Morgunblaðið - 19.05.1996, Blaðsíða 2

2 D SUNNUDAGUR 19. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Raddskynj-
ari í Hyundai
HYUNDAI Motor Co. segir að í
bílum fyrirtækisins af árgerð 1998
verði að finna raddskynjara. Kerfið
var þróað í rannsóknarstöð Hy-
undai í Namyang. í fyrstu mun
raddskynjarinn stjóma búnaði eins
og þurrkum, útvarpi og loftkæl-
ingu. Síðar mun hann einnig
stjórna þjófavamakerfi bílsins.
Raddskynjarinn virkar þannig að
fyrsta verk ökumannsins er að
hljóðrita sýnishom af rödd sinni
inn í tölvu í mælaborðinu.
MINNI gerð Land Rover.
Lítill Land Rover
LAND Rover smájeppi verður sett-
ur á markað í Evrópu á næsta
ári. Bíllinn tilheyrir jeppaflokki þar
sem Suzuki Sidekick og Vitara
námu fyrst land og Toyota RAV4
og Honda CR-V hafa blómstrað,
að minnsta kosti í Japan og Banda-
ríkjunum. Myndin er tekin af jepp-
anum í dularklæðum þar sem verið
var að prófa hann á Ítalíu.
MIKILL árangur hefur náðst í
tækni sem lýtur að tölvuherm-
um og vinnuvistfræði í Banda-
ríkjunum. Hinir þrír stóru, sem
svo eru nefndir, þ.e. General
Motors, Ford og Chrysler, eru
að kanna hvernig þeir geti nýtt
sér þessa tækni til þess að bæta
vinnuumhverfi starfsmanna
sinna í verksmiðjum og aukið
um leið gæði framleiðslunnar.
Rætt er um að tölvuhermar
muni varða leiðina að næstu
gæðabyltingu og
lækkun framleiðslu-
kostnaðar innan bíla-
iðnaðarins.
Tölvuhermirinn
líkir eftir vinnu
starfsmanns í bíla-
verksmiðju á tölv-
uskjá með þrívíddar-
myndum sem kallað-
ar eru gínur. Hug-
búnaðurinn reiknar
út hvort gínurnar og
þar með lifandi
starfsmenn geti
smíðað bílana eins
og þeir eru hannaðir.
Chrysler byijaði
að notfæra sér þessa
tækni við eina fram-
leiðslulínu sína í apríl
sl. GM hefur notfært
sér tæknina frá 1993
og endurskipulagt
vinnuumhverfi í sex
af verksmiðjum sín-
um í Bandaríkjunum.
Vinnuvistfræöi
og hönnum
með gínum
MEÐ þrívíddarforritum eru vinnustöðvar í bílaverksmiðjum hannaðar.
Auka gæði — draga úr
kostnaði
Markmiðið er að hanna fram-
leiðsluferli þar sem starfsmann-
inum líður vel, auðvelda honum
starfið, draga úr kostnaði og
auka gæði framleiðslunnar. Með
því að bæta vinnuumhverfið er
hægt að draga úr þreytu starfs-
mannsins sem dregur úr hættu
á slysum, eykur gæðin og dreg-
ur úr kostnaði.
í mörg ár hafa bílaframleið-
endur reynt að bæta vinnuum-
hverfið í verksmiðjum sínum
með því að gera hveija vinnu-
stöð manneskjulegri. En það
dugar skammt. Allt of oft er
vinnustöðinni síðan breytt eftir
að framleiðsla hefur hafist og
verkfærum verið komið fyrir.
Þetta leiðir ekki aðeins oft til
slysa heldur einnig kostnaðars-
amra endurbóta á vinnustöðv-
unum og seinkun á framleiðsl-
unni.
Sumar athuganir sýna að
hægt er að rekja
25-30% allra gæða-
vandamála til illa
hannaðs vinnuum-
hverfis. Chrysler
hefur sagt að
sparnaður með
notkun tölvugína
við hveija módel-
gerð geti numið yfir
10 milljónum doll-
ara, yfir 650 millj-
ónum ÍSK. Nýleg
skýrsla GM sýnir
að með því að láta
tölvugínur velja
réttu verkfærin við
framleiðsluna sé
hægt að skera
framleiðslutíma
niður um 30 mínút-
ur á hvern bíl.
Opinberar tölur
sýna að tíðni þrá-
látra meiðsla, eins
og bakverkja og
sinaskeiðabólgna, í
bandarísku at-
vinnulífi eykst um
10% á ári. Starfs-
menn í bílaiðnaði
alls staðar fremstir í
hvers fyrir-
eru þar
flokki. Kostnaður
tækis af þessum völdum er mjög
hár og því til mikils að vinna
að létta starfsmönnum störfin
með nákvæmlega réttri hönnun
á vinnuumhverfi. ■
AUDI TT.
VW íhugar
f imm strokka vél
VW býr sig undir að hanna og smíða
nýja 2,1 lítra VR5 vél. Vélinni svipar
til VR6 vélarinnar sem nú er fáanleg
í mörgum gerðum VW. I nýju vélinni
verður tveimur strokkum þannig fyr-
irkomið að þeir verða í 15 gráðu
halla frá hinum þremur. dMeð þessu
móti er hægt smíða vélina og hafa
hana tæpum 12 sm styttri en 5
strokka línuvél af svipuðu slagrými.
Audi TT og TTS
smíöaöir í Ung-
verjalandi
AUDI hyggst setja saman álsportbíl-
ana TT og TTS í vélaverksmiðju í
Gyor í Ungveijalandi til þess að spara
sér launakostnað. Þetta verður í
fyrsta sinn sem Audi framleiðir bíl
utan Þýskalands. Audi flytur lakkaða
bílahluti frá verksmiðju sinni í Ingol-
stadt til Gyor þar sem þeir verða
settir saman. Bílarnir, TT sem er
tveggja sæta lokaður sportbíll, og
TTS, sem er tveggja sæta opinn bíll,
verða settir í framleiðslu 1998, en
þeir voru frumkynntir á bílasýning-
unni í Frankfurt á síðasta ári. Bílam-
ir verða með fjögurra strokka, 1,8
1, 20 ventla vélum sem skila 125
hestöflum og sömu vél með forþjöppu
sem skilar 150 hestöflum.
Ný heimsvél
General Motors
GM hyggst framleiða nýja 2ja lítra
vélarlínu sem á að knýja 800 þúsund
bíla beggja vegna Atlantsála. Vélin
kallast L850 og leysir af hólmi Fam-
ily II vélamir S Evrópu sem hafa
verið í Vectra, Sintra og fleiri bílum.
L850 verður með fjögurra ventla
tækni og tveimur yfirliggjandi knast-
ásum og rúmtakið verður 1,8 1, 2,0
1 og 2,2 1. Áætlun GM kostar nálægt
1,3 milljörðum dollara, um 75 millj-
arða ÍSK. ■
TOYOTA Tacoma jeppi ísfars var valinn einn af tíu fallegustu
bílunum á jeppasýningu Off Road í Munchen.
Islcinder jeppar
ísfars í Miinchen
ISLANDER bílar
ísfars hf. vöktu
mikla athygli á
stærstu torfærabíla-
sýningu í heimi sem
haldin var í
Miinchen fyrir
skemmstu. Það era
fyrirtækin ísfar og
Bílabúð Benna sem
standa sameiginlega
að kynningunni und-
ir nafni ísfars.
110 þúsund gestir
sóttu sýninguna sem
var í fjórtán sölum.
Mestmegnis vora
þarna óbreyttir jeppar og ýmsir
ferðamöguleikar voru kynntir.
Jón Baldur Þorbjörnsson, hjá ís-
fari, segir lítið um að vera á þýska
markaðnum um þessar mundir vegna
efnahagslægðar þar í landi. Isfar er
þó komið í viðskiptasamband við fyr-
irtæki í Þýskalandi. Þetta er í þriðja
sinn sem Isfar tekur þátt í þessari
sýningu sem þýska tímaritið Off
Road skipuleggur. Fram til þessa
ÍSFAR sýndi einnig breyttan
Toyota Double Cab.
hefur fyrirtækið selt tvo breytta og
hækkaða Islánder jeppa en einnig
töluvert af hlutum í bíla.
Helstu „gullmolar"
Off Road gaf út sérstakt blað um
sýninguna. Þar er meðal annars tí-
undaðir helstu gullmolar sýningarinn-
ar og var Toyota Tacoma jeppi þeirra
ísfars manna þar á meðal. Einnig
sýndi ísfar breyttan Double Cab. ■
Létturi bíll -
ulvurlegri slys
í UMFANGSMIIÚLLI rannsókn á
vegum bandarískra alríkisstofnana
um umferðaröryggismál þykir nú
gott sem sannað að hætta á dauða-
slysum eða örkumlum í bílslysum
er margfalt meiri í léttum bílum
en þyngri bílum. Þetta fullyrðir
Automotive News, helsta fagrit
bandarísks bíliðnaðar í forsíðufrétt
í síðustu viku.
Skýrslurnar voru afhentar
bandarískum stjórnvöldum í Was-
hington í síðustu viku. Þjóðvegaör-
yggisráðið, NHTSA, lauk gerð
sinnar skýrslu á síðasta ári en yfir-
maður stofnunarinnar, Dr. Ricardo
Martinez, fyrirskipaði að skýrslan
skyldi unnin upp á nýtt. Þá vinnu
annast undirnefnd Umferðarrann-
sóknarráðsins og hófst hún í byijun
maí. NHTSA hyggst ekki birta efni
skýrslunnar fyrr en í sumar. Mikil
leynd hvílir yfír niðurstöðunum.
Starfsmenn gengu jafnvel svo langt
að þurrka út tölur á x- og y-ásum
línurita þegar þeir kynntu efni
frumskýrslunnar.
Viðamiklar
upplýsingar
Automotive News fullyrðir hins
vegar og vitnar til öruggra heimild-
armanna, að meðal efnis sé að finna
í endanlegri gerð skýrslunnar að
með því að draga úr þyngd venju-
legs pallbíls eða jeppa um 50 kg
fjölgi alvarlegum slysum í árekstr-
um þessara bíla við fólksbíla með
óbreytta þyngd um 1.794 á ári.
Niðurstöðurnar byggjast á upp-
lýsingum um fjölda bíla í þessum
flokkum, allar upplýsingar sem
snúa að smíði þeirra, slysatíðni á
þjóðvegum tíu ár aftur í tímann,
margháttuðum upplýsingum um
eigendur bílanna sem lúta að fé-
Minni bílar
Meiri áhætta
Fólksbill .. _
í árekstri í0,542
við pallbíl
8.804
Bílamir voru
léttir um 50 kg
af meðalþyngd
Pallbíll
í árekstri
við fólksbíl
1.794
Áætluð aukning slysa vegna árekstra
lagslegum þáttum, ökuferilsskrá
o.fl. Upplýsingarnareru allartölvu-
greindar í stærstu tölvumiðstöðv-
um alríkisstjórnarinnar.
Samkvæmt skýrslunni verður
gífurleg slysaaukning ef fólksbílar
í millistærðarflokki yrðu léttir um
50 kg. Fjölgun dauðaslysa eða örk-
umla yrði 8.804 á ári í árekstrum
við pallbíla eða jeppa sem hafa
ekki verið léttir.
Óvæntasta niðurstaðan er þó
kannski sú að ef allir bílar yrðu
léttir um 50 kg gæti sú ráðstöfun
ein og sér valdið því að 10.542
manneskjur til viðbótar gætu dáið
eða slasast alvarlega í bílslysum.