Alþýðublaðið - 10.11.1933, Page 1

FÖSTUDAGINN 10. NÓV. 1933.
XV. ÁRGANGUR. 12. TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
da;gblað og vikublað
i *
ÚTGEFANDI:
ALÞVÐUFLOK K.URI’NN
UAOBLAÐIÐ kemur út allíi irka daga kl. 3 — 4 siðdegis. Áskriftagjald kr. 2,00 á mánuði — kr. 5,00 fyrir 3 mánuði, ef greitt er fyrirfram. I lausasölu kostar biaðið 10 aura. VIKUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum miðvikudegi. Það kostar aðeins kr. 5,00 á ári. í pvi birtast allar heistu greinar, er birtast i dagblaöinu, fréttir og vikuyfirlit. RITSTJÓRN OQ AFGREIÐSLA Alpýðu-
blaðsins er við Hverfisgötu nr. 8—10. SÍMAR:4900: afgreiðsla og auglýsingar, 4901: ritstjórn (Innleudar fréttir), 4802: ritstjóri, 4903: Vilhjálmur S. Vilhjálmsson, blaðamaður (heima)
Magnús Ásgeirsson, blaðar.iaður, Framnesvegi 13, 4904: F. R. Valdemarsson, ritstjóii, (heinia), 2937: Siguiður Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjóri (heima), 4905: prentsmiðjan.
Gðtnóspektlr
í gærkvfildl
■ j : : ; ' ; í ■ :
Kommjíiisistar og nazistar
skflftast fánum á?
BA»»ARÍKIN VIBURKENNA SOVÉT-
RÚSSL • ND t DAO
HVITA HOS.Ð I
FÁNASTULDURINN.
Milli kl. 1 og| 2 í gær laumað-
ist unglángspiltur um borð í
þýzka fisktökuskipið „Eider", sem
lá við hafnarbakkann og tókst
að ná hakakrossfána, er þar var.
Faldi hann fánainn milli klæða
sinna og tók á rás upp bryggj-
una. Þar biðu hans nokkrir
kommúnistar, og tóku þeir eininig
til fótanna, er þeir sáu til' stýri-
inannsins á skipinu, er tekið hafði
eftir fánastuldinum.
FREGNMIÐINN.
Síðar um daginn boðiuðu
kommúnistar til opinbexis fundar í
Bröttugötu með fregmniða, sem
dreift var út um bæinn. Var frá
þvi iskýrt í miðanum, að haka-
krossfáninn yrði sýndur á iu'nd.
ínum, og var auðséð á fregn-
niiðanum, að kommúnistar ætluð-
ust til að Nazistar og lögregla
kæmu á fundinn og óspektir
yrðu. Enda fengu þeir vilja siinln.
FUNDURINN í BRÖTTUGÖTU.
Alþýðúblaðið hefir haft tajl af
manni, siem var á fiundiinum. og
fyigdist með óeirðunum eins og
hægt var.
Segist honum svo frá:
Fundui(inn í Bröttugötu hófst á
tilsettum tima, kh 8V2- Fyr'stur
talaði Ásgeir Pétursson, og var
hanin mjög hreykinm af stráknum,
isiem greip fánaun af þýzka skip-
inu. Á eftir honum talaði
Sölvi Blöindal og þar næist Einar
Olgeirsson. Að liokum tók
E. O. hakakrossfánann, heinti hion-
um í gólfið og tróð á honum.
Pað sem hann sagði eftir það
var iekki hægt að skilja, því svo
óðamála var hann.
GÖTUÓSPEKTIR.
Að þessiu loknu var ákveðið að
fara í kröfugöngu, og var því
sóttur rauður fáni og fyikingin
’skipUlögð í kröfugöngunia. En er
átti að leggja af stað úr Bröttu-
götu og fáninn hafði veyið hafiinm
á Joft, drifu nokkriir nazistar að
bg réðuist á fánaberann. Enj í því
kiom lögreglan á vettvang, og
urðu þarna töluverðar barsmlðar.
Tókst nazistunum að ná fáinan-
um og rífa hann suindiur, en lög-
reglunni tókst ekki að ná( í haká-
kriossfánann. Fóru lögregluþjónar
þó injn: í húsið títl að lieita að fán-
anum. Þiegar barsmiðárnar hættu,
fylktu komimúnistar og áhorfend-
ur þeirra liði að Iðnó. Bar þaír
ekfcert til tíðinda nema hvað hús-
ið fékk dálítið af skömmum. Var
nú haldið að Þórshamri, en úr
því tvístraðisit mannfjöldinin um
stund. Alt í einú var þó töliu-
verðuT hópur kominn að húsi
Jóns Þorlákssomar, og sió þá aft-
íuir í bardaga. Var Einar Olgeirs-
|so.n islieginn í höfluðið, og var far-
ið rnieð hann til læknis. Voru
mieiðsli hans ekki mikil, eri þó
taldi læknirinn, Valtýr Albierts-
son, ekki rétt að lögreglan tæki
hann þá til yfirheyrsiu. — Húfa
var slegin af einum lögreglu-
þjóni, og ýmsir fiengu smávegis
skrámur.
Var nú öllu lokið mieð þessu,
nema hvað einstaka kommúnistar
og nazistar voru að hrindiaist á
í dimimiuim portum og á húsa-
tröppum. Var ekkert sögulegt viö
paö.
VIÐTAL
VIÐ ERLING PÁLSSON.
Alþýðublaðið hitti Erling Páls-
son að m.áli í mor;gun.
Var öll varalögreglan kvödd út
í gærkveldi í sambandi viðó-
eirðirnar? .
Nei, að eins örfáir menn.
Hvernig hófuist óeir'ðirnar?
Þegar lögreglan kom iinn í Að-
alstræti voru ryskitigar byrjaðar
milli einhverra unglinga iog
kommúmstanna. Lögreglain skakk-
aði þegar leikinn og sundraði
hópnum., urðu þá nokkrar hrind-
ingar og ýmsir fengu högg, en
þó ekki mikil. Hjöðnuðu óeirð-
irnar brátt og hrópuðu þá nokkrir
kommúnistar að halda skyldi að
Iðnó, þar sem alþýðufélögin
höfðu samfcomu og heyrði ég dn!n
segja að það þyrfti ekki nema
20—30 menn, Skyldist mér, að
þeir ætluðu að rá'ðast ipn í húsið.
Héldu þeir síðan að Iðnó, en lög-
reglunni tókst án inokkurra ill-
irida, að koma þeiim þaðan.
Hefir komilst upp, hver valdur
var að fán.astúldinum?
Nei, ekki enn.
LINDBERGH FAGNAÐ Í
GENF
i 11
Normiandie í mörgun. FU.
Lindbergh og konu hans var
veitt opinber móttaka í Genf í
gær, ien þangað höfðu þau flogið
daginn áðnr frá Amsterdam.
Roo sevelt
Ný fjársvlk í Lands-
bankannm.
Það hefir orðið uppvíst, að einn
starfsmanna Lándsbankans, Karl
Johnsou bankaritari, hefir stimpl-
að víxla og b'réf með notnóum
stimpiJmerkjum. Lögreglan hefir
fengið málilð til meðferðar, og
við yfirheyrs’/u hefir KarJ sagt,
að hann hafi um síðustu áramót
glatað stimpiJmierkjum, sem voru
um 2000 kr. virði, og hafi harin
þvi í vandræðum sínum tekið
lupp á því, að að taka gömul
mierki af bréfum og víxlum, siem1
gengin voru úr gildi, og líma þau
aftur á nýja víxla og bréf. Mun
hann hafa gert þetta að staðaldrj
alt þietta ár.
Er þiettiá í fimta eða sjötta sinn
á skömmum tírna, að upp kemist
lum svik í Landsbankamum. Virð-
iist ónieitainlega svo, sem eftirlit
og en.durstoo'ðun í bankamium
hljóti að vera mjög ábótavánt,
50 MENN DREPNIR
og 150 særðir á Guba í gær.
Londion í m'orgun. FO.
Frá Guba bierast þær fréttir, að
bariist sé bæði á sjó og landi, og
(að í giær hafi 50 manns fallið og
150 særst. San Martin forseti hef-
ir lýst alla eyjuna í hernaðará-
standi. Sagt er að pólitísk saim-
tök séu u.m að skeimma e'ða eyði-
leggja brezk fyrirtæki á Cuba,
í von um að Bandaríkin skerist
í leikinn.
WASHINGTON .
Li tvino ff
Einkaskeyti frá fréttaritara
Alþýðubiaðsins í Lotidioin.
LondiOin í morgun,
B'úist er vid op inb er.ri
tilkijriningii pess efnis í
dag frá stjórn Roose-
velts, a(3 B a n d a r i k i n
muni v l c> u. rkcnnu Sovét-
Rússland.
Litvinoíf utanríkismálaráðherita
Rúsisia kom til Washington á
þriðjudaginin var, og hefir setið á
fundi rnieð Roosevielít í Hvíta hús-
inu tvo undanfarna daga, og þyk-
ir líklegt a'ð alt verði klappiað og
felárt þeirra á milli í dag. Hafa
þieir Litvin'off og JEordell Hull
geragið frá uppkasti að samuingi
um viðurfeenningu Bandaríkjanina
á Rússlaindi og verzliuinarviðskifti
þessara ríkja.
VERÐLÆKKUN
DOLLARSINS
■ Londion í gærkveldi. FO.
'Geysi-firamboð var á Banda-
fíkjadiollurum á peningamarkað-
inum í Londion í dag, og féll
hanin jafnt og þétt úr 4,947/s iniiður
í 5.071/! d'Oll. Franki féll eiinnig,
úr 80,34 í 81,15, miðað vi'ð ster-
lingspund, og féll því gull í ver'ði
sem því svarar.
Kalundborg í gærkveldi. FÚ.
Dollar féll á kauphöllinrii í
Kaupmanriiáhöfin í dag, því sem
næst jafnmikið einis og á enska
markaðinuin, og var framboð á
dollar óvenjulega mikið.
Þeir, sem óska, geta fengið
ALDTÐDBLAÐIÐ
í nokkra daga til reynslu
með þvi að snúa sér til af-
greiðslunnar Simi 4900.
KONGURINN I
AFGHANISTAN
MYRTUR
Kemst Amannalla til valda
aftir?
Einkaskeyti frá fréttariitar'a
Alþýðubliaðsins í London.
London í morgun.
Sú friegn barst frá Afghanigt-
an í gæ:r, að Nadir konurigur
hafi verið myrtur í fyrradag í
konungshöllinini í höfuðhorgirini
Kabul. Voru það þjóriar konungs-
ins, sem myrtu hann, er hann
var að koma úr kvennabúri sinu.
Skutu morðingjarnir fyrst á hann
þr.em iskotum og stungu hann síð-
an til dauða me’ð rýtingum. Varð
tuppnámi mifcið í kvennabúrinu og
kveinstafir sem vonlegt var.
Nítján ára gamalll sonur kon-
Ungsins, Zahir að nafini, hefir ver-
ið tekinin til konungs.
Alt m.á heita með kyrrum kjör-
um í landinu, en þó ér jafnvel
búsit við borgarastyrjöid, Hefir
fyrverandi konungur Afghana,
Amanullah, sem rekinn var frá
rikjum 1930, látið í Ijós gieði
sína yfir því, að Naid.ir sé úr sög-
unni, því að hanin hafi látíð
hengja marga vini Amanullahs,
og jafnframt hefir hann látið svo
um mælt, að óski þjóðin eftir
sér íiftur, muni hann ekki draga
sig i hlé.
Amanullah hefir dvalið á Ital-
íu síðan hann var rekimn frá völd-
um.
Niormandie í morgiun. FÚ.
Sendiheraa Afghanisitialn í Lomd-
lon fór þegar af stað til Paifear'
á fund afghanska sendiherrans
þa:r, þegar það fréttist að kon-
úngurinn í Afghaintetan hefði ver-
ið myrtur, en sendiherranri í Par-
ís er bróðir hius látna konungs.
Elzti sonur Nadir konuings. tek-
ur þegar við ríki eftir föður sinri.
Hann er ungur maður og sagðnr
vél látinn af alþýðu.
15 MENN DREPNIR í
BANDARÍKJUNUM
I ATKV ÆÐAGREIÐSLUNNI UM
BANNIÐ.
Loudon í ifærkveldi. FÚ.
Sem dæmi þess, hvílíkum æs-
inigum atkvæðagreiðslan um af-
nám banrilaigiainta' í Banda'rikjun-
um olii í fyira dag, er frá því
skýrt að í Louisville, Kentucky,
hafi 15 manns verið drepnir og
margir særðir í götubardögum,
sem urðu á milli fíokka, ag loks
að 100 mawis hafi veri'ð teknlr
fastir. Úrslit atkvæöagreiðslunnar
í þessu ríki eru enn ókunn, en
líkur þykja til að andbariniri'gar
verði í meiri hluta.