Morgunblaðið - 29.05.1996, Blaðsíða 6
6 C MIÐVTKUDAGUR 29. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
Fiskverð hefma
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
Jl_,
nr
Alls fóru 165,3 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 57,6 tonn á
84,80 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 15,7 tonn á 80,51 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 92,0 tonn á 90,37 kr./kg.
Af karfa vom seld alls 73,5 tonn. í Hafnarfirði á 118,58 (10,91),
á Faxagarði á 60,30 kr./kg (35,21) og á 84,54 kr. (27,41) á
Suðurnesjum. Af ufsa voru seld alls 85,2 tonn. í Hafnarfirði á
37,41 kr. (8,81), á Faxagarði á 39,64 kr. (14,81) og á 42,57 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (61,41). Af ýsu voru seld 226,6 tonn
á mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 72,16 kr./kg.
Fiskverð ytra
Þorskur<
Karfi
Ufsi
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 542,0
á 131,33 kr. hvert
kíló. Afþorskivoru
seld samtals 29,3
tonnál 27,56 kr./kg.
Af ýsu voru seld
208,9 tonná 120,49
kr. hvert kíló, 70,1
tonn af steinbít á
95,63 kr./kg, 115,5
tonn af kola á
156,17 kr./kg og 51
tonn af grálúðu á
175,59 kr./kg.
Ekkert íslenskt skip seldi afla í Þýskalandi í síðustu viku.
Icelandic Freezing Plants áætlar
að selja fyrir 10,2 milljarða
ÁÆTLANIR Icelandic
Styrkurinn er fólginn
í fullpökkuðum vörum ar hraðfiystihúsanna í
L Bretlandi, gera rað fynr að
heildarsalan á þessu ári verði tæplega 100 milljónir sterlingspunda sem
svarar til um 10,2 milljarða ísl. kr., en í fyrra nam salan 60 milljónum
sterlingspunda samanborið við 56,4 milljónir sterlingspunda árið 1994.
Ef litið er á magnið, nam umfang
sölunnar 1995 21.230 tonnum, sem
er álíka og á árinu 1994, en þá var
heildarsalan 21.185 tonn. En sé litið
á einstaka starfsemi, var verðmæti
flakasölunnar 24,57 milljónir sterl-
ingspunda, sem var aukning upp á
9,2% miðað við árið 1994, en þá var
heildarverðmætið 22,5 milljónir
sterlingspunda. Magn flakasölunnar
var hinsvegar tæplega 7.700 tonn,
sem er aukning upp á 1,4% miðað
við árið 1994.
í verksmiðjunni voru framleidd
13.543 tonn árið 1995, sem er álíka
og árið áður, en þá voru framleidd
13.604 tonn. Aukning framleiðsl-
unnar á undanförnu fimm ára tíma-
bili er 42,5%, sem í sjálfu sér er
gífurleg aukning sé litið til erfiðs
tímabils. Söluverðmæti verksmiðju-
vöru á síðasta ári var 35,38 milljón-
ir sterlingspunda og hafði aukist úr
33,89 milljónum sterlingspunda frá
árinu 1994 eða um 4,4%. Þessa
aukningu ber að skoða í ljósi þess
að talið er að fiskneysla hafi dregist
saman á markaðssvæði fyrirtækisins
um 2,2% í verðmætum á sama tíma-
bili og söluverðmæti verksmiðjuvöru
hefur aukist um 47,2%, en það magn
framleiddrar vöru hefur hinsvegar
hækkað um 42,5%. Verðmæti á
framleitt tonn hefur aukist um 3,4%
á síðustu árum á sama tíma og sölu-
verðmæti fiskrétta hefur nánast
staðið í stað.
20% markaAshlutdelid
í frosnum fiskréttum
Af áætlaðri ríflega 100 milljóna
sterlingspunda sölu þessa árs gerir
Icelandic Freezing Plants ráð fyrir
að sala á fiskréttum nemi ríflega
70 milljónum sterlingspunda eða
rúmlega 25 þúsund tonnum að
magni. Sem dæmi um markaðsstyrk
fyrirtækisins, verður það með tæp-
lega 20% markaðshlutdeild í frosn-
um fiskréttum, sem dreift er í smá-
sölu á Bretlandseyjum, og rúmlega
35%, sé miðað við frosna fiskrétti,
sem seldir eru undir merkjum smá-
salanna, en sá hluti markaðarins er
stöðugt í sókn á kostnað vörumerkja
framleiðenda.
Agnar Friðriksson segir það vera
markmiðið að nýta í auknum mæli
þennan markaðsstyrk og þá teng-
ingu, sem hann skapar inn í aðal-
dreifileiðir, fyrir vörur íslenskra
framleiðenda sem fullpakkaðar eru
á íslandi. Þannig megi auka framboð
fyrirtækisins og mæta ákveðnum
þörfum viðskiptavina, sem óska eftir
vörum, sem fullpakkað er sem næst
frumvinnslustað.
Samruni ólíkra
fyrirtækja
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
keypti helmingshlut í Faroe Seafood
UK Ltd. á móti danska fyrirtækinu
JPJ og Co. á síðasta ári og ber hið
nýja fyrirtæki sama nafn og hið
eldra, það er Icelandic Freezing
Plants Ltd., en samruninn varð
formlega 1. apríl sl.
Að sögn Agnars eru fyrirtækin í
raun mjög ólík nánast að öllu leyti
og það á jafnframt við um hráefn-
ið, sem notað er í framleiðsluvörur
fyrirtækjanna. „Þannig er nær 75%
af öllu hráefni, sem notað er hjá
Faroe Seafood, flök og flaka-
skammtar, en það hlutfall er ein-
göngu 25% hjá Icelandic Freezing
Plants þó það hafi smám saman
farið vaxandi. M.a. þessi staðreynd
gefur íslenskum framleiðendum
ákveðna valkosti í framtíðinni, sjái
þeir sér hag í því að gerast birgjar
nýja fyrirtækisins.“
Grindhvaladráp
dró úr sölu
Faroe Seafood hafði stundað
framleiðslu á tilbúnum fiskréttum á
Bretlandseyjum um langt árabil.
Lengst af naut fyrirtækið mikillar
velgengni og sterkrar markaðsstöðu
fyrir framleiðsluvörur sínar, en halla
fór undan fæti síðustu tvö til þrjú
árin er grindhvaladráp Færeyinga
komst í umræðu ijölmiðla samtímis
minni velgengni móðurfyrirtækisins
Föroya Fiskasöla.
Rekstur Faroe Seafood gekk af-
leitlega á síðasta ári þannig að nýir
eigendur tóku þá ákvörðun í lok
ágústmánaðar á síðasta ári að skipta
um yfirstjórn fyrirtækisins með það
í huga að sameina fyrirtækið rekstri
Icelandic Freezing Plants Ltd. við
fyrsta hentugleika. Þó fyrirtækin
hafi verið í sama iðnaði, þ.e. fram-
leiðslu á tilbúnum fiskréttum fyrir
verslanir og veitingastaði, voru þau
í eðli sínu mjög ólík, bæði hvað varð-
ar framleiðsluvörur og viðskiptavini,
að sögn Agnars.
„Meginmáli skiptir að Faroe Seafo-
od hafði í upphafi staðsett sig á dýr-
ari hluta markaðarins, sem kemur
m.a. fram í þvi að vörur þess voru
25% dýrari á þyngdareiningu en
framleiðsluvörur Icelandic Freezing
Plants Ltd. Faroe Seafood hafði ver-
ið á markaðnum rúmum áratugi leng-
ur en Icelandic Freezing Plants og
hafði því ákveðið forskot. Icelandic
Freezing Plants hafði á stefnu sinni
að sækja í auknum mæli inn á þenn-
an markað og voru áform í þá veru
kynnt á stjórnarfundi í október 1994.
Þegar séð var hvert stefni, var þess-
um áformum að sjálfsögðu slegið á
frest,“ segir Agnar.
Bretland
Rússafiskur hlýtur
markaðsviðurkenningu
BRETLAND er einn mikilvægasti þorskmarkaður heims, en hlutur ís-
lensks botnfisks á Bretlandsmarkaði hefur farið minnkandi á undanförn-
um árum. Árið 1992 var fimmti hver botnfiskur af íslenskum uppruna,
en tæplega tíundi hver á síðasta ári. I stað botnfisks af íslenskum upp-
runa hefur komið ýsa og þorskur frá Noregi og Rússlandi og hvítfisk-
ur, sem er aðallaga Alasakaufsi og lýsingur. Ennfremur hefur það
magn þorsks, ýsu og ufsa, sem kemur á breskan markað, aukist. Mestu
munar um Rússaþorskinn, sem hefur á þremur árum vaxið úr engu
árið 1992 í það að vera rúmlega 22.300 tonn í fyrra. Alþjóðleg markaðs-
og framleiðslufyrirtæki eru komin á fullt í að þróa vinnslu og fram-
leiðslu rússneskra veiðiskipa og landvinnslunnar og smám saman hafa
afurðir þeirra hlotið viðurkenningu markaðarins. Greinilegt er að hvort
tveggja er rekið með mikilli hagkvæmni, eða það bendir verðið til, sem
þessir aðilar selja vöru sína á. Að sjálfsögðu eru rekstraraðstæður þeirra
allt aðrar en hér um slóðir og kostnaðarhlutföll n\jög á skjön við það,
sem íslensk útgerð og landvinnsla þarf að búa við. Hluti þess botnfisks,
sem neytt er á Bretlandi, er í einfaldasta vinnsluformi hans, þ.e. með
roði og beini og sitja Rússar nánast einir að þeim stóra markaði nú.
Gera má ráð fyrir að þessi staða Rússa muni smám saman opna þeim
leið inn á dýrari hluta markaðarins eftir því sem vörugæði þeirra auk-
ast, segir Agnar Friðriksson, forstjóri Icelandic Freezing Plants Ltd.
—
og fiskafurða frá Bretlandi 1981*95
60
1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995
Skelliskur, lilbúnir réttir
& níðursoðinn
Skelliskur, ferskur
& Irosinn
Fiskur, iiibúnir réllir
& niðursoðinn
Verkaður liskur (saliaéur,
þurrkaður, reyklur)
Annar frystur liskur
Frysl llök og liskafurðir
Ferskur liskur
Fiskréttir
Smásölumarkaður
fyrir frysta fiskrétti
f Bretlandi 1992-1995
1992 1993 1994 1995
ÚTSÖLUVERÐ á fiskréttum á
smásölumarkaði í Bretlandi var
stöðugt sem fyrr á síðasta ári.
Framfærslukostnaður fór lækk-
andi frá miðju ári svo og mat-
vara. Opinberar skýrslur gefa til
kynna að sala á frystum fiskrétt-
um í smásölu hafi á síðasta ári
verið 129.200 tonn, sem er aukn-
ing upp á 0,5% frá fyrra ári. Hins-
vegar dróst verðmæti þessa
markaðar saman, en verðmætið
er talið hafa numið 513,5 milljón-
um sterlingspunda, sem samsvar-
ar 2,2% samdrætti. Skv. þessu
hefur söluverðmæti hvers tonns
lækkað um 2,6% að meðaltali mið-
að við árið 1994. Þessar upplýs-
ingar ber að skoða í ljósi þeirrar
aukningar, sem orðið hefur í sölu
verksmiðjurétta IFPL á sl. ári,
en aukningin nam 4,4%. Því má
draga þá ályktun að markaðs-
staða fyrirtækisins hafi styrkst.
Þorskur
Heiidarsala icelandic
Freezing Plants Ltd.
íGrimsby, 1991-1995
I Flakasala
I Framleiðsla
Verðmætl, mllljónir puiuln
SEM fyrr er notað langmest af
þorski í þá tilbúnu rétti, sem fram-
leiddir eru í verksmiðju IFPL.
Raunar hefur þorskur aukið hlut-
deild sína frá fyrra ári og er nú
notaður í um 70% af öllum réttum,
sem framleiddir eru í verksmiðj-
unni. Sömuleiðis eykur hvítfiskur,
Hoki og Alaskaufsi, hlutdeild sina,
sem var á síðasta ári um 15%.
Aðrar tegundir eru mun lítilvæg-
ari. Ríflega þrír fjórðu hlutar hrá-
efnis eru í blokkarformi og enn
hefur hlutur hráefnis af íslenskum
uppruna minnkað miðað við fyrri
ár og var á síðasta ári eingöngu
48% af öllum fiski, sem fór í gegn-
um verksmiðjuna.