Morgunblaðið - 14.06.1996, Síða 26

26 FÖSTUDAGUR 14. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Ragna sýnir
olíu- og vatns-
litamyndir
íFold
SÝNING á olíumálverkum og
vatnslitamyndum Rögnu Sig-
rúnardóttur í Gallerí Fold við
Rauðarár-
stíg, verður
opnuð á
laugardag
kl. 15. Yfír-
skrift sýn-
ingarinnar
er: „Ég
hugsa til
ömmu í
stofunni í
Stigahlíð-
inni ... en
hér er ég umkringd tijám“.
Ragna stundaði nám við
TISCH School of the Arts í New
York og Califomia Institute of
the Arts í Los Angeles, Banda-
ríkjunum. Hún hefur haldið
nokkrar einkasýningar hérlend-
is og tekið þátt í samsýningum
hérlendis og í Bandaríkjunum.
Að þessu sinni sækir Ragna
efnivið í ijölskyldu sína og um-
hverfi, en hún býr nú ásamt
manni sínum og dóttur í Seattle
í Bandaríkjunum.
Sýning Johns
Ruds framlengd
SÝNING danska myndhöggv-
arans Johns Ruds í listhúsi
Ófeigs, Skólavörðustíg 5, verð-
ur framlengd til sunnudagsins
16. júní.
John hefur fært stofnun
Ama Magnússonar eitt verka
sinna að gjöf. Klaus Otto Kapp-
el, sendiherra Dana á íslandi,
afhenti Stefáni Karlssyni, for-
stöðumanni stofnunarinnar,
verkið við athöfn laugardaginn
8. júní. Verkið heitir „Opnaðu
fyrir mér aftur" og er það í
bókaformi.
Sýningin er opin alla daga
til kl. 18.
RAGNA.
DEN danske trio.
Flutningur
án reisnar
TÓNLIST
Norræna húsið
KAMMERTÓNLEIKAR
Flutt voru verk eftir Gade, Atla
Heimi Sveinsson, Hans-Hendrik
Nordström og Shostakovitsj.
Þriðjudagurinn ll.júni 1996.
TÓNLEIKAR Den danske trio er
framlag Norræna hússins til Listahá-
tíðar í Reykjavík og hófust tónleik-
amir á tríói í F-dúr eftir danska tón-
skáldið og hljómsveitarstjórann Niels
Vilhelm Gade, er lærði hjá Mend-
elssohn og samdi í hans stíl. Verkið
er ágætlega samið en var því miður
ekki vel flutt. Bæði er að hljófæra-
leikamir eru ekki samstilltir í hljó-
man, fíðluleikarinn með sáran tón,
sellóleikarinn daufur og píanistinn
heldur hjómfrekur, svo að í hljóman
náðu hljóðfæraieikaramir ekki þeim
kammermúsíkantíska samleik, sem
nauðsynlegur er við flutning kamm-
ertónlistar.
Þessa gætti síst í verki eftir Atla
Heimi Sveinsson, tríó nr. 1 frá 1985,
en þar vinnur Atli með tónmál, þar
sem hljóðfærin leita hvort frá öðra
en ná þó saman öðra hvora og eins
og tónskáldið greindi sjálfur frá, er
ekki unnið út frá föstum eða hátt-
bundnum hryn. Þetta verk er frá
hápunkti tilraunatímans og að formi
til mjög knappt og sparsamt í tón-
byggingu, svo að nærri fór „minim-
aí“-stflnum.
Þetta áheyrilega verk var á marg-
an hátt vel flutt og sama má segja
um framflutning „Andalúsískrar
endurómunar" eftir Nordström, sem
eins og tónskáldið tilgreinir í efnis-
skrá, er samið á Spáni og undir áhrif-
um af ljóðum Garcia Lorca. Þarna
mátti heyra tónalt afturhvarf en
einnig tónmál er minnti á „atónal“-
tónlist frá 1920. Það gildir bæði um
verk Atla og Nordströms, þrátt fyrir
að vera best framfærð, að flutningur
hefði að ósekju mátt vera tilþrifa-
meiri og skýrari í tóntaki.
Þessi vangeta flytjenda kom mjög
vel fram í tríói nr. 2 eftir Shostako-
vitsj, því þar vantaði þá leikni sem
þarf til að gefa þessu meistarverki
rétta reisn.
Jón Ásgeirsson
Nýjar bækur
ísafjarðarkver
ÚT ER komin bókin
ísaljarðarkver eftir
Þorstein Antonsson.
Um er að ræða upp-
gjörsrit við mannlíf og
aðstæður í þeirri
byggð sem nafnið vís-
ar til. Bókin er unnin
upp úr blaðagreinum
og útvarpserindum frá
síðustu árum svo að
myndar heild sem vís-
ar til nútíðar og fortíð-
ar Ísaíjarðarbæjar og
nágrannabyggða.
Lýst er reynslu höf-
undar af búsetu í bæn-
um síðvetrarleytið
1955, en í allt bjó höf-
undur á ísafirði í fímm ár.
Bókin skiptist í þrjá hluta. í
þeim fyrsta er gerður samanburður
á mannlífi í höfuð-
borginni og á ísafirði.
í öðrum hluta eru
gerðar tillögur til úr-
bóta á þeim grunni
sem lagður hefur verið
með lýsingum fyrsta
hlutans. Fjallað er um
sögu Isaijarðarbæjar í
ágripi og lýst staðhátt-
um á líðandi stund.
Lok er svo reynslu-
saga höfundar á per-
sónulegri nótum sem
um leið er tilraun til
að lýsa inn í sálarlíf
heimamanna.
ísafjarðarkver er
126 bls. Útgefandi er
höfundur í samvinnu við prent-
smiðjuna ísprent á ísafjrði. Bókin
kostar 950 kr.
Þorsteinn
Antonsson
Nýjar bækur
Skýjabólstrar
þýða neitt, aðeins
vera: „A poem should
not mean, but be.“
í kynningu segir:
„Þyrí yrkir ljóð sín um
fiest það sem stendur
hjarta ungs fólks
næst, gleðina, ástina,
hamingjuna, von-
brigðin og sorgina:
„Votir hvarmar/ og
þögnin/ felur sig í
myrkrinu// Óstöðv-
andiu tár/ höggva
rúnir/ í minninguna“.
—...... . Skýjabólstrar eru
skólablöðum. t»yri Halla . 55 tölusettar síður og
Einkunnarorð bók- Steingnmsdottir hafa að geyma 24 Ijóð.
arinnar eru hin frægu ummæli Forsíðumynd er eftir Sólveigu
MacLeish um að ljóð eigi ekki að Öldu Halldórsdóttur.
UT ER komin Ijóða-
bókin Skýjabólstrar
eftir Þyrí Höllu Stein-
grímsdóttur. Skýja-
bólstrar er fyrsta
Ijóðabók höfundar,
sem er tvítug að aldri
og lauk í vor stúdents-
prófi frá Verzlunar-
skóla íslands.
Þrátt fyrir ungan
aldur hefur Þyrí lengi
fengist við ljóðagerð
og hafa birst ljóð eftir
hana á ýmsum vett-
vanm pinlnim hn í
Tango, tetigi,
tactum...
TONLIST
Loftkastalinn
TANGÓTÓNLEIKAR
Le Grand Tango. Verk eftir m.a.
Piazzolla, Manoury og Stravinsky.
Auður Hafsteinsdóttir, Gréta Guðna-
dóttir, fiðlur; Helga Þórarinsdóttir,
víóla; Bryndís Haila Gylfadóttir,
selló; Richard Kom, kontrabassi;
Edda Erlendsdóttir, píanó; Olivier
Manoury, bandoneon. Dansarar:
Bryndís Halldórsdóttir og Hany
Hadaya. Loftkastalanum í Héðins-
húsinu, miðvikudaginn 12. júní kl.
20:30.
GETUR verið að þekktasti og
ástríðufyllsti dansinn frá Argentínu
hafi eitthvað að gera með latnesku
sögnina að snerta? í fljótu bragði
virðist nærliggjandi að ímynda sér,
að sögnin hafí varðveitzt í spænsku,
og merkingin færzt yfir á hryn-
bundin samskipti kynjanna á dans-
gólfum skuggahverfa Buenos Air-
esborgar einhvem tíma laust fyrir
síðustu aldamót sem víti til varnað-
ar um hreyfingar, atlot og líkam-
lega nálægð á mörkum velsæmis.
M.a.s. kennimyndir hins foma
latneska orðs láta í eyrum sem
kóreógrafísk fyrirmæli með vafa-
sömum undirtóni, og með tilliti til
þess hve lævís og lipur syndin hefur
alla tíð dregið menn á tálar, að
ekki sé minnzt á þá tangóvakningu
sem vart hefur orðið á Vesturlönd-
um undanfarin misseri, er kannski
ekki furða, að leikhúsnæði Loft-
kastalans í Héðinshúsinu skyldi
troðfyllast af fólki sl. miðvikudags-
kvöld, þegar franski bandoneon-
snillingurin Oivier Manoury ásamt
ektamakanum Eddu Erlendsdóttur
á píanó, strengjakvintett og tveim
dönsurum léku gömul og ný sýnis-
hom af þessum „þjóðdansi" Argent-
ínumanna.
Tangóvakningin hefur greinilega
náð hingað. Var svo að sjá þegar
fyrir nokkrum árum, þegar sömu
hljómlistarmenn léku uppi á Sólon-
arsal með almennri þátttöku tangó-
dansara. Því var seinna sjónvarpað,
án þess að fótmenntahliðin virtist
skipta myndatökustjóra miklu máli.
Lófataksmælir hefði hins vegar
getað skorið úr um það sl. miðviku-
dagskvöld, því þau tiltölulega fáu
skipti sem dansparið kom fram -
tvisvar fyrír hlé og þrisvar eftir -
uppskáru flytjendur hlutfallslega
háværustu undirtektir áheyrenda.
Aðrir verða að dæma betur um
fótasýningarþáttinn. Að mínu viti
var hann glæsilega útfært dæmi
um jafnvægi þokka, virðuleika og
erótíkur, ásamt þónokkurri kímni á
kostnað undirmeðvitaða ofbeldisins,
sem oftast er tengt við þettá höfuð-
vígi suðrænnar karlrembu, og var
kankvís gáskinn óvænt en ekki
óviðeigandi tilbreyting frá reglunni.
Flestir ímynda sér „tempo di
tango“ sem hálfgerðan mars, en í
fyrsta dansaða atriðinu, Coralera
eftir Julian Plazza, réð allt að því
mexíkósk spriklandi léttúð, og með-
al annarra atriða mátti heyra lötur-
hægar líðandi „mílongur", ýmist frá
upphafí til enda eða með fyrirvara-
lausu hrapi niður úr hrunadans-
hraða. Hefur argentínski tangóinn
einmitt þetta fram yfir flesta sam-
kvæmisdansa, s.s. að geta skipzt á
miklum tempóandstæðum í einu og
sama lagi, og orðið þannig að heimi
út af fyrir sig.
Hljómsveitin lék tangólög að
fornu og nýju sem hafa trúlega
spannað hátt í öld. Athyglivert var,
að hinn „nýi“ tangó Astors Piazz-
olla og félaga, upp úr 1950, sem
fremur er ætlaður til hlustunar en
hreyfinga, gerði miklar kröfur til
hljóðfæraleikara um jafnt dans-
húsasveiflu sem klassíska skóla-
menntun (í bland við framúrstefnu-
tækni), en skorti á hinn bóginn
sjarma, fjölbreytni og andstæður
eldri laga eins og „Los Mareados“
eftir Cobian og „Ojos Negros" eftir
Vincente Greco, er höfða til Evr-
ópubúa, ekki sízt í krafti ómótstæði-
legrar blöndu af suður-amerískum
blóðhita og vínarkaffíhúsaklassík.
Nýi tangóinn vildi í versta falli
verða að mekanískri hakkavél, er
hamraði út sítrekaðan mambó-
rytma [3-3-2] ad nauseam.
Strengjakvartettþáttur Piazzoll-
as, „Four for tango“, var nokkuð
brenndur þessu marki, en kom að
öðru leyti vel út í mergjuðum flutn-
ingi þeirra Auðar, Grétu, Helgu og
Bryndísar Höllu. Septettinn náði
ágætri snerpu í hinum lögunum,
þó sérstaklega eftir hlé. Að öðrum
spilurum ólöstuðum bar Olivier
Manoury af á tangónikkuna belg-
löngu (bandoneon), bæði í samleik
og einleik, þ. á m. í forkunnar fal-
Iegu Iitlu frumsömdu (eða spunnu?)
atriði án meðleiks, og sýndi hvar-
vetna leiftrandi tilþrif, hvort sem
ríkti ljóðræn angurværð eða'löðr-
andi ofsi, svo eftir sat suðrænt og
seiðandi andrúmsloft hjá þakklátum
en sveittum tónleikagestum. Enda
loftræsting Loftkastalans í molum.
Ríkarður Ö. Pálsson