Morgunblaðið - 17.07.1996, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 17. JÚLÍ 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
A
Stjórnvöld í Iran þjálfa hermdarverkamenn
Launmorð og
notkun sprengiefna
á námskránni
LIÐSMENN hins svonefnda Byltingarvarðar írans sýna veldi
sitt í Teheran.
London. The Daily Telegraph.
ABYEK-BÚÐIRNAR í grennd við
Qasvim í íran líkjast helst friðsam-
legum smábæ á landsbyggðinni, lít-
il hús og verslanir við snyrtilegar
götur. En þetta er blekking, leik-
tjöld sem ætlað er að leyna æfinga-
búðum fyrir hermdarverkamenn,
að sögn heimildarmanna. Fullyrt
er að í Abyek sé aðaláherslan lögð
á að kenna vinnubrögð við laun-
morð og þangað séu sendir þeir sem
lokið hafi undirbúningsnámi í öðr-
um búðum.
Bandaríkjamenn hafa lengi hald-
ið því fram að klerkastjórnin í íran
standi á bak við hryðjuverk víða
um heim og stjórnvöld í ísrael eru
sama sinnis. Heimildarmenn segja
að Ali Akbar Rafsanjani, forseti
írans, hafi skipað fyrir um að æf-
ingabúðimar skyldu reistar en þær
eru taldar vera alls 11 og sjálfum
sér nægar um flestar dagiegar
nauðsynjar. Sumar eru notaðar til
að þjálfa íranska flugumenn sem
fá það hlutverk að ráðast á and-
stæðinga íransstjórnar jafnt heima
fyrir sem erlendis. I öðrum búðum
fá útlendingar sem hlynntir eru
stefnu Irána sérstaka þjálfun.
Þekkt hryðjuverkasamtök á borð
við Hizbollah í Líbanon hafa að-
stöðu í írönskum þjálfunarbúðum,
einnig tyrknesk heittrúarsamtök
sem staðið hafa að morðárásum í
heimalandi sínu. Tveir saudi-arab-
ískir andófshópar, sem grunaðir eru
um að hafa orðið 19 Bandaríkja-
mönnum að bana í sprengjutilræði
í grennd við Dhahran fyrir skömmu,
hafa báðir aðalstöðvar sínar í Te-
heran og hafa stuðningsmenn
þeirra fengið að þjálfa sig í Imam
Ali-búðunum í borginni. Ekki hefur
tekist að sanna að írönsk stjórnvöld
hafi átt beinan þátt í tilræðinu.
Um 5.000 manns, allt sjálfboða-
liðar, fá þjálfun í búðunum ellefu.
ár hvert og þar af fá um 500 mjög
umfangsmikla æfingu í hver skyns
störfum sem gagnast við hryðju-
verk. Þeir læra m.a. að nota
sprengiefni og skipuleggja morð-
árásir. Nemendumir fá að æfa sig
á líkum nýlátinna afbrotamanna til
að kanna hvernig hin ýmsu vopn
leiki mannslíkamann.
Á fundi sjö helstu iðnríkja heims
í Lyon nýverið var samþykkt áskor-
un á stjórnvöld í Teheran um að
hætta að styðja alþjóðlega hryðju-
verkahópa en ólíklegt er að klerka-
stjórnin breyti um stefnu. Margt
bendir til þess að hún sé fremur
að auka umsvifin, einkum í Evrópu.
Undanfarna fimm mánuði hafa 12
andstæðingar Iransstjórnar verið
myrtir í Evrópu.
Þjóðverjar í klípu
Eitt síðasta dæmið er morðið á
Reza Mazlouman, fyrrverandi ráð-
herra í ríkisstjóm keisarans. Mazlou-
man var skotinn til bana í íbúð sinni
í París. Þýska lögreglan hefur í haldi
Ahmad Djayhouni, háttsettan liðs-
foringja í írönsku leyniþjónustunni.
Er hann grunaður um aðild að morð-
inu og fleiri slíkum aðgerðum Irana
gegn andstæðingum klerkastjórnar-
innar víða í álfunni en vitað er að
Djayhouni vingaðist við Mazlouman
skömmu áður en morðið var framið.
Evrópuríkin hafa verið treg til
að taka þátt í viðskiptabanni og
öðrum aðgerðum Bandaríkjamanna
gegn íransstjórn enda mikil við-
skipti í húfi. Djayhouni starfaði í
sendiráði írans í Bonn er hann var
handtekinn og er málið allt afar
vandræðalegt fyrir Þjóðveija sem
eiga mikil viðskipti við íran. Þeir
hafa verið sakaðir um að láta það
viðgangast að íranir noti sendiráðið
sem bækistöð fyrir hermdarverk í
Evrópu.
Nýlega fannst fullkominn. eld-
flaugabúnaður um borð í skipi sem
var á leið frá Bandar Abbas í íran
til Hamborgar. Þýskir lögreglu-
menn hafa nú komist að því að
ætlunin var- að nota flaugarnar til
að ráðast á aðalbækistöð íranskra
andófssamtaka, Þjóðarandspyrnu-
ráðs írans (NCRI), sem eru í Ouver-
sur-Oise, um 30 km sunnan við
París.
Stöðin er vel varin en flaugarnar
draga um 800 metra og hefðu
sundrað stöðinni auk þess sem fjöldi
saklausra íbúa í næsta nágrenni
hefði slasast eða týnt lífi, að sögn
talsmanns NCRI.
Reuter
ARABÍSKUR verkamaður í nýbyggingu ísraela í Maale Adumim á
Vesturbakkanum en verið er að reisa hundruð nýrra húsa á svæð-
inu þar sem um 22.000 ísraelar búa nú þegar. Áform stjórnar Net-
anyahus um aukið landnám gyðinga á hernumdu svæðunum geta
að margra áliti bundið enda á friðarviðleitnina í Miðausturlöndum.
Arafat neit-
ar að hitta
fulltrúa
Netanyahus
Ferðafrelsi Palest-
ínumanna aukið
Jerúsalem, Gaza. Reuter.
LEIÐTOGI Palestínumanna, Yasser
Arafat, neitaði í gær að hitta fulltrúa
forsætisráðherra fsraels, Benjamíns
Netanyahus, sem leitaði eftir fundi
með honum, að sögn talsmanna
Frelsissamtaka Palestínu, PLO.
Fulltrúinn, Dore Gold, er helzti
stjórnmálaráðgjafí Netanyahus. Að
sögn ísraelskra fjölmiðla átti fund-
urinn með Arafat að vera liður í
undirbúningi fyrstu ferðar Netanya-
hus til Egyptalands, sem áætlað er
að hefjist á fimmtudag.
Leiðtogum araba hafa mislíkað
mjög yfirlýsingar Netanyahus þess
efnis, að hann hafni hugmyndinni
um að kaupa frið með því að skila
hemumdu landi, en þessi hugmynd
hefur legið friðarviðræðunum við
botn Miðjarðarhafs til grundvallar
síðastliðin fimm ár.
Netanyahu hefur hingað til ekki
leitað eftir að hitta Arafat sjálfur
eins og fyrirrennarar hans hafa gert,
en talsmenn hans segja að „reglulegt
samband" sé á milli ísraelskra stjóm-
valda og palestínskra sjálfstjórnaryf-
irvalda.
Ferðafrelsi aukið
Talsmenn ísraelsku stjórnarinnar
tilkynntu ennfremur í gær, að for-
sætisráðherrann hefði tekið ákvörð-
un um að létta að hluta banni við
ferðum Palestínumanna frá Vestur-
bakkanum og Gazaströndinni til
ísraels.
Með hvaða hætti ferðafrelsi hinna
tveggja milljóna Palestínumanna á
þessum svæðum verður aukið er ekki
vitað enn.
Lokun landamæranna við sjálf-
stjórnarsvæðin tvö var ákveðin í kjöl-
far mannskæðra sjálfsmorðsárása
palestínskra öfgamanna í febrúar-
mánuði síðastliðnum. Árásunum var
ætlað að trufla undirbúning þing-
kosninganna í Israel, sem fram fóru
í maí. 59 manns létust í árásunum.
LISTIR
Islenskur söngvari
á tónleikum
í Wigmore Hall
FINNUR Bjarnason
barítonsöngvari
syngur á tónleikum í
Wigmore Hall í
London í kvöld. Tón-
leikarnir eru haldnir
af píanóleikaranum
Graham Johnson og
eru liður í svokölluðu
Songmakers Alman-
ak sem er tónleika-
röð sem hann hefur
haft umsjón með síð-
astliðin 20 ár.
Nokkrir tónleikar
eru í Songmakers
Almanak á hverju ári
og gefin er út tónlist
undir sömu merkj-
um. Finnur sagði í samtali við
Morgunblaðið að Graham væri
þekktur undirleikari sem hefði á
ferli sínum spilað undir hjá flest-
um helstu stjörnum söngheims-
ins enda sérhæfir hann sig í und-
irleik hjá söngvurum. Upphaf-
lega voru tónleikarnir á dagskrá
9. febrúar síðastliðinn á 111 ára
fæðingarafmæli tónskáldsins
Alban Bergs en féllu niður vegna
veikinda sópran söngkonunnar
sem kemur fram á tónleikunum
ásamt Finni og messósópran-
söngkonu.
„Eg kom inn í þessa tónleika
vegna forfalla annars baríton-
söngvara. Eg er eini neminn í
hópnum og Graham
sagði að ég væri ör-
ugglega yngsti
söngvarinn sem kom-
ið hefur fram á þess-
um tónleikum hjá
honum frá upphafi,"
sagði Finnur og kvað
tónleikana mikilvæga
fyrir sig enda væru
þeir alltaf vel sóttir,
hlytu góða umfjöllun
og tónleikastaðurinn
væri bæði virtur og
vinsæll enda þekktur
fyrir góðan hljóm-
burð. Graham kennir
við Guildhall skólann,
þar sem Finnur er við
nám, og kynntist honum þar.
Þema tónleikanna er verk samin
snemma og seint á ferli tónskálda
með aðaláherslu á Alban Berg
og mun Finnur syngja átta lög.
Mendelssohn í maí
Finnur mun hefja nám við
óperu- deild Guildhall í haust og
vera þar næstu tvö árin. Hann
sagði að námið gengi að óskum
og nóg væri að gera. í maí á
næsta ári er búið að bjóða honum
að syngja á opnunartónleikum
tónleikaraðar sem haldin er í
Bristol í maí á næsta ári í tilefni
af 150 ára fæðingarafmæli
Mendelssohns.
Finnur Bjarnason
Bilko sér um sína
KVIKMYNPIR
Iláskólabíó
BILKO LIÐÞJÁLFI „STG.
BILKO“ ★ ★
Leikstjóri: Jonathan Lynn. Handrit:
Andy Breckman. Aðalhlutverk:
Steve Martin, Dan Aykroyd, Phil
Hartman, Glenne Headley. Univer-
sal. 1996.
BILKO liðþjálfi er kyndugur fír.
Hann stjórnar bílaverkstæði hjá
bandaríska hernum og er útsmoginn
svindlari. Verkstæði hans er hægt
að breyta í spilavíti á tíu sekúndum.
Hann verslar með allt milli himins
og jarðar og er sjúkur fjárhættuspil-
ari. Allt sem hann segir verður að
veðmáli. Flokkur hans samanstend-
ur af verstu hermönnum landsins
og þegar gamall óvinur hans hyggst
fletta ofan af honum reynast góð
ráð dýr.
Bandaríska sjónvarpið hefur séð
Hollywoodkvikmynduilum fyrir efni
nú í mörg herrans ár og er Bilko
liðþjálfi eitt nýjasta dæmi þess
(alnýjasta dæmið kemur einnig í
Háskólabíó brátt, „Mission: Im-
possible"). Þótt gömlu sjónvarpsper-
sónurnar gangi mjög í endurnýjun
lífdaga á hvíta tjaldinu er oft sáralít-
ið á bak við sjónvarpsþáttamyndirn-
ar og það á kannski einkar vel við
um Bilko liðþjálfa. Lítil áhersla virð-
ist vera lögð á að finna Bilko nýtt
og trúverðugt hlutverk í nútímanum.
Bíómyndin virkar einfaldlega eins
og langur amerískur gamanþáttur
úr sjónvarpinu og það er eitthvað
undarlega gamaldags við hann eins
og vanti bara dósahláturinn til að
fullkomna þá tilfinningu að við séum
að horfa á gamalt og gott amerískt
sjónvarp.
Söguþráðurinn er ekki upp á
marga fiska en Andy Breckman
skrifar handritið og finnur upp
nokkra góða brandara og aðra miður
góða. Breski leikstjórinn Jonathan
Lynn heldur utan um allt saman
með áherslu á góðan anda í hópnum
sem á að smita út frá sér til áhorf-
enda. Það er eins og hann sé í hlut-
verki formanns skemmtilegasta
skátafélagsins á staðnum þar sem
allir eru alltaf að finna upp á ein-
hveiju sniðugu. Myndin er í það
minnsta of sakleysisleg og léttvæg
til að komast í flokk með kaldhæðn-
islegum herbúðaparódíum á borð
við„„M.A.S.H.“
Steve Martin leikur Bilko með
hamagangi sem hann hefur ekki
sést í síðan hann lék í súrrealískum
gamanmyndum Carl Reiners. En
ærsl og læti eru í tísku, spyrjið bara
Jim Carrey, og Martin er alltaf
þekkilegur leikari. Aykroyd er
skemmtilega vitgrannur yfirmaður
hans, Phil Hartman stelur senunni
sem gamall kunningi í hefndarhug
og Glenne Headley er alltaf sama
fíngerða dúkkan.
Arnaldur Indriðason
Skólakór Kársness
í Ungverjalandi
SKÓLAKÓR Kársness er nú staddur
í Kaposvár í Ungveijalandi á kóra-
mótinu Europa Cantat Junior ’96
ásamt stjórnanda sínum Þórunni
Björnsdóttur.
Á mótinu eru kórar frá flestum
löndum Evrópu og fjöldi þátttakenda
er vel á annað þúsund. Kórinn hélt
tónleika með íslenskum og erlendum
lögum og var vel tekið. Kórinn hefur
í kjölfarið fengið mörg boð um að
syngja, m.a. á þekktri listahátíð í
Slóveníu.
Á leið heim frá Kaposvár mun
kórinn njóta sólarinnar við Balaton-
vatnið og syngja loks við Schönbrun-
höllina í Vín laugardaginn 20. júlí
áður en hann flýgur heim til íslands.