Morgunblaðið - 20.06.1996, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 20. JÚNÍ 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Togararnir á síldveiðar
Ónýttar veiði-
heimildir togara
til nótaskipanna
SÍLDARKVÓTI íslenskra togara
sem ekki verður nýttur færist yfir
á nótaskipaflotann til að fullnýta
veiðiheimildir úr síldarstofninum.
Óánægja er á meðal útgerðamanna
togaranna vegna þessa því þeir telja
togarana hæfari til að vinna verð-
mætari afurðir úr síldinni.
Togarar sem hafa leyfi til síld-
veiða eiga að vera lagðir af stað til
veiða í síðasta lagi fyrir miðnætti í
kvöld. Upphaflega var kveðið á um
í reglugerð að togaranir skyldu
halda til veiðanna fyrir 20. maí en
því var frestað um mánuð vegna
þrýstings frá útgerðamönnum.
Nú eru um 25.000 tonn eftir af
heildarkvóta íslendinga úr norsk-
íslenska síldarstofninum og þar af
var togurum úthlutað 6.782 tonn-
um. Tólf togarar sóttu um síidveiði-
heimildir en nú er útlit fyrir að þeir
muni ekki allir nýta heimildir sínar.
Hver þessara togara hefur fengið
úthlutað ákveðnum kvóta og er
viðmiðunin tveir fullfermistúrar og
er þá miðað við stærstu landanir
þessara skipa á síðustu sex árum.
Nótaskipin bíða
aukaúthlutunar
Kvóti sem togaramir nýta ekki
verður hins vegar ekki fluttur yfir
á togara sem nýta sínar eigin heim-
ildir, heldur verður það sem hrýtur
af borðum togaranna líklega flutt
yfír á nótaskipin. Þarna skarast því
greinilega hagsmunir en talin er
hætta á að annars yrðu þessar heim-
ildir ekki nýttar. Nótaskipin eru
langflest búinn með síldarkvóta sinn
og hafa verið að bíða eftir aukaút-
hlutun því að nú styttist í að loðnu-
veiðar hefjist.
Norðmenn með verðmætari
afurðir
Engin síld hefur verið unnin til
manneldis á þessu ári vegna átu sem
í henni er. Norsk skip á síldarmiðun-
um hafa mörg geymt síldina í nót-
inni þar til hún hefur hreinsað sig
af átunni, sett hana í kælitanka,
flakað og fryst á miðunum og aukið
þannig verðmæti hennar til muna.
Engin íslensk skip eru með flökun-
arbúnað um borð en ljóst þykir að
frystitogararnir hafa betri útbúnað
og meiri möguleika á að vinna síld-
ina til manneldis en nótaskipin og
skapa því verðmætari afurð með því
að heilfrysta hana. Útgerðamenn
þeirra togara sem Morgunblaðið
ræddi við voru flestir ósáttir við að
brottför skyldi ekki frestað enn frek-
ar, þangað til að síldin verði orðin
hæfari til manneldisvinnslu.
Flökunarbúnaður kostar tíu
milljónir
Grandatogarinn Þemey RE er
með stærsta síldarkvótann af ís-
lensku togurunum eða 1.022 tonn.
Þemey hélt til síldveiðanna í gær-
kvöld þrátt fyrir léleg aflabrögð á
miðunum undanfarna daga en tveir
togarar, Hoffell SU og Venus HF,
eru þegar komnir á síldarmiðin og
hefur veiði verið heldur dræm sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins.
Sigurbjörn Svavarsson, útgerða-
stjóri hjá Granda hf., segir að síldin
verði heilfryst um borð í Þerney og
ekki hafi verið talið hyggilegt að
fjárfesta í flökunarbúnaði en kostn-
aður við slíkt gæti orðið um 10
milljónir króna á skip. Sigurbjöm
segir að þessi kostur verði líklega
skoðaður betur á næstu árum þegar
meiri reynsla verði komin á þessar
veiðar. Spumingin í augnablikinu
væri hinsvegar hvort að síldin sé
orðin nógu feit og laus við átu og
hæf til heilfrystingar.
Töluverður tilkostnaður
Hoffell SU frá Fáskrúðsfírði er
þegar komið á síldarmiðin en skipið
fékk 444 tonna síldarkvóta í sinn
hlut. Síldin verður ísuð um borð og
flutt til manneldisvinnslu í landi ef
ástand hennar leyflr að sögn Eiríks
Ólafssonar, útgerðastjóra Hrað-
frystihúss Fáskrúðsfjarðar. Hann
segir að aukakostnaður við síldveiðar
sé töluverður ef fjárfest sé í „asdiki“
eða öðmm nausynlegum búnaði en
þeir muni hinsvegar nota sama flott-
roll og þeir hafa verið með hingað
til, þó nokkrar breytingar þurfi að
gera á belg og poka. Eiríkur segir
að þeir hefðu gjaman viljað bíða
með að fara á síldina en það hafí
reglugerðin hinsvegar ekki leyft.
Átan að minnka
Ólafur Jónsson GK hélt til síld-
veiða í gær og segir Ólafur Baldur
Ólafsson, framkvæmdastjóri Mið-
ness hf., að þar verði sfldin fryst
um borð. Hann segir að skipið hafi
farið á síld fyrir þremur ámm og
því sé allur tilkostnaður núna í lág-
marki. „Mér sýnist þetta stefna í
að verða allt í lagi. Síldin er orðin
nógu feit og okkur skilst að átan í
henni sé að minnka,“ segir Ólafur.
Venus tap-
aði trolli
TOGARINN Venus HF frá Hafn-
arflrði varð fyrir því óláni á dögunum
að tapa flottrolli þegar að skipið var
við karfaveiðar á Reykjaneshrygg á
dögunum. Kristján Loftsson, for-
stjóri Hvals hf., segir að togvír hafi
slitnað þegar togað var á um 600
faðma dýpi og í kjölfarið hefðu
grandarar slitnað og trollið farið
niður. Kristján sagði að ekki væri
Ijóst hvað hefði valdið þessu en ver-
ið væri að kanna hvort að um galla
í togvírunum væri að ræða en þeir
vora nýlegir. Hann sagði að nær
ómögulegt væri að slæða upp veiðar-
færin á slíku dýpi og því ljóst að
fjárhagslegt tjón væri nokkuð en
veiðarfæri em ekki tryggð ef þau
tapast í sjó.
(XTW
Skjótvirkur stíflueyðir
Eyðir stíflum
fljótt
• Tuskur
• Feiti
• Lífræn efni
• Hár
• Dömubindi
• Sótthreinsar
einnig lagnir
One Shot fer
fijótt að stíflunni
af því að það er
tvisvar sinnum
þyngra en vatn.
Útsölustaðir:
Bensinstöðvar
og helstu
byggingavöruverslanir.
Dreifing: Hringás ehf.,
Langholtsvegi 84, s. 533 1330.
Nýtt áfall
fyrir maf-
íuna
CALOGERO Ganci, sonur eins
af guðfeðram mafíunnar á Sik-
iley, hefur ákveðið að taka upp
samstarf við yfirvöld á Ítalíu
og vitna gegn sínum fyrri fé-
lögum og sjálfur hefur hann
játað aðild að meira en 100
morðum. Situr hann nú í fang-
elsi fyrir morðið á dómaranum
Giovanni Falcone árið 1992
ásamt föður sínum, Raffaele,
og bróður, Domenico, og búist
er við, að hann segir frá glæpa-
verkum þeirra.
Karpov vann
biðskákina
ANATOLÍ Karpov vann sjö-
undu skákina gegn Gata
Kamskí í heimsmeistaraeinvígi
FIDE, Alþjóðaskáksambands-
ins, í Elista,
höfuðstað
rússneska
sjálfstjóm-
arlýðveldis-
ins Kalmúk-
íu, í gær.
Var um að
ræða bið-
skák frá því
á þriðjudag
og gafst Kamskí upp í 71. leik.
Staðan er nú 5-2 fyrir Karpov
í 20 skáka einvígi.
Unabomber
ákærður
THEODORE Kaczynski, fyrr-
verandi stærðfræðiprófessor,
var formlega ákærður í gær
fyrir fjögur sprengjutilræði í
Bandaríkjunum í gær. Ollu þau
dauða tveggja manna. Er Kacz-
ynski grunaður um að vera
hinn svokallaði Unabomber og
talið er, að hann hafí valdið
dauða þriggja manna og slasað
23 í mörgum sprengjutilræðum
um 23 ára skeið.
Mikil flóð í
Jemen
AÐ minnsta kosti 123 mann-
eskjur hafa farist og meira en
100 er saknað í mestu flóðum,
sem orðið hafa í Jemen. Hefur
rignt þar meira en dæmi era
um og hafa stjórnvöld beðið
erlend ríki um aðstoð.
Aftökur í
Kína
TÓLF menn hafa verið teknir
í lífi í Kína fyrir margvíslega
glæpi að sögn ríkisfjölmiðlanna
í gær. Voru mennirnir dæmdir
fyrir að neyða konur til vændis-
lifnaðar, fyrir rán og fyrir að
Ijóstra upp um ríkisleyndarmál.
Atti það síðastnefnda við um
lögregluforingja, sem varaði
glæpaflokk við yfírvofandi
handtöku.
Fundu tonn
af heróíni
ÍRANSKIR þjóðvarðliðar lögðu
hald á eitt tonn af heróíni
skammt frá höfuðborginni, Te-
heran, fyrir nokkrum dögum.
Er um að ræða óvenjulega mik-
ið magn, jafnvel á íranskan
mælikvarða. Talið er, að um
ein milljón eiturlyfjaneytenda
sé í íran og um Iandið er flutt
mikið af eiturlyfjum frá Afg-
anistan og Pakistan til Evrópu.
Karpov
Leiðtogafundur arabaríkjanna í Kairó
Friður eða aft-
urför í efna-
hag’smálunum
Beirut. Reuter.
LEIÐTOGAFUNDUR arabaríkj-
anna, sem hefst í Kairó á laugardag,
mun ekki aðeins fjalla um stjórn-
málaástandið og friðarhorfur í Mið-
austurlöndum með tilkomu Benjam-
ins Netanyahus og Likudflokksins í
ísrael, heldur einnig um efnahags-
ástandið í ríkjunum, sem er almennt
erfítt. Víða hafði verið vonast til, að
friðarsamningar ísraela og Palest-
ínumanna myndu leiða til aukinna
viðskipta og fjárfestinga en nú veit
enginn hvað við tekur. Bitnar það
ekki síst á Líbanon.
Efnahagsástandið í mörgum ara-
baríkjanna einkennist af litlum hag-
vexti, miklum fjárlagahalla, lækk-
andi olíutekjum og vaxandi skuld-
um. Líbanski hagfræðingurinn
Kamal Hamdan segist vera mjög
svartsýnn á framtíðina komi einhver
afturkippur í friðarferlið og hann
telur, að búast megi við þjóðfélags-
legri og stjórnmálalegri ólgu í ríkj-
um eins og Líbanon, Jórdaníu,
Egyptalandi og Sýrlandi eftir þijú
eða fímm ár haldi efnahagsástandið
áfram að versna.
Fjármagnsflótti
Fjármálamenn í arabalöndum
segjast óttast, að í stað „friðarávinn-
ings“ muni fjárstreymi til heimshlut-
ans minnka og óvissan, sem nú rík-
ir, virðist þegar vera farin að hafa
þau áhrif í Líbanon. Aukist spennan
enn, svo ekki sé talað um beina
árekstra, munu ekki aðeins fjárfestar
halda að sér höndum, heldur mun
verða um að ræða beinan fjármagns-
flótta frá Miðausturlöndum.
Líbanir era enn að reyna að ná
áttum eftir 17 daga loftárásir ísra-
ela í apríl, sem munu líklega kosta
ríkið eina 33 milljarða ísl. kr., en
þeir hafa jafnan orðið harðast úti
þegar upp úr hefur soðið í Miðaust-
urlöndum. Ríkisstjórnin virðist engu
fá ráðið þegar Hizbollah-hreyfingin
er annars vegar og hefji hún aftur
árásir á Israel tekur sami darraðar-
dansinn við á nýjan leik.
Reutcr
Kosið á ný
KONUR bíða þess að röðin komi
að þeim að greiða atkvæði í
Bangladesh í gær. Þingkosningar
fóru fram í landinu 12. júní, en
yfirkjörstjórn ákvað að kosið
skyldi á ný í 27 kjördæmum, þar
sem átök urðu og kjörfundur gat
ekki gengið snurðulaust. Kjör-
sókn var góð í gær, og öryggis-
gæsla ströng. Þegar búið var að
telja atkvæði í öllum kjördæmum
nema einu í gær hafði Awami-
fylkingin, undir forystu Sheik
Hasina, alls fengið 146 þingsæti
af 300. Þjóðernisflokkur fyrrum
forsætisráðherra, Beghum
Khaleda Zia, hafði hlotið 116 sæti.
Jatiya-flokkur fyrrum forseta,
Hossain Mohammad Ershad, sem
situr í fangelsi, hafði fengið 31
sæti. Aðrir flokkar fengu samtals
sex sæti. Hasina hefur þegar
tryggt sér nægan stuðning á þingi
til þess að geta myndað sljórn
þegar þingið kemur saman á
næstu dögum.
Di Pietro lætur enn til sín taka
Fylgst með ríkis-
starfsmönnum
Róm. Rcuter.
ANTONIO di Pietro, ítalski rannsókn-
ardómarinn fyrrverandi, sem átti hvað
stærstan þátt í að lögum og reglu
var komið yfír gamla, spillta stjóm-
málaaðalinn á Italíu, hefur valdið
nokkra uppþoti, með því að fullyrða
að spilling grafi enn um sig í stjóm-
málalífínu. Segir hann, að opinbera
starfsmenn sem lifl hátt eigi að reka.
„Di Pietro vill rannsaka alla opin-
bera starfsmenn," segir í fyrirsögn
blaðsins II Giornale í gær.
Di Pietro er nú ráðherra opinberra
framkvæmda í ríkisstjóm Romanos
Prodis. Di Pietro tjáði nefnd þing-
manna á þriðjudaginn að það væri
enn ekki heiglum hent að reka opin-
bera starfsmenn sem uppvísir hefðu
orðið að spillingu.
Di Pietro var í fararbroddi hóps
rannsóknardómara sem nefndu sig
„hreinar hendur" og beittu sér gegn
spillingu í stjómmálum Italíu. Sagði
Di Pietro í gær það vera staðreynd
að spilling græfí enn um sig meðal
opinberra starfsmanna.
Stöðugt þyrfti að fylgjast með lífs-
stíl þeirrar hálfu fjórðu milljónar fólks
sem vinni hjá hinu opinbera, og meta
ætti eignir þessa fólks með reglulegu
millibili, til þess að athuga hvort það
bærist á umfram það, sem eðlilegt
gæti talist.
Þá ríkisstarfsmenn, sem ekki gætu
gert grein fyrir hvemig þeim hefðu
áskotnast fjármunir, ætti að reka
umsvifalaust.
Sem ráðherra opinberra fram-
kvæmda hefur Di Pietro umsjón með
öllum verksamningum sem hið opin-
bera gerir, en einmitt þar varð spilling
hvað djúptækust í byrjun áratugar-
ins. Stjórnmálaflokkar kröfðust þá
mútugreiðslna frá verktakafyrirtækj-
um íyrir að veita tilboðum þeirra
brautargengi.