Morgunblaðið - 19.05.1996, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 19. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Morgunblaðið/Þorkell
Hjól í skoðun
Samningar um Hvalfjarðargöng
Krafa um 25%
launahækkun
ÞEGAR vorar eru reiðhjólin
dregin fram eftir veturinn og
er vissara að líta eftir hvort
öryggisbúnaðurinn er í góðu
Boðið
verður
í hornin
STURLA Böðvarsson for-
maður Þjóðminjaráðs, segist
gera ráð fyrir að boðið verði
í tvö útskorin íslensk drykkj-
arhorn frá 16. og 17. öld á
uppboði sem haldið verður á
Sjálandi á mánudag.
„Við erum að skoða hvað
hægt er að gera og meta stöð-
una en við munum væntan-
lega reyna að ná þessum
hornum,“ sagði hann. „Það
er aldrei að vita hvað verður
á svona uppboðum ef verð
rýkur upp úr öllu valdi en við
gerum ráð fyrir að bjóða í
homin.“
Metnir á tæpar
700 þúsund krónur
í frétt Morgunblaðsins í
gær lýsti þjóðminjavörður yf-
ir áhuga á að Þjóðminjasafnið
eignaðist gripina en þeir eru
ásamt vatnslitamynd af gos-
hver frá 19. öld metnir á
tæpar 700 þúsund krónur.
Homin eru úr eigu Raben-
Levetzau greifaættarinnar og
þykja miklir merkisgripir.
lagi. Þessa dagana leiðbeinir
lögreglan hjólreiðamönnum í
umferðinni og fer yfir helstu
öryggisatriði.
75 ÍBÚÐIR í þremur húsum verða
byggðar á Kirkjusandi 1-5, milli
húss íslandsbanka og Listaháskól-
ans, á næstu misserum. Ármanns-
fell byggir íbúðirnar en Eignamiðl-
unin selur þær og er þetta eitt
stærsta söluverkefni sem fast-
eignasalan hefur tekið að sér.
Arkitekt er Helgi Hjálmarsson.
í húsunum verða stórar tveggja
og þriggja herbergja íbúðir auk
mjög stórra íbúða á efstu hæðum.
Á hverri hæð er sérþvottahús og
verða húsin fyrstu fjölbýlishúsin
hérlendis þar sem sorp verður
flokkað. Gert er ráð fyrir að hægt
sé að komast um allar íbúðir og
húsin sjálf í hjólastól.
Á lóð húsanna, sem er um
10.000 fermetrar, verður leikvöll-
ur, mikill gróður og nokkur bíla-
stæði en bróðurpartur þeirra verð-
ur í niðurgröfnu bflahúsi. Úr því
verður innangengt í öll húsin.
Pjögurra metra há gróðurmön með
tijám verður meðfram Sæbraut.
Sameinar kosti einbýlis-
og fjölbýlishúsa
Sverrir Kristinsson, sölustjóri
Eignamiðlunarinnar, segir kosti
MEGINKRAFA verkalýðsfélag-
anna sem koma að vinnu við jarð-
göng undir Hvalfjörð er að gerður
verði samningur við félögin hlið-
stæður svokölluðum virkjanasamn-
ingi. Krafan þýðir að launataxtar
verkamanna hækka um 24-25%, en
taxtar iðnaðarmanna og rafiðnað-
armanna hækka minna. Snær
Karlsson, hjá Verkamannasam-
bandi íslands, segir að viðræður við
vinnuveitendur um málið séu á vin-
samlegum nótum.
Snær sagði að meginkrafa verka-
lýðsfélaganna væri að það yrði við-
urkennt að það bæri að gera sér-
stakan kjarasamning vegna vinnu
í hallandi jarðgöngum þar sem unn-
ið væri undir sjávarmáli. Hann
sagði að verkalýðsfélögin hefðu lagt
húsanna fjölmarga. Við hönnun
þeirra hafi verið haft samráð við
starfsmenn Eignamiðlunarinnar og
tillit tekið til ábendinga þeirra.
Hann nefnir staðsetningu þeirra
og nálægð við t.d. Laugardalinn
og verslunarkjama við Laugalæk.
Þá sé ekki nema um þriggja mín-
útna akstur í Kringluna eða gamla
miðbæinn. Sverrir segir einnig út-
sýni úr húsunum einstakt, sérstak-
fram ákveðnar lausnir á deilunni
þar sem leitað væri fyrirmyndar í
virkjanasamninginn. í honum væri
tekið á öllum atriðum varðandi að-
búnað á vinnustað, en algengt væri
að við gerð kjarasamninga væri
vísað um þau atriði í virkjanasamn-
inginn.
Samkvæmt virkjanasamningnum
eru launataxtar verkamanna sem
vinna við byggingu virkjana 24-25%
hærri en taxtar á almennum mark-
aði. Munur á töxtum er hins vegar
minni hvað varðar iðnaðarmenn og
rafiðnaðarmenn.
Fulltrúar vinnuveitenda og
verkalýðsfélaganna hafa ekki hald-
ið formlegan fund frá því að verka-
lýðsfélögin afhentu VSÍ kröfugerð
sína sl. miðvikudag.
lega úr stærstu íbúðunum, sem
hafí glugga í þijár áttir. Slíkar
eignir, sem sameini kosti einbýlis-
og fjölbýlishúsa, telur Sverrir hafa
vantað á markaðinn. íbúar þeirra
njóti stærðarinnar en þurfí ekki að
hafa áhyggjur af sameign eða lóð.
Byggingamar eru enn til kynn-
ingar hjá borgaryfirvöldum en
hafist verður handa við byggingu
þeirra eins fljótt og kostur er.
Ráðaleysi vegna
forystukreppu
►Fullkomin óvissa ríkir um kjör
forseta ASÍ, en þing sambandsins
hefsteftir helgi. /10
Reykt á kostnað
hverra?
►Málaferli gegn tóbaksframleið-
endum í Bandaríkjunum hafa vak-
ið upp spurningar um kostnað
samfélagsins vegna reykinga. /12
Skólinn sem
skaraði f ramúr
► Kvennaskólinn í Reykjavík
hlaut viðurkenningu fjármálaráðu-
neytis fyrir að hafa skarað fram
úröðrum ríkisstofnunum. /16
Fengu 7000 þýska
ferðamenn til landsins
►í Viðskiptum/Atvinnulífí á
sunnudegi er rætt við Ómar Bene-
diktsson athafnamann í íslenskri
ferðaþjónustu. /20
Til móts við nýja tíma
►Er Landhelgisgæslan ekki leng-
ur fær um að veija fiskveiðilögsög-
una ágangi útlendinga? /22
B
► 1-28
Grásleppuveiðar
Ungverjans
► Bjarni Gústavsson er annað og
meira en íslenskur trillukarl, held-
ur einnig Béla Hegediis, einn 52
ungverskra flóttamanna sem komu
hingað 1956. /1
Úrfelum
►Þór Eldon hefur fengist við tón-
list á annan áratug en segist frá-
leitt orðinn leiður á rokklífinu. /4
Að dreyma heim
►Suma dreymir um frægð og
frama úti í hinum stóra heimi, en
leikkonuna Ragnhildi Rúriksdótt-
ur, dreymdi í öfuga átt; heim. /8
FERÐALÖG
► 1-4
Benidorm
►Gamla fískimannaþorpið sem
núna hefur viðumefnið Litla Man-
hattan. /2
Vaskínn til baka, takk!
►Það er í raun með ólíkindum hve
fáir ferðamenn nýta sér endur-
greiðslu á virðisaukaskatti. /4
ÍP BÍLAR_________________
► 1-4
Bílasala inn
í stórverslanir
►Bylting hefur orðið í sölu á not-
uðum bílum i Bandaríkjunum síð-
ustu mánuði með tilkomu nýrra
risabflasala. /3
Reynsluakstur
►Lipur og hljóðlát Ford Transit
smárúta með dísilvél. /4
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/8/bak Skák 38
Leiðari 26 Fólk í fréttum 40
Helgispjall 26 Bíó/dans 42
Reykjavikurbréf 26 fþróttir 46
Minningar 29 Ötvarp/sjónvarp 48
Myndasögur 36 Dagbók/veður 51
Bréf til blaðsins 36 Mannlífsstr. 6b
fdag 38 Kvikmyndir lOb
Brids 38 Dægurtónlist llb
Stjörnuspá 38
INNLENDAR FRÉTTIR:
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR:
1&6
Eigendur segja stjórnvöld og efnahagsumhverfið ekkí búin undir úthafsveiðar
Heinaste skráður á Kýpur
ÚTHAFSTOG ARINN Heinaste hefur verið tek-
inn af íslenskri skipaskrá og skráður á Kýpur
í eigu Kenora Shipping Company Ltd., félags
sem er að hluta í eigu sömu aðila og eiga Sjóla-
stöðina í Hafnarfírði. Eigendur Heinaste segja
að stjómvöld og efnahagsumhverfið hér á landi
séu ekki tilbúin fyrir úthafsútgerð af því tagi
sem nýtir best möguleika skipsins. Þrátt fyrir
að stjómvöld hvetji til veiða á fjarlægum mið-
um hafí þau ekki skilning á nýjum leiðum við
þær veiðar og stuðningur við þær sé ekki eins
og ætla mætti þegar á reynir.
Togarinn Heinaste var skráður hér á landi
2. febrúar síðastliðinn í eigu Eyvarar ehf. í
Hafnarfirði. í framhaldi af því fékk skipið leyfi
til loðnufrystingar og frysti loðnu í Hafnar-
fjarðarhöfn. Skipið var síðan leigt Kenora
Shipping Company Ltd. á Kýpur sem gerði
skipið út þótt það sigldi undir íslenskum fána.
Þorri áhafnar var rússneskur.
Það var skilningur sýslumannsembættisins
í Hafnarfirði að lögskrá ætti á skipið í út-
gerðarhöfn, sem var á Kýpur. Sjómannasam-
bandið og FFSÍ mótmæltu, því og beindu til
samgönguráðherra að lögskráð yrði á skipið
í heimahöfn þess, Hafnarfirði. Eftir að skipið
hafði verið á veiðum á annan mánuð úrskurð-
aði ráðuneytið að heimahöfn skipsins skyldi
skoðast sem útgerðarstaður og lögskráningar-
höfn. í framhaldi af því sagði sýslumaðurinn
í Hafnarfirði að nauðsynlegt væri að endur-
skoða lög um lögskráningu sjómanna og gera
þau skýrari.
Ekki leyft að umskipa afla
Eigendur skipsins hafa sent frá sér fréttatil-
kynningu vegna umfjöllunar um mál Hein-
aste. Þeir segja að við útgerð skipsins hafi
verið farið í einu og öllu að íslenskum lögum
og reglum, meðal annars varðandi haffæris-
skírteini, tryggingar og annað. Eigendur segja
að skipið sé stærsta og eitt fullkomnasta út-
hafsveiðiskip sem skráð hefur verið hér á
landi. Það sé sérhæft til veiða á fjarlægum
miðum og smíðað með það fyrir augum að
vera langtímum saman í hafi, losa þar afla í
önnur skip og þiggja ýmsa þjónustu. Skipið
sé með mun fullkomnari vinnslumöguleika en
flest íslensk vinnsluskip. Það hafi kældar
fískimóttökur, um borð sé búnaður til vinnslu
á lýsi og mjöli og fleira sem einungis örfá
íslensk skip hafa. Aðbúnaður skipshafnar sé
góður og meðal annars læknastofa með
sjúkrastofu um borð.
Eigendur benda á að í reglugerð um vigtun
sjávarafla, þar sem segir að afli skuli vigtaður
í viðurkenndri löndunarhöfn, séu heimildir til
að víkja frá því ákvæði vegna afla sem veidd-
ur er utan efnahagslögsögu íslands. Sótt hafi
verið um leyfi til sjávarútvegsráðuneytisins til
að umskipa afla í hafi undir eftirliti Fiskistofu
en því verið hafnað því þetta ákvæði reglugerð-
arinnar væri „óundanþægt".
Þrjú fjölbýlishús
rísa við Kirkjusand
FJÖLBÝLISHÚSIN þrjú rísa á milli húss íslandsbanka og Lista-
háskólans í Laugarnesi. Undir þeim verður bílageymsla og úr
henni verður innangengt í öll húsin.