Morgunblaðið - 09.06.1996, Blaðsíða 8

8 B SUNNUDAGUR 9. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Nítján nemar í ensku
við Háskóla íslands
héldu ekki alls fyrir
löngxi í kynnisferð til
Bretlands til að upplifa
agnarögn af þeim heimi
sem þeir eru að f ást við
á hverjum degi í skólan-
um. Jón Pétur Frið-
riksson segir hér frá
því sem fyrir augun bar
í þessari pílagrímsför.
HÓPURINN fyrir framan þinghúsið ásamt leiðsögnmanninum.
Pílagrímsferð
enskunema
DUKE Humfrey’s bókasafnið í Oxford.
ÓTT heimurinn fari sí-
minnkandi með bættum
samgöngum og nútíma-
tækni er ísland samt svo-
lítið afskekkt hér útí miðju Atlants-
hafi. Þrátt fyrir að maður geti á
augabragði fengið upplýsingar og
myndir í gegnum alnetið, jafnast
ekkert á við að upplifa hlutina af
eigin raun, í návígi við þá. Með
þessa kenningu að leiðarljósi lögð-
um við, 19 nemendur í ensku við
HÍ ásamt tveimur kennurum, land
undir fót og héldum til Bretlands,
þann fimmta febrúar. Það sem
vakti fyrir okkur var að upplifa
agnarögn af þeim heimi sem við
erum að fást við á hverjum degi í
skólanum.
Okkur langaði að finna lyktina
og bragðið af Bretlandi, nokkuð
sem CNN eða alnetið geta ekki
(ennþá?) komið til skila. Þar sem
við vildum ekki missa of mikið úr
skólanum var ákveðið að láta eina
viku nægja, en svo margt var á
óskalistanum að mánuður hefði
ekki dugað til. Á endanum var
ákveðið að láta London og Oxford
duga_til að slökkva fróðleiksþorst-
ann. I Oxford voru heimsóttir tveir
af ca. 37 háskólum („colleges") sem
tilheyra Oxford University, Christ
Church College og Corpus Cristi
College.
Christ Church var stofnaður árið
1546 af Hinrik VIII. og er í dag
stærsti skólinn í Oxford með u.þ.b.
500 nemendur. Corpus Cristi, sem
stofnaður var 1517 af Ríkarði Fox
biskup af Wmchester, er einn sá
minnsti með u.þ.b. 300 nemendur.
Þessir skólar eru samt langt frá
því að vera þeir elstu, því fyrsti
skólinn í Oxford var stofnaður á
miðri 13. öld. Þrátt fyrir að tiltölu-
lega fáir nemendur séu við hvern
skóla eru allar hugsanlegar há-
skólagreinar kenndar í háskólun-
um.
í Oxford (og í Cambridge) eru
kennsluhættir öðruvísi en tíðkast
víðast hvar í evrópskum háskólum,
en ásamt því að þurfa sækja fyrir-
lestra er hver nemandi undir leið-
sögn kennara (“tutor"), sem hann
hittir einu sinni í viku, einn eða
ásamt fáum öðrum nemendum. Þar
fær hann verkefni eða ritgerð sem
hann skilar svo í næsta tíma, en
þá þarf hann einnig að verja sjónar-
mið sín og fullyrðingar. Þetta þýð-
ir að stúdentinn þarf að vera fljót-
ur að kynna sér mikið námsefni
og einnig lærir hann að taka gagn-
rýni og að svara henni á skjótan
og áhrifaríkan hátt. Vegna þessa
fyrirkomulags sækjast bresk fyrir-
tæki mjög eftir því að fá stúdenta
frá Oxford og Cambridge þótt aðr-
ir háskólar á Bretlandseyjum veiti
oft ekkert síðri menntun.
Okkur var boðið að sækja teboð
sem haldið er reglulega fyrir nem-
endur í framhaldsnámi í málvísind-
um og kennara þeirra. Tilgangur
þessa teboðs er að fá þá til að ijúfa
þá einangrun sem það kostar að
vera t.d. eini nemandi tiltekins
skóla í málvísindum, en sú getur
hæglega orðið raunin, þar sem
hver skóli í Oxford býður upp á
nánast hvaða nám sem er. Segja
má að þetta teboð hafi verið há-
punktur ferðarinnar, þótt ekki hafi
það verið neitt í líkingu við teboð
hattarans klikkaða, sem prófessor-
inn við Christ Church, Lewis Car-
oll, lýsti svo skemmtilega í bók sinni
Lísu í Undralandi.
Það var fyrir milligöngu Matt-
hew Whelpton að við fengum þetta
boð, en hann hefur nýlega hafið
kennslu við enskuskor Háskóla ís-
lands. Matthew lauk á síðasta ári
doktorsprófi í málvísindum frá
Oxford og var því ákveðið að nota
tengsl hans til hins ýtrasta við
skipulagningu ferðarinnar. Oxford
virðist frekar lokaður heimur og
er því ómetanlegt fyrir okkur að
hafa aðgang að aðila sem þekkir
innviði kerfis sem telur 37 háskóla,
en þessir skólar hafa innan vébanda
sinna um 35 þúsund nemendur.
Þama gafst okkur tækifæri til
að kynna okkur hvað aðrir eru að
fást við í sínu námi og einnig gafst
okkur færi á að skapa tengsl sem
eru okkur ómetanleg. Vonum við
að þetta gæti jafnvel orðið til þess
að stúdentaskipti geti orðið á milli
skólanna, en í dag er enskuskor
með slíkt fyrirkomulag við háskól-
ann í Liverpool, á vegum Erasmus
áætlunarinnar. Hafa íslenskir nem-
endur getað sótt hluta af sínu námi
þangað og eins hafa nemendur frá
Liverpool komið til Islands.
Ýmsa erfiðleika þarf þó að yfir-
stíga, því mismunandi kennslu-
fyrirkomulag gerir samræmt náms-
mat erfitt. Þó er verið að útbúa
samevrópskt Erasmus stigakerfi
svo hægt sé að umreikna einkunn-
ir og samræma einingar. Eins er
vilji fyrir því að koma á fót visi
að „tutor“-kerfi innan enskuskorar
HÍ. Slíkt kerfi myndi gagnast mjög
vel í tungumálanámi, enda fátt
betra en að geta einokað kennar-
ann. Það er þó ólíklegt að það ger-
ist í náinni framtíð, enda fjármagn
af skornum skammti í enskuskor
ekkert síður en í öðrum deildum HÍ.
Einn dagur ferðarinnar var helg-
aður leikhúsinu en þá fórum við í
kynningarferð um Globe-leikhúsið
og sáum leiksýningu í National
Theatre. Við suðurbakka Thames
er nú verið að endurreisa í uppruna-
legri mynd Globe-leikhúsið sem á
tímum Shakespeare var eitt vinsæl-
asta leikhús Lundúna. Lítið er
stuðst við nútímatækni við smíði
þessa leikhúss enda er stefnan að
allt sé eins upprunalegt og framast
er unnt. Sem dæmi má nefna að
ekki er að finna einn einasta nagla
í veggjum hússins, allt er- neglt
með trétöppum. Yfir áhorfenda-
stúkunum er þak úr strái en miðja
hússins, þar sem sjálft sviðið er
staðsett, er ekki yfirbyggð þannig
að í raun er um nokkurs konar
útileikhús að ræða. Það er þó
skyggni yfir sjálfu sviðinu til að
tryggja að leiksýningin geti haldið
áfram þrátt fyrir einstaka rign-
ingarskúr.
Leiksýningar í Globe-leikhúsinu
verða með öðrum hætti en nútíma
áhorfendur eiga að venjast. Þar
sem allt á að vera sem næst upp-
runalegum aðstæðum verður engin
nútímatækni notuð, eins og t.d.
ljóskastarar eða hljóðkerfi. Leik-
húsið verður því næstum alveg eins
og um aldamótin 1600 þegar Shake-
speare, sem var einn af eigendum
Globe, skrifaði leikrit sín. Leikhús-
gestirnir verða hvattir til þess að
láta eins og þeir séu staddir á leik-
sýningu í lok sautjándu aldar.
ímyndum okkur t.d. að við séum
að horfa á þriðja þátt leikritsins
Júlíus Sesar og á Forum-torgi flytji
Brútus borgurum Rómar ræðu. Á
þessari stundu gegna áhorfendur
hlutverki Rómveija og fagna með
látum annars vegar eða stappa nið-
ur fótum og baula hins vegar, allt
eftir því hvað við á hveiju sinni. Á
þennan hátt brugðust áhorfendur
á tímum Shakespeares við, en ólíkt
því sem við eigum að venjast munu
áhorfendur í Globe-leikhúsinu
verða hvattir til hins sama þegar
leiksýningar hefjast þar í sumar til
reynslu. Húsinu er ætlað að verða
allsheijar Shakespeare-miðstöð,
því í byggingunni verða bókasafn,
fyrirlestrasalir, kaffitería og minja-
gripaverslun (auðvitað).
Áð kvöldi dags brá hópurinn sér
svo yfir í Þjóðleikhús Breta sem
er skammt frá og sá bráðskemmti-
legan farsa eftir Ben Jonson er
nefnist „Volpone“. Til gamans má
geta að leikritið var einmitt frum-
flutt í gamla „Globe“ á suðurbakka
Thames og er ekki ólíklegt að Sha-
kespeare hafi leikið í uppfærsl-
unni, eða í það minnsta verið við-
staddur frumsýninguna.
Lávarður með
Geysistengsl
Aðsetur breska þingsins er í
Westminster Palace, en það hefur
verið aðsetur konunga og síðar
þingsins síðan á miðri 11. öld.
Byggingin sem næryfir 11 hektara
lands er ekki opin almenningi af
öryggisástæðum. Undantekning er
gerð frá þessari reglu þegar manni
er persónulega boðið þangað af
þingmanni. Við vorum þess heiðurs
aðnjótandi að fá að skoða þingið í
boði þingmans úr Lávarðadeildinn,
Craigavon lávarði. Lávarður þessi
er í íslandsnefnd þingsins og því
vel að sér um íslensk málefni, auk
VIÐ suðurbakka Thames er nú veríð að endurreisa
Globe-leikhúsið í upprunalegri mynd.
LÍKAN af Globe-leikhúsinu þar sem Shakespeare
gerði garðinn frægan.