87 íslensk skip um leyfi til
síldveiða þegar óskað var eftir umsókn-
unt áður en samningar um skiptingu
veiðanna lágu fyrir. „Óskað var eftir
umsóknum á grundvelli 244 þúsund
tonna. Veiðar yrðu frjálsar upp að 190
þús. tonnum, en afganginum yrði skipt
á milli skipa til að tryggja að menn
færu ekki í fýluferð á miðin. Nú er búið
að gjörbreyta þessum forsendum þannig
að ég álít að það þurfi að auglýsa þetta
upp á nýtt. Núna þegar fyrir liggur
miklu minna rnagn og skipting alls kvót-
ans, er ekki lengur hægt að skipta hon-
um eftir umsóknum, sem byggjast á
allt öðrum forsendum en þeim, sem nú
verða lagðar til grundvallar. Það var
allt eins hægt að skipta 244 þús. tonnum
á skip eins og 190 þús. tonnum nú,“
segir Kristján.
Fréttir Veiði
Norðmenn
óráðnir
í niðurskurði
• EKKI hefur verið tekin
ákvörðun um hvernig
síldarkvóti norskra skipa
verður skorinn niður en það
verður að gera skv.
síldarsamningum
Norðmanna við Islendinga,
Færeyinga og Rússa./2
Ber að lögskrá
á Islandi
• í SVARI samgönguráðu-
neytisins til Sjómanna-
sambands íslands kemur
fram að erlendum útgerðar-
aðila fiskiskipsins Heinaste
hafi borið að láta lögskrá á
skipið hjá Sýslumanninum í
Hafnarfirði./2
Ekki svartsýnn
á humar-
vertíðina
•„Eg vona allavega að
veiðin verði ekki eins léleg
og í fyrra enda má hún vera
ansi slæm til að ná því,“ segir
Kristinn Guðmundsson,
skipstjóri á Bjarna Gíslasyni
SF-90, sem er að undirbúa
sig fyrir komandi
humárvertíð./2
Rúm 3% fyrir
kvótakerfi
SMÁBÁTAR veiddu rúm
3% af heildarafla þorsks á
viðmiðunarárum fyrir daga
kvótakerfisins. Hlutur
þeirra í þorskaflanum 1990
hafði ríflega fjórfaldast frá
því fyrir 1984 og var orðinn
tæp 14%. Við endurskoðun
laga um fiskveiðistjórnun
árið 1990 voru 6-10 tonna
bátar teknir inn í afla-
markskerfið, en eigendum
annarra smábáta gefinn
kostur á að velja milli afla-
marks og krókaleyfis.
Skipting þorskaflans á
báta eftir stærð þeirra
frá viðm.árum til 1990
□ Bátar yfir 10 brl. Minni bátar
'80-83 '84 '85 '86 '87 '88 '89 '90
Tæp 22% á
síðasta ári
Nasl úr
saltfiskroði
•„ÚLFAR Eysteinsson
matreiðslumeistari stefnir
að því að koma nasli úr
djúpsteiktu saltfiskroði á
markað i sumar./5
Skylt er að
flokka karfa
• NÚ ER skylt að flokka
allan karfaafla í gullkarfa
og cjjúpkarfa Um borð í
veiðiskipum og skulu
skipstjórar jafnframt greina
á milli þessara tegunda í
afladagbókum. Sömuleiðis á
að landa og vigta hvora
tegund sérstaklega./7
Fjórir millj-
arðar í úthafs-
karfakvóta
• ÆGIR úthlutar úthafs-
karfakvótanum til einstakra
skipa og útgerða skv.
veiðireynslu á Reykja-
neshrygg og reynir að áætla
verðmæti karfakvótans./8
Skipting þorskaflans á
aflamarksskip og króka-
ieyfisbáta frá 1. jan. ‘91
FJ Atlamarksskip @ Krókaleyfisbátar
100
%
80
60
40
20
0
1991 '91 '92 '93 '94 '95
ÁRIÐ 1991 var búinn til
flokkur krókaleyfisbáta
sem í voru bátar undir 6
brúttólestum. Upphaflega
var þessum hópi útdeilt
rúmuni 2% af úthlutuðum
þorskkvóta í samræmi við
aflareynslu. Síðan hefur
veiði hans farið stigvaxandi
og á síðasta fiskveiðiári
veiddi hann tæp 22% af
heildarafla þorsks eða um
36 þús. tonn. Ef þessi hópur
hefði búið við sömu tak-
markanir og aflamarksbát,-
ar, hefðihann mátt veiða
2.700 tonn á síðasta ári,
skv. útreikningum útvegs-
mannafélaga.