Morgunblaðið - 03.07.1996, Blaðsíða 2

2 C MIÐVIKUDAGUR 3. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTKR
Framselj anlegnr
kvóti á nótaveiði
NORSK stjórnvöld hafa
ákveðið að taka upp kvóta-
kerfi fyrir nótaveiðiflota sinn.
Hverju skipi verður þá uthlut-
aður ákveðinn kvóti, sem síð-
Norðmenn feta sig
inn í kvótastýringu
an má færa af einu skipi yfir á eitt eða fleiri, að því tilskyldu að skipið
sem fært sé frá, verði úrelt. Ekki er ákveðið hvemig kvóta verður skipt
milli skipa, hvort aflareynslan ræður, stærð þeirra eða hvort heildarkvóta
verður skipt jafnt niður á skipin.
í frétt frá norska sjávarútvegs-
ráðuneytinu, segir Jan Henry T.
Olsen, sjávarútvegsráðherra Nor-
egs, að kvótakerfið verði tekið upp
til að færa afkastagetu flotans að
skynsamlegri nýtingu auðlindanna.
Kvótakerfið muni einnig auka arð-
semi við veiðarnar, þannig að flot-
inn verði frekar en ella fær um
nauðsynlega endurnýjun. Verði
dregið úr umfram veiðigetu, verði
afkoma þeirra skipa, sem eftir
verði, tryggari og atvinna sömuleið-
is, þar sem afieysingar um borð
verði þá í meiri mæli en nú er.
Útgerðir, sem eiga fleiri en eitt
skip, geta notað sér kvótatilfærsl-
una, sömuleiðis útgerðir, sem verða
sameinaðar eða starfa náið saman.
Ákveðið þak verður sett á kvóta á
skip. Þá verður leyfilegt að skipta
upp kvóta á skipi, sem á að úrelda
og skipta honum á fleiri en eitt
skip. Kvóti sem færður er yfir á
annað skip, tilheyrir því skipi í 13
ár.
Nótaskipunum er skipt í tvo
flokka, eftir landshlutum, Norður-
Noreg og Þrændalög annars vegar
og allt landið hins vegar. Kvóti sem
færður er milli skipa og milli svæða,
skerðist svo mismikið, eftir því með
hvaða hætti tilfærslan er.
Ekki kemur fram í fréttum frá
Noregi hvort útgerðir þurfi að
greiða fyrir kvótann. Þá er ekki
heldur ljóst hvort útgerðum verður
leyfílegt að selja kvótann, en svo
virðist þó vera samkvæmt frétt í
norska blaðinu Fiskeribladet.
Lágt verð á
þorskafla-
hámarki
Morgunblaðið/Árni Sæberg
FREMUR lítil þátttaka var í uppboðinu enda margir að bíða
eftir að verð myndist. Hér býður Hilmar A. Kristjánsson upp
en kaupendur fylgjast spenntir með.
FYRSTA uppboð á þorsk-
aflahámarki smábáta var hald-
ið hjá Kvótamarkaðnum hf. á
dögunum og var verð lægra en
búist var við. Margir smábát-
asjómenn hafa beðið með eftir-
væntingu eftir því að sjá hvem-
ig verð á þorskaflahámarkinu
muni þróast.
Samkvæmt nýjum lögum um
smábátaveiðar mega smábáta-
eigendur nú selja af bát sínum
þorskaflahámarkið yfir á ann-
an krókabát eða báta. Á fyrsta
þorskaflahámarksuppboði
Kvótamarkaðarins hf. sl. mánu-
dag var þorskaflahámarkskiló-
ið á 145 krónur. Að sögn Hilm-
ars A. Kristjánssonar, forsljóra
Kvótamarkaðarins, er það verð
ríokkuð lægra en fyrirfram var
búist við, en sagði að verð gæti
hækkað strax á næsta uppboði.
Síminn hafi ekki stoppað
undanfarna daga og margir
eigendur minni báta í kvóta-
kerfinu hugleiði að selja varan-
legan kvóta sinn og kaupa
krókabát og margfalda þannig
aflaheimildir sínar. Hilmar seg-
ir gríðarlegan áhuga á þorsk-
aflahámarkinu, allir bíði eftir
því að verð myndist og því sé
að vænta mikilla breytinga í
þessum málum.
Uppboðin sniðin að
þörfum smábátaeigenda
Þorskaflahámarkið er boðið
upp í lotum, ákveðinn kílóa-
fjöidi í senn, og er hæstbjóð-
anda frjálst að taka aila hlut-
deildina eða eins mikið af
henni og hann vill. Sá næst-
hæsti getur tekið á sama verði
og hæstbjóðandi allt sem eftir
er eða eins mikið og honum
sýnist. Hilmar segist telja
þessa aðferð henta smábáta-
eigendum vel þar sem þeir
hafi ekki allir fullar hendur
fjár og sé því boðið að kaupa
eins stóra skammta og þeir
ráða við.
TSURUMI
SLÓGDÆLUR
Margar stærdir
Níösterkur
rafmótor
3 x 380 volt
3 x 220 volt
Tvöföld þétt-
ing með sili-
koniá
snertiflötum
Öflugt og vel
opiö dælu-
hjól meö
karbíthnífum
Skútuvogi 12a, 104 Rvk. tr 581 2530
Afnám línutvöldunar gæti þýtt
20% aflasamdrátt í Vesturbyggð
bundnum útgerðarháttum. Gísli
segir að með þessu minnkaði pott-
urinn umtalsvert og hefði því lítil
áhrif á heildarúthlutunina. Hann
segir að þessari hugmynd hafi ver-
ið komið á framfæri við sjávarút-
vegsráðherra og þegar hafi komið
viðbrögð við henni.
„Við munum hinsvegar halda
áfram að vinna að þessu máli. Eg
geri hinsvegar ekki ráð fyrir því
að menn vilji breyta neinu fyrr en
búið er að keyra á þessu kerfi í
eitt ár og sjá hvað kemur út úr
því. Við hefðum viljað að smærri
skip hefðu fengið að vera á tvöföld-
uninni áfram. Það er alltaf verið
að festa þetta kerfi rækilegar í
sessi og afnema í raun alla lífs-
möguleika og svigrúm fyrir þá sem
hafa verið að gera út með hefð-
bundnum hætti eins og gert hefur
verið áratugum saman víða um
landið," segir Gísli.
Víða lokað
nú í sumar
NOKKUÐ er um sumarlokanir í
frystihúsum víðsvegar um land
vegna sumarleyfa starfsfólks. Þá er
nú langt liðið á kvótaárið og hráefnis-
staða iéleg hjá mörgum húsum. Am-
ar Sigurmndsson, formaður Samtaka
fískvinnslustöðva, segir heldur meira
um sumarlokanir nú en í fyrra og
undanfarin ár.
Fiskvinnslustöðvar sem grípa til
sumarloknana loka flest í hluta júlí
eða ágúst. Víða lamast starfssemin
að einhverju leyti vegna sumarleyfa.
Þá hefur hráefnisstaða einnig tölu-
verð áhrif á starfssemi húsanna því
nú er lítið eftir af kvótaárnum og
margir eiga lítinn kvóta eftir.
Líklega enn meiri á næsta ári
Arnar segir að sumarlokanir séu
með mjög svipuðum hætti og oft
áður en segist hafa orðið heldur
meira var við að fyrirtæki séu að
taka ákvarðanir um að taka ekki á
móti hráefni eða eru hráefnislítil og
fari þá í sumarleyfíslokun. Hann seg-
ir einnig viðbúið að á næsta ári verði
enn meira um sumarlokanir.
Það seni eftír er af kvótanum í byrjun júli 1996 (17% efttraf kvótaáriny)
Þorskur,
veiðiheimild,
102,0 þús. t,
Ónotað,
5,2 þús. t.
Ysa,
veiðiheimild,
52,0 þús. t,
Ónotað,
14,0 þús. t,
Ufsi,
veiðiheimild,
65,4 þús. t,
Ónotað,
26,8 þús
Karfi,
veiðiheimild,
71,0 þús. t,
Ónotað,
3,9 þús. t.
Grálúða,
veiðiheimild,
23,4 þús. t,
Ónotað,
5,5 þús. t.
Skarkoli,
veiðiheimild,
14,0 þús. t,
Ónotað,
4,4 þús. t,
Uthafsrækja,
veiðiheimild,
67,1 þús. t,
Ónotað,
6,0 þús. t
Innfjarðarækja
veiðiheimild,
11,0 þús. t,
Ónotað,
0,6 þús. t.
Humar,
veiðiheimild,
594 tonn
Ónotað,
186 tonn
Skel,
veiðiheimild
9,3 þús. t,
Ónotað,
1,2 þús. t.
SHd,
veiðiheimild,
128,7 þús. t,
Ónotað,
2,8 þús. t.
Loðna,
veiðiheimild,
1.108 þús. t,
Ónotað,
225 þús. t.
BÆJARRÁÐ Vestur-
A, i j * i nxi byggðar er andvígt afnámi
Ottast að hefðbundin línutvöfðldunar og sam-
línuútgerð leggist af 5 X“"
um. Gísli Ólafsson, bæjarstjóri Vesturbyggðar, segist hafa af því áhyggj-
ur að með afnáminu leggist línuútgerð á tvöföldunartímabilinu af, sem
þýði minnkandi atvinnu í bæjarfélaginu. Einnig sé ljóst að Vesturbyggð
verði af töluverðum afla því þaðan sé gerður út mikill fjöldi línubáta
sem byggi afkomu sína á línutvöfölduninni.
Gísli segir erfitt að átta sig á
hve mikill afli tapist úr sveitarfé-
laginu með afnámi línutvöföldun-
innar. Það sem bæjarráðið hræðist
hinsvegar mest sé að hefðbundin
línuútgerð í nóvember og fram að
steinbítsvertíð í marsmánuði,
leggist hreinlega af. „Það er ekki
lengur fyrir hendi neinn hvati. Það
er ljóst að þeir sem stunda þennan
veiðiskap og eru núna komnir með
kvóta, taka hann á hagkvæmustu
tímum, í snurvoð eða önnur veið-
arfæri, fremur en á línu sem er
dýrt veiðarfæri. Þessir útgerðar-
menn eru því ekki að taka eins
mikinn afla á ársgrundvelli og
þeir gerðu áður. Það er hætt við
því að þetta sé um 20% minnkun
í lönduðum afla. Umfang út-
gerðarinnar hjá þessum línubát-
unum, sem eru nokkuð margir og
af misjöfnum stærðum, leggst að
hluta til af og það getur verið
slæmt mál fyrir Vesturbyggð sem
hefur byggt að stórum hluta á
þessum tvöföldunarveiðitíma.
Beitning dettur niður og hluti
af vinnslunni líka. Inn í þetta kem-
ur þó að fiskverð er hátt á þessum
tíma og útgerðarmenn meta hvað
kostar að gera út á ákveðið veiðar-
færi og hinsvegar hvaða verð þeir
geta væntanlega fengið fyrir fisk-
inn. Það getur því hugsanlega haft
þau áhrif að menn halda áfram
að gera út á þessum tíma en það
verða aldrei allir. Það er því ekki
gott að gera sér grein fyrir því
hvernig þetta fer,“ segir Gísli.
Smærri bátar áfram
á tvöföldun
Sú hugmynd hefur komið fram
hjá bæjarráði Vesturbyggðar að
línutvöföldunin verði aðeins af-
numin hjá stærri skipum en land-
róðrarbátar hafi hana áfram. Það
tryggi áfram einyrkjabúskapinn og
menn geti bjargað sér með hefð-