Morgunblaðið - 12.05.1996, Blaðsíða 14
14 SUNNUDAGUR 12. MAÍ 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Brúar-
smíð
Listsýning var opnuð í Washington
2.maí sl. DC til að minna á 10 ára
afmæli leiðtogafundarins í Reykjavík
1986, milli Reagans og Gorbachevs.
Yfirskrift sýningarinnar er Brúar-
smíð: Reykjavíkurfundurinn - Tíu
árum síðar „Building Bridges: The
Reykjavík Summit, Ten Years Lat-
er“. „Leiðtogarfundurinn var merkur
áfangi í samskiptum stórveldanna og
markaði upphafið að lokum kalda
stríðsins. Hann átti stóran þátt í því
að vekja athygli á íslandi og Reykja-
víkurborg sérstaklega," segir í frétt
frá _ utanríkisráðuneytinu.
Á sýningunni eru verk þriggja
listamanna, Sigrúnar Jónsdóttur frá
íslandi, Nancy Hamilton frá Banda-
ríkjunum og Pjotr Shapiro frá Rúss-
landi. Einnig eru sýndar ljósmyndir
frá leiðtogarfundinum og tréút-
skurður eftir Gunnar R. Gunnarsson.
Verk hans, Vinátta, sýnir á tákn-
rænan hátt samband íslands og
Bandaríkjanna.
Sýningin fer fram í Martin Luther
King-bókasafninu og stendur yfir
2.-28. maí 1996. Þetta er aðalbóka-
safn borgarinnar, með fjölda sýning-
arsala, og fær það um tvær milljón-
ir gesta á ári.
„Verk Sigrúnar Jónsdóttur vöktu
sérstaka athygli á sýningunni. Hún
sýnir vefnað, batík og steind gler-
verk og öll bera þau með sér sterk
einkenni íslenskrar náttúru.
Nancy Hamilton er málari sem
starfar í Washingtonborg. Hún sýnir
olíuverk. Pjotr Shapiro er mynd-
höggvari sem flutti til Bandaríkj-
anna frá Rússlandi fyrir tveimur
árum. Hann sýnir fjölda andlits-
mynda, svo og módel verksins Pend-
úll lífsins, „The Pendulum of Life“,
sem er gert til minningar um leið-
togafundinn í Reykjavík. Hann hefur
sýnt verk sín á íslandi.
Myndlistarsýning^ þessi er haldin
á vegum sendiráða íslands og Rúss-
lands í Washington. Hátt á annað
hundrað manns voru viðstaddir opn-
unina. Einar Benediktsson sendi-
herra hélt inngangsræðu. Einnig
töluðu Andrew A. Venable, varafor-
stöðumaður safnsins, Vladimir I.
Chkhikvishvili, næstráðandi rúss-
neska sendiráðsins, og Birna Hreið-
arsdóttir lögfræðingur, sem annaðist
undirbúning sýningarinnar. Við
þetta tækifæri voru safninu færðar
bækur um ísland og íslensk málefni
að gjöf,“ segir jafnframt.
LUDWIG van Beethoven.
Fékk Beethoven bylt-
ingarstef að láni?
London. Reuter.
ÞEKKTUR breskur stjórnandi
heldur því fram að Ludwig van
Beethoven hafi „fengið að Iáni“
allnokkur stef úr frönskum bylt-
ingarsöngvum og að hann hafi ef
til vill ætlað sér að sýna þeim
stuðning með því að nota stefin í
verkum sínum. Þetta kemur fram
í breska Iistaþættinum „The South-
bank Show“ sem sýndur verður í
Bretiandi í dag, sunnudag.
Það er stjórnandinn John Eliot
Gardiner sem stendur að baki þess-
ari fullyrðingu en hann hefur
stjórnað flutningi á öllum sinfón-
íum Beethovens inn á hljómplötur
og gjörþekkir verk tónskáldsins.
Gardiner segist hafa komist að því
að allnokkur stef í verkum frá
„hetjutímabili" Beethovens, séu úr
frönskum byltingarsöngvum.
Þessa gæti t.d. í þriðju og fimmtu
sinfóníu tónskáldsins. „Kenning
mín er sú að Beethoven hafi verið
maður síns tíma og að hann hafi
hrifist af frönsku byltmgunni og
öllu því sem fylgdi í kjölfarið."
Gardiner segir að þetta sé einna
mest áberandi í fimmtu sinfó-
níunni, þar sem Beethoven hafi
„fengið að láni“ hluta úr verki
Luigis Cherubini, „Hymne du Pant-
heon“. Franska textann, sem hinn
ítalski Cherubini skrifaði, má þýða:
„Við sveijum, sverð í hönd, að
deyja fyrir lýðveldi og fyrir rétt
mannsins."
Gardiner leggur þó á það
áherslu að Beethoven hafi ekki
gerst sekur um lagastuld. „Mörg
stórtónskáld hafa fengið stef að
láni frá öðrum. Það þarf snilling
á borð við Beethoven til að gera
annars flokks tónlist að snilldar-
verki.“ Segist Gardiner furða sig
á því að enginn hafi tekið eftir því
hvaða skuld Beethoven átti að
gjalda tónskáldum á borð við Cher-
ubini, Claude Rouget de Lisle, sem
samdi franska þjóðsönginn.
Sumarnámskeið Mynd-
listarskóla Kópavogs
MYNDLISTARSKOLI Kópavogs
efnír til námskeiða i sumar, en fyrst
var bryddað upp á þessari nýjung
í fýrra, með góðum árangri. Þá
tóku yfir þijátíu þátt í þessum
myndlistarnámskeiðum. Eins og
áður verður áhersla lögð á útiveru,
þar sem nemendur viða að sér efni
og hugmyndum. Það verður teiknað
og málað undir berum himni, ef
veður leyfir, en að öðrum kosti
unnið í kennslustofum Myndlistar-
skóla Kópavogs í íþróttahúsi Digra-
ness. Námskeiðin verða dagana
10.-14. júní.
Kennarar verða Ásdís Sigurþórs-
dóttir og Guðrún Sigurðardóttir,
sem kenna barna- og unglingahóp-
um, Erla Sigurðardóttir kennir
vatnslitamálun, Ingiberg Magnús-
son kennir teiknun og pastelmálun
og Tumi Magnússon olíumálun.
í júlímánuði kemur vatnslitamál-
ari og -kennari frá Englandi,
NEMANDI Myndlistarskóla
Kópavogs með verk sitt.
Bridget Woods. Hún hefur kennt
um árabil á námskeiðum í Suður-
Englandi og í Frakklandi og kemur
hingað til lands fyrir tilstilli tveggja
nemenda Myndlistarskóla Kópa-
vogs, sem sótt hafa námskeið henn-
ar ytra. Bridget mun leiðbeina
lengra komnum nemendum í vatns-
litatækni. Námskeið hennar verður
í viku, frá 1.-6. júlí.
Fyrirmæli dagsins
Heimilishreingerning
EFTIR PEPON OSORIO
Handa þeim sem þurfa að gera
hreint heima hjá sér snögglega
út af vondu og rykmettu lofti,
óæskilegum gestum, vegna þess
að þeir eru af og til óheppnir
eða hreinlega heillum horfnir.
Efniviður: * lítill leirdiskur,
* hvítlaukur, * vatn, * vindill,
* tréspænir, * eldspýtur,
* neglurnar á þér, * reykelsi
(myrra eða frank-reykelsi),
* blóm, * glerskál.
Hafðu allt þetta til áður en
byijað er.
Kveiktu í vindlinum. Þú þarft
ekki að reykja hann allan, heldur
reykir hann eingöngu meðan á
athöfninni stendur.
Opnaðu alla glugga og skrúf-
aðu frá öllum krönum i íbúðinni
(þetta rekur vondu orkuna burt
af heimilinu). Klipptu á þér negl-
urnar og settu afskurðinn í
leirdiskinn með miklu magni af
hvítlauk og tréspónum auk ösk-
unnar af vindlinum. Kveiktu í
þessu með eldspýtunum. Gakktu
um íbúðina með vindilinn í ann-
arri hendi og skálina í hinni'
þannig að reykurinn komist út
í hvert horn. Meðan á þessu
stendur verður eldurinn að lifa
í disknum. Þegar búið er að
gera alveg hreint í íbúðinni skal
skilja diskinn eftir við aðal-
gluggann.
Settu reykelsið í annað ílát,
kveiktu á því og endurtaktu síð-
an hreingerninguna. Ákallaðu
hollar vættir og óskaðu þér
heilsu, ljóss og endurnýjungar.
Nú ætti heimili þitt að vera
þrungið orku, fullt af ljósi og
höfugum ilmi. Lokaðu öllum
gluggum. Láttu ferskt vatn
renna úr krana í skál og settu
skálina við rúmið þitt eða við
útidymar með blómum og vindl-
inum og hafðu hana þar í sjö
daga. Þetta ætti að hjálpa til við
að halda loftinu hreinu. Losaðu
þig við hvítlaukinn, naglaskurð-
inn og spæninn utan heimilisins.
Þessa heimilisathöfn er hægt að
endurtaka mánaðarlega eða oft-
ar.
• Fyrirmælasýning í samvinnu við Kjarvalsstaði og Dagsljós.
Guðrún Gjúkadóttir tví-
eggjuð fram úr sortanum
Haukur Tómasson Sverrir Guðjóns- Guðni Franzson
tónskáld. son söngvari. klarinettuleikari.
TVEGGJA ára ákafur undir-
búningur Louise Beck og
samstarfsfólks hennar skil-
ar nú í sumar Guðrúnu Gjúkadóttur
og um tvö hundruð leikurum,
söngvurum og tónlistarfólki upp á
svið í þurrkvi í Kaupmannahöfn og
það er Haukur Tómasson tónskáld,
sem gæðir verkið tónlist. Sverrir
Guðjónsson söngvari syngur eitt
hlutverkanna og Guðni Franzson
klarinettuleikari mun aðstoða við
uppsetninguna. Haukur Tómasson
hefur valið texta úr Eddukvæðum,
en danska skáldið Peter Laugesen
hefur ort upp hluta þeirra á dönsku,
svo texti verksins er bæði á íslensku
og dönsku. Æfingar hefjast í júní-
byijun, en verkið verður frumsýnt
24. júlí og sýnt fram til 17. ágúst
og verður einn helsti listviðburður
sumarsins.
Það er margt nýstárlegt við sýn-
inguna og þá ekki síst sýningarstað-
urinn, sem er gömul þurrkví á
Hólmanum andspænis Litlu haf-
meyjunni á Löngulínu. Hólminn
hefur verið umsvifasvæði hersins,
sem nú er að flytja burt og lætur
eftir sig ýmis mannvirki, sem flest
verða tekin til listrænna nota.
Þurrkvíin liggur tíu metra undir
sjávarmáli, þar sem áhorfendur
munu ferðast með Guðrúnu í gegn-
um lífshlaup hennar, því þættimir
þrír, sem byggja verkið, eru fluttir
á mismunandi stöðum í því mikla
rými, sem kvíin er. Siglt verður
Eftir tæpa tvo mánuði
stígur Guðrún Gjúka-
dóttir endursköpuð upp
úr höfninni í Kaup-
mannahöfn við tónlist
Hauks Tómassonar.
Sigrún Davíðsdóttir
hitti aðstandendur sýn-
ingarinnar og fræddist
um framkvæmdina.
með áhorfendur frá Nýhöfn og yfir
höfnina að kvínni, en sýningin sjálf
tekur um Vh klukkustund. Það
verður heldur ekkert smá mál að
fá 200 manns til að renna í eitt
mót og þar gegnir Guðni Franzson
veigamiklu hlutverki, því að sögn
hefur hann ekki aðeins góða hæfi-
leika til að blása í klarinettið, held-
ur einnig til að aga stóra hópa.
Flytjendur eru 150 statistar,
þrettán leikarar, átta söngvarar og
15 tónlistarmenn. Textinn er ýmist
fluttur af söngvurum eða leikurum,
nema að Guðrún er tvískipt, bæði
leikin af leikkonu og túlkuð af söng-
konu. Veðurguðimir leika þó eigin-
lega aðalhlutverkið, því sýningin er
undir beru lofti. Að sögn Hauks
gegnir tónlistin mismiklu hlutverki
í hinum einstöku þáttum verksins.
Sem íslendingur segist hann hafa
sterkar tilfinningar gagnvart kvæð-
unum og ekki fari hjá því að kvæð-
in setji svip sinn á tónlistina. Sög-
unni vindi til dæmis mishratt fram
í kvæðunum um Guðrúnu og þess
gæti í tónlistinni, þar sem þau séu
eins og fjarlægt bergmál í tónlist-
inni. Kvíin er eins og U í þversniði
svo hljóðið berst upp úr henni og
því verður tónlistin mögnuð upp.
Haukur segir það gefa ýmsa spenn-
andi möguleika til hljóðvinnslu, þar
sem megi ummynda það, breyta
jafnvægi hljóðfæranna og mynda
þannig nýjar samsetningar.
Peter Laugesen er ekki óvanur
að eiga við efni af íslenskum rótum,
því fyrir nokkrum árum færði hann
leikrit Oehlenschlágers, Kjartan og
Guðrúnu, til nútímamáls og þótti
takast firnavel upp. Um texta sinn
nú segist hann leitast við að endur-
yrkja texta Eddukvæðanna, þó
hann kunni ekki íslensku. Hann
undirstrikar að hann leitist ekki við
að gera textann nútímalegan, held-
ur einungis að færa hann til nútíma-
horfs, vonandi með sama hugarfari
eins og þegar kvæðin gengu manna
á milli og fylgdu tímanum á þann
hátt.
Og Laugesen fæst heldur ekki
til að útleggja persónurnar á neinn
hátt eða skýra þær sálfræðilega.
Persónurnar eigi að komast til skila
í textanum, rétt eins og gerist í
kvæðunum, en ekki að fá einhveija
sálfræðitúlkun hengda á sig. En
hvernig tekst til við að koma per-
sónunum til skila í texta Laugesens
og Eddu, tónlist Hauks, ljósum,
búningum og líkamstjáningu kemur
í ljós eftir rúma tvo mánuði.