Morgunblaðið - 09.07.1996, Blaðsíða 22
22 ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Reuter
*
Spenna á N-Irlandi
NORÐUR-írskir mótmælendur,
liðsmenn Óraníureglunnar svo-
nefndu, hertu mótmæli sín í gær
gegn því að fá ekki að efna til
kröfugöngu um hverfi kaþólskra
í bænum Portadown um helgina.
Reistu þeir vegtálma á götum og
vörpuðu bensínsprengjum með
þeim afleiðingum að umferð um
vegi til og frá Belfast fór úr
skorðum. Lögregla hefur haft
gífurlegan viðbúnað og fékk
nokkur hundruð manna liðsstyrk
frá breskum hersveitum.
Myndin var tekin í Portadown
í gær þar sem flutningabifreið
stóð í ljósum logum.
Úrslitakostir settir
Moskvu. Reuter.
VJATSJESLAV Tíkhomírov, yfir-
maður rússneska herliðsins í
Tsjetsjníju, setti leiðtogum tsjetsjen-
skra uppreisnarmanna í gær úrslita-
kosti og gaf þeim sólarhring til að
láta lausa alla fanga sína.
Spenna hefur farið vaxandi í
Tsjetsníju frá því að friðarsamkomu-
lag var gert í júní. Kvaðst Tíkhom-
írov mundu grípa til „viðeigandi að-
gerða“ léti Zelimkhan Jandarbíjev,
leiðtogi uppreisnarmanna, ekki alla
fanga af hendi fyrir klukkan tvö síð-
degis í dag.
Uppgröftur hafinn á fjöldagröfum Srebrenica
Ohugnanlegt starf bíð-
ur rannsóknarmanna
Sar^jevo, Cerska. The Daily Telegraph. Reuter.
RANNSÓKNARMENN Sameinuðu
þjóðanna (SÞ) hófu á sunnudag að
grafa upp jarðneskar leifar að því er
þeir telja þúsunda múslima sem full-
yrt er að Bosníu-Serbar hafí tekið af
lífí eftir fall Srebrenica í júlí á síðasta
ári. Er þetta fyrsti uppgröfturinn af
um tuttugu sem SÞ munu standa að
á meintum fjöldagröfum í Bosníu og
Króatíu á næstu þremur mánuðum.
Sú stærsta er talin vera við Nova
Kasaba, en sagt er að þar sé að fínna
lík allt að 2.700 manna.
Tuttugu manna hópur, búin stór-
virkum vinnuvélum, setti upp girðing-
ar og leitaði að jarðsprengjum á svæði
sem kallast Cerska og er um 35 km
frá Srebrenica. Bandarískir hermenn
gæta rannsóknarmannanna, sem von-
ast til þess að þeim takist að upplýsa
hver örlög um 8.000 múslima frá
Srebrenica urðu en þeir hurfu eftir
fall borgarinnar.
Talið er að Bosníu-Serbar hafí tek-
ið um 3.000 manns af lífí og grafíð
í fjöldagröfum. Þá er ekkert vitað um
örlög um 5.000 manns til viðbótar frá
Srebrenica. Stríðsglæpadómstóll SÞ í
Haag hefur ákært Radovan Karadzic,
leiðtoga Bosníu-Serba, og Ratko
Mladic, yfírmann herafla þeirra, fyrir
glæpi í tengslum við fall Srebrenica.
Hafa vitni m.a. fullyrt að Mladic hafí
verið viðstaddur fjöldaaftökur á borg-
arbúum.
Erfitt að bera kennsl á líkin
Rannsóknarmenn hafa til viðmið-
unar loftmyndir sem Bandaríkjamenn
tóku af svæðinu umhverfis borgina
og vitnisburð manna sem komust lífs
af úr hildarleiknum við Srebrenica
með því að fela sig á meðal hinna
látnu.
Bandarískur meinafræðingur, John
Gems, sem var í hópi sem kannaði
hluta svæðisins fyrr á árinu, segir að
rannsóknarmenn muni einbeita sér
að sömu stöðum og munu meina- og
mannfræðingar, tannlæknar, erfða-
fræðingar og skotvopnasérfræðingar
vinna að rannsókninni. Reynt verður
að úrskurða um dauðaorsök þeirra
sem fundist hafa, auk þess sem reyna
á að segja til um hvort þeir hafí ver-
ið pyntaðir. í fyrri athugunum á svæð-
Reuter
RANNSÓKNARMENN mæla stærð meintra fjöldagrafa á Cerska-
svæðinu, um 35 km frá Srebrenica. Búast rannsóknarmenn við að
finna nokkra tugi líka á þessum eina stað.
FJOLDAGRAFÍR í BOSNIU
Rannsóknarmenn SÞ hafa látið
flytja vinnuvélar til svæðis nærri
Srebrenica í austurhluta Bosníu
til að opna þar fjöldagrafir
Fullyrt er að allt að 8.000 manns, flestir
óvopnaðir múslimar, hafi veriö teknir
af lífi eftir að herir Bosníu-Serba tóku
Srebrenica, „griðasvæði" SÞ, í júlí 1995.
Srebrenica:
Rannsakað er svæði sem
er rúma 30 km frá borginni
m BOSNIA-S
HERZEGOVINA
/
Srebrenica ijk
X
/W
____________ jm.
nmi' ■Mimiini n i' i -inroyr
SVÆÐI SEM
STJÓRNAÐ ER
samkvæml
Dayton-samkomulagim
fi af Múslimum og Króötum
□ af Serbum
fíannsóknarmennimir hyggjast á næstu
þremur mánuðum skoða um 20 staði i
Bosníu og Króatíu, þarsem tutlyrt erað
tjöldagratir séu. reuters
inu komu í ljós fjölmörg lík sem lágu
í kös, og voru sum þeirra með hendur
bundnar fyrir aftan bak. Erfítt getur
hins vegar reynst að bera kennsl á
líkin, vegna skorts á tannlækna- og
læknaskýrslum um þá sem saknað er.
Rannsóknarmannanna bíður
óhugnanlegt verk. Dr. Wiliiam Hags-
lund réttarmannfræðingur, sem stýrir
uppgreftrinum, segist búast við því
að líkin séu illa farin eftir eitt ár í
gröfunum, mikið rotnuð og líklega séu
hendur og fætur ekki nema skinin
bein.
Hermenn fjölþjóðaliðsins, IFOR,
gæta öryggis rannsóknarmanna á
daginn en á nætumar munu tveir
Serbar gæta staðarins. Hafa margir
rannsóknarmanna áhyggjur vegna
þessa, enda hafí nú þegar komið í
ljós að átt hafí verið við grafímar og
óttast þeir að serbneskir íbúar á svæð-
inu freisti þess að eyðileggja sönnun-
argögn.
Serbar á svæðinu segja að sönn-
unargögn gegn Mladic og Karadzic
séu tilbúningur einn. „Leyfum þeim
að grafa,“ sagði Zdravki, Serbi frá
nágrannaþorpinu Vlasenica. „Þeir
munu ekki fínna neitt, nema kannski
olíu.“
Samskipti versna
Samskipti fulltrúa alþjóðasamtaka
og Bosníu-Serba hafa versnað síðustu
daga vegna tilrauna þeirra fyrmefndu
til að koma Karadzic frá völdum. A
laugardag komust hermenn IFOR að
því að Bosníu-Serbar höfðu flutt
þungavopn til þorpsins Han Pijesak,
skammt frá höfuðstöðvum hers þeirra
og aðsetri Mladic. Lokuðu hermenn
IFOR leiðum að þorpinu þegar þetta
kom í ljós en þá réðist hópur þorpsbúa
á þá, þar sem þeir töldu að ætlunin
væri að handtaka Mladic.
Fjármálaráðherrar ESB funda um EMU
Sir Edward Heath áttræður
Aðeins þijú
aðildarríki upp-
fylla skilyrðin
sel. Reuter.
FJÁRMÁLARÁÐHERRAR hinna 15
aðildarríkja Evrópusambandsins
(ESB) hittust í Bmssel í gær, mánu-
dag, til að funda um framfarir þær
sem ríkisstjómimar hafa náð í átt
að niðurskurði á hallarekstri hins
opinbera í aðildarríkjunum, sem er
liður í undirbúningi þeirra fyrir Efna-
hags- og myntbandalag Evrópu
(EMU). Aætlað er EMU verði að
veruleika árið
1999.
Samkvæmt
ákvæðum Maas-
tricht-samn-
ingsins gangast
aðildarríkin ár-
lega undir úttekt
á því hvort þau
uppfylla skilyrð-
in sem þar eru sett um aðild að Efna-
hags- og myntbandalaginu. Eitt
þessara skilyrða er að ríkisstjómun-
um ber að kappkosta að reka fjár-
mál sín með minna en 3% halla. Eins
og er uppfylla einungis 3 af 15 aðild-
arríkjum þetta skilyrði. Aðeins Dan-
mörk, írland og Lúxemborg teljast
hafa stjórn á ríkisfjármálunum, sem
felur í sér ofangreint 3% skilyrði auk
þess að stig opinberra skulda sem
hlutfall af þjóðartekjum nálgist 60%.
Þijú svið tekin fyrir
Samkvæmt skilmálum Maastricht-
samningsins verða aðildarríkin að
uppfylla skilyrðin á árinu 1997, ef
þau vilja dæmast
hæf til að taka
þátt í EMU árið
1999.
Á fundi ráð-
herranna, sem er
sá fyrsti sem fram
fer eftir að Irar
tóku við forsæti í
ráðherraráðinu,
munu að auki þrjú önnur svið tengd
EMU verða tekin fyrir: Sátt um
stöðugleika í ríkisfjármálum, nýtt
kerfí fyrir Gengissamstarf Evrópu
(ERM) og lögfræðilegur grunnur
hinnar sameiginlegu myntar.
„Markmið okkar er að geta sett
EVRÓPA^
Reuter
RUAIRI Quinn, fjármálaráð-
herra írlands, stýrir fyrsta
fundi ráðherraráðs ESB eftir
að Irland tók við forsæti.
fram áþreifanlegar niðurstöður á
leiðtogafundi ESB í Dublin í desem-
ber varðandi hin þijú svið sem eru
til skoðunar núna,“ sagði fjármála-
ráðherra írlands, Ruairi Quinn, bein-
andi orðum sínum til starfsbræðra
sinna á opnum fundi.
Jafnframt munu ráðherramir
ræða framtíð áætlunarinnar um sam-
evrópsk samgöngukerfí („Transe-
uropean Networks," TEN), sem lengi
hefur verið deilt um fjármögnunina á.
Evrópusinnar
reki upp heróp
London. Reuter.
Heath, fyrrverandi
f orsætisráðherra
Bretlands, sem á átt-
ræðisafmæli í dag,
sagði í viðtali við rík-
isútvarpið BBCí gær
að tími væri kominn
til að meirihluti
Ihaldsflokksins, sem
hlynntur væri veru
Bretlands í Evrópu-
sambandinu, léti í sér
heyra og kvæði hinn
and-Evrópusinnaða
minnihluta í kútinn.
Heath, sem var
forsætisráðherra er
Bretland fékk inn-
göngu í ESB árið
1972, sagðist sannfærður um að
Evrópusinnar myndu hafa betur
í baráttunni um Evrópustefnu
íhaldsflokksins. Meirihlutinn
væri ekki tilbúinn að fylgja hin-
um svokölluðu uppreisnarmönn-
um. „Það er kominn tími til að
reka upp heróp,“ sagði Heath.
Sir Edward, sem enn situr í
neðri deild þingsins og neitar að
flytjast upp í lávarðadeildina eins
og aðrir fyrrverandi forsætisráð-
herrar, vitnaði til
fyrri ummæla Johns
Majors og sagði:
„Bretland verður að
vera í hjarta Evrópu.
Þetta land á sér enga
framtíð utan Evrópu-
sambandsins."
Á móti neikvæðum
auglýsingum
í viðtalinu gagn-
rýndi Heath neikvæð-
ar auglýsingar, sem
íhaldsflokkurinn
beitir nú gegn Verka-
mannaflokknum. I
auglýsingunum er
snúið út úr kjörorði
Verkamannaflokksins, „Nýr
Verkamannaflokkur, nýtt líf fyr-
ir Bretland". íhaldsmenn birta
myndir af starandi, rauðum aug-
um með yfirskriftinni „Nýr
Verkamannaflokkur, ný hætta.“
„Eg er hræddur um að þetta
sé ein af ástæðum þess að kjós-
endur vantreysta stjómmála-
mönnum,“ sagði Heath. „Það
væri miklu betra að vera jákvæð-
ir og uppbyggjandi."
Sir Edward Heath