Morgunblaðið - 10.07.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 10. JÚLÍ 1996 25
AÐSENDAR GREIIMAR
Um tj áning-arfrelsi
og auglýsingar
FYRIR forsetakosningarnar á
dögunum fékk hópur manna sem
kallaði sig óháða áhugamenn um
forsetakjör 1996 birtar auglýsing-
ar, sem höfðu það markmið að rifja
upp staðreyndir um Ólaf Ragnar
Grímsson og hvetja kjósendur til
að taka afstöðu til þeirra, er þeir
greiddu atkvæði. í auglýsingunum
voru á mjög hófstilltan hátt og án
allra stóiyrða og sleggjudóma
nefndar staðreyndir og teknar upp
orðréttar tilvitnanir. í orð Ólafs
Ragnars á liðnum árum. Atriðin
sem nefnd voru höfðu öll verið til
umfjöllunar í blöðum á undanförn-
um vikum og höfðu þá oft verið
notuð stór orð um Ólaf. í auglýsing-
unum var forðast að viðhafa slík
orð.
Augýsingar þessar virðast af ein-
hveijum ástæðum hafa farið fyrir
brjóstið á nokkrum sterkum fjöl-
miðlum. Beittu þeir á þær brögðum
sem ætla má að hafi haft þann til-
gang að afla Ólafi samúðar í kosn-
ingunum. Í frásögn þessara fjöl-
miðla var ekkert vikið að efni aug-
lýsinganna. Látið var við það sitja
að hafa eftir Ólafi að auglýsingarn-
ar væru andlýðræðislegar og ríkir
forstjórar hefðu staðið fyrir þeim.
Ekki útskýrðu fjölmiðlamennirnir
þessi ummæli frambjóðandans en
gáfu þess í stað auglýsingunum
einkunnir eins og að kalla þær
„skítkast", svo fráleit sem slík ein-
kunnagjöf var.
Forsendan virtist vera sú að
menn megi skýra frá neikvæðum
staðreyndum í blaðagreinum um
frambjóðendur, en ekki í auglýsing-
um. Þeir einu sem megi auglýsa í
kosningabaráttunni séu frambjóð-
endur sjálfir! Tjáningarfrelsi borg-
aranna sé takmarkað
með þessum undarlega
hætti. Vel má vera að
sumt fólk hafi látið
þessa umfjöllun um
auglýsingarnar
blekkja sig til að taka
afstöðu gegn þeim án
þess að kynna sér efni
þeirra. Sá virtist hafa
verið tilgangur hinnar
undarlegu framsetn-
ingar þessara fjöl-
miðla.
Hringurinn lokaðist
svo í fréttum eftir
kosningarnar, þegar
skýrt var frá því að
blöð á Norðurlöndum hefðu í frá-
sögnum af kosningaúrslitunum tal-
ið „skítkast" í auglýsingum síðustu
dagana hafa haft áhrif á úrslitin
Ólafí í hag. Þess var þá auðvitað
ekkert getið í íslensku fréttamiðlun-
um að Norðurlandablöðin höfðu tíð-
indin af „skítkastinu" úr íslensku
fjölmiðlunum.
Umfjöllun um staðreyndir í for-
tíðinni getur aldrei flokkast undir
„skítkast". Í kosningum til embætt-
is forseta ber að ljalla um fortíð
frambjóðenda hvort sem það hentar
þeim eða ekki. Upplýsingaskyldan
um fortíðina hvílir auðvitað fyrst
og fremst á fijálsum fjölmiðlum.
íslenskir fjölmiðlar brugðust þess-
ari skyldu sinni í þessum kosning-
um. Sumir þeirra töldu það hins
vegar sæma hlutverki sínu að veit-
ast að mönnum, sem leituðust við
að sinna þessari skyldu við kjósend-
ur á hófstilltan og málefnalegan
hátt. Greinargerð sem Morgunblað-
ið birti á kjördag frá kosningaskrif-
stofu Ólafs Ragnars er besta sönn-
Sigurður Helgason
Verslunarmannahelgin
30. júlí
Costa del Sol
frá 29.932
****** «**
18 e‘as
bofij
Við bjóðum nú ótrúlegt tilboð í
ferðina 30. júlí í viku á Spáni þar
sem þú getur notið hins besta á
Costa del Sol yfir verslunarmanna-
helgina á glæsilegum gististað fyrir hreint ótmlegt verð og
notið um leið öruggrar þjónustu fararstjóra Heimsferða.
Verð kr.
Verð kr.
29.932 39.960
M.v. hjón með 2 börn, 2-1 I
ára, El Pinar, 30. júli, I vika.
M.v. 2 studio, El Pinar, 30. júlí,
I vika.
HEIMSFERÐIR
~h/ y
Austurstræti 17, 2. hæð. Sími 562 4600.
unargagnið um rétt-
mæti þeirra staðreynda
sem fram komu í aug-
lýsingunum. í greinar-
gerðinni eru aðeins
gerðar athugasemdir
við þijár staðreyndir.
1. I fyrsta lagi er
sagt að Ólafur hafi
aldrei verið skráður rit-
stjóri Þjóðviljans, en í
„krossaprófinu" í einni
auglýsingunni hafði
verið spurt hvort hann
hefði gegnt ritstjóra-
starfi á Þjóðviljanum
1983-1985. í ritinu
Samtíðarmenn segir
Ólafur m.a. sjálfur um starfsferil
sinn: „Ritstjóri Þjóðviljans 1983 til
1985“!! Allir sem til þekkja vita líka
að hann gegndi þessu starfí á þess-
um tíma. Málatilbúnaður kosninga-
skrifstofunnar er óskiljanlegur.
í kosningum til embætt-
is forseta ber að fjalla
um fortíð frambjóðenda,
segir Sigurður Helga-
son, hvort sem það
hentar þeim eða ekki.
2. Kosningaskrifstofan ber sig
upp undan spurningunni í krossa-
prófínu: „Sagði Ölafur Ragnar
Grímsson í viðtali við Helgarpóstinn
1984, að Ceausescu, einræðisherra
Rúmeníu, væri heiðursmaður?"
Kemur fram í greinargerð skrifstof-
unnar að Ólafur hafi ætlað að vera
kaldhæðinn, þegar hann notaði
þetta orð. Þetta má vel vera rétt
þó ekki hafi það komið fram í viðtal-
inu. Þar kemur heidur hvergi fram
að Ólafur hafi haft eitthvað við
þennan harðstjóra að athuga, þó
að hann segði mörgum árum síðar
að hann hefði verið sjokkeraður í
heimsókninni til Rúmeníu sumarið
1983. Eftir stendur að ummælin
eru rétt eftir höfð.
3. Kosningaskrifstofan segir að
Björn Jónasson framkvæmdastjóri
Svarts á hvítu hafi ekki verið kosn-
ingastjóri Óiafs við formannskjör
í Alþýðubandalaginu 1987. E.t.v.
má hártoga „starfsheitið“ kosn-
ingastjóri. Eftir stendur að Björn
var í forystu þeirra manna sem
unnu að formannskjöri Ólafs í
flokknum. Það er mergurinn máls-
ins, enda var verið að fjalla um
misnotkun Ólafs á opinberu fé í
þágu vina sinna, en ekki stofna til
deilna um starfsheiti.
Þetta voru einu athugasemdirnar
sem kosningaskrifstofan hafði fram
að færa um sannleiksgildi þess sem
fram kom í auglýsingunum. Sýnir
það best trúverðugleika þess sem
þar var sagt. Niðurstaðan liggur
fyrir. í „skítkastinu" var allt satt
og rétt.
Ólafur Ragnar Grímsson hefur
nú verið kosinn forseti íslands.
Löngu var orðið ljóst að hveiju
stefndi í því efni. Fortíð hans hefur
ekki breyst við kosninguna. Þjóðin
hefur fengið þann forseta sem hún
hlýtur að verðskulda. Úr því sem
komið er skal aðeins látin í ljós ósk
um að hann setjist þar á friðarstól
en taki ekki á ný upp hætti fortíðar-
innar. Þrátt fyrir allt skal honum
óskað velfarnaðar í forsetastarfinu
- þjóðarinnar vegna.
Höfundur er fyrrverandi forstjóri
Flugleiða.
UTSALAN
HEFST A MORGUN
590.-
790,-

frá 990.-
Ofl. tJT&ÖLUTILBOÐ
VERO N\ODA
Laugavegi 95 s : 552-1444 • Kringlan s : 568-6244 • Akureyri s : 462-7708