Morgunblaðið - 26.05.1996, Blaðsíða 16
16 B SUNNUDAGUR 26. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 26. MAÍ 1996 B 17
FJÖLLUM
HARALDUR og Þorkell lögðu upp
frá Mílanó á Ítalíu, í um 35 klukku-
stunda lestarferð, en ferðinni var
heitið til Braskov í Rúmeníu, sem
er stærsta borg Transylvaníu og
þaðan upp til Karpatafjalla. Sam-
ferðafólk ferðalanganna var fátt til
að byija með eins og við var að
búast en eftir því sem líða tók á
ferðalagið varð þéttsetnara. Ekki
einungis að lestin fylltist af mann-
fólki heldur hefði allt eins mátt ætla
að um gripalest væri að ræða. A
þessari löngu leið bar margt fyrir
augu og ævintýrin lágu í loftinu.
Ekki var óhætt að leggja sig því
stöðugt þurfti að hafa auga með
farangrinum.
Heppnin var með þeim félögunum,
því á leiðinni kynntust þeir Lorenzo,
ungum Rúmena sem var á leið til
fjölskyldu sinnar í sveitinni upp við
rætur Suður-Karpatafjalla, en mark-
mið ferðarinnar var einmitt að
skyggnast inn í líf sveitafólks þessa
lands sem aðeins fyrir örfáum árum
losnaði úr rauðri krumlu einangrun-
arinnar. Hinn ungi Rúmeni gerði sér
lítið fyrir og bauð íslendingunum
með sér. Þar sem lítill tími var til
umhugsunar var ekki um annað að
ræða en að stökkva út úr lestinni,
sem var rétt að kveðja bæinn Ploi-
estl, og rúlla þannig, í orðsins fyllstu
merkingu, inn í sveitir Rúmeníu og
að því er virtist langt aftur í tímann.
Ferðinni upp í dalabyggðir fjallanna
var þó engan vegin lokið heldur tók
nú við nær þriggja tíma akstur upp
í fjöllin í átt að Runcu, sem er næsti
smábær við áfangastaðinn. Þar var
svo komið við í lítilli þorpsbúð og
keyptar gjafir og góðgæti handa fjöl-
skyldunni áður en lagt var upp í
lokaáfangann, sem er um eins og
hálfs tíma gönguleið en býli fjöl-
skyldunnar er í um 800 metra hæð.
Þar sem þegar var tekið að skyggja
var notast við vasaljós og hlustað
eftir hundagjammi frá nágrannabýl-
unum sem í raun og veru var eina
vísbendingin um að vera á réttri leið.
Þegar svo þreyttir ferðalagarnir
komu í kot var þeim tekið með kost-
um og kynjum, báðir kysstir í bak
og fyrir af allri fjölskyldunni, jafnt
börnum sem konum og körlum, og
áður en síðasta faðmlaginu lauk var
búið að bera á borð rúmenskt grappa
eða plómubrennivín. Upphófust síð-
an fjörugar umræður með handapati
og bendingum en engin vissi neitt
um ísland né hafði nokkru sinni ís-
lending augum litið.
Amma Silvia
„Býlið“ samanstendur af þrem
kotum og útihúsi sem rúmar eins
og tvær til þijár kýr og örfá svín.
Það er amman sem er höfuð fjöl-
skyldunnar en hún hefur verið ein-
stæð frá því maður hennar var myrt-
ur fyrir mörgum árum af nágranna
þeirra. Þau áttu þá þegar þrjá unga
syni og þar sem amma Silvia hafði
erft landið eftir föður sinn bjó hún
þar áfram og ól upp drengina sína
þijá við ótrúlega frumstæð skilyrði.
En amma Silvía er stolt kona sem
ber mótlætið vel, hún er gestrisin
fram í fingurgóma eins og sveitung-
ar hennar og ber, ásamt tengdadætr-
um sínum, stöðugt á borð. Dagur
gestanna hefst á morgunverði sem
inniheldur stóran skammt af reyktri
hrárri svínafitu í strimlum. Meðlætið
er ferskar ólífur og tómatar, sýrðar
papríkur ásamt þremur soðnum
eggjum og þykkum hafragraut með
flóaðri mjólk út á. Þessu er svo öllu
skolað niður með þremur sjússum
af heimatilbúna plómubrennivíninu.
Morgunblaðið/Þorkell
ÆTTMÓÐIRIN er röggsöm og liggur ekkert á skoðunum sínum um alla skapaða hluti en mest mislíkar henni þegar unga fólkið gerir sig líklegt til að hleypa heimdraganum.
Morgunverðinum er fylgt fast eftir
með stórsteik og tilheyrandi heima-
ræktuðu grænmeti og á milli mála
er stöðugt verið að bjóða upp á
grappa. Allt er eitthvað svo frum-
stætt og ósnert, allir svo glaðir og
hlýlegir. íslendingunum líður vel, og
það eina sem minnir á nútímann er
útvarpið, þaðan sem óma stöðugt
hraðir og fjörugir tónar transyl-
vanískrar sveitatónlistar.
Sjálfsþurftarbúskapur
Síðan amma Silvía ól upp drengina
sína í sambýli við náttúrunna hefur
mikið vatn runnið til sjávar. Einn
sonurinn flutti í burtu, en það finnst
gömlu konunni með öllu óskiljanlegt.
Hinir tveir byggðu svo sín eigin kot
við hlið móður sinnar og eru með
blandaðan búskap eins hún, bara i
stærri stíl. Búskapurinn er allur mjög
frumstæður en búfénaður bræðr-
anna samanstendur af tveimur belj-
um, svínum, þrem til fjórum geitum,
nokkrum rollum og ekki má gleyma
hænsnunum. Fjölskyldan ræktar að
sjálfsögðu allt sitt grænmeti sjálf,
kartöflur og eitthvað af ávöxtum.
Kotin eru öll mjög lítil en hlýleg,
lágt er til lofts og kynnt er upp með
„kamínu" sem gegnir líka hlutverki
eldavélar. Á sumrin er viðurinn
höggvinn og komið upp forða fyrir
veturinn en upp við fjallsræturnar
getur orðið mjög snjóþungt yfir vetr-
armánuðina og þá um leið kalt.
Lífsbaráttan er hörð og þó að
nokkur ár séu liðin frá því að raf-
magn var leitt í hús fjallabúanna,
en amma Silvía, sem allt sitt líf hef-
ur búið í þessu landi jafnræðis, bar
sjálf allan kostnað af því framtaki,
virkar það enn þann dag í dag bara
endrum og eins. Ekki er neitt renn-
andi vatnið, heldur er það sótt langt
að, bæði til þurftar mönnum og dýr-
um. Ekki er heldur tækninni fyrir
að fara við heyskapinn, heldur eru
búnir til stórar sátur þar sem heyinu
er rennt upp á sex til sjö metra háa
stöng þar sem það svo bíður eftir
að verða vetrafæða búfénaðarins.
Ilamingja, lífsgleði og . . .
Búendur í fjallahéruðum Rúme-
níu eru sagðir sérlega ljúflyndir. Séu
FJALLABÚAR eru vinnuþjarkar en gera hér stutta hvíld og kasta mæðinni.
HEYSKAPURINN er með gamla laginu.
þeir hins vegar reittir til reiði er
ekki von á góðu, enda eiga þessi
héruð sér mjög blóði drifna sögu.
Nægir þar að minna á afdrif fjöl-
skylduföðurins sem einungis rúm-
lega þrítugur að aldri var veginn
af nágranna sínum og félaga.
Ástæðan fyrir morðinu var sú að
hann var óvenjuefnaður á búfénað,
meira þurfti ekki til, og þrátt fyrir
að fullar sönnur væru fyrir sekt
nágrannans hefur hann aldrei þurft
að svara til saka. Ekki skapa þó
mennirnir einu hætturnar í um-
hverfi þessa indæla og nægjusama
fólks heldur vegna nábýlis við skóg-
inn, náttúruna og allt sem henni
fylgir, geta börn jafnt sem fullorðn-
ir þegar illa árar, orðið fyrir árás
skógarbjarna eða annarra villtra
dýra sem í raun eru þeirra næstu
nágrannar. Umhverfið er fallegt,
loftið tært og skógi vaxnar fjalls-
hlíðarnar undirstrika svo ekki verð-
ur um villst á nálægðina við ósnerta
og villta náttúrunna.
Þrátt fyrir þessar frumstæðu að-
stæður er fjallafólkið hamingjusamt,
laust við daglegt stress borgarbúans
og lífsglatt með afbrigðum. Það geng-
ur snemma til sinna verka og hefur
ekki þarfír umfram það sem náttúran
og umhverfíð býður upp á. Plómu-
brennivínið fylgir því í gegnum dags-
ins önn og fullvissan um það að hand-
an við blámann sé ekkert sem er
mikilvægara en að vinna sitt dags-
verk, færa björg í bú og kenna börn-
um sínum að rækta, meta og virða
land sitt og náttúruna alla er þeirra
veganesti. Eftir standa íslendingarn-
ir, öllum þægindum vanir, með óljós-
ar hugmyndir um paradís á jörð þar
sem menn og dýr ganga saman í
sátt og samlyndi lífsins veg.
Skrásctjari býr í Mílunó
LITLA heimasætan greiðir lokka sína til að skarta sínu fegursta
fyrir gestina norðan af íslandi.
VIÐ bæjarbrunnin endar vegurinn og þar hefst slóðin sem liggur upp á fjallið þar sem býlið er.
INNANSTOKKS hjá Ömmu Silvíu. Þetta eru öll húsakynnin.
ÁBERANDI er hvað heimilisfólkið er umhyggjusamt þegar skepnunar eiga í hlut og óspart á gælurnar.