Alþýðublaðið - 03.11.1933, Síða 1

FÖSTUDAGINN 3. NóV. 1033.
XV. ÁRGANGUR. 6. TÖLUBLAÐ
1000
platna-útsalan
er byrjnð í
Atlabúð,
Langayegl 38.
Komið og fáið
iista yfir út-
sðluplðturnar.
firammffónplðtar frá 1,50
DAOBLAÐIÐ kemur út allíi . irka daga kl. 3 — 4 siðdegis. Áskriftagjald kr. 2,00 á mánuði — kr. 5,00 fyrir 3 niánuði, ef greitt er fyrirfram. I lausasölu kostar blaðið 10 aura. VIKUBI.AÐIÐ
kemur út á hverjum miðvikudegi. Það kostar aðeins kr. 5,00 á ári. í þvi birtast allar helstu greinar, er birtast í dagblaðiuu, fréttir og vikuyfirlit. RITSTJÓRN OQ AFQREIÐSLA Alþýðu-
blaðsins er við Hverfisgötu nr. 8—10. SlMAR:4900: afgreiðsla og auglýsíngar, 4901: ritstjórn (Innlendar fréttir), 4002: ritstjðri, 4903: Vilhjálmur S. Vilhjálmsson, blaðamaöur (heima)
Magnús Ásgeirsson, blaöai.iaður, Framnesvegi 13, 4904: F. R. Valdemarsson, ritstjóii, (heinra), 2937: Siguiður Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjóri (heima), 4905: prentsmiðjan.
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
DAGBLAÐ OG |VIKUBLAÐ
CTTGE;F[AND'I:
ALÞYÐUFLO KKURINN
HAFNARFJ4RÐARKOSNINGIN
MEÐ AÐSTOÐ í EINRÚMI
fiRSLIT f BÆJARSTJÓBNARKOSN-
INGDNDM 1 ENGLANDI
Giœsllegar hosn mgasigar Vei klýðsflobksias
MállO er til amræða á alþingl i dag.
3. UndirkjöTstjóm ógilti 9 at-
Kæra fulltrúaráösins yfir kosn-
ingunni í HafnarfirÖi var rædd
nokkuö á alþingj í giær.
Meiri hluti kjörstjórnar lagði til
að kærunni yrði vísað til vænt-
anlegrar kjörbréfanefndar og
frestaö aö úrskuxða um kosning-
una þar til nefndin hefði skilað
álit. Að þessari tiliögu stóðu
Alþýðuflokksimienn og Framsókn-
armenn, en Íhaldsmeínn vildu
taka ikosninguna gilda athuigunar-
laust, þar sem um flokksmann
þeirra er að ræða.
Málið liiggur þannig fyrir:
Að lokinni tal'niinigu at-kvæða
greiddra á kjörstað, haföi Kjaptan
Ólafisson 677 atkv. eða 19 a t -
k v œ ö n tn fleiru m Bjarni
læknir. Atkvæði greidd utan
kjörstaðar voru 246, þar af 221
greidd á skrifístofu bæjarfógetans
í Hafnarfirði. Af utankjörstaðar-
atkvæðunum var taiið að Bjarni
fiengi 41 atkv. rneira en Kjartain,
og úrskurðaði yfirkjörstjórn hann
kiosinn mieð 22 atkv. meirihluta.
En einmitt á kosniingarathöfn-
inni á skrifstofu bæjarfógetans
í Hafnarfirði, sem er ákveðinn í-
haldsmaður, og fufltrúi hans eigi
$íður, voru margar misfellur og
stórar, sem fulltrúaráðið hefir
kært yfir.
i. Með öllurn atkvæðum, sem
greidd voru á skrifstofu bæjar-
fógetans í Hafnarfirði, voru
fylgibréfin þaninig, að engir vit-
undarvottar voru að undirskrift
kjósenda. Þetta er tvímælalaust
lagabrot, því að lögin segja allveg
skýlaust fyrir um það, að vit-
undarvottar skuTu staðfestia und-
irskriftina.
2. IhaMiskjóisiendur, 6 að tölu,
fengu aðstoð fulltrúams við kosn-
ínguna, þ. e. hanin kaus, fyrir þá.
Ein.niiJig þetta er skýlaust laga-
brot, því lögin taka það skýrt
ftram, að kjósandi eigi að greiða
atkvæði „aðstoðarlau:st“ og rita
á kjörseðilinn með „eigin hendi“
og „í einrúmi". En við þetta
hætist isvo það, að áður en Jiessir
6 íhaldskjósendur voru aðstoðaðir
við atkvæðagreiðsluna af fuTl-
trúa bæjarfógeta, hafði bæjairfó-
geti meitað Alþýðuifl'okkskjósanda
um sömu aðstoð og taMð óiög-
liegt að vdta hania. Alþýðuflokksr-
menn, sem þetta viissu, hafa því
haft fylstu ástæðu til þess að
ætla, að ekki þýddi fyrir þá, sem
ekki gætu greitt atkvæði hjálpar-
laust, að koma á skrifstofuna til
að kjósa.
kvæði greidd á skrifstofu bæjar-
fógeta vegna þess, að ýmist vaint-
aði undirskrift kjósanda eða
undirskrift sjálfs bæjarfógetanis,.
Þessi atkvæði hefir bæjarfógeti
því beinlínis ónýtt fyrir kjósend-
um, því það er skylda hanis að
,sjá um að fylgibréfin séu rétt
útfylt og undirskrifuð.
Átti Kjartan eða Bjarni þessi
atkvæði?
4. Fylgibréfin mieð atkvæðum
.þeirra, sem aðstoðaðir voru við
kosninguina, eru útfylt þanjnig af
bæjarfógeta eða fulTtrúa hans, að
bersýnilega er sagt ósatt um það,
hvernig kosniingarathöfiniin‘ hafi
farið fram.
Þar stendur, að kjósandinin hafi
kosið „með aðstoð, þving-
unarlaust og í einrúm:i“,
og vottorð þessi eru undirriituð af
fuMtrúanum eða bæjarfógeta og
með imnsigM harns, en án vituimdar-
votta.
Liggu'r í augum uppi, að vott-
orð þessi hljóta að vera röng og
ósönn.
Hvernig getur kjósandi greitt
atkvæði í etnrúmii" og þó „rneð
aðstoð“, þ. e. látið annán ri:ta
nafn þingmamnsefmis á seðilinn?
5. Loks má geta þess, að yfir-
kjörstjórn hefir brotið lög mieð
því að gera opinbert hvern fram-
bjóðandamn þeir 6 kjósemdur, sem
fengu aðstoð, hafa kosið. 1 stað
þess að úrskurða um gildi þeirra
atkvæða eftir fylgibréfunum og
láta þau svo, sem gild voru tekin,
í atkvæðakassiann með öðrum at-
kvæðum, hefir yfirkjörstjórn tek-
ið þessi atkvæði frá og opnað
þau 'Sérstaklega. Kom þá í ljós,
að allir þessir 6 kjósemduT höfðu
kosið Bjarna, og er þar með af
sjálfri yfirkjörstjórn brotin sú
leynd, sem kosníngalögiin eiga að
tryggja hverjum kjósamda.
Því var fram haldið, að meituin
I hæjarfógetams um aðstoð til
! handa Alþýðufl'okkskjósanda hafi
' eigi kiomið að sök, því að skoð-
’ íanaskifti hans hafi í tæka tið
verið gerð mægilega kunn. En
reynslan ier ólygínust og húin teliur
af öll tvímiæh urn þetta. Sá
kjósandi, sem fyrir meituninini
varð, kauis ekki, og engimn annar
Alþýðufl'okkskjósandi, sem að-
stoðar þurfti utan kjörstaðar.
Skrifstofa hæjarfógetans í Hafn-
larfirði hefir með þesisu athæfi,
sinu sýnt, að hún hefir verið v i I -
! höll íhaldsflok knum í
FASISMI TFIRVOFANDI f AMERtKD
: r"- '
VeFða ráðln tekln af Roosevelt?
Stiórninni á Malta vifcið frá
Normiandie, kl. 23,10, 2./11. FÚ.
Stjórni'mni á Malta hefir verið
vikið frá völdum af Tandsstjóran-
um, Sir David Campbell, og hann
hefir sjál'fur tekið vi'ð stjórm eyj-
ummar, til bráðabirgðar, sam-
kvæmt tilkynningu í kvöld frá
nýlendumál'askTifstofun'ni brezku.
I stjórmarskrá eyjarjnnar er mælt
svo fyiir, að landsstjóránn gefl
tekið völdin í sínar henduT, ef
hann telji brýna nauðsyn hera til,
og fái til þess samþykki nýlendu-
máliiráðherrans i Englandi.
BALBO REKlNN
Rómaborg, 3. nóv. UP.FB.
Enduiíkipu1, gning rikisstjórnar-
inmar er nú fyrir höindtuim. Balbo,
Soriammo, Aoerbo, Ercole og Dic-
rolilianze biðjast lausnar, að því
er fuTTvíst er talið.
-------------------------------i
kosningunmi. lenda er fulltrúinn ai-
þektur og harðsnúinn íhalds-
agitator, enda mun íhaldið eiga
homum að þakka þessa tillátssemi,.
Er því fylsta ástæða til að ætla,
að vimsemd skiifstofunnar við í-
haldið geti einmig að öðru leyti
haf aháft áhrif á utankjörstiaðar-
atkvæðagreiðsluna, Bjarma lækni
í vil, þannig, að úrslitum hafi
getað ráðið, — því ekki þurfti
mi'klu að rnuna, einum fjórum'
aatkvæðum.*)
HVERNIG STENDUR Á
ÞEIM GIFURLEGA MUN,
SEM VAR BJARNA I VIL Á
UTANKJÖRSTAÐA- AT-
KVÆÐUM ÞVERÖFUGT VIÐ
ATKV ÆÐAGREIÐSLUNA Á
KJÖRSTAÐ?
Um það er til engra vitundar/
votta að leita.
Stimpi'M bæjarfógetans þegir.
*) Bja'rna taiin 22 atkv. meiri-
hl'uti. Þar frá má draga:
Ölögleg atkv. kosin með aðstoð
utan kjörstaðar 6
Einum Alþfl.-kjósanda meita'ð
um að greiða atkv. (þurfti
aðstoð 1
Atkvæði 9 kjósemda ógild fyrir
handvömm skrifistofunnar,
sem gætu öll hafa fallið á
Kjartan 9
Mismnn'ur 6 atkv.
Roosevelt.
Einkaskeyti frá fréttaritara
ATþýðiiblaðsins í London.
London í morgun.
Mikill ágreiningur kom fram
innan Ameríska verkalýðssam-
bandsitis á frfnidji í glærkveTdi. Vex
fylgi verlklýðsmanna við þá •tiillögu.
Geralds Swopes forstjóra „Gen-
eral Elietric Gompany", að Roose-
velt leggji aMa framkvæmd við-
rei snaráætl unar inm ar í hendur
mefndar, siem skipuð sé stórat-
\dnnurekendum og fjármálamönm-
m
Johnsion hershöfðingi, formaður
viðreisnarmefndarinnar, styður
tiMöguma. Afstaða Roosevelts
sjálfs, ler ekki kunin enn þá.
Norman Thomas, foringi jafn-
aðarmíannaflokksims í Baimdarikj-
unum teTur þes'sar tiMögur stað-
festa þann ótta verkaiýðsins, að
fasisminn vofi yfir i Ameriku og
skorar á allan verkalýð, að sam-
einast gegn tillögu þessari og
ganga af henni danðri.
skdldauAl breta og basbj-
BtKJIHANM ðLEYSANLEfi
Einkaskeyti frá fréttaritara
Aliþýðii'bliaðsins í London.
London í morgun.
Breska sendinefndiin um stríðs-
iskúldimar sat á fundi með Rcose-
velt í Whasington í gærkveldi.
Hafa Bandarikjamenn gert tilboð
til bráðabirgðarsamkomuTags um
greiðsdu afborgunariwnar, sem
fiellur í gjalddaga 15. dez. 20
miljówiiir sterTingspuwda. jEr það
iSíðaista tilboðið af hálfu Banda-
ríkjanwa. En gengissveiflur dolT-
a'rs og punds hafa gert endawTega
laiusn óframkvæmanlega, ef ti'. viM
í nokkur ár. MacBride.
Einkaskeyti frá fréttaritara
ATþýðubliaðsims í Lowdow.
London í morgun.
Verkalýðsflokkurinn hefir uninið
glæsilegan isigUr í bæjarstjórnar-
kosninguwum,. Heö;r haww uwwið
meiii' hluta í 24 kjördæmum og
250 sæti. Ihaldsmenn töpuðu 208
sætum, en Frjálslyndir 34. Helm-
ingur frambjóðenda Vierkalýðs-
flokksins náði kosningu.
MacBride.
DAILY HERALD
PANTER VtSAÐ ÚR LANBI
Bietar heimta shítmgu.
Einkaskeytii frá fréttaritara
Alþýðubl'aðsins í London.
London í m'orgun.
Breski blaðamiaðurinn PTanter,
siem Nazistar handtóku í Mún-
chen og sökuöu um landráð og
njósnir, hefir nú verið látiniu laus,
þar sem þýzka stjórnin fanin enga
átyliu til opinberrar ákæru á
hendur honum.
Þrátt fyrir þetta hefir þó Panter
verið visað úr landi, vegna frétta
þeirra, ssm hann hefir sent blöð-
iuní í Londlow frá Þýzkalandi.
Brezka stjórnin er staðráðm í
að rannsaka rækilega allar á-
stæður fyrir burtrekstrinum, með
því að svo þykir sem engiwn
brezkur blaðamaður sé óhultur í
Þýzkalandi, ef hann skrifar öðru
vísi en Hitler þykir við eiga
meðan þetta mál er ekki fullkom,-
leega upplýst.
MacBride.
ísland i erlendum blöðum
I Svenska dagbladet 26. okt. var
birt grein mieð fyrirsögwinwi „Is-
landssiM exporteras via Göteborg.
Enormt uppsving i exporben av
matjesisill. — Stort kapitalbehov".
Eru í gtiein þ'essiri gerð að um-
talsefni viðtöl Ingvars Guðjóns-
| sonar við dönsk blöð, m. a. um:
! aukningu á framTeiðslu matj*es-
síildar hér á landi og likúrnar
fyrir þ\ó, að síldin verði aðaMiega
flutt til Gautaborgar í framtiðinni,
í stað Kaupmawnahafnar. Ot af
ummiælum K au pni a nnaha fnar-
bilaðanna hefir svo Svewska Dag-
b'ladet leitað álits síldarkaup-
íiwlawna í Gautaborg, sem líta svo
á, að líkurnar fyrir því, að um
mikla aukningu matj'esTldariwnar
geti verið að ræða. Orsakiirniar til
eftirspurnariwnar að uindiainförwu
hafi m. a. verið þær, að síldveið-
ar Skota hafi brugðist, ew þega;r
það bneytist megi búast vdð of
i mikiMd framTeiðslw og verðfaMi á
matjessild. (FB.)