Morgunblaðið - 25.06.1996, Side 1

116 SÍÐUR B/C/D
141. TBL. 84.ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Kommúnistar virðast vondaufir um sigur í seinni umferð
Þj ó ð stj órnarhug-
mynd fálega tekið
Moskvu. Reuter.
GENNADÍ Zjúganov, forsetaefni
kommúnista í Rússlandi, varpaði enn
á ný fram hugmyndum sínum um
myndun þjóðstjómar í gær og sagði
ástandið alvarlegt í landinu, enginn
einn flokkur væri svo öflugur að
hann gæti ráðið við það, hætta væri
á „hruni ríkisins*'. Umbótasinninn
Grígorí Javlínskí, sem lýsti yfir
stuðningi við Borís Jeltsín forseta í
gær ásamt Jablokoflokki sínum, vís-
aði tillögum Zjúganovs á bug.
„Kommúnistar geta ekki verið
mjög sigurvissir. .. Þeir endurtaka
þessar tiliögur öðru hveiju og ég get
ekki tekið þær alvarlega, þetta er
kosningaáróður," sagði Javlínskí.
„Skrifræðisstofnun"
Athygli hefur vakið að kommúnistar
hafa nær enga opinbera kosninga-
baráttu háð síðan í fyrri umferðinni.
Telja sumir stjórnmálaskýrendur
jafnvel að þeir keppi nú aðeins að
sómasamlegum árangri hjá Zjúganov
en álíti Jeltsín þegar öruggan um
sigur. Síðan hyggist þeir nota styrk
sinn á þingi til að gera forsetanum
erfitt fyrir og þvinga hann til mála-
miðlana.
Kommúnistar vilja að sett verði á
laggirnar sérstakt ráð þar sem þeir
fengju þriðjung fulltrúa og kæmi
ráðið síðar í stað ríkisstjórnar. Helstu
áhrifastöðum yrði skipt milli flokks-
leiðtoga í Dúmunni, neðri deild þings-
ins, og nokkurra annarra nafn-
greindra ráðamanna. Einn af tals-
mönnum kosningabaráttu Jeltsíns,
Vjatsjeslav Níkonov, sagði að Zjúg-
anov vildi reyna að búa til „skrifræð-
isstofnun án fótfestu í stjórnar-
skránni, starfssviðið er óljóst".
■ Skilyrtur stuðningur/24
Reuter
Jeltsín með yfirburði
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti var um helgina á kosningaferða-
lagi, hann kyssir hér konu í þjóðbúningi í þorpinu Melíkhovo,
skammt frá Kalíníngrad. Nýjar kannanir sem birtar voru á
sunnudag gáfu til kynna mikla yfirburði hjá Jeltsín, í annarri
var hann með 53% en Zjúganov 34%, í hinni fékk forsetinn 47%
en Zjúganov 27%. Sérfræðingar bentu á hinn bóginn á að kjós-
endur Zjúganovs væru mun líklegri til að fara á kjörstað.
Aflýstu
heimboði
Kinkels
Peking. Reuter.
FYRIRHUGAÐRI heimsókn Klaus
Kinkels, utanríkisráðherra Þýska-
lands, til Kína hefur verið aflýst
vegna harðrar gagnrýni þýska
þingsins á mannréttindabrot Kín-
veija í Tíbet.
Talsmaður þýsku stjórnarinnar
sagði í gær, að Helmut Kohl kansl-
ari harmaði ákvörðun Kínveija.
Kinkel utanríkisráðherra segist
vona, að jafna megi þessar deilur
ríkjanna en annað hljóð er í mörg-
um fjölmiðlum og jafnaðarmenn,
sem eru í stjórnarandstöðu, vilja
sérstaka þingumræðu um málið.
Þýskaland er mesta viðskipta-
ríki Kína í Evrópu og því hafa
stjórnvöld þar og frammámenn í
þýsku atvinnulífi áhyggjur af
hugsanlegum afleiðingum ágrein-
ingsins.
Reuter
Netanyahu telur Kaíróályktunina ekki greiða fyrir friði
Sýrlendingar segja ráða-
menn Israels eiga leik
Jerúsalem, Damaskus, Gaza. Reuter.
BENJAMIN Netanyahu, forsætis-
ráðherra ísraels, sagði í gær, að
yfirlýsingar leiðtogafundar araba-
ríkjanna í Kaíró á sunnudag væru
einhliða og ekki til þess fallnar
að greiða fyrir varanlegum friðar-
samningum. Málgagn Sýrlands-
stjórnar sagði aftur á móti, að
krafa fundarins um að ísraelar
skiluðu öllu herteknu landi gegn
samningum um frið myndi neyða
harðlínustjórn Netanyahus til að
taka af skarið um það hvort hún
vildi frið.
„Einhliða kröfur, sem stefna
öryggi okkar í voða, eru ekki góð-
ur grundvöllur friðarviðræðna,"
sagði Netanyahu í yfirlýsingu sinni
í gær og lagði áherslu á, að ekki
mætti setja nein skilyrði fyrirfram
fyrir hugsanlegum viðræðum. I
málgagni Sýrlandsstjórnar, Tis-
hreen, sagði hins vegar, að nú
ætti ísraelsstjórn leikinn, hún
gæti ekki lengur „þyrlað upp
moldviðri".
Samningar um Hebron
endurskoðaðir?
Bandaríkjastjórn tekur vel í yfir-
lýsingu arabaríkjanna og túlkar
stöðuna nú þannig, að ráðamehn
þeirra og Netanyahu séu tilbúnir
til að halda áfram friðarviðræðum.
David Levy, utanríkisráðherra
ísraels, hefur dregið í land með
þau ummæli sín frá því fyrir helgi,
að rétt gæti verið að skila Sýrlend:
ingum Golanhæðum gegn friði. í
gær sagði hann, að í samningum
yrðu menn að mætast á miðri leið.
Zevulun Hammer, mennta- og
menningarmálaráðherra ísraels,
sagði í París í gær, að Palestínu-
menn þyrftu ekki að vænta meiri
sjálfstjórnar en þeir hefðu nú. Þá
sagði hann, að hugsanlega yrði að
taka upp samninga um borgina
Hebron á Vesturbakkanum en
samkvæmt þeim á að flytja burt
þaðan ísraelska herliðið.
Papandr-
eou syrgður
ÖLDRUÐ kona kyssir helgi-
mynd við kistu Andreas Pap-
andreou, fyrrverandi forsætis-
ráðherra Grikklands, í Aþenu í
gær. Papandreou lést á sunnu-
dag af völdum hjaidaáfalls og
gengu þúsundir manna í gær
fram lyá blómum skrýddri kistu
hans til að sýna honurn hinstu
virðingu. Ráðherrann fyrrver-
andi varð að víkja úr embætti
stjórnarleiðtoga fyrir nokkrum
mánuðum vegna veikinda en var
enn leiðtogi sósíalistaflokksins,
PASOK. Búist er við harðri bar-
áttu um leiðtogaembættið milli
Costas Simitis forsætisráðherra
og Akis Tsohatzopoulos innan-
ríkisráðherra er var dyggur
stuðningsmaður Papandreous
og sjónarmiða hans.
■ Umdeildur/22
IWC um hrefnuveiðar
Norðmanna
Álíta
stofnana
öfluga
Aberdeen. Reuter.
FUNDUR Alþjóða hvalveiðiráðsins
(IWC) hófst í Aberdeen í Skotlandi
í gær og sögðu vísindamenn á veg-
um ráðsins að þeir væru sammála
því mati Norðmanna að hrefnu-
stofnar á Norðaustur-Atlantshafi
séu nú mun stærri en í fyrra,
118.000 dýr. Ráðið áætlaði í fyrra
að í stofnunum væru alls um 75.000
dýr. Hvalverndunarsinnar mót-
mæltu í gær kröftuglega og sögðu
að látið hefði verið undan pólitískum
þrýstingi af hálfu Norðmanna.
Norðmenn hyggjast veiða 425 dýr
á þessu ári. Hvalveiðar í heiminum
eru nú þær mestu sem verið hafa í
10 ár, þrátt fyrir alþjóðlegt bann
við hvalveiðum í ágóðaskyni. Norð-
menn og Japanar hvetja mjög til
þess að veiðibanni, sem hvalveiði-
ráðið setti, verði aflétt. Bretar,
ásamt fleiri þjóðum, hafa hins vegar
hert andstöðu gegn hvalveiðum í
ágóðaskyni.
„Þó svo, að til séu dýrategundir
sem eru sjálfbærar, er ekki þar með
sagt að það þurfi að nýta þær,“
sagði sjávarútvegsráðherra Bret-
lands, Tony Baldry, í útvarpsviðtali.
„Lifandi hvaiur er mjög falleg
skepna. Dauður hvalur er ekkert
annað en nokkur tonn af kjöti."
Bandaríkin vilja undanþágu
Um 300 fulltrúar frá 30 ríkjum
sækja ráðstefnuna. Líklegt er, að
Bandaríkjamenn, sem hafa verið
dyggir st.uðningsmenn hvalveiði-
bannsins, muni á fundinum fara
fram á að gerð verði undanþága frá
því, og bandarískum indíánaætt-
bálki, makah, verði leyft að veiða
fimm dýr. 1 banni hvalveiðiráðsins,
sem sett var 1982, er gert ráð fyrir
veiðum „frumbyggjaþjóða" sem
reiða sig á hvalveiðar til manneldis.