Morgunblaðið - 10.05.1996, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ
PÖSTUDAGUR 10. MAÍ 1996 E 7
DAGLEGT LÍF
• TARGETTI sýndi snilld sína í gerð Ijóskastara eins og sjá má t.v. Ljósin frá Artemide voru af
ýmsum toga. Þeir kynntu t.d. nýja línu þar sem ljósið er í aðalhlutverki, en lamparnir eru hafðir
einfaldir og látlausir.
• BROS kynnti húsgagnalínu, t.v., sem svipar mikið til skandin-
-----------------------;-------------- avískrar hönnunar; ljós viður og einföld form. Léttleiki og
• BOFFI sýndi nýstárleg og sér- einfaldleiki var áberandi hjá Halifax, t.h.
kennileg húsgögn sem vöktu óskipta
athygli sýningargesta.
Litadýrð
í stílhreinni hönnun
og einföldum formum húsgagna
EIN stærsta húsgagnasýning
heims, Salone internazionale dei
Mobili, var haldin í Mílanó á Ítalíu
dagana 18.-22. apríl sl. Um er að
ræða árlegan viðburð í Mílanó, en
sýningin er kunnust fyrir að sýna
allar nýjungar sem eiga sér stað í
húsgagnahönnun.
Húsgögnin á sýningunni eru ann-
að hvort nýkomin í framleiðslu eða
eru einungis módel eða prótótýpur
sem eiga enn eftir venjulegt fram-
leiðsluferli. Þarna er púlsinn á
markaðnum kannaður og nýjung-
arnar kynntar framleiðendum,
hönnuðum, seljendum og öðrum
innan þessa geira. Þetta var í þrí-
tugasta og fimmta skiptið sem þessi
sýning var haldin og var almennt
mat manna að hún hafi verið með
glæsilegásta móti í ár. Fyrirtækin
lögðu mikið upp úr glæsilegum sýn-
ingarbásum og uppstillingum og
eftir íjárhagslega lægð á Ítalíu virð-
ist líf vera glæðast hjá húsgagna-
framleiðendum.
Plastið sækir
í sig veðrið
Húsgagnasýningin greindist að-
allega í þrjá hluta; eldri húsgögn,
nýtískuleg húsgögn og hönnunar-
húsgögn. Með síðasta liðnum er átt
við það allra nýjasta í húsgagna-
hönnun í dag. Sá hluti var stærstur
í ár en það hefur breyst á undan-
förnum árum því áður fyrr var þessi
hluti frekar lítill.
Það þótti áberandi nú hversu
mikill léttleiki var í öllum nýju hús-
gögnunum, bæði hvað varðar form,
íjfni og liti. Formin eru einföld og
hönnunin stílhrein. Litir eru ljósir
og ál og viður, svo sem askur og
birki, voru áberandi víða. Einnig
einkenndi litadýrð sýninguna, eink-
um í sófum og stólum. Sófafram-
leiðendur lögðu mikið upp úr
breyttu úrvali áklæða allt frá hrein-
um, ljósum náttúrulitum upp í gífur-
lega litaflóru. Plastframleiðslan
sækir sífellt í sig veðrið og mikið
var um skemmtilega stóla og hús-
gögn úr plasti í mörgum litum og
gerðum. Það er ánægjulegt að sjá
húsgagnaframleiðsluna meðataka
piastefnin í síauknum mæli þar sem
ekki lengur verður horft fram hjá
þeim frábæru möguleikum sem það
hefur upp á að bjóða. Athygli vakti
að framleiðendur halda sig við ein-
föld form í hlutlausum litum, en
krydda með einstökum húsgögnum
líkt og að setja punktinn yfir i-ið.
Næturlíf í blóma
Það er einstakt að vera í Mílanó á
meðan húsgagnasýningin stendur
yfir. Borgin iðar af lífi og öll hótel
eru full af áhugasömu fólki sem er
komið til að sjá sýninguna. En það
er ekki bara sýningin sem trekkir
að. Um leið og sýningarsvæðinu er
lokað opnast dyr næturlífsins hjá
hönnunarfyrirtækjunum í borginni.
Opnanir og kokteilar eru víðs vegar
um borgina hjá helstu sýnigarsölun-
um sem keppast við að hafa uppá-
komurnar sem glæsilegastar og
frumlegastar. Margirtelja að mestu
nýjungamar séu til staðar einmitt
á þessum opnunum að kvöldlagi,
en ekki á sýningunni sjálfri. Reynd-
ar er mjög líklegt að hitta fyrir ein-
hvem af frægustu hönnuðum í
heiminum í dag, þar sem margir
þeirra eru í Mílanó á þessum árs-
tíma.
Það er auðvelt að komast að því
hvar og hvenær þessar opnanir eru
haldnar. í ár var hægt að fá bækl-
ing þar sem allar opnanir voru
skráðar með upplýsingum, auk þess
sem þær voru kyrfilegar merktar.
Það er óhætt að segja að fyrir
áhugafólk í hönnun er Mílanó sér-
staklega skemmtileg um þetta leyti.
Þegar er búið að ákveða tímann
fyrir næstu sýningu; 9.-14. apríl
1997. ■
Sigríður Heimisdóttir
MEÐ AUGUM LANDANS
Einelti er
alls staðar vandamál
Q
Z
Rúna Guðmundsdóttir hefur
undanfarið ár búið með fjölskyldu
sinni í Hull á austurströnd Englands,
þar sem hún stundar fyrirtækjarekst-
ur ásamt eiginmanni sínum,
Heimi Karlssyni.
J EINELTI er ekkert
annað en ein tegund
ofbeldis; óheilbrigð eða
^SJ jafnvel sjúkleg hegðun.
^ Hér í Englandi er ein-
1 elti í skólum (e. bully-
I | ing) rætt með reglulegu
■■H millibili. Umræðan um
I vandamál í samfélaginu
f ■ hér er miklu opnari en
I ■ J við íslendingar eigum
y J að venjast og laus við
þá yfirborðsmennsku
sem einkennir hana á
íslandi. Hér fær al-
menningur að sjá raun-
veruleikann, ekki bara
innantómar fyrirsagnir.
WViðtöl eru tekin í fjöl-
miðlum við alla málsað-
ila, þá sem leggja í ein-
elti, fómarlömb, for-
eldra og sérfræðinga.
Þegar allir eru meðvitaðir um hvað
einelti raunvemlega er, ætti að
vera auðveldara að uppræta það.
Einelti er langvarandi ofbeldi,
sálar- eða líkamlegt, af völdum
einstalings eða hóps og er beint
að einstaklingi sem er ófær um
að veija sig. Einelti er munnlegt
eða líkamlegt og eru afleiðingarn-
ar lítið eða ekkert sjálfsmat og
tilfinningalegt og/eða félagsleg
vanlíðan. Börn sem verða fyrir ein-
elti líða mörg hver sálarkvalir. Þau
eiga oft erfitt með að einbeita sér
að námi, fá hræðslu- og kvíðaköst
og sum börn treysta sér ekki til
að sækja skóla. Mörg þeirra hlaup-
ast að heiman, en alvarlegustu
afleiðingar eineltis er sjálfsvíg
fórnarlamba.
Börn sem eiga við námserfíð-
leika að stríða eða á einhvern hátt
stinga í stúf við fjöldann eru lík-
legri til að verða fyrir einelti, því
þá hafa kúgararnir (e. bullies) af-
sökun fyrir hegðun sinni. Enskir
sérfræðingar tala um einelti á öll-
um stigum skólaferlisins og meira
að segja að börn frá þriggja ára
aldri leggja jafnaldra sína í ein-
elti. Þetta vandamál er sífellt að
aukast og eiga forskólakennarar í
erfiðleikum með að ráða við það.
Rannsóknir sýna að sé ekki tekið
á þessu sem allra fyrst geti það
leitt til enn erfiðari og alvarlegri
hegðunarvandamála er börnin eld-
ast, jafnvel til afbrota.
Sérstök hjálparsamtök
Hér í Englandi aðstoða sérstök
hjálparsamtök fórnarlömb eineltis
og foreldar þeirra. Forsvarsmenn
hjálparsamtakanna segja að til
þeirra berist um 3.000 símtöl á
ári frá foreldrunum. Fjöldi foreldra
forskólabarna sem leita til þessara
hjálparsamtaka eykst stöðugt.
Sérfræðingar undrast mjög sí-
versnandi hegðun svo ungra barna
•og telja að foreldar kenni ekki
bömum sínum viðunandi hegðun.
Margir kennarar segjast ekki
geta stöðvað þetta vandamál
vegna þess hve erfítt sé að fá for-
eldrana til að viðurkenna að börn
þeirra eigi við hegðunarvandamál
að stríða. Kennarar þora ekki að
taka hart á sökudólgunum því for-
eldrar komi jafnharðan og mót-
mæla og væna þá um áreitni. Oft
og tíðum verða kennararnir sjálfír
fyrir barðinu á nemendum og ekki
alls fyrir löngu átti sá hörmulegi
atburður sér stað að skólastjóri
var myrtur af nemanda er hann
reyndi að koma í veg fyrir ofbeldi
meðal nemenda á skólalóð.
Kennarar og skólayfirvöld eru
sökuð um að sópa þessum vanda-
málum undir teppið og láta sem
þau séu ekki til. Ungir kennarar
kvarta yfír því að þeim sé ekki
kennt að koma á aga í skóalstof-
unni og viðhalda honum. Þeim sé
aðeins sagt að ekki megi taka með
ákveðni á börnunum, heldur beri
að virða þau og ekki má segja
óþægu barni að gera eitthvað sem
það ekki vill, því ef það neitar þá
gæti kennarinn litið kjánalega út
fyrir framan hina nemendurna.
Með öðrum orðum þeir eiga að
hrósa góðri hegðun og láta sem
þeir sjái ekki slæma hegðan.
Hvernig má það vera, að fólki
sem á að hafa vit fyrir börnunum
og á að koma þeim til manns í
samfélagi detti í hug að hægt sé
að rökræða við börn eins og um
þróunarkenningar Darwins væri
að ræða? Það þarf ekki alltaf að
vera rétta aðferðin að setjast niður
með barni, sem stöðugt truflar
kennslu eða ræðst á önnur börn,
og rökræða við það. Oftar en ekki
er það bara einfaldlega hreinrækt-
uð óþekkt og þá þarf barnið ekki
sálfræðimeðhöndlun, heidur að
skilja á einfaldan máta að það
hegði sér á rangan hátt.
Einelti er ekki nauðsynlegur
þáttur í að þroskast heldur dregur
það úr jafnrétti barnanna til
menntunar. Til að koma í veg fyr-
ir einelti þarf að taka alvarlega á
þessum málum. T.d. ætti að setja
inn í námsefnið sérstakan þátt um
mannleg samskipti, þar sem m.a.
er lögð áhersla á einelti og þá stað-
reynd að við erum ekki öll eins,
en eigum þó skilið virðingu.
Hertar reglur
Englendingar eru að herða allar
reglur og liggur fyrir að setja ný
lög sem munu auka ábyrgð for-
eldra og nemenda. Margvíslegar
ráðstafanir verða gerðar og t.d.
verður fjöldi þeirra daga sem reka
má nemanda úr skóla vegna
slæmrar hegðunar aukinn úr 15
dögum í 45 daga á ári.
Það þarf að kenna börnum frá
unga aldri að bera virðingu fyrir
öðrum. Foreldrar þurfa að gera
þeim ljóst hverjir það eru sem
stjórna. Að aga böm hefur ekkert
með áreitni eða þvingun að gera.
Það er langur vegur frá því að
misþyrma barni og að kenna því
viðeigandi hegðun og hlýðni. Þegar
barnið hefur reglur og veit hvað
má og hvað ekki finnur það öryggi.
Sagan um manninn sem sat í
strætisvagni og sá þar konu nokkra
sitja með fremur ódælt barn sitt
segir meira en mörg orð. Fyrir
aftan þau sat eldri kona. Bamið
rak sífellt út úr sér tunguna fram-
an í konuna og á milli þess skyrpti
það f átt að henni. Móðirin lét sem
hún tæki ekki eftir neinu. Að lokum
fór svo að eldri konuna brast þoiin-
mæðina og bað móðurina að stöðva
barnið. Svaraði þá móðirin því til
að hún skammaði ekki barnið, því
það væri alið upp með frjálsi að-
ferð og því væri rangt að hefta
það. Þegar kom að næstu biðstöð,
stendur maðurinn upp til að fara
úr vagninum og er hann gengur
framhjá móðurinni stoppar hann,
hrækir framan í hana og segir: „Ég
var líka alinn upp með frjálsri að-
ferð.“