Morgunblaðið - 26.05.1996, Blaðsíða 3
2 C SUNNUDAGUR 26. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 26. MAÍ 1996 C 3
FERÐALÖG
Bergmál
frá hjólum
I bergmólsmælingaleiðangri á síld í nóvember 1994 afréðu þrír starfs-
menn Hafrannsóknastofnunar, þeir Gísli Ólafsson, Sveinn Svein-
björnsson og Páll Reynisson, að hjóla Kjalveg sér til
skemmtunar og heilsubótar sumarið 1995.
Aðdragandi
í SÍLDARLEIÐANGRI Haf-
rannsóknastofnunar á rs. Arna
Friðrikssyni, veturinn 1993-
1994, sagði Sveinn Sveinbjörns-
son frá því að ein af hans heit-
ustu óskum væri að hjóla Kjal-
veg sér til skemmtunar og
heilsubótar. Þótt bæði Gísli 01-
afsson og Páll Reynisson væru
um borð, fékk þetta ekki þann
hljómgrunn sem dygði til fram-
kvæmda. Svo er það í nóvember
1994 er undirritaðir eru aftur
saman komnir í bergmálsmæl-
ingaleiðangri á síld á sama
skipi, að Sveinn fer enn að
impra á því að hjóla Kjöl, og
nú fara hjólin að snúast. Skotið
er á fundi þar sem sú hugmynd
er reifuð að Gísli og Palli fari
með Sveini þennan vegarspotta
næsta sumar. Þarf ekki að orð-
lengja það frekar að þetta er
afráðið. Var Gísli settur leið-
angursstjóri. Tók hann starfið
strax föstum tökum, þannig að
fáeinum dögum seinna leit dags-
ins ljós nákvæm ferðaáætlun,
þar sem skipulögð var hver
dagleið og gististaðir ákveðnir.
Ingvi stýrimaður á Arna tók að
sér að tölvuvæða og mynd-
skreyta ferðaáætlunina. Sáu nú
allir að alvara var á ferðum og
var um fátt meira skrafað og
skeggrætt en fyrirhugaða ferð
það sem eftir Iifði síldarrann-
sókna. Það hefur þó vonandi
ekki haft áhrif á bergmálsmæl-
ingarnar, en þær misheppnuð-
ust alveg.
Er líða tók á vor drógu menn
fram stálfáka sína og hófu
undirbúning, þar sem vissara
FERÐAÁÆTLUN
Hjólhestafferó
yfir Kjöl í júlí 1995
1. dagur
Rútuferð frá Reykjavík
að vegamótum
4-5 tímar.
Vegamót - Blöndulón
39 km, 5 tímar.
2. dagur
Blönduvirkjun - Hveravellir
37 km, 5 tímar.
3. dagur
Hveravellir - Kerlingafjöll.
38 km, 5'/2 tími.
4. dagur
Kerlingafjöll - Hvítárnes.
31/43 km, 4-6 tímar.
5. dagur
Hvítárnes - Geysir.
51 km, 7>/2 tími.
Vegalengd alls = 196-208 km.
Gísli Ólafsson, leiðangursstjóri, Sveinn Svein-
bjömsson, Páll Reynisson.
þótti að vera sæmilega vel á sig kominn
fyrir slíka svaðilför. Einnig þurfti að
dytta að farartækjunum, bæta við
bögglaberum, töskum og sitt hvað fleiru
smálegu.
Leiðangursstjóri sá um að bóka gist-
ingu, þannig að ekki yrði komið að full-
setnum skálum. Einnig fékk leiðangur-
inn nafn, „Bergmál frá hjólum“, en það
þótti Gísla við hæfi þar sem hann var
afráðinn og skipulagður í bergmálsmæl-
ingaleiðangri eins og fyrr segir. Svo
rennur upp brottfarardagur, 16. júlí,
bjartur og fagur. Útlit var fyrir þokka-
legasta veður næstu daga og okkur því
ekkert að vanbúnaði að leggja upp í
þessa frægðarför.
Hér á eftir fer dagbókarbrot það
sem skráð var samviskusam-
lega af leiðangursmönnum
að kveldi á hvetjum áfanga-
stað.
Dagbók leiðangursins „Kjölur
1995, Bergmál frá hjólum“. Upphaf-
lega færð í stílabók af Gísla Olafs-
syni, Páli Reynissyni og Sveini
Sveinbjörnssyni.
Ýmsar upplýsingar um þyngd
(kg) einstakra leiðangursmanna og
farangurs.
skyldi kosta 2.700 kr. á mann og
1.000 kr. að auki fyrir hvert hjól.
En Gísli sjarmeraði bílfreyjuna svo,
að hún sleppti okkur við að greiða
flutningskostnaðinn á reiðhjólunum.
í upphafi ferðar deildi Gísli út
barmmerki, sérstaklega útbúnu í
tilefni þessa leiðangurs.
Komið að vegamótum við Svartá,
25 km SA við Blönduós, kl. 13.00,
en þar fórum við af. Kom þá í ljós
að pumpan hans Svenna hafði
hrokkið af hjólinu á leiðinni, en hjól
Gísli Páll Sveinn
Ólafsson Reynisson Sveinbjörnsson
Knapi í fullum skrúða 83 86 68
Hjðl 16 15 13
Farangur/allur 21 25 25
Farangur/framan 11
Farangur/aftan 9
Annað 1
Samtals 120 126 106
Sunnudagur 16. júlí.
Farið var frá Umferðarmiðstöðinni
------- kl. 8.01 með Norðurleið-
1.
DAGUR
arrútunni áleiðis norður.
Bílstjóri: Svanur.
Gísli og Sveinn hjóluðu
niður á Umferðarmiðstöð
og voru mættir tímanlega, en Páll
kom um borð í Mosfellsbæ. Farið
Gísla og Svenna voru hengd upp á
þar til gerða grind framan á rút-
unni. Töskur, pokar og ýmsir skjatt-
ar voru nú festir tryggilega á hjólin.
Var síðan lagt af stað kl. 13.30 og
haldið suður á Kjalveg í áttina að
Afangafelli, sem er fyrsti áfanga-
staður í þessari hjólaferð.
Komið að skálanum við Áfanga-
fell kl. 19.10, eða eftir 5 klst. og
40 mín. frá Svartá. Vegalengd 52
km. Áætlun 39 km á 5 klst., en
sæluhúsið við Áfangafell var ekki á
þeim kortum sem við höfðum undir
höndum þegar ferðaáætlunin var
gerð.
Vegurinn var einstaklega góður
alla leiðina og leiði gott, hvöss norð-
anátt og kalt. Útsýnisskífa er á
Áfangafelli í 579 m hæð yfir sjávar-
máli. Skálinn er sunnan til í Áfanga-
felli og er með vistlega borðstofu
og eldhús í vesturenda og átta fjög-
urra manna herbergjum í austur-
enda. Gisting kostar 1.150 kr. fyrir
manninn. Kaffi, kökur og brauð er
til sölu.
Húsráðendur eru hjónin Kristín
Marteinsdóttir og Hannes Sigur-
geirsson, sími 854 5412.
Mánudagur 17. júlí.
Fórum frá Áfangafelli kl. 9.40
eftir góðan svefn í litlu
svefherbergi. Skemmtileg
hjólaleið á Hveravelli, mis-
hæðótt en þvottabretti hér
I og þar. Nokkuð kalt í
veðri, N-átt og skýjað, en
menn á hjólum finna ekki fyrir því.
Stoppuðum smástund í neyðarskýli
Slysavarnafélagsins rétt við Sand-
2.
DAGUR
eftir 7 klst. og 25 mín. Var þá búið
að hjóla 75 km frá því um morguninn.
Það bergmálaði svo sannarlega frá
hjólunum frá Árbúðum að Gullfossi,
því hraðinn fór iðulega yfir 50 km/klst.
á þeirri leið. Gott útsýni var og fögur
fjallasýn á Bláfellshálsi.
Komum að Geysi kl. 19.00 og var
þá dagleiðin orðin 85 km (áætlun 82
km). Fengum gistingu hjá Þóri, en
hann rekur nýlegt gistiheimili (Gisti-
heimilið Geysir) með svefnpokaplássi
í húsnæði steinsnar austan við hótelið.
Er þar allt til fyrirmyndar. Gisting á
manninn var 1.000 kr. Fórum í sturtu
og höfðum fataskipti. Síðan á BAR
Hótelið á Geysi og fengum okkur að
borða og drekka. Vorum sólarhring á
undan áætlun, en við fórum hljótt með
það. Við vildum njóta góða veðursins
og léttra veitinga og hvílast eftir góða
ferð.
Að lokum
GÍSLI Ólafsson (f. 1937) bendir á happatöluna sína, 37. Páll til hægri.
DAGUR
NÚ skal halda í Kerlingafjallafjörið. Sveinn
t.v. og Páll t.h.
ÞÆR voru þungstígar brekkurnar í áttina að skíðasvæðinu.
Fimmtudagur 20. júlí
Vöknuðum seinna en venjulega eftir
góðan svefn. Bjart yfir og
5j sólskin, en norðan strekking-
„ | ur. Fórum upp í Haukadal
og hjóluðum þar í fögru
umhverfi og miklum trjá-
gróðri, alls 11 km. Eftir
þetta lá leið okkar í
sundlaug hótelsins.
Svo var kominn tími
til að pakka niður og
vorum við mættir
tímanlega á BAR Hótel-
ið Geysi kl. 15.30. Þar
sátum við í góðu yfir-
læti og biðum móttöku-
nefndarinnar með bjór
oss við hlið. Frú Guðrún
kom með fyrra fallinu,
en frú Sigríður og
fylgdarlið mætti stund-
víslega kl. 17.00. Eftir
mikla fagnaðarfundi
stormuðum við nú ak-
andi með hjólin ýmist á
bíltoppnum eða í far-
angursrýminu í sumar-
búðir Siggu og Gísla á
Spóastöðum. Var slotið og umhverfi
þess skoðað hátt og lágt með „Lapin
Kulta“ í hönd. Að lokum urðu Palli
og Svenni að hverfa til síns heima, og
voru þeir leystir út með,papriku.
Hér lýkur að segja frá þessari
ánægjulegu ferð okkar þre-
menninganna. Alls voru hjólaðir um
240 km, sem er heldur lengra en
upphaflega var gert ráð fyrir. Þrátt
fyrir það vorum við einum sólarhring
á undan áætlun á Geysi.
Mikið var búið að bollaleggja allt sem
varðaði þessa ferð bæði í bak og fyrir.
Má segja að hluti þessarar ferðar hafi
verið tilhlökkunin og undirbúningurinn.
Ekki spillti svo fyrir að er á hólminn
var komið reyndust veðurguðir okkur
í flestu tilliti ákaflega vel. Einnig vorum
við mjög ánægðir með aðstæður á
áfangastöðum og fóru þær fram úr
okkar vonum, sérstaklega í Áfangafelli.
Einnig var afar ánægjuleg gistingin við
Geysi. Aftur á móti vorum við ekki
alveg sáttir við móttökurnar í
Kerlingaijöllum.
Við erum á eitt sáttir með það að
svona ferð verður ekki farin aftur!!
Þetta ber ekki að skilja í eiginlegri
merkingu, því alltaf er hægt að
skipuleggja svipaða ferð á ný. Við
viljum meina að ferðin hafi í öllu tilliti
tekist svo frábærlega að ekki verði um
bætt. Leggst þar allt á eitt; þetta er
fyrsta langa hjólaferðin okkar allra,
veður var gott en þó ekki einsleitt og
leiðin skemmtileg. En hver veit nema
eitthvað þessu líkt eigi þó eftir að
endurtaka sig. Maður getur alltaf lifað
í voninni. Við viljum hvetja landa okkar,
bæði unga sem aldna, til hjólreiða um
okkar fagra land. Slík ferð verður
mönnum minnisstæð meðan þeir lifa.
Ekki er ástæða til þess að láta sér vaxa
í augum að takast á hendur ferðalag
sem þetta þótt viðkomandi hafi ekki
stundað fjallamennsku og líkamsrækt.
Það nægir að vera þokkalega vel á sig
kominn og ætla sér ekki um of. Þetta
sannaðist á okkur þremenningunum
síðastliðið sumar.
KOMNIR að skíðasvæðinu. Páll t.v.
og Gísli t.h. Fjallið Loðmundur í baksýn.
KVEÐJUSTUND við hótelið á Geysi
eftir vel heppnaðan hjólatúr.
kúlufell, þar sem nokkrir dropar
féllu, og fengum okkur kakó og
harðfisk a la Sveinn.
Komum á Hveravelli kl. 14.40 eða
eftir 5 klst. Vegalengd 40 km.
Veður: N-átt og skýjað. Áætlun
37 km á 5 klst. Þarna eru komin
töluverð frávik frá upphaflegri áætl-
un. Frá Svartá að Hveravöllum eru
92 km, en áætlun Gísla hljóðaði upp
á 76 km. Hann getur þó huggað sig
við að tímaáætlun stóðst.
Fórum fljótlega í laugina eftir að
við komum á Hveravelli og síðan á
rölt um svæðið. Fórum aftur í laug-
ina fyrir svefninn. Gistum við í
gamla Hveravallaskálanum á há-
loftinu nýuppgerðu. Höfðum við það
alveg út af fyrir okkur. Gisting kost-
aði 1.150 kr. fyrir manninn. Mikill
mannfjöldi kom á Hveravelli í stór-
um rútum og hafði skamma við-
dvöl, en aðrir sem komu og gistu í
skálum og tjöldum voru ýmist gang-
andi, hjólandi eða á bílum.
Þriðjudagur 18. júlí
Fórum frá Hveravöllum kl. 9.40
í kalsaveðri og regni. Um
3. nóttina hafði gránað í fjöll
í og næsta nágrenni. Eftir
■ 1 um klst. hjólreið stytti upp
og skömmu síðar rofaði
*
DAGUR
til, sólin fór að skína og skyggnið
batnaði með hverri mínútunni sem
leið. Fögur fjallsýn.
Vegurinn var góður á köflum en
lausagrjót og þvottabretti á milli.
Kerlingafjallaafleggjarinn var frek-
ar erfiður á köflum, nokkrir brattir
hálsar sem þurfti að yfirstíga og
fallvötn sem stikla þurfti yfir, vaða
eða brenna yfir með stæl. Komum
í Kerlingafjöll kl. 16.00 eða eftir 6
klst. og 20 mín., vegalengd 42 km
áætlun 38 km á 5,5 klst. Þar báðuin
við um kaffi og var það sjálfsagt.
En er til kom voru allir brúsar tóm-
ir og þótti ekki ástæða til að hella
upp á fyrir þijá hjólakalla.
Við fengum bústað við veginn
sem liggur upp að skíðasvæðinu,
og er ofan við aðalgistiskála svæðis-
ins. Þar skildum við farangurinn
eftir og hjóluðum upp að skíðasvæð-
inu sem er í um 1.300 m hæð, rétt
undir Loðmundi. Vegalengd frá
skála er 5,8 km. Dagleiðin varð því
samtals 54 km. Þessi síðasti sprett-
ur dagsins var brattur og erfiður,
en veður var gott, sólskin og frá-
bært útsýni. Fórum í sturtu í skíða-
skálanum, en heiti potturinn var
aðeins fyrir starfsfólk á þessum
tíma, þ.e. eftir kl. 7 á kvöldin. Gest-
um var hann heimill einungis milli
DAGUR
5 og 7. Mættum á hina hefðbundnu
kvöldvöku hjá Valdimari Örnólfs-
syni og félögum. Fólkið í Kerlinga-
fjöllum var á öllum aldri og víðsveg-
ar að úr heiminum. Gisting m/morg-
unverði kostaði 1.800 kr.
Miðvikudagur 19. júlí
Fórum frá Kerlingafjöllum kl.
10.20 í góðu veðri. Komum til gam-
ans við hjá virkjuninni sem
4j er í grennd við skálann.
, j Þaðan bröltum við svo með
hjólin yfir snjóskafl (jökul)
er lá þar í brattri hlíðinni.
Ferðin gekk vel niður að
vegamótum, enda talsvert undan
fæti. Eftir um 15 km hjólreið á Kjal-
vegi áðum við í gróðurvin skammt
utan við veginn. Um það leyti fór
að vinda af norðri. Þegar við komum
í Árbúðir, sæluhús í eigu Biskupst-
ungnamanna, var hann kominn í
norðan 6-7 vindstig og moldarský
allmikið mátti líta í áttina að Hvítár-
vatni. Skálinn í Árbúðum var nán-
ast fullbókaður af Ishestafólki, sem
var væntanlegt á hverri stundu, og
óspennandi að halda til í Hvítárnesi
í moldviðrinu. Við afréðum því að
halda áfram að Geysi og nýta okkur
meðbyrinn.
Komum að Gullfossi kl. 17.45
FERÐALÖG____________________________________
Norður-Lúxemborg er sveit sem geymir falleg þorp
É
Morgunblaðið/Gunnar Hersveinn
SEÐ yfir Clervaux í norður Lúxemborg.
Clervaux og Kiljan
CLERVAUX í Lúxemborgar
Ardennes hefur sérstaka merkingu
í hugum Islendinga, því í klaustr-
-inu Saint Maurice de Clervaux var
Laxness skírður hinn 6. janúar
1923 nafninu Halldór Kiljan Lax-
ness.
Ég hef lesið bók Halldórs „Dag-
ar hjá múnkum," og var því nokk-
uð spenntur að heimsækja klaustur
munkanna af reglu heilags Bene-
dikts. Halldór skrifaði þarna hand-
rit að bók sinni „Undir Helga-
hnjúki,“ og hefur sagt að vistin
hafi orðið aflvaki „Vefarans mikla
frá Kasmír“.
Clervaux er um sjö hundruð
manna bær í fallegum dal í norður
Lúxemborg og stendur klaustrið í
hlíð ofan við bæinn. Klaustrið lítur
út fyrir að vera frá liðnum öldum
en í raun var það byggt i byijun
þessarar aldar. Ég opna dyrnar
að kirkjubyggingu klaustursins og
stíg inn.
Á vinstri hönd er Maríulíkneski
og kerti til að kveikja á með bæn
á vör. Munkarnir ganga nú inn,
skipta sér í tvo hópa og setjast
hvor mót öðrum innst undir hvelf-
ingunni. Brátt hefst gregorískur
söngur.
Nokkrar konur sitja á kirkju-
bekkjum og hlýða á fallegan söng-
inn. Þær spenna greipar og fara
með bænir. Messan stendur ekki
lengi en er áhrifamikil. Munkarnir
ganga svo hljóðlega út.
Það eru ekki nema um þrjátíu
munkar í klaustrinu núna og eng-
inn frá Lúxemborg. Sagt er að
ungur Dani sé í hópnum.
Klaustrið er mikil bygging og
margar vistarverur og í einni
þeirra er lítil búð. Fullorðinn
munkur afgreiðir ýmiskonar helgi-
gripi eins og talnabönd, styttur og
íkon. Rekki í búðinni með bíómynd-
um frá Hollywood á myndböndum
stingur í stúf. Heimurinn lætur
ekki að sér hæða og tekst að troða
sér inn í andlegar hallir.
Augu ungra kvenna
Ég sný frá munkaklaustrinu og
ætla aftur í þorpið. Ungur munkur
leggur líka af stað og virðist ætla
að spássera niður í þorpið. Hvaða
freistingar munu bíða hans á leið-
inni? Munu augu fagurra kvenna
leita á hann og vekja syndina innra
með honum eins og þær reyndu
gagnvart Halldóri?
Kiljan segir frá gögutúrum sín-
um i dagbókinni hjá munkum og
hvernig fallegar konur horfðu á
EIGENDUR du Park, Cox og Kampke.
TURNINN á munkaklaustrinu
Saint Maurice de Clervaux, sem
Kiljan dvaldi í.
hann. Hér er dæmi:
„Tók mér gaungutúr eftir mál-
tíð. Hinumegin við þorpið er hús
og þar situr stúlka við glugga, og
þessi stúlka reynir alt sem hún
getur til að kókettera við mig er
ég fer þar framhjá, en ég gæti
þess að líta ekki upp nema leiftur-
snögt. Hún er mjög comme il faut,
lángleit brúnetta með ofurlitla
dökka ló á efri vörinni. Kemur
stundum til kirkju og hefur einu
sinni truflað mig er ég fór út frá
guðsþjónustu." (HKL, Dagar hjá
múnkum, bls. 74, Vaka-Helgafell
1987.
Ljósmyndasýning og hótel
byggt úr kastala
Tvennt gerði ég til viðbótar í
Clervaux. 1 hvítmáluðum kastala
þorpsins frá 12. öld er merkileg
ljósmyndasýning kennd við Lúx-
emborgarann Edward Steichen
sem var yfirmaður ljósmyndadeild-
ar nýlistasafnsins í New York.
Sýningin er í mörgum kastalaher-
bergjum og myndirnar eftir þekkta
ljósmyndara víða úr heiminum.
Þær eru svart/hvítar og lýsa í
heild sinni yfirskrift sýningarinnar:
„The Family of Man,“ eða mannin-
um sem fjölskyldu.
Ljósmyndasýningin var sett upp
í tilefni af því að Lúxemborg var
menningarborg Evrópu árið 1995,
og ákveðið hefur verið að hún
hverfi með kastalanum; verði þar
til frambúðar.
Áður en ég kvaddi hina fámennu
Clervaux, fékk ég að snæða í
hundrað ára byggingu sem heitir
Hótel du Parc sem ung hjón, Gert
Cox og Kristín Kámpke, eiga og
reka. Aðeins eru sjö herbergi á
hótelinu og þar af leiðandi fá að-
eins heppnir herbergi, sem kostar
ekki nema um 4.700 krónur fyrir
tvo með morgunverði. Matsalurinn
og setustofan eru mjög heillandi.
Feikilega hátt til lofts og stíllinn
í gamla dúrnum, en hótelið var að
mestu leyti reist með efni úr kast-
ala Clervaux. ■
Gunnar Hersveinn
4-