Morgunblaðið - 19.06.1996, Blaðsíða 2

2 C MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
SINDRIVE í flotkvínni í Hafnarfirði.
Morgunblaðið/Asdís
Flotkvíin í Hafnarfírði
fullbókuð allt sumarið
Unnið nær sleitulaust
allan sólarhringinn
FLOTKVIIN í Hafnarfjarð-
arhöfn hefur ugglaust vak-
ið athygli margra sem leið
hafa átt í gegnum Hafnar-
fjörð á síðustu mánuðum.
Kviin er í eigu Vélsmiðju Orms og Víglundar hf. í Hafnarfirði og segir
Guðmundur Víglundsson framkvæmdastjóri að unnið hafi verið í kvínni
nær sleitulaust allan sólarhringinn frá því að hún var tekin í rekstur í
janúar síðstliðnum. Nóg sé af verkefnum framundan og kvíin uppbókuð
út sumarið.
Mikið brætt
á Eskifirði
• TEKIÐ hefur verið á móti
um 100.000 tonnum af sild
og loðnu á þessu ári hjá
Hraðfrystihúsi Eskifjarðar
hf. Af því hafa verið brædd
rúm 30.000 tonn af síld, en
síldveiðum fer senn að ljúka
hjá islenskum skipum.
Unnið hefur verið nær
sleitulaust i mjölbræðslunni
á Eskifirði frá þvi að veiði
hófst úr norsk-íslenska sild-
arstofninum í vor, að sögn
Hauks Jónssonar, vaktstjóra
í mjölbræðsluni. Hann segir
að í fyrra hafi verið brædd
um 33.000 tonn af síld og
átti hann von á því að magn-
ið yrði svipað í ár. Hinsvegar
væri búið að bræða um
100.000 tonn frá áramótum.
„ Við erum þó ekki að fá
mikla síld núna, þvi allir
bátar héðan eru hættir veið-
um. íslensku skipin hætta
JíkJega veiðum um helgina,
en það hafa verið að ianda
hjá okkur Færeyingar og
vonandi halda þeir áfram
veiðum. Svo tekur loðnan við
eftir ljúlí," segir Haukur.
Verðámjöli sæmilegt
Haukur segir verð á mjöli
hafa verið sæmiiegt í vetur,
sérstaklega á hágæðamjöli, en
þeir hafi einkum framleítt það.
Verð á standardnjjöli hafi einn-
ig verið þokkalegt. Helstu
markaðimir fyrir hágæðamjol
væru England og Danmörk en
standardmjölið færi einna helst
til Noregs.
Að sögn Guðmundar eru flotkvíar
hentugri en hefðbundnir slippar að
mörgu leyti. Hann segir hættuna
af því að lyfta skipum í flotkví mun
minni en þegar þau eru dregin upp
brautir í slipp. Guðmundur segir að
í kvínni hafi verið byggð upp gæða-
kerfi í allri vinnu og þar sé nú boð-
ið upp á mjög sérhæfða skrúfu- og
öxulviðgerðir auk þess sem þar sé
nýr og fullkominn hreinsunarbún-
aður.
„Við getum háþrýstiþvegið botna
á skipum með 2.500 bara þrýstingi
sem gefur jafnmikil gæði í þvotti
og sandblástur. Mörgum útgerðar-
mönnum er illa við sandinn sem
fylgir sandblæstri en hér er aðeins
notað vatn. Við getum því séð um
allar gerðir botnvinnu og alla staðla
í botnþvotti, allt frá hreinsun á ryð-
blettum upp í það að hreinsa alla
málningu af botninum og byggja
upp ný málningarkerfi. Vinnubrögð
í málningarvinnu hafa verið vanda-
mál í skipavinnunni hingað til og
þeim verður að breyta. Menn hafa
verið að mála yfir gamla málningu
og jafnvel óhreinindi," segir Guð-
mundur.
Betri vinnuaðstaða
Auk málningarvinnunar. segir
Guðmundur að í kvínni taki þeir
að sér plötuskipti og alla almenna
skipavinnu. Vinnuaðstaðan í kvínni
sé mun betri en gengur og gerist
á þurru landi. Þar sé slétt gólf sem
auðveldi alla notkun á lyfturum,
um borð sé einnig öflugur krani og
því sé ekkert umstang í kringum
bílakrana eins og oft vilji verða í
slippum. Um borð í kvínni er einnig
verkstæði sem að sögn Guðmundar
getur tekið að sér allar minnháttar
reddingar.
„Útgerðamenn sem hafa verið
með skip hjá okkur hafa líka talað
um að þrifin á skipunum séu allt
önnur. Til dæmis var Akraborgin
hér um daginn og eigendur höfðu
orð á því að munurinn væri meðal
annars sá að í slipp er verið að
bera sand og óhreinindi á skónum
út um allt skip en því er ekki að
skipta hér. Mengunar- og umhverf-
ismál hafa verið í brennidepli og í
kvínni er mjög auðvelt að halda vel
utan um þau mál. Málning og ann-
að sem spillist niður er þrifið strax
og sent í förgun,“ segir Guðmundur.
Efasemdarraddlr þagnaðar
Guðmundur segir að í upphafi
hafi verið uppi margar efasemdar-
raddir og margir talið að hávaði og
ónæði myndi hljótast af kvínni. Þær
raddir væru nú að mestu þagnaðar.
„Höfnin hefur alla tíð verið notuð
til skipavinnu og skipakvíin er að-
eins þróun á þeirri vinnu. Skipaeig-
endur og útgerðarmenn hafa tekið
okkur mjög vel, það eru næg verk-
efni og við erum mjög bjartsýnir á
að svo verði áfrarn," segir Guð-
mundur.
Meiri mðurskurður
til bjargar fískiniim
Bretland og Holland hafa
staðið sig verst ESB-ríkja
FRAMKVÆMDA-
STJÓRN Evrópu-
sambandsins, ESB,
hefur hvatt til, að
flotinn verði skor-
inn niður um 40% á sex árum hvað varðar veiðar á sumum tegundum.
Kom það fram hjá Emmu Bonino, sem fer með sjávarútvegsmál í fram-
kvæmdastjórninni, að viðvarandi rányrkja á sumum fiskstofnum væri
ekki aðeins að eyðileggja þá, heldur einnig afkomu þeirra, sem veiðarn-
ar stunduðu.
Forsvarsmenn sjómanna í sum-
um ESB-ríkjum hafa gagnrýnt til-
lögurnar harðlega og segja, að
ekki sé hægt að leggja meiri byrð-
ar á sjómenn, en Bonino segir aft-
ur á móti, að sjómenn geri sér
fulla grein fyrir, að stofnarnir
muni hrynja verði ekki farið eftir
þeim.
Ráðherraráðið verður að leggja
blessun sína yfir tillögurnar og
mun taka þær til umfjöllunar í
haust en síðan verður reynt að ná
samningum um niðurskurð í ein-
stökum ríkjum. Á því að vera lokið
fyrir áramót. Eru tillögurnar
byggðar á áliti Lassen-hópsins,
sem var skipaður óháðum fiski-
fræðingum, og vísindanefndar
ESB.
Mismikill niðurskurður
Gert er ráð fyrir, að niðurskurð-
urinn verði mestur eða um 40%
hjá togveiðiskipum, sem eru á
þorski, ýsu og lýsingi, og hjá sum-
um nótaskipum. I rækju, sólflúru,
sandhverfu og skarkola er lagt til,
að niðurskurðurinn verði á bilinu
20-30% en um 12% í þeim tegund-
um, sem taldar eru vera í nokkru
jafnvægi. Er stefnt að því, að
niðurskurðurinn verði mestur á
fyrstu þremur árum tímabilsins,
sem er frá 1997 til 2002.
Bonino sagði, að framkvæmda-
stjórnin myndi grípa til ýmissa
aðgerða til að draga úr áhrifum
niðurskurðarins og meiningin væri
að láta strandveiðina eða minnstu
bátana sem mest í friði. Af henni
hefðu í raun flestir atvinnu. Auk
þess yrði greitt fyrir því, að sjó-
menn gætu farið á eftirlaun fyrr
en elia og tekin yrði upp ein-
greiðsla til þeirra, sem vildu hætta
fiskveiðum.
Bonino sagði, að fyrri áætlanir
um að draga úr sókninni hefðu
valdið vonbrigðum. Sú fyrsta, á
árinu 1983, hefði mistekist að
mestu leyti og einnig sú, sem við
af henni tók, en sú þriðja, frá
1991 til ’96, hefði gengið betur.
Svörtu sauðirnir þar væru þó Bret-
ar og Hollendingar en Danir,
Spánverjar og Portúgalir hefðu
jafnvel skorið meira niður en að
var stefnt. Þessar þrjár síðast-
nefndu þjóðir myndu njóta þess
nú en Bonino sagði, að búast
mætti við, að þau ríki, sem ekki
hefðu staðið við yfirstandandi
áætlun fyrir lok þessa árs, yrðu
kærð fyrir Evrópudómstólnum.
Bretar relðir
Þessi yfirlýsing Boninos fór
mjög fyrir btjóstið á Tony Baldry,
sjávarútvegsráðherra Bretlands,
sem sagði, að breskir sjómenn
sættu sig ekki við að vera lýst sem
skálkum á sama tíma og Spánveij-
um væri hrósað. Þá gleymdist að
geta þess, að fjöldi spánskra skipa
væri skráður í Bretlandi og veiddi
úr breska kvótanum. Sagði Baldry,
að Bretar væru ekki til viðræðu
um niðurskurð meðan ekki væri
tekið á „kvótahoppinu“.
Barrie Deas hjá samtökum
breskra sjómanna sagði, að í nýju
áætluninni væri ekkert tillit tekið
til tæknilegra breytinga á flotan-
um, heldur aðeins horft á tonna-
töluna. Sagði hann, að fioti lítiila
en nýtískulegra skipa væri miklu
afkastameiri en gömlu skipin.
Brýnast að koma í
veg fyrir rányrkju
■i^■ FISKVINNSLAN í
Fiskvinnslan í Bretlandi K’^nrtrváfuí
vill samræmdar aðgerðir “Sf aaS tý*
sjávarútveginn í landinu í því skyni að tryggja hráefni og gæði. Kemur
þessi áskorun fram í kjölfar mikillar úttektar á fiskvinnslunni.
Fram kemur í skýrslu um út-
tektina, að efnahagslegt mikilvægi
fiskiðnaðarins í Bretlandi hafi auk-
ist um 7% á milli áranna 1986 og
’95 en á þessum tíma hafa átt sér
stað verulega breytingar innan
hans.
Fiskvinnslufyrirtækjum hefur
fækkað um næstum 30% en þau
er yfirleitt stærri en áður og starfs-
mannafjöldi er sá sami eða um
20.000.
Fiskvinnslan er ekki lengur jafn
bundin „gömlu“ svæðunum og áður
var þótt hún sé að vísu enn mest
á Humrubökkum og í Austur-Skot-
landi eða um 55% hvað varðar
íjölda starfsmanna.
Unnið er úr fleiri fisktegundum
en áður. Þorskur og ýsa halda enn
forystunni en einnig má nefna Al-
askaufsa og annan ufsa og dýrar
tegundir eins og skötusel. Þá hefur
skelfiskvinnslan aukist um 50% frá
1985.
Bein sala til stórverslana hefur
aukist verulega og er nú þriðjungur
heildarsölunnar. Eru kaupendur
eða viðskiptavinir fiskvinnslunnar
stærri en áður en líka miklu færri.
Þeir, sem að úttektinni unnu,
segja, að mesta vandamálið í
sjávarútveginum, veiðum og
vinnslu, sé óstöðugleikinn hvað
varðar framboð á hráefni og verð.
Hefur þeim vinnslum vegnað best,
sem geta orðið við óskum stórversl-
ana um stöðugt framboð og lágt
verð, en yfirleitt á vinnslan erfitt
með að tryggja jafnt framboð
vegna mikilla sveiflna í veiðinni.
Þær valda því aftur, að oft kaupir
vinnslan fiskinn á of háu verði án
þess geta velt því út I verðið til
sinna kaupenda. Arðsemin í fisk-
vinnslunni hefur því farið minnk-
andi.
Segja má, að tillögur fiskvinnsl-
unnar séu í hnotskurn þær, að fisk-
veiðistjórnunin verði hert og komið
í veg fyrir rányrkju. Aðeins þannig
megi byggja upp stofnana og
tryggja jafnt og öruggt framboð.
Einnig er lagt til, að komið verði í
veg fyrir löndun framhjá vigt og
hvatt er til, að verndartollar á inn-
flutningi fisks til Evrópusambands-
ins verði afnumdir.