Morgunblaðið - 25.05.1996, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
MIIMNINGAR
LAUGARDAGUR 25. MAÍ1996 45
I.
I
I
I
I
I
I
;
8
I
)
R
1
STEINÞÓR
ERLENDSSON
+ Steinþór Er-
lendsson fædd-
ist B. september
1918 í Kollstaða-
gerði á Völlum.
Hann lést á Sjúkra-
húsinu á Egilsstöð-
um 19. maí sl. Hann
ólst upp á Eiðum,
fluttist þangað á
barnsaldri með for-
eldrum sínum, Þóru
Stefánsdóttur og
Erlendi Þorsteins-
syni. Þóra var frá
Ketilsstöðum á
Völlum. Móðir
hennar var Rannveig Þórðar-
dóttir frá Ljótshólum í Vestur-
Húnavatnssýslu. Stefán Árna-
björnsson, faðir Þóru, var
Fljótsdælingur og bjó á Ketils-
stöðum á Völlum. Þóra andaðist
1974. Erlendur, faðir Stein-
þórs, Fljótsdælingur að ætt,
ólst upp hjá foreldrum sínum á
Egilsstöðum. Þau voru Þor-
steinn Vigfússon og Guðrún
Erlendsdóttir. Erlendur var
danskmenntaður búfræðingur
og bóndi í Vallahreppi þar til
hann réðst að Gróðrarstöðinni
á Eiðum. Hann lést 1950.
Eftirlifandi kona Steinþórs
er Ragnheiður Þor-
steinsdóttir frá
Sandbrekku í
Hjaltastaðaþinghá.
Synir þeirra tveir,
Erlendur, fæddur
1961, og Þorsteinn,
fæddur 1968, eru
báðir búsettir og
starfandi á Egils-
stöðum. Þeim fædd-
ist einnig andvana
drengur 1967. Kona
Erlendar er Þor-
björg Gunnarsdótt-
ir frá Hjarðarfelli á
Snæfellsnesi. Börn
þeirra eru Atli Þór, fæddur
1987, og Elísabet, fædd 1992.
Steinþór ólst upp í foreldra-
húsum, var nemandi á Eiðum
og búfræðingur frá Hvanneyri
1940. Meðfram námi vann hann
mest við bústörf en 1946 gerð-
ist hann verkstjóri hjá Vega-
gerð ríkisins og vann við það
ásamt öðrum störfum á veturna
allt til ársins 1966, en hætti þá
og hóf skömmu síðar störf í
Mjólkursamlaginu á Egilsstöð-
um.
Útför Steinþórs fer fram frá
Egilsstaðakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Þegar ég var lítil drengur
á vori
þá dansaði ég í vorinu
eftir óheyraniegri músík
og þögulli hrynjandi
minn eigin vordans,
horfandi á rautt naut vorsins
stanga frosinn hestinn,
vetrarhestinn gráa
Ofanritað er upphaf ljóðs eftir
Kormák, bróður Steinþórs, sem
hann nefndi Vordans. Með ýmsum
hætti var Steinþór alla tíð tengdur
vorinu í huga mér. Til þess liggja
þær ástæður að í minni næstum
veglausu bernskusveit var það til-
hlökkunarefni þegar framkvæmd-
ir hófust við uppbyggingu nýrra
vega á vorin. Steinþór var þá verk-
stjóri hjá Vegagerðinni og vann
að lagningu vegar til Njarðvíkur
og Borgartjarðar sem stóð yfir á
þessum árum. í hans flokki voru
meðal annars eldri bræður mínir
og um helgar þegar þeir komu
heim heyrði ég talað um þessa
framkvæmd og af tali þeirra
fannst mér ég þekkja dálítið til
Steinþórs, þó svo að kynni væru
raunar lítil allt til þess tíma er þau
Ragnheiður giftust og settust að
á Egilsstöðum. Þá kynntist ég
mági mínum vel og var alla tíð
góður vinskapur með okkur. Stein-
þór var hæglátur maður, lét lítið
yfir sér en í dökkum augum hans
brá oft fyrir kímni sem hann gat
beitt á báða vegu, svo undan sveið
eða skemmtun olli, og alla tíð var
stutt í bros hans er við ræddum
saman. Umræðuefni okkar voru
af ýmsum toga sprottin en oftar
en hitt bárust þær að einhveiju
tengdu íslenskri náttúru eða öðru
því sem íslenskt er. Hann hafði
alla tíð áhuga á öllu slíku, velti
mikið fyrir sér steinum af öllum
toga og hugleiddi mikið alls konar
náttúrufar. Hann unni mjög allri
útivist og þó svo hann ræddi það
ógjarnan, fann ég það vel að hann
taldi það góð ár, þá hann eyddi
sumrum á Fjöllum við vegagerð.
Steinþór var pólitískt sinnaður,
ræddi þó stjórnmál ógjarnan nema
eftir væri leitað, en þá kom í ljós
að hann var þar vel heima og
hafði á þeim fastmótaðar skoðan-
ir. Hann var þeirrar gerðar manna
að skammtímaminni hans var
betra en margra annarra. Eg
minnist þess að heyra hann ræða
eldhúsdagsumræður frá Alþingi,
og verulega var gaman að hlusta
á hann bera saman málefni og
ræður manna áður, og svo aftur
nú. Ekki leyndi sér hvar samúð
hans lá en engan greinarmun gerði
hann í palladómi sínum á samheij-
um eða andstæðingum.
Heimili þeirra Ragnheiðar var
oft samkomustaður fjölskyldunnar
af ýmsum tilefnum, og mörg eru
þau skipti sem Steinþór tók á
móti mér við komu austur. Mér
fannst á stundum ég fyrst vera á
Héraði er ég hafði tekið í hönd
hans. Steinþór var fjölskyldumað-
ur í víðasta skilningi þess orðs,
fylgdist vel með yngri kynslóðum
og með smábrosi sagði hann
stundum frá síðustu brekum eða
afrekum þeirra.
Nú í gróandanum hefur sláttu-
maðurinn slyngi enn verið á ferð.
Að þessu sinni til að sækja þennan
prúða mann með sína græna fing-
ur sem ég tengdi svo mjög við
vorið í bernsku minni. Hann lést
að kvöldi 19. maí eftir vikulegu á
Sjúkrahúsinu á Egilsstöðum.
Að leiðarlokum er mér efst í
huga þakklæti og söknuður. Minn-
ingin um þennan ágæta mann mun
lifa.
Megi hann hvíla í friði.
Þráinn Þorsteinsson.
Það eru liðlega fimmtán ár síðan
ég, ung og ástfangin af einum
bekkjarbróður mínum í MA, var
heima í páskafríi að glugga í gaml-
ar myndir foreldra minna. Allt í
einu fannst mér ég horfa á mynd
af unnusta mínum á görrilu skóla-
spjaldi frá Bændaskólanum á
Hvanneyri. Það gat ekki staðist
svo ég gáði betur. Þetta var þá
mynd af Steinþóri Erlendssyni föð-
ur unnasta míns. Feður okkar
Erlendar höfðu því verið samtíða
í Bændaskólanum á Hvanneyri,
en það höfðum við Erlendur ekki
vitað fyrr. 17. júní sama ár, við
útskrift okkar úr MA, hitti ég til-
vonandi tengdaforeldra mína í
fyrsta sinn. Eg var feimin og upp-
burðarlítil, sagði fátt, en mér var
strax tekið opnum örum af þeim
báðum, og hef verið hluti af fjöl-
skyldunni síðan.
Steinþór var hæglátur maður
og dulur að eðlisfari, en afskap-
lega ljúfur og dagfarsprúður.
Skaplaus var hann ekki, en fór
vel með og aldrei sá ég hann skipta
skapi. Steinþór hafði ákveðnar
skoðanir á stjórnmálum, en flíkaði
þeim sjaidan. Stundum heyrði ég
á honum að hann sá eftir því að
hafa ekki átt kost á meira skóla-
námi, og syni sína studdi hann til
náms með ráðum og dáð.
Þegar börnin okkar fæddust
hændust þau að afa Steinþóri og
hann gaf sér alltaf tíma til að sinna
þeim. Mér er minnisstætt, þegar
Atli Þór var um 2ja ára aldur, þá
tók hann ástfóstri við tréhamar
sem hann átti. Það var því mikil
sorg, þegar hamarinn týndist einn
daginn. Þá fór afi Steinþór út í
skúr og smíðaði nýjan hamar
handa afadrengnum sínum, sem
tók strax gleði sína á ný.
Nú síðustu ár var Steinþór orð-
inn heilsulítill og hafði nokkrum
sinnum fengið hjartaáföll og verið
á sjúkrahúsi til lækninga. Alltaf
náði hann sér þó á ról á ný og
komst fljótlega aftur heim. Þegar
hann fékk hjartaáfall nú í sl. viku
vonuðumst við því til að sjá hann
hressast á ný, en brátt var ljóst
að þetta hafði gengið of nærri
heilsu hans og endalokin urðu
ekki umflúin. Kallið var komið.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Guð blessi minningu Steinþórs
Erlendssonar.
Þorbjörg Gunnarsdóttir.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Sveinbjöm Egilsson)
Elsku afi Steinþór. Við þökkum
þér fyrir hvað þú varst alltaf góð-
ur við okkur. Aldrei skammaðir
þú okkur þótt við værum stundum
að ærslast og hefðum hátt. Alltaf
tókstu svo vel á móti okkur, þegar
við komum á Laufásinn, oft svöng
eftir skólann og leikskólann. Þá
fórst þú með okkur inn í eldhús
og gafst okkur rúgbrauð með
kæfu eða eitthvað annað gott að
borða. Svo leyfðir þú okkur að
horfa á sjónvarpið inni í stofu.
Stundum fórstu út í skúr að
smíða fyrir okkur eða þú gafst
okkur spýtur og nagla og lánaðir
okkur hamar, svo máttum við
smíða sjálf.
Ef við fórum í ferðalag með
mömmu og pabba, gafstu okkur
peninga svo við gætum keypt okk-
ur eitthvað í ferðalaginu.
Elsku afi, nú líður þér vel hjá
Guði, laus við allar þrautir. Hvíl í
friði.
Atli Þór og Elísabet.
BORGAR
APÓTEK
Álftamýri 1-5
GRAFARVOGS
APÓTEK
Hverafold 1-5
eru opin til kl. 22
—fö—
Næturafgreiöslu
eftir kl. 22 annast
Borgar Apótek
BRYNHILDUR
PÁLSDÓTTIR
+ Brynhildur Pálsdóttir
fæddist í Reykjavík 13. maí
1920. Hún lést á Dvalarheimili
Sjálfsbjargar í Reykjavík 28.
júní 1995 og var jarðsett frá
Fossvogskapellu 5. júlí.
Brynhildur kvaddi þennan heim
fyrir tæpu ári, eftir langvinn og
erfið veikindi. Nú er kominn maí-
mánuður, afmælismánuðurinn
hennar Binnu, og allur gróður er
að leysast úr læðingi vetrarins.
Ég trúi því að þeir fjötrar sem
heftu frelsi Binnu í lifanda lífi
hafi nú hrokkið af og að nú sé
hún frjáls eins og fuglinn.
Undanfarið hafa minningar um
samferð okkar Binnu sótt á, en
fátt mun sett á blað.
Báðar vorum við Binna fæddar
við Bergstaðastræti og ólumst þar
upp. Stutt var milli heimila okkar,
þó kynntumst við ekki fyrr en á
unglingsárum. Fyrsta minning
mín um Binnu er frá þeim tíma
þegar ég, þá átta ára stelpu-
hnokki, stóð á móts við Bergstaða-
stræti 6c. Þar var fjós og voru
fjós nokkuð algeng í miðjum bæ
á þessum árum auk þess sem fjós-
ið í Laufási og Briemsfjós voru í
útjaðri bæjarins. Fjósið við Berg-
staðastræti 6c, þar sem nú er bíla-
stæði, lokkaði unga krakka að,
einkum þegar reka átti kýrnar
suður í Vatnsmýrina. Það var
ævintýri að elta kýrnar og kúas-
malann þangað þar sem þær undu
sér daglangt og voru svo sóttar á
kvöldin. Oft komum við krakkarn-
ir heim með nokkrar baldursbrár
í hendi, þótt fyrirmælin að heiman
væru þau að rífa ekki upp blessuð
blómin.
Þar sem ég beið þarna eftir
kúnum leit ég Binnu fyrst augum.
Ég gerði mér strax ljóst að Binna
gat ekki ólmast eins og önnur
börn. Binna var fötluð. Ég gerði
mér ekki ljóst á þessum tíma hve
alvarlegt þetta var, en síðar frétti
ég að jafnvægisskyn hennar væri
skert og að hún ætti mjög bágt
með að fá augun til að vinna sam-
an. Ég frétti líka að hún ætti góða
fjölskyldu að, foreldra sem unnu
henni og stóran hóp systkina sem
vernduðu hana.
Árin liðu og einn fagran haust-
dag hittumst við Binna í Kvenna-
skólanum í Reykjavík og settumst
í sama bekk. Það sem kom mér
og öðrum bekkjarsystrum hennar
á óvart var hve vel henni gekk í
námi, enda samviskusöm. Hann-
yrðir hennar vöktu aðdáun allra
sem sáu. Stórir dúkar með alls
konar grunnum og balderaðir upp-
hlutsborðar vöktu mikla athygli á
vorsýningum skólans. Eftir
þriggja ára nám í Kvennaskólan-
um lá leið Binnu í Hússtjórnar-
skóla Reykjavíkur. Þar endurtók
sig sama sagan. Allt var unnið af
mikilli list.
Eftir það bauðst Binnu starf
við hannyrðaverslun Augustu
Svendsen, einni virðulegustu
handavinnuverslun landsins. Þær
voru margar konurnar sem fengu
alls konar mynstur teiknuð af
Binnu og sýnishorn saumuð af
henni.
En sá tími kom að augun henn-
ar Binnu þoldu ekki álagið og hún
varð að segja starfi sínu lausu.
Það hefur ekki verið sársauka-
laust. En Binna var ekki á því að
gefast upp. Hún fór í tvígang til
Svíþjóðar til þess að leita sér lækn-
inga. Þrátt fyrir að allt væri gert
sem hægt var henni til hjálpar
endaði þessi átakanlega sjúkra-
saga á því að Binna varð að not-
ast við hjólastól.
Bekkjarsysturnar í Kvennaskól-
anum stofnuðu saumaklúbb fyrir
meira en hálfri öld. Þá var nota-
legt að fá ráðgjöf frá Binnu um
hannyrðir, mynstur og litasam-
setningar. En eftir að hjólastóllinn
varð hennar fararskjóti mætti
ætla að hún gæfist upp. En svo
var þó ekki. Binna var kona sterk
og hugrökk. Hún var ein af þeim
sem ávallt varpaði birtu á um-
hverfi sitt. Smám saman dró úr
krafti Binnu og oft átti hún bágt
með að halda höfði. Stundum héld- ”
um við að hún hefði sofnað og
höfðum orð á því. Þá svaraði hún
að bragði og hló við. Hún færi nú
líklega ekki að sofna frá þessum
uppbyggilegu umræðum okkar. -
Binna var grínisti.
Það kom að því að henni hrak-
aði ört og að lokum kom að því
að hún gat ekki tekið þátt í sam-
fundum okkar. Binna átti gott
heimili um áratuga skeið í Sjálfs-
bjargarhúsinu við Hátún. Þar átti
hún því láni að fagna að vera í
góðum höndum og eignast góða
vini.
Ég hefí oft hugsað til Binnu.
Ég held að hún hafi með lífi sínu,
hvernig hún tók óblíðum örlögum,
kennt mörgum umburðarlyndi og
leitt þá til aukins þroska.
Með virðingu og þakklæti kveðj-
um við Binnu okkar.
Blessuð sé minning hennar.
Áslaug Friðriksdóttir.
Minmngargreinar
og aðrar greinar
FRA áramótum til 15. febrúar
sl. birti Morgunblaðið 890 minn-
ingargreinar um 235 einstakl-
inga. Ef miðað er við síðufjölda
var hér um að ræða 155 _síður
í blaðinu á þessum tíma. I jan-
úar sl. var pappírskostnaður
Morgunblaðsins rúmlega 50%
hærri en á sama tíma á árinu
1995. Er þetta í samræmi við
gífurlega hækkun á dagblaða-
pappír um allan heim á undan-
förnum misserum. Dagblöð víða
um lönd hafa brugðizt við mikl-
um verðhækkunum á pappír
með ýmsu móti m.a. með því
að stytta texta, minnka spássíur
o.fl.
Af þessum sökum og vegna
mikillar fjölgunar aðsendra
greina og minningargreina er
óhjákvæmilegt fyrir Morgun-
blaðið að takmarka nokkuð það
rými í blaðinu, sem gengur til
birtingar bæði á minningar-
greinum og almennum aðsend-
um greinum. Ritstjórn Morgun- J
blaðsins væntir þess, að lesend-
ur sýni þessu skilning enda er
um hófsama takmörkun á lengd
greina að ræða.
Framvegis verður við það
miðað, að um látinn einstakling
birtist ein uppistöðugrein af
hæfilegri lengd en lengd ann-
arra greina um sama einstakling
er miðuð við 2.200 tölvuslög eða
um 25 dálksentimetra í blaðinu.
í mörgum tilvikum er samráð
milli aðstandenda um skrif
minningargreina og væntir
Morgunblaðið þess, að þeir sjái
sér fært að haga því samráði á
þann veg, að blaðinu berist ein-
ungis ein megingrein um hinn
látna.
Jafnframt verður hámarks-
lengd almennra aðsendra greina
6.000 tölvuslög en hingað til
hefur verið miðað við 8.000 slög.