Morgunblaðið - 22.06.1996, Síða 2

2 LAUGARDAGUR 22. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Rauði krossinn gagnrýnir íslenska þróunaraðstoð
Vísað
ísland í „sér-
flokki“ með
lág framlög
GUÐJÓN Ó. Magnússon, formaður
Rauða kross íslands, gagnrýndi
stjómvöld harðlega í gær fyrir það
hversu lág framlög Islendinga til
alþjóðlegs þróunarstarfs væru í
samanburði við nágrannaríkin. Á
fundi þar sem skýrsla Alþjóða-
hreyfmgar Rauða krossins var
kynnt sagðist Guðjón telja að nú
væri lag að auka framlög íslands
þar sem þjóðarhagur virtist fara
batnandi.
Guðjón sagði íslendinga í raun
vera í algjörum „sérflokki" hvað
framlög til þróunaraðstoðar varð-
aði. Þjóðartekjur væm mjög háar
en framlög mjög lág. Markmið SÞ
væri að framlög ríkja til þróunarað-
stoðar næmu 0,7% af vergri þjóðar-
framleiðslu. Árið 1993 veittu Danir
1,03% af vergri þjóðarframleiðslu
til þróunaraðstoðar, Norðmenn
1,01% og Svíar 0,99%. Þróunarað-
stoð íslendinga árið 1993 nam hins
vegar 455,4 milljónum eða 0,12%
af vergri þjóðarframleiðslu. Meðal-
tal áranna 1990-1995 var 0,11%
af vergri þjóðarframleiðslu.
Guðjón sagði margt vera inni í
þessari tölu og alls væm 65% henn-
ar í raun föst framlög sem íslend-
ingar væra skuldbundnir til að
greiða til ýmissa alþjóðastofnana,
s.s. Sameinuðu þjóðanna, Alþjóða-
bankans og Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar. Einungis 160 millj-
ónir rynnu til Þróunarsamvinnu-
stofnunar.
Ef notað væri viðmið SÞ um
0,7% af vergri þjóðarframleiðslu
ætti þróunaraðstoðin í raun að
nema 2,565 milljörðum króna. Auð-
vitað mætti alltaf spyija hvað væri
eðlilegt, sagði Guðjón. Tók hann
dæmi að ef miðað væri við framlög
Spánar, sem veija 0,25% til þróun-
araðstoðar, þyrfti að tvöfalda fram-
lag íslendinga þannig að það yrði
949 milljónir.
„Þarna stöndum við okkur mjög
illa,“ sagði Guðjón og sagðist hafa
rætt þetta við fjölmarga, m.a. al-
þingismenn. Hefði hann fengið þá
skýringu að þegar kæmi að fjár-
lagagerð ætti þróunaraðstoðin sér
enga talsmenn og væri því mjög
auðvelt að ýta henni út af borðinu.
Árið 1993 hefði til að mynda
verið bætt við þijátíu milljóna fjár-
lagalið vegna neyðaraðstoðar.
Hann hefði hins vegar horfið af
fjárlögum 1994 og ekki komið inn
aftur. Hann sagði tvívegis hafa
verið reynt að hækka framlag ís-
lendinga í áföngum á tíu árum en
í bæði skiptin hefði verið hætt við
eftir fyrsta árið.
Guðjón sagði að nú þegar þjóðar-
hagur væri að vænkast á ný væri
rétti tíminn til að taka á þessu máli.
■ Vandinn eykst/18
Fyrstu dag-
ana grét
hann eins og
lítið barn
AFRÆKTI kópurinn í Húsdýra-
garðinum í Laugardal er hættur
að gráta, farinn að taka pela og
er nú allur að braggast. Enn er
hann þó vistaður í sjúkraskýli
Húsdýragarðsins og er undir
stöðugu eftirliti.
„Hann er farinn að þyngjast
og er allur bragglegri. Fyrstu
dagana lá hann og grét eins og
lítið barn en nú er hann farinn
að sýna viðleitni til að sjúga og
skoða umhverfið í kringum sig,“
segir Margrét Dögg Halldórs-
dóttir dýrahirðir - og kópurinn
lijúfrar sig I fanginu á henni
sæll á svipinn.
Kópnum er gefin blanda af
mjólk, lýsi og þrúgusykri á
tveggja tíma fresti og nú stendur
til að auka skammtinn og venja
hann við fastara fæði, að sögn
Tómasar Guðjónssonar, for-
stöðumanns Fjölskyldu- og hús-
dýragarðsins. Hann segist sjá
mikinn dagamun á kópnum og
er ánægður með þann mikla
áhuga sem honum er sýndur.
, ^ Morgunblaðið/Ásdís
KOPURINN í góðum höndum matmóður sinnar, Margrétar Daggar Halldórsdóttur.
til sátta-
semjara
VERKALÝÐSFÉLÖGIN, sem
koma að gerð kjarasamnings
fyrir starfsmenn sem vinna við
jarðgöngin undir Hvalfjörð,
hafa ákveðið að vísa kjaradeilu
sinni við vinnuveitendur til rík-
issáttasemjara. Félögin hafa til-
kynnt VSÍ þetta og verður
sáttasemjara sent formlegt er-
indi eftir helgina.
Að sögn Snæs Karlssonar,
hjá Verkamannasambandinu,
ætla forystumenn verkalýðsfé-
laganna að ræða við starfs-
menn, sem vinna við gerð gang-
anna, á mánudaginn og upplýsa
þá um gang viðræðnanna og
fara yfir stöðuna eins og hún
blasir við núna.
Bræðurnir
á batavegi
LÍÐAN bræðranna, sem lentu
í slysi á mótorhjóli á Seltjarn-
arnesi sl. þriðjudag, er sam-
kvæmt upplýsingum læknis á
Borgarspítala eftir atvikum
góð.
Sá yngri fór í aðgerð á þriðju-
dagskvöld vegna slæms opins
fótbrots en líðan hans er eftir
atvikum ágæt. Eldri bróðirinn
er með ýmsa áverka, m.a. á
hrygg og er hann einnig á bata-
vegi.
Að sögn læknis er fyrirsjá-
anlegt að bræðurnir verði á
sjúkrahúsi næstu vikur.
Lést við Foss-
vogskirkju
MAÐURINN, sem lést við Foss-
vogskirkju á fimmtudág, þegar
steintrappa
féll á hann,
hét Sig-
tryggur
Snorri Ást-
valdsson.
Sigtrygg-
ur var fimm-
tugur húsa-
smiður, til
heimilis í
Skógarási
7b í Reykjavík. Hann lætur eft-
ir sig eiginkonu, fjögur börn á
aldrinum þriggja til tólf ára og
tvær uppkomnar dætur af fyrra
hjónabandi.
V opnafjarðarhreppur gerir tilboð í 33% hlut Þróunarsjóðs sjávarútvegs í Tanga hf.
ÚA hyggst kaupa 20-30%
hlut í Tanga á Vopnafirði
Fyrirtækin ætla að taka upp náið
samstarf um hráefnisöflun og vinnslu
Nýr Brúarfoss
á heimleið
NÝJU skipi Eimskips, sem fyrirtæk-
ið lét smíða í Póllandi, var gefið
nafnið Brúarfoss við athöfn í Stettin
í gær. Skipið er hið fjórða í eigu
félagsins, sem ber þetta nafn.
Elísabet Hermannsdóttir eigin-
kona Indriða Pálssonar, stjórnar-
formanns Eimskips, gaf skipinu
nafn. Brúarfoss er stærsta skip sem
Eimskip hefur eignast. Skipið hélt
þegar að athöfn lokinni í jómfrúar-
ferð sína og kemur til íslands 30.
júní að lokinni lestun í Evrópuhöfnum.
-----------4-4-»------
Tvö blöð í eitt
LESBÓK Morgunblaðsins og Menn-
ing/listir hafa nú komið út tvisvar
sinnum í einu blaði. Þetta var gert
í tilefni Listahátíðar, eins og sagt
var frá á sínum tíma. Þessi breyting
hefur mælzt það vel fyrir, að ákveð-
ið er að blöðin tvö, Lesbók Morgun-
blaðsins og Morgunblaðið menn-
ing/listir, komi framvegis út í einu
blaði. Nýja blaðið sækir nafn til for-
veranna og heitir Lesbók Morg-
unblaðsins - Menning/listir/þjóð-
fræði.____________________
■ Eitt blað/28
VOPNAFJARÐARHREPPUR hefur
lagt fram tilboð í 33% hlut Þróun-
arsjóðs sjávarútvegsins í Tanga hf.
á Vopnafirði sem er að nafnvirði 115
milljónir króna. í framhaldi af þess-
um kaupum er gert ráð fyrir að
hreppurinn selji aftur um 20-30%
hlut til Utgerðarfélags Akureyringa
hf. og fyrirtækin taki upp náið sam-
starf um hráefnisöflun og vinnslu.
Vopnafjarðarhreppur á 38% hlut
íTanga, en auk Þróunarsjóðsins eiga
Útvegsfélag Samvinnumanna, Vá-
tryggingafélag íslands hf., Olíu-
félagið hf. og Tryggingamiðstöðin
hf. hluti í félaginu.
Tangi stundar einkum hefðbundna
botnfiskvinnslu og gerir út „hálf-
frystitogarann" Bretting og ísfísk-
togarann Eyvind vopna. Fyrirtækið
á jafnframt stóran hlut í Fiskimjöls-
verksmiðjunni Lóni á móti hreppnum
og nokkrum smærri hluthöfum í
Grindavík. Verið er að stækka verk-
smiðjuna um þessar mundir þannig
að afkastageta hennar eykst úr 350
tonnum í 500 tonn á sólarhring.
Annað dótturfyrirtæki Tanga er
Bjarnarey hf., sem gerir út nótaveiði-
skipið Sunnuberg. Skipið var keypt
í lok síðasta árs og fjármagnað með
nýju hlutafé frá hluthöfum að nafn-
virði 50 milljónir. Loks er Bakkasíld
hf. í eigu Tanga en það félag hefur
stundað hefðbundna síldarverkun.
Afkoma Tanga var í járnum á síð-
asta ári, en eigið fé var nálægt 300
milljónum í árslok. Hefur fyrirtækið
verið að vinna sig út úr þeim vanda
sem það lenti í á árunum 1988 og
1989.
Vilmundur Gíslason, sveitarstjóri
á Vopnafirði, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að hreppurinn ætti
forkaupsrétt að bréfum Þróunarsjóðs
ásamt hluthöfum og starfsmönnum.
Það væri spennandi valkostur að
taka upp samstarf við ÚA, sem væri
eignarlega mjög sterkt félag með
mikinn kvóta. Tangi stæði aftur á
móti vel að vígi í veiðum og vinnslu
á síld og loðnu. „Með þessu móti
kemst UA inn í þá grein,“ sagði
Vilmundur. „Menn horfa mjög til
þess að auka vinnslu á síld og loðnu
í framtíðinni. Fyrirtækin eiga það
einnig sameiginlegt að stunda bæði
hefðbunda fiskvinnslu og eru að
vinna að tilraunum á því sviði. ÚA
hefur verið að vinna að tilraunum
með norskan fisk en við erum í til-
raunum með rússneskan fisk.“ Vil-
mundur benti ennfremur á að Vopna-
fjörður ætti mikil samskipti við Akur-
eyri, bæði á sviði flugsamgangna,
heilbrigðisþjónustu og annarrar þjón-
ustu, þrátt fyrir að tilheyra Austur-
landi.
Annað tilboð komið í bréfin
Að sögn Jóps Þórðarsonar, stjórn-
arformanns ÚA, hefur félagið um
skeið kannað möguleika á samstarfi
við sjávarútvegsfyrirtæki sem stunda
veiðar og vinnslu á uppsjávarfiskum-
Áhugi hafi reynst vera fyrir hendi
fum samstarf á Vopnafirði. „Við
höfum trú á því að innan ekki mjög
langs tíma verði meirihlutinn af upþ-
sjávarfiskinum nýttur til manneldis-
Munurinn á l'ramleiðsluverðmæti á
afurðum úr bræðslu annars vegar
og frystingu hins vegar er allt að
tífaldur," sagði Jón.

i
i
i
1
i

I
I
!
I
I
!
k
I
I
I
I