Morgunblaðið - 26.05.1996, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 26. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
EFNAHAGSBATINN verður ekki til við Austurvöll frekar en fyrri daginn.
Formenn Alþýðubandalags og Þjóðvaka taka vel í hug-
myndir um samstarf við Alþýðuflokk
Búist við óformleg-
um viðræðum í sumar
MARGRÉT Frímannsdóttir, for-
maður Alþýðubandalagsins, segir
„skynsamlegra" að stefna að sam-
fylkingu vinstri flokka en samein-
ingu, en Jóhanna Sigurðardóttir,
formaður Þjóðvaka, segir hins veg-
ar þörf á „róttækari breytingu" á
vinstri væng stjórnmálanna. Jó-
hanna telur hugmynd Jóns Baldvins
um kosningabandalag jafnaðar-
manna hins vegar ,jákvæða“ og
búast þær báðar við að óformlegum
viðræðum verði haldið áfram í sum-
ar.
Jón Baldvin Hannibalsson, for-
maður Alþýðuflokksins, lýsti því
yfir í ræðu á kjördæmisþingi á
Norðurlandi eystra fyrr í mánuðin-
um, að jafnaðarmenn gætu stigið
skref að sameiningu með bandalagi
um sameiginlega stefnuskrá fyrir
næstu alþingiskosningar. Jón Bald-
BÚIST er við að fundir Alþingis
standi að minnsta kosti fram að
næstu mánaðamótum en mörg stór
og umdeild mál eru enn óafgreidd
á vorþinginu.
Ólafur G. Einarsson, forseti Al-
þingis, sagði að stefnt væri að því
að ljúka þingfundum um mánaða-
mótin en ekki væri þó útilokað að
þinghaldið stæði eitthvað lengur.
Samkvæmt upphaflegri áætlun átti
þingfundum að ljúka 15. maí.
Meðal óafgreiddra mála eru
stjómarfrumvörp um réttindi og
skyldur opinberra starfsmanna og
stéttarfélög og vinnudeilur en af-
vin og Margrét hafa rætt hugmynd-
ir um samstarf, að hennar sögn,
og þá hafa liðsmenn Alþýðubanda-
lags rætt óformlega við Þjóðvaka
og óháða. Telur Margrét líklegt að
viðræður haldi áfram þegar þingi
lýkur.
„Ég hef alla tíð sagt að mun
skynsamlegra sé að stefna að ein-
hvers konar samfylkingu þessara
flokka en sameiningu,“ segir Mar-
grét Frímannsdóttir. „Það er auð-
vitað ágreiningur um ýmislegt, sér-
staklega það sem lýtur að Evrópu-
málum. Menn verða hins vegar að
nýta tímann og ræðast við, því það
hljóta að verða málefnin, sem ráða
því hvernig fer að lokum. En ég
hef þá trú að ef unnið er í því af
heilindum geti samstarf hugsanlega
gengið upp.“
Margrét segir stærsta ágreining-
greiðsla þeirra er komin á lokastig.
Frumvarp um framhaldsskóla bíður
þriðju umræðu og enn stendur yfir
2. umræða um frumvarp um að
hlutafjárvæða Póst- og símamála-
stofnun.
í gær afgreiddi sjávarútvegs-
nefnd frumvörp um úthafsveiðar
og krókaveiðar og búist er við að
stjórnarfrumvarp um fjármagns-
tekjuskatt komi úr nefnd í næstu
viku. Stefnt er að því að afgreiða
þessi mál fyrir þinglok. Einnig þarf
að afgreiða vegaáætlun og flug-
málaáætlun.
inn varða stefnu í utanríkismálum.
„En það er greinilegt að ágreining-
ur hefur minnkað frá því þessir
flokkar hófu samstarf í stjórnarand-
stöðu,“ segir hún.
Kosningabandalag ekki
trúverðugur valkostur
Jóhanna Sigurðardóttir formaður
Þjóðvaka segir þörf á róttækari
breytingu á flokkakerfi vinstri
vængsins en formaður Alþýðu-
flokksins leggur til. „Það er hætta
á að kosningabandalag með þessu
sniði verði ekki nógu sterkt mót-
vægi við íhaldið eða trúverðugur
valkostur fyrir kjósandann.
Ég tel æskilegra að standa þann-
ig að verki að flokkar sem lýst
hafa áhuga á samstarfi jafnaðar-
manna bjóði fram sameiginlega
lista. Það er ekki vafi á því í mínum
huga að slík breiðfylking eigi góðan
möguleika á því að verða stærsti
stjórnmálaflokkurinn eftir kosning-
ar. Einnig tel ég að sé meiri stuðn-
ingur við þá hugmynd hjá almenn-
um flokksmönnum, sérstaklega
yngra fólki," segir Jóhanna.
Hins vegar segir hún hugmynd
Jóns Baldvins jákvæða. „Það fer
þá auðvitað eftir því hvernig út-
færslan er, hvort sameiginleg
stefnuskrá skilar sér í meira fylgi.
Einnig mætti standa að þessu í
tveimur skrefum, fýrst með sameig-
inlegu framboði og svo sameiningu
í kjölfar þess. Ég held að ekkert
standi í vegi fyrir því málefnalega
séð, sem ekki er hægt að leysa, að
flokkarnir sameinist, ef frá er talin
aðild að Evrópusambandinu."
Jóhanna segir hugmyndina ekki
hafa verið rædda með formlegum
hætti og að ekki sé búið að boða
til funda en segir ekki ólíklegt að
hugað verði að samstarfí flokkanna
eftir forsetakosningar.
Þinghald út
næstu viku
Fræðsla og tíu góð ráð
Eymasuð
- tinnitus
FYRIR skömmu var
haldinn fræðslu-
fundur á vegum
Heyrnarhjálpar þar sem
fjallað var eingöngu um
tinnitus, sem er stöðugt suð
fyrir eyrum. Þetta er ekki
sjúkdómur heldur flokkast
sem einkenni frá eyrum.
Talið er að tíu til fimmtán
prósent fólks hafi svona suð
fyrir eyrum á mismunandi
stigum. Samkvæmt þessum
upplýsingum ættu að vera
um 30 þúsund íslendingar
með stöðugt suð fyrir eyrum
í mismiklum mæli. Þar af
eru eitt prósent manna veru-
lega illa haldnir. Kaj Fjell-
erad hélt fyrirlestur á þess-
um fræðslufundi, en hann
hefur sérhæft sig í að finna
ráð til þess að létta þeim
lífið sem ganga með tinnitus. Sjálf-
ur er hann með þessi einkenni á
slæmu stigi og hefur haft þau í
þrjátíu ár. Er hægt að laga þetta?
- Nei, það er ekki hægt að gera
það, nema þá í undantekningartil-
vikum.
Hvað er þá tii ráða?
- Nauðsynlegt er að fullvissa sig
um að viðkomandi sé ekki með
sjúkdóm. Reynist svo ekki vera eru
til ráð til að létta fólki tilveruna.
Við köllum það gjarnan Tíu góð
ráð til þeirra sem hafa eyrnasuð
(tinnitus) 1. Ekki einskorða alla
athygli þína við eyrnasuðið. 2.
Ekki magna upp áhyggjur þínar
vegna eyrnasuðsins - þetta er
ekki alvarlegur sjúkdómur. 3.
Forðastu streitu og spennu. Vertu
betri við, sjálfan þig og þjálfaðu
þig í að segja nei. 4. Reyndu að
fást við eitthvað það sem dreifir
huganum. Vertu starfsamur en
gættu þó allrar hófsemi. 5. Forð-
astu algjöra þögn. hiustaðu t.d. á
tónlist. 6. Ekki áfellast sjálfan þig
þótt þú búir við svona íþyngjandi
einkenni. 7. Leitaðu eftir viður-
kenningu á vanda þínum frá sam-
ferðafólki en ekki sækjast eftir
fullkomnum skilningi hvað þá
meðaumkvun. 8. Ekki reyna að
vera fullkominn og ekki setja þér
markmið sem þú ræður ekki við.
Settu þér fremur minni og raun-
hæfari áform. 9. Ekki skella sök-
inni á öllum þínum vandamálum
yfir á eyrnasuðið. Forðastu að
nota það sem blóraböggul. 10.
Forðastu að skynja þig sem ein-
stakling sem þjáist af
tinnitus. Orðið þjáning
kallar fram neikvæðar
hugsanir. í stað þess
skaltu reyna að hugsa
jákvætt um eyrnasuðið.
Það lætur þig t.d. vita
þegar þér hættir til að fara yfir
þreytumörk þín.
Hver er algengasta ástæðan fyrir
tinnitus?
- Helstu orsakir eru hávaða-
skemmdir, t.d. vegna sprengingar,
skots eða hávaðasamrar tónlistar.
Margir tónlistarmenn í Danmörku
hafa tinnitus. Fólk er ekki nægi-
lega varkárt varðandi heyrn sína.
Fólk setur á sig sólgleraugu þegar
það horfir í sólina, það ætti að
gera álíka varúðarráðstafanir þar
sem mikill hávaði er, bæði á vinnu-
stöðum og líka á hávaðasömum
tónleikum.
Hvað eiga læknar og annað fag-
fólk að gera þegar einhver kvartar
unchn eyrnasuði?
- Læknar geta útskýrt fyrir við-
komandi uppbyggingu eyrans og
þá eru möguleikar á mismunandi
meðulum sem meðal annars auka
blóðrásina í eyranu. í nokkrum
► Kaj Fjellerad er fæddur árið
1938 á eyjunni Mors á Lima-
firði í Danmörku. Hann er vél-
virki að mennt og sigldi um
tíma á ísbrjót við Grænlands-
strendur eftir að námi lauk.
Rösklega tvítugur fór hann í
land og lærði uppeldisfræði.
Hann hefur til fjölda ára unnið
sem ráðgjafi fyrir ungt fólk
sem hefur misnotað fíkniefni.
Fyrir þremur árum hóf hann
störf sem ráðgjafi fyrir fólk
sem haldið er tinnitus, sem er
stöðugt suð fyrir eyrum. Hing-
að til lands kom Kaj til þess
að halda fyrirlestur á vegum
Heyrnarhjálpar um tinnitus og
ráð við því.
tilvikum hjálpar akupunktur til að
minnka suðið. Einnig geta læknar
vísað sjúklingnum til heyrnar- og
talmeinastöðvar, hér Heyrnar-og
talmeinastöð íslands, þar sem
hægt er að fá heyrnartæki, það
hjálpar stundum upp á sakirnar. í
öðru lagi er möguleiki að búa til
tæki sem framleiðir samskonar
hljóð og viðkomandi hefur þegar
í eyranu, það kallast Masker.
Hvernig hjálpar það?
- Hljóðið frá Maskernum virkar
þá eins og móthljóð gegn innra
hljóðinu og hefur því róandi áhrif.
Getur suð fyrir eyrum haft mjög
slæm áhrif á fólk?
- Það getur orðið svo slæmt að
fólk sofi ekki nema stuttan tíma
á nóttunni. Það getur
verið ótrúlega slæmt
fyrir fólk að þurfa að
hafa þetta stöðuga hljóð
í eyrunum alltaf. Margir
verða svo aðþrengdir að
þeir vilja ekki lifa leng-
ur. Sjálfsmorðstíðni er hærri í hópi
þessa fólk en meðal hinna sem
ekki líða af slíkum einkennum.
Geta róandi meðul hjálpað?
- Flestir fá um tíma róandi lyf,
eða þar til þeir hafa sætt sig við
ástandið. Margir fínna sig einangr-
aða. Við slíku er hægt að bregð-
ast með því að fara út á meðal
fólks sem líkt er komið á með og
heyra hvernig því hefur gengið að
beijast við sín einkenni og hvemig
það hefur leyst sín vandamál.
Stundum finna menn út að þeir
sjálfir hafi það alls ekki eins slæmt
og ýmsir aðrir. Það hjálpar mikið
að geta rætt við aðra um líðan
sína, ekki síst þá sem þekkja
vandamálið af reynslu. Það hefur
reynst vel að sameina tvo kosti
t.d. slökun og samtalsmeðferð
m.a. í því formi að kenna fólki að
hjálpa sér sjálft. Oft er fjölskyldan
höfð með í ráðum.
Ekki skella
sökinni á öilu
yfir á eyrna-
suðið