Morgunblaðið - 21.06.1996, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 21. JÚNÍ1996 23
Dómkór-
inn syngur
á ísafirði
DÓMKÓRINN í Reykjavík
heldur tónleika í ísafjarðar-
kirkju laugardaginn 22. júní.
Efnisskrá verður fjölbreytt og
mun kórinn syngja rómantísk
lög eftir Grieg, Saint Saens
og Mendelssohn, en einnig
kórlög frá þessari öld eftir
Jónas Tómasson, Jakob Hall-
grímsson, Hjálmar H. Ragn-
arsson og Atla Heimi Sveins-
son.
A þessum tónleikum syngja
tæplega 50 félagar úr Dóm-
kórnum og er stjórnandi Mar-
teinn H. Friðriksson.
Tónleikarnir hefjast kl. 17
og er aðgangur ókeypis.
Baltasar
leikstýrir
„Skækjunni“
FYRSTA frumsýningin á
Smíðaverkstæði Þjóðleikhúss-
ins í haust verður á tæplega
íjögur hundruð ára gömlu
verki eftir breska leikskáldið
John Ford. „Leitt hún skyldi
vera skækja." Leikstjóri er
Baltasar Kormákur og er
þetta fyrsta leikstjórnarverk-
efni hans í Þjóðleikhúsinu.
„Leitt hún skyldi vera
skækja er hispurslaust og
djarft verk um systkini sem
ganga í berhögg við siðaregl-
ur samfélagsins með forboð-
inni ást“, segir í kynningu.
Leikendur eru Hilmir Snær
Guðnason, Margrét Vil-
hjálmsdóttir, Steinn Ármann
Magnússon, Stefán Jónsson,
Bríet Héðinsdóttir, Arnar
Jónsson, Edda Arnljótsdóttir
og Erlingur Gíslason. Höfund-
ar búninga eru Filippía Elís-
dóttir og Indriði Guðmunds-
son. Höfundur leikmyndar er
Stígur Steinþórsson.
Djass um
Jónsmessuna
LISTA- og menningarfélagið
Dægradvöl á Álftanesi hefur
efnt til djasskvölda á Álfta-
nesi um nokkurt skeið. Næsta
djasskvöld verður um Jóns-
messuna.
Djasskvöldið verður næst-
komandi sunnudagskvöld 23.
júní. Þá mun kvartett Carls
Möllers spila í Haukshúsum á
Álftanesi. Djassunnendur hita
upp frá kl. 20.30 og Jóns-
messubálið verður kynnt í
Helguvík. Aðgangseyrir er
600 kr.
Kvartettinn skipa auk
Carls Kristinn Svavarsson á
saxófón, Guðmundur Stein-
grímsson á trommur og Ró-
bert Þórhallsson á bassa. Með
þeim verður Jónatan Garðars-
son sem mun sjá um kynning-
ar.
Síðasta sýn-
ingarhelgi
á snögum
SÝNINGU Form Island á
snögum í Gallerí Greip lýkur
á sunnudag.
Sýnendur sem eru tæplega
50 talsins, eru frá ólíkum svið-
um hönnunar; arkitektar, iðn-
hönnuðir, grafískir hönnuðir
o.s.frv., auk nokkurra mynd-
listarmanna.
Plús 2000/mínus 2000
MYNDLIST
P c r I a n
INNSETNING
Osvaldo Romberg.
Opið alla daga á tíma Perlumiar.
Til 28. júní.
Aðgangur ókeypis.
INNSETNINGAR í tilfallandi
rými, telst frumleiki dagsins í
myndlistum, ásamt tónum, hljóðum
og leik, ef það fær þá staðist að
frumleiki sé það sem lærist í skólum
og nefna má alþjóðlegt hópefli.
Þessu var þó öðruvísi farið er braut-
ryðjendurnir börðust fyrir lífí sinu
fyrr á öldinni, en nú hefur öllu
verið snúið við og offramboðið á
löggiltum og skjalfestum frumleika -
orðið svo mikið að mörgum er um
og ó. Hugtakið frumleiki telst orðið
að ofnotuðu léttvægu slanguryrði
markaðsafla, og leiðitamra listspíra
sem hefur afar lítið eða ekkert með
skapandi kenndir að gera.
Þá hafa menn tekið að sér að
skilgreina og afmarka listasöguna
ásamt hugtakinu núlistir, eins og
slíkt sé eitthvað sem menn geta
slegið eign sinni á og stýrt inn í
framtíðina. Það telst mikill mis-
skilningur því ferskleikinn í
sköpunarferlinu hvetju sinni er það
sem máli skiptir, en ekki að vera
„in“ í einhvetju sem er efst á baugi
í listhúsamarkaðinum úti í heimi.
Skiptir um lit og útlit eins og kame-
ljón á nokkurra ára fresti í takt
við þær tilbúnu endurnýjunarþarfir
sem tröllríða nútímaþjóðfélaginu,
þar sem allir eiga að ganga í takt,
og allir eiga að vera „frumlegir".
Það fer ekki hjá því að slíkar
hugleiðingar verði ágengar við
skoðun innsetningar ísraelska arg-
entínumannsins Osvaldo Romberg
á jarðhæð Perlunnar, og einmitt
vegna þess að sýningin fjallar um
(ímyndaða) stöðu myndlistar um
aldamótin 2000. Nefnist; „plús
2000 - mínus 2000 - (even)“, og
markar listasöguna fjögur þúsund
ár aftur í tímann og með óbeinum
vísunum til framtíðarinnar. Er sett
upp á svipuðum tíma í nær 20 söfn-
um víða um heim. Hér eru hafðar
frammi efasemdir um mikilvægi
einstaklingsins í listasögunni, að
einn maður sé mikilvægari en ann-
ar í listsögulegu samhengi og hið
sama gildi einnig um listsöfn og
listskipuleggjendur. Mannkynssag-
an sé ekki til, einungis manneskj-
ur, tími og atburðir. En hvað skyldi
mannkynssagan vera án mann-
kyns?
Löggiltir handhafar frumleikans
hafa merkilega miklar áhyggjur af
þróun listarinnar og vilja gjarnan
geta (mið)stýrt henni inn í nýja öld
og árþúsundir, og nú helst með
hópefli, fundahöldum og skrifræði,
þó að um aldir hafi verkin sýnt
merkin, ef svo má að orði komast,
og að menn geti einungis lifað og
andað í samtímanum. - En ekki
eitt vont orð um innsetningar, sem
í sjálfu sér eru meira en fullgildur
tjáháttur í myndlist, sem hefur
verið við lýði frá upphafi, en ekki
öðlast sérheiti og löggildingu sem
sérstök listgrein fyrr en á síðari
árum.
Maður sér snjallar innsetningar
og sömuleiðis áhrifalitlar, svona
eins og góð málverk og afleit, -
innsetningar sem koma heilasellun-
um á hreyfingu en einnig aðrar sem
hrista engan skapaðan hlut upp í
vitsmunaferlinu.
Vel er staðið að innsetningunni
í Perlunni, sem er verk Guðmundar
Bjarnasonar arkitekts og myndlist-
armanns, þótt hún hverfi næstum
í gímaldið, og hún hreyfir vissulega
við hinum athugula, þolinmóða
skoðanda, því um er að ræða skil-
virkt upplýsingaflæði og skírskot-
anir til menningarsögu fortíðar
með fjölmörgum vísunum og
áherslum í gagnsæjum, misstórum
plastblöðungum og rituðum text-
um. Ekki varð ég var við neitt „dul-
búið högg“, nema að form rýninnar
afhjúpi það, og kannski þarf skoð-
andinn að hafa fullmikið fyrir því
að meðtaka innsetninguna í algjör-
leik sínum. Maður gæti sömuleiðis
haldið því fram að nokkur skóla-
efli og afneita hneigð mannsins til
að standa einn uppi í hárinu á
stöðnuðum samtíma og afmörkuð-
um ytri skilyrðum, sem hann fær
upp í hendurnar. Myndhvörf mann-
kynssögunnar kunna sömuleiðis að
vera tímalaus og brotakennd, en
verða þó til staðar svo lengi sem
þróunin heldur áfram.
Listin telst frekar einstaklings-
bundin lifun og miðlun, á líkan
hátt og hinn sjöundi dagur sköpun-
arinnar er sagður sá dagur, er
maður sjálfur meðtekur að kraft-
birtingur sköpunarinnar er krafta-
verk þess, að það finnast ekki leng-
ur kraftaverk að flýja inn í. í huga
rýnisins er nefnilega ekki til neinn
efi um tilgang og gildi skapandi
tjáningar fyrir einstaklinginn og
samfélagið um leið, og það gerir
fortíðina einmitt svo mikilvæga og
nálæga í tímanum. Gleymum ekki
að Michaelangelo varð óður af
bræði og rak Júlíus páfa II út úr
síxtínsku kapellunni þegar tignin
vildi forvitnast um freskuna í loft-
inu og taka að sér hlutverk bendi-
priksins. Þetta eiga listamenn að
gaumgæfa á tímum er vægi slíkra
sjálflýsandi prika er víðast meira
en listamannánna.
Umbúnaður sýningarinnar er
prýðilegur, á skjá er viðtal við lista-
manninn ásamt fræðilegri úttekt á
innsetningunni. Framúrskarandi
vel hönnuð og falleg bók/sýningar-
skrá liggur frammi, eini ljóðurinn
á henni er að hún er á ensku og
þar skortir hinar litrænu áherslur
nema á afar fallegri kápu.
Bragi Ásgeirsson
í kvöld halda stuðnings-
menn Péturs Hafstein
skemmtun í Rúgbrauös-
gerðinni til stuðnings
framboði hans. Miðar eru
seldir í Borgartúni 20,
sími 588-9292.
Veislustjóri er sr. Hjálmar
Jónsson.
Glæsilegur matseðill og
fjölbreytt dagskrá.
Styðjum Pétur
á Bessastaði.
stofubragur sé á framkvæmdinni,
álitið þetta ferðalag aftur í tímann
með niðursneiddum, uppstokkuð-
um fróðleik og brotabrotum afreks-
verka í sjónlistasögunni of sundur-
laust og flöktandi. Sömuleiðis er
maður fullur efasemda þegar menn
vilja snúa sögunni við og setja snill-
inga fortíðar undir hatt meðvitund-
arlauss pöpulsins, þótt enginn af-
neiti þætti samvirkrar þróunar, og
telja listina hafa orðið til fyrir hóp-
Heiðurs-
doktor við
Háskólann
FINNSKA ljóðskáldið Lars Huldén
var sæmdur heiðursdoktorsnafnbót
við Háskóla íslands á 17. júní sl.
og er hann jafnframt fyrstur Finna
til þess.
Lars Huldén er fæddur árið 1926
og er þekktur um Norðurlönd fyrir
ritverk sín og þýðingar, en einnig
á hann að baki langan feril við
Háskólann í Helsingfors sem pró-
fessor í norrænum textafræðum.
Fyrir réttum 20 árum gaf hann
út ljóðasafn um ísland sem bar
heitið ísland í desembeisem samin
var undir áhrifum úr Islandsferð.
Ljóð Huldén eru oft hnyttin blanda
af virðingu fyrir gömlum dyggðum
og verðmætum en einnkennast
einnig af frumlegri sýn.
I
excelsTör
harmonikukynning-á|andsmóti
(talski harmonikuleikárinrTSenzo Ruggieri kynnir Excelsior
harmonikur-á-landsmóti að Laugalandi í froltum, fös'tudag
og laugárda'g'21. og 22júhTnk: =C“
Hann verður einnigj versluninni frá kl.-14.00 tilíkl. 18.00
mánudáginn 24. júnír
L
\
T"' r • * -r=n
LÉÍFST H. MAGNÚSSONAR