Morgunblaðið - 29.05.1996, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 1996 C 5
Skíptí úr mínkarækt
yfir í fiskþurrkun
„BEST er að vera í þorskhausunum
og við sækjumst eftir þeim. En það
er orðinn erfiður slagur um þá
vegna þess hvað söltunin hefur
aukist og þurrkunin er ekki sam-
keppnisfær í hráefnisverði,“ segir
Gunnar Hallgrímsson, fram-
kvæmdastjóri Flúðafisks hf. í
Borgarási í Hrunamannahreppi.
Fyrirtækið nýtir heitt vatn til þurrk-
unar á hausum og ýmsum fiski.
Gunnar Hallgrímsson stofnaði
nýbýlið Borgarás í landi Efra-Sels
skammt vestan við Flúðir árið 1987,
á uppbyggingartíma loðdýrarækt-
arinnar. Byggði jafnframt 2.000
fermetra minkaskála og fyllti hann.
Skinnaverðið féll og svo fór að
Gunnar treysti sér ekki til að halda
rekstrinum áfram. Fyrir þremur
árum tók hann þátt í stofnun Flúða-
fisks hf. með Búnaðarfélagi Hruna-
manna, Sjávarfiski hf. og Sjólastöð-
inni hf. í Hafnarfirði og fleiri aðilum
og var útbúin fiskþurrkun í stærst-
um hluta minkaskálans. Starfsemin
hófst fyrir tveimur og hálfu ári og
hefur gengið ágætlega. reksturinn
hefur verið réttu megin við núllið,
eins og Gunnar orðar það. Hann
segir að hlutafé hafi verið verulegt
í upphafi og það hafi auðveldað
mjög reksturinn.
Lét drauminn rætast
Gunnar vann mikið við sjávarút-
veg áður en hann hóf loðdýrarækt-
ina. Vann hjá Sjávarafurðadeild
Sambandsins sem yfirmaður gæða-
eftirlitsmanna og hjá Vinnumála-
sambandi samvinnufélaganna. Áð-
ur var liann sjómaður. „Þegar ég
var strákur var ég öll sumur í sveit
hér hjá frænda mínum í Efra-Seli
og sótti mikið hingað þótt ég væri
að vinna í Reykjavík. Það var síðan
alltaf draumur minn að flytja í
sveitina og ég lét verða af því,“
segir Gunnar þegar hann er spurður
um ástæðu þess að hann fór úr
ágætu starfi og flutti upp í sveit.
Gunnar Hallgrímsson
gafst upp á loðdýra-
ræktinni og skipti yfir í
fiskþurrkun með jarð-
hita. í samtali við Helga
Bjarnason segir hann
að reksturinn gangi vel
þótt starfsemin sé langt
frá fiskihöfn, enda yfir-
vinni lágt orkuverð
flutningskostnaðinn.
Hann bætir því við að Flúðir séu
ekki í neinni afdalasveit og stutt
til Reykjavíkur.
Flúðafiskur fær stóran hluta hrá-
efnis síns frá Sjávarfiski í Hafnar-
firði en einnig frá Grindavík og víð-
ar að. Töluverðir flutningar eru því
á hráefni og síðan tilbúnum afurð-
um til baka en þorskhausarnir fara
allir til Nígeríu. Gunnar segir að
orkuverðið skipti mestu máli í þess-
um rekstri og sé mun mikilvægara
en flutningskostnaðurinn. í því
sambandi bendir hann á Laugafisk
í Þingeyjarsýslu og Herði á Egils-
stöðum, fyrirtæki sem bæði eru
langt inni í landi.
Þegar fyrirtækið var stofnað var
tekið vatn frá Hitaveitu Flúða.
Orkuverð til iðnfyrirtækja er fjórum
sinnum hærra í Reykjavík en hjá
hitaveitunni á Flúðum, að sögn
Gunnars, og er það forsenda þess
að reksturinn var settur þar niður.
Flúðafiskur notaði svo mikið vatn
að leiðslurnar höfðu ekki undan
þannig að Flúðafiskur tók stundum
hitann frá ákveðnum húsum. Gunn-
ar lét bora eftir heitu vatni á landar-
eign sinni og nú er fyrirtækið rekið
með því vatni.
Húsnæðið sem Flúðafiskur fékk
til afnota var sérhæfð bygging til
annarra nota. Gunnar þurfti því að
hanna þurrkunina inn í húsið með
alveg nýjum hætti. Segir hann að
það hafi tekist vel. Aðstaða er til
að hafa allt að 50 tonn af hráefni
í einu í forþurrkun. Framleiðsluferl-
ið tekur venjulega tíu daga en get-
ur farið upp í fjórtán.
Slagur um hráefnið
Afurðirnar eru seldar til Nígeríu,
mest fyrir milligöngu SÍF hf. Gunn-
ar segir að eftirspurnin sé mikil og
að viðunandi verð fáist fyrir afurð-
irnar. Þó setti fall Bandaríkjadals
á síðasta ári strik í reikninginn og
hann segir að dollarinn sé varla
búinn að jafna sig aftur.
Best er að þurrka þorskhausa og
sækist Gunnar eftir að fá þá. „En
það er orðinn erfiður slagur um þá
vegna þess hvað söltunin hefur
aukist og þurrkunin er ekki sam-
keppnisfær í hráefnisverði," segir
Gunnar. Til þess að fylla upp í eyð-
ur er annað hráefni þurrkað, meðal
annars ufsahausar sem koma ágæt-
lega út. Þegar blaðamenn komu við
hjá Gunnari var verið að þurrka
keilu, bæði hausana og fiskstykkin.
Einnig var verið að gera tilraunir
með þurrkun á loðnu. Gunriar var
ekki fyllilega ánægður með árang-
urinn en sagðist ætla að senda pruf-
ur til Nígeríu.
Allt í sjóinn
„Það er blóðugt að líta til frysti-
togaranna þegar maður fær ekki
hráefni en nægur markaður fyrir
afurðirnar. Þegar skip kemur að
landi með 400 tonn af fullunnum
afurðum má búast við að 1.000
tonna úrgangur sé eftir á hafsbotni
en nýta mætti töluverðan hluta af
því,“ segir Gunnar Hallgrímsson.
Morgunblaðið/RAX
GUNNAR Hallgrímsson hugar að ufsahausum í forþurrkun,
SILDARBA TAR
Nafn StærA Affll SJÓf. Löndunarst.
HUGINN VE SS 424 939 1 Vestmannaeyjar
KAP VE 4 402 716 1 Vestmannaeyjar
HÁBERG GK 299 366 655 1 Grindavík
JÓN SIGURÐSSON GK 62 1013 843 1 Grindavík
HÁKON ÞH 250 821 2018 2 Siglufjörður
GUÐMUNDUR VE 29 486 952 1 Akureyri
SIGURÐUR VE IS 914 1144 1 Akureyri
ARNARNÚPUR Þhl 272 404 768 1 Raufarhpfn
ARNÞÓR EA 16 316 1378 2 Raufarhöfn
DAGFARI GK 70 299 1040 2 Raufarhöfn
rSIGHMTl/R BJARNASON VE 181 370 662 2 Raufarhöfn
ÞÖRÐÚR JÓNASSON ÉÁ 350 324 1412 2 Raufarhöfn
ALBERT GK 31 335 656 1 Þórshöfn
FAXI RE 241 331 606 1 Þórshöfn
GiGJA VE 340 366 733 1 Þórshöfn
JÚLLI DAN GK 197 243 357 1 Þórshöfn
SUNNUBERG GK 199 385 803 1 Vopnafjörður
VÍkÚRBÉRG GK i 328 644 1 Vopnafjörður
ELLIDI GK 445 731 1643 2 Seyðisfjörður 1
GULLBERG VE 292 446 934 1 Seyöisfjörður
ÖRN KE 13 365 735 1 Seyöisfjöröur
SÚLAN EA 300 391 768 1 Neskaupstaður
GUÐMUNDUR ÓLAFUR ÓF 91 294 1095 2 Eskifjöröur
HEIMAEY VE 1 272 953 2 Eskifjörður
HÓLMABORG SU 11 937 1657 1 Eakífjörður
JÓN KÍÁRTANSSÖN SÚ i i i 775 1149 1 Eskifjörður
SVANUR RE 45 334 1390 2 Reyðarfjörður
ANTARES VE 18 480 1945 2 Fóskrúðsfjörður
BERGUR VE 44 266 1034 2 Fóskrúðsfjörður |
BERGUR VIGFUS GK 53 280 382 1 Fáskrúðsfjörður
BJARNI ÓLAFSSON AK 70 666 1196 1 Féskrúðsljöröur
SKELFISKBA TAR
Itofw I Stærð I Afll I SJÓf.l Löndunarmt.
HAFÖRN HU 4 | 20 I 4 I 1 I Hvammstangi
HUMARBÁ TAR

Nafn Starö Afli Flskur SJ6f Löndunarat.
( ARON ÞH 106 76 4 3 r Þorlákshöfn
DÁLARÖSTÁR 63 104 • 2 3 r Þorlákshöfn
i HÁSTEINNÁR8 113 6 7 1 Þorlókshöfn
SKUMUR KE 122 74 3 4 1 Þorlákshöfn
f SÆBERG AR 20 102 3 2 1 Þorlókshöfn
SÆFARIÁRJ17 86 3 6 2 Þorlákshöfn
SÆRÓSRE207 15 ~ 1 1 3 Þorlékshöfn
ÞINGANES SF 25 162 4 ' 0 1 Þorlákshöfn
f ÞÓR PÉTURSSON GK 504 143 5 6 ■ 1 Þorlnkshofn
GAUKUR GK 660 181 2 4 1 Grindavik
GEIRFUGL GK 66 148 : i;i 3 i 10 i " "2 : Grindnvík
REYNIR GK 47 71 3 3 1 Grindavik
! STAKKUR KE 15 38 1 2 1 Grindavík
ÁGÚST GUÐMUNDSSON GK 95 186 3 4 2 Grindavík
ÞORSTEINN GK 16 179 2 2 1 Grindavík
MUMMI KE 30 54 1 1 1 Sandgerði
Morgunblaðið/Kristján Maack
GUÐMUNDUR Jónsson, skipstjóri á Venusi (t.h.), við nýja sérútbúna
pressugáminn ásamt Jóni Olafi Magnússyni, hjá Sorptækni.
Fyrsti sérútbúni
sorpgámurinn um
borð í íslenskt skip
UM BORÐ í frystitogaranum Venus
var nýlega settur sérútbúinn niu
rúmmetra pressugámur fyrir sorp.
Venus, sem nýlega hélt aftur á
miðin eftir mikinn brunaskaða, er
fyrsta íslenska skipið með slíkan
búnað um borð. í samtali við Guð-
mund Jónsson, skipstjóra á Venusi,
og Grétar Guðnason yfirvélstjóra
kom fram, að reynslan af nýtingu
og notkun gámsins eftir fyrstu
veiðiferðina, sem stóð í fjórar vik-
ur, er góð. I gáminn fer allt venju-
legt sorp, nema það lífræna, sem
sett er í hafið. Netaafgangar, olía
og önnur spilliefni er varðveitt sér-
staklega.
Að sögn Grétars yfírvélstjóra
kemur geymsla sorpsins í sérútbún-
um gámnum í veg fyrir alla lykt,
leka og óþrif af sorpi um borð. Auk
þess þarf mun minna geymslurými
vegna þess, þar sem það er pressað
saman í gámnum. Þegar að landi
er komið er gámurinn hífður í land
og sorpinu komið til síns heima.
Jón Ólafur Magnússon, sölustjóri
hjá Sorptækni, sem annast sölu og
þjónustu vegna gáma af þessu tagi
fyrir fýrirtæki og aðra bæði á sjó
og landi, sagði að að gámurinn um
borð í Venusi væri sérhannaður til
nota þar um borð. Sorptækni ann-
aðist útvegun og þjónustu á sorpg-
ámum sem sniðnir væru að þörfum
á hveijum stað. Gilti það bæði um
staðsetningu, tegund sorps, hvort
það þarfnaðist kælingar eða annars
og hversu mikið rými væri fyrir
hendi á hverjum stað. Jón Ólafur
sagði að ánægjulegt væri að hafa
átt þátt í að setja fyrsta sérhannaða
pressugáminn fyrir sorp um borð í
Venus. Guðmundur Jónsson skip-
stjóri og áhöfn hans væru mjög
meðvitaðir um nauðsyn umhverfis-
verndar. Þeir hefðu m.a. verið
brautryðjendur um böggun sorps
um borð fyrir rúmum sex árum.
Um borð í Venusi, eins og reyndar
ýmsum öðrum fiskiskipum, væru
aðeins notaðar lífrænar sápur. Grét-
ar yfirvélstjóri fræddi okkur á því
að öll olíuhreinsiefni sem notuð
væru um borð væru skiljanleg og
því valda þau ekki mengun. Aber-
andi væri reyndar hve sölumenn
fyrirtækja á hreinlætismarkaði
væru meðvitaðri um innihald vöru
sinnar nú en fyrr á árum. Yfirvél-
stjórinn og Guðmundur skipstjóri
voru sammála um að mengunar-
varnir og skilningur á umhverfis-
vernd væri að mörgu leyti kominn
mun lengra í sjávarútvegi en í öðr-
um atvinnugreinum.
RV kynnir gufudælu
framtíðarinnar
25% MEIRI AFKÖST
KEW gufudælan er best þegar mest
liggur við...
KEW gufudælan leysir öll verkefni sem krefjast heits vatns.
Olía fita og föst óhreinindi hverfa fyrr og betur með heitu
vatni. Með KEW gufudælu aukast afköstin mikið miðað við
ef unnið væri með köldu vatni.
Skiptitilboð
KEW 3840HA Verö án vsk. kr. 289.888
RV greiðir fyrir gömlu dæluna þína, í hvaða ástandi sem hún er án vsk. kr. 30.000
Skiptitilboðsverö án vsk. kr. 259.888
SWpMÖboðlö 0*1» w 30.0C 1996
REKSTRARVÖRUR
Réttarhálsi 2, 110 Reykjavík
Simi 587 5554, Fax 587 7116
W
Iw