Morgunblaðið - 03.07.1996, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 3. JÚLÍ 1996 C 3
VIÐTAL
IS STENDURISTORRÆÐUM MEÐ UTRF AUSTUR A KAMTSJATKA
Framleiddu afurðir
fyrir 3,2 milljarða
____Samstarf íslenskra sjávarafurða við útgerðaraðila á Kamtsjatka-
skaganum í Rússlandi hefur gengið mjög vel og frekara samstarf fyrirhug-
að. Guðbrandur Sigurðsson, framkvæmdastjóri þróunarsviðs ÍS, sem
hefur verið með annan fótinn á Kamtsjatka að undanförnu, sagði
*
Helga Mar Arnasyni frá samstarfinu.
SAMSTARFSSAMN-
INGUR íslenskra sjáv-
arafurða við rússneska
útgerðarfyrirtækið
UTRF á Kamtsjatka er
nú um það bil hálfnað-
ur. Samstarfið hefur
gengið vel að sögn
Guðbrands Sigurðsson-
ar framkvæmdastjóra
þróunarsviðs ÍS og
hafa þar verið unnar
sjávarafurðir að verð-
mæti um 47 milljónir
dollara, 3,2 milljarðar
króna. Guðbrandur
segir Rússa taka vel á
móti Islendingum á Kamtsjatka enda
njóti allir góðs af samstarfinu og
áframhaldandi samstarf sé fyrirhug-
að.
Islenskar sjávarafurðir gerðu árið
1993 samning við UTRF um sölu og
framleiðslu á Alaskaufsa um borð í
einum _af norskbyggðum togurum
þeirra. í nóvember á síðastliðnu ári
var síðan undirritaður árssamningur
um rekstur, framleiðslu og sölu sem
lýtur að þeim hluta UTRF sem ein-
beitir sér að fiskveiðum og bolfisk-
verkun.
IS tók 1. desember sl. að sér rekst-
ur á fjórum móðurskipum, sextán
togurum sem afla móðurskipunum
hráefnis og þar að auki fjórum rúss-
neskum frystitogurum og tveimur
togurum smíðuðum í Noregi, svoköll-
uðum Sterkoder skipum. Þannig að
samtals sér ÍS um rekstur á 26 skip-
um á Kamtsjatka og felst aðstoðin
í því að ÍS kaupir inn olíu, umbúðir
og vistir og fær í rauninni greitt með
aflanum sem unninn er um borð í
þessum skipum.
Til að koma þessum rekstri af stað
hefur ÍS ellefu starfsmenn í landi á
Kamtsjatka sem vinna að hefðbundn-
um rekstri fyrirtækisins. Þar að auki
eru 22 íslendingar um borð í skipun-
um, bæði skipstjórnarmenntað fólk
og fólk sem þekkir vel til framleiðslu
og sér til þess að framleiðsla gangi
vel og að gæði séu í lagi.
Alltof gott veður
Guðbrandur segir að um tveir
þriðju hlutar af innkomu sjávarút-
vegsfyrirtækja á Kamtsjatka komi
inn á 5-6 mánaða tímabili. Alaska-
ufsavertíðin stendur frá því í byijun
janúar og lýkur í byrjun maí. Um
106 þúsund tonna Alaskaufsakvóti
fellur undir samninginn sem IS gerði
við UTRF og því til viðbótar er um
20.000 tonna kvóti af þorski, 20.000
tonn af flatfiski og um 10.000 tonn
af síld.
„Fyrripart ársins einbeittum við
okkur að Alaskaufsa og má segja
að það hafi gengið mjög vel. Að vísu
var veður mjög sérstakt á þessum
slóðum sem varð til þess að veiðar
gengu ekki eins vel í fyrstu og vonir
stóðu til. Veðrið var einfaldlega of
gott. Það var of hlýtt og enginn lag-
ís kom á hafið og þá eiga skipin
erfiðara með að athafna sig. I ísnum
verða þau stöðugri og það kemur sér
vel þegar er verið að færa fiskinn
úr veiðiskipunum yfir í móðurskipin.
Vertíðin fór því rólega af stað en
eftir því sem á leið, gekk þetta sí-
fellt betur og í lok vertíðar vorum
við búnir að veiða þarna ein 90.000
tonn af Alaskaufsa og framleiða
sjávarafurðir fyrir um 47 milljónir
dollara um miðjan
maí,“ segir Guðbrand-
ur.
Guðbrandur segir að
núna sé mun minna um
að vera, þ.e.a.s. færri
skip eru á sjó. Nú séu
tveir frystitogarar á
þorskveiðum og flaki
um borð, nokkur veiði-
skip á snurvoð og landi
flatfiski og þorski um
borð í móðurskip þar
sem aflinn er heilfryst-
ur. Á dögunum hafi síð-
an verið send út
vinnslulína fyrir þorsk-
flakavinnslu sem verður sett upp í
einu af móðurskipunum. Með því sé
stefnt á blokkarvinnslu á þorskflök-
um.
Viljayfirlýsing um frekara
samstarf
Samningur ÍS og UTRF gildir til
1. desember á þessu ári og Guð-
brandur segir mikinn áhuga hjá báð-
um aðilum um að halda samstarfínu
áfram. Forsvarsmenn UTRF hafi
verið á íslandi nú í lok maí og þá
hafi verið skrifað undir viljayfirlýs-
ingu um áframhaldandi samstarf.
„Við fórum mjög hratt inn í þetta
samstarf á sínum tíma og lítill tími
gafst til undirbúnings. Eg geri ráð
fyrir því að með fenginni reynslu
munum við sníða nýjan samning að
því hvernig vinna okkar hefur verið
að þróast. Við höfum séð að suma
hluti geta Rússarnir gert mjög vel
sjálfir og þurfa ekki mikið á okkar
aðstoð að halda, tii dæmis við útgerð-
ina á móðurskipunum en hana þekkja
þeir mjög vel.
Við myndum þá fyrst og fremst
koma nálægt fagvinnslumálum um
borð. Það hefur hinsvegar komið í
ljós að í útgerðinni á Sterkoder skip-
unum hefur náðst mun betri árangur
með íslenskri skipstjórn og ég held
að báðir aðilar hafi mikinn áhuga á
að nýta þá þekkingu enda mikil verð-
mæti í húfi. Mál sem lúta heildarfjár-
málum fyrirtækisins snúa í sjálfu sér
ekki að framleiðslunni sjálfri. Þetta
er stórt fyrirtæki með fjölbreyttan
rekstur og eins og mörg fyrirtæki í
Rússlandi á það í miklum lausaljár-
erfiðleikum og hafa verið að safna
skuldum á undanförnum árum og
þurfa í rauninni á hjálp sérfróðra
manna að halda til að koma sér á
réttan kjöl.“
Markaður í Rússlandi
„Við höfum fram að þessu flutt
framleiðsluna út en við höfum mikinn
áhuga á að þjóna nærliggjandi mörk-
uðum, jafnvel að vera meira með
stýringuna á heildarsölumálum hér
á Kamtsjatka. Og auðvitað er Rúss-
land síðan mjög stór markaður. Hér
er ofsaríkt fólk, fátækt fólk og mjög
fátækt fólk en stór hluti fólks í Rúss-
landi hefur orðið mjög góðar tekjur
þó að auðæfunum sé auðvitað mjög
misskipt."
Samstarfið gengið vel
Það er stór munur á menningar-
heimum íslendinga og íbúa Kamt-
sjatka, mismunandi viðhorf og mis-
munandi lífsgildi. Guðbrandur segir
að það hafi tekið ákveðinn tíma fyr-
ir þetta ólíka fólk að ná saman og
vinna saman. ÍS hefur boðið rúss-
neskum starfsmönnum sínum hingað
til lands á námskeið og til að kynna
þeim íslenska fískvinnslu og segir
Guðbrandur það hafi gefið mjög góða
raun, Rússarnir hafi lært gríðarlega
mikið og þetta eigi eftir að binda
þennan hóp betur saman þegar til
lengri tíma er litið.
„Við komum þarna inn á sínum
tíma eins og hvítur stormsveipur og
var ætlað að kippa málunum í lag.
Stjórnunarlega mátti því vænta þess
að einhveijir yrðu óöruggir um stöðu
sína og varir um sig. Fólkið á Kamt-
sjatka er hinsvegar almennt afar
gjafmilt og gestrisið. Samstarfið úti
á sjó hefur gengið mjög vel og veru-
legur árangur hefur náðst í gæða-
málum enda hafa Rússamir lagt sig
fram við að hjálpa okkar fólki og
vinna með því. Það hefur líka áhuga
á að breyta hlutunum með það fyrir
augum að það sé þeim til hagsbóta
með hærri launum. Ég held að flest-
ir sem voru úti á sjó séu sammála
um að tungumálið sé stærsta vanda-
málið en þar fyrir utan hefur sam-
starfið gengið mjög vel.“
Kjötbollur í öll mál
Guðbrandur segir að reynt hafi
verið að búa íslendingana, sem fóru
til Kamtsjatka, undir ákveðið menn-
ingaráfall enda sé flest í hálfgerðri
niðurníðslu á þessum slóðum. Reynd-
in hafi hinsvegar orðið sú að aðbún-
aðurinn hafí verið mun betri en þeir
áttu von á. Sérstaklega hafi myndast
skemmtileg samfélög um borð í móð-
urskipunum þar sem 260 manns eru
í áhöfn og helmingurinn karlar og
helmingurinn konur. Guðbrandur
segir að aðbúnaðurinn í skipunum
sé þokkalegur en það sem íslending-
unum hafi þótt verst var einhæft
mataræði. „Það er ekki það að fólkið
fái ekki nóg að borða, heldur er allt-
af það sama á boðstólum. Við reynd-
um nú að bæta úr þessu og pöntuð-
um meðai annars almennilegt kjöt
frá Ameríku. Kokkurinn tók það
hinsvegar og hakkaði það allt saman
og síðan var boðið upp á sömu kjöt-
bollurnar daginn út og daginn inn,“
segir Guðbrandur.
Öðruvísi viðhorf í landi
„I landi erum við hins vegar að
vinna með fyrirtæki sem er mjög stórt
en skipulagt á annan hátt en við eig-
um að venjast. Þar sem við höldum
utan um greiðsluflæðið í fyrirtækinu,
þá gerist auðvitað mjög lítið nema
við séum með í ráðum. Þar mættum
við meiri andstöðu og menn þurftu
að leggja meira á sig við að útskýra
hlutina, veija gerðir sínar á þann
hátt að þurfa að útskýra af hverju
þessi ákvörðun er tekin en ekki hin,
en smám saman er þetta allt saman
að lagast,“ segir Guðbrandur.
Góð vinnuaðstaða í landi
IS er með skrifstofuaðstöðu í aðal-
stöðvum UTRF og segir Guðbrandur
hana mjög góða. Þeir hafi sett þar
upp sitt eigið tölvukerfi sem í raun
geri þetta samstarf kleift. „Það er
kannski aðra sögu að segja af íbúð-
unum. Okkur leist nú ekki allt of vel
á íbúðirnar sem við skoðuðum þegar
við vorum þarna fyrst. Við auglýstum
síðan í blöðunum þarna og fengum
að lokum ágætis íbúðir þótt þær séu
ekki neitt líkar því sem að við þekkj-
um hérna heirna," segir Guðbrandur.
Guðbrandur
Sigurðsson
AÐALSTÖÐVAR UTRF á Kamtsjatka þar sem ÍS er með skrif-
stofur. Húsið stendur við Leninskaya 18 en Islendingar hafa tam-
ið sér að kalla götuna Hverfisgötu.
RIS AHAL af Alaskaufsa og rússnesku sjómennirnir
ofsakátir með árangurinn.
Bilsom heyrnahlífar
Eigum til varahlutií Bilsom heyrnahlífakerfin,
bæöi hlífarnar og lúppukerfin. Einnig bjóðum við þjónustu við kerfin.
Gerum tilboð í ný kerfi. Leitið upplýsinga.
l/ARMÁZ
Markholti 2, Mosfellsbæ,
sími 566 8144 - fax 566 6241.
Nýtt skip á verði gamals
NÝ 60 M LÖNG OG 12 M BREIÐ NÓTA- OG TOGVEIÐISKIP .
SJÓKÆLDIR LESTARGEYMAR 1400 M3
5000HA AÐALVÉL, 2X50 T. TOGVINDUR. 2X35 T. SNURPUVINDUR,
40T FLOTVÖRPUTROMLA, 24 T KRAFTBLÖKK.
ALLUR ANNAR BÚNAÐUR í SAMRÆMI VIÐ STÆRÐ OG ORKU SKIPSINS.
ALLAR VÉLAR OG BÚNAÐUR FRÁ VIÐURKENNDUM VESTUR-EVRÓPSKUM,
JAPÖNSKUM OG AMERÍSKUM FRAMLEIÐENDUM.
ÍBÚÐIR FYRIR 20 MENN í EINS OGTVEGGJA MANNA KLEFUM.
ÍSLENSK HÖNNUN
KÍNVERSK SMÍÐI
HEILDARVERÐ Á SKIPI.
kr. 510.000.000.
FAXASKÁLI 2. REYKJAVÍK. SÍMI 562 3518