Morgunblaðið - 19.07.1996, Blaðsíða 5
MEÐ AUGUM LANDANS
Búið í
öðruvísi borg
Steinar Þór Sveinsson hefur síðastliðið
ár verið við nám í Leipzig á Erasmus-
styrk. Námið er hluti af BA-námi hans
í stjórnmálafræði við Háskóla Islands.
NLEIPZIG í Austur-
Þýskalandi er öðruvísi
borg. Borg sem er eitt
^ byggingarsvæði er
i öðruvísi borg. Leipzig
■■■ varð fyrir því óláni að
1 vera á svæði DDR þeg-
ar landamæri voru
dregin milli hinna
Wþýsku ríkja eftir seinni
heimsstyijöld og nú
hamast Þjóðverjar við
að endurnýja allar þær
^ byggingar er kommún-
1 istar gleymdu að halda
við. Kommúnistar voru
of uppteknir við að
breiða út fagnaðarer-
indi sitt til að geta haldið við bygg-
ingum sínum jafnframt því sem
þeir þurftu að fylgjast náið með
félagslegri hegðun hver annars og
borgaranna. Þriðja ástæðan var
peningaleysi, en ástæðuna fyrir því
var náttúrlega að finna í heims-
valdastefnu Vesturlanda. Um 40%
alls íbúðarhúsnæðis í Austur-
Þýskalandi var mjög illa farið og
varla íbúðarhæft er DDR leið und-
ir lok, helmingur var að einhveiju
leyti skemmdur og aðeins tæplega
tíu prósent voru í góðu ástandi.
Byggingakranalandslagið hér í
Leipzig er stórkostlegt vegna upp-
byggingarinnar. Það er varla til sá
blettur utandyra í borginni hvaðan
maður sér ekki í það minnsta fimm
til sex byggingakrana. Á kvöldin,
er myrkva tekur, eru þess vegna
mörg tungl á lofti yfir Leipzig, því
hvert byggingafyrirtæki auglýsir
nafn sitt með stóru ljósaskilti á
toppi byggingakrana síns. Það má
því með nokkru sanni segja að
kapítalisminn lýsi orðið upp Leipzig
er dagsljóssins nýtir eigi við.
Byggingakranar
Byggingakranar eru vel séðir í
Leipzig. Þeir eru tákn uppgangsins
í borginni og því um leið vopn í
metingi Leipzig við nágrannana í
Dresden um það hvor borgin sé
verðugur merkisberi Saxlands.
Fylgjast menn náið með því hvor
borgin státar af fleiri krönum. Það
er því með nokkrum harmkvælum,
er bygging er kláruð hér í borg,
að kraninn er tekinn niður. Ef íbú-
um í Leipzig finnst þeir verða und-
ir í þessum metingi spyija þeir
hvað þeir í dal hinna óupplýstu séu
eiginlega að sperra sig. Kemur
spurningin illa við Dresdenbúa þar-
sem í fyrrum DDR náðist vestur-
þýskt sjónvarp í Leipzig en ekki í
Dresden og voru íbúar Dresden því
ekki alltaf vel með á nótunum.
Eg nýt þess heiðurs að búa í
dæmigerðri gamalli íbúðarbygg-
ingu eins og svo fjöldamargir hér
gera. Þessum heiðri fyigja m.a. þau
forréttindi að hafa kolaofn sem
einu húshitunina. Það kom flatt
upp á mig að þurfa að bjástra um
húsið með kol og helst kynda upp
tvisvar á sólarhring til að vel ætti
að vera þegar hvað kaldast var í
vetur. Mér var oft kalt síðasta vet-
ur. Ef ætlunin er að fara í heita
sturtu þarf að hita upp vatn í stór-
um katli í a.m.k. tvær ídukkustund-
ir áður en fyrirhuguð sturta er
möguleg - ef maður heldur fast í
þá upphaflegu áætlun sína að hafa
sturtuna heita. Þetta hefur gert
það að verkum að ég hef Iagt það
af að hlaupa mína tíu kílómetra á
hveijum degi en hreinlæti mínu er
þó að öðru leyti ekki ábótavant.
Stúdentar eru töluvert róttækir
hér í Leipzig, enda er enn loft í
mönnum síðan þeir veltu DDR-
stjórninni í hinni friðsömu byltingu
1989, en borgarahreyfingin átti
reyndar upptök sín hér í Leipzig.
Einhver vandræði eru með peninga
hér eins og hendir stundum heima
og á að fækka eitthvað kennurum
og þ.a.l. þeim tímum er boðið verð-
ur upp á. Til að mótmæla slíku
ofbeldi yfirvalda er hér efnt til
mikilla hátíðahaida, rokktónleika,
bjórdrykkju og pylsuáts auk þess
sem kennsla er færð á götur út,
almennum borgurum til hrellingar.
Verður af þessu hin besta skemmt-
an en eftir er að sjá hvort allt þetta
brambolt beri tilætlaðan árangur.
Heima senda stúdentar ráðherra
póstkort þegar þeir vilja mótmæla
eða eru í örgu skapi.
Þýskt skrifræði
Engu er logið um þýskt skrif-
ræði. Ef ætlunin er að dvelja hér
í eitt ár og búa helst einhvers stað-
ar, þarf maður að flækjast fram
og til baka á milli stofnana þar sem
ekki er langlundargeðinu fyrir að
fara. Mér var einu sinni uppálagt
að fara með ákveðið plagg að heim-
an til tryggingastofnunar hér í bæ
svo ég væri vel settur ef ég tæki
upp á því að slasa mig eða jafnvel
deyja. Eftir að hafa þurft að mæta
nokkrum sinnum á skrifstofuna til
að fikra máli mínu áfram, var mér
loks tjáð að málið væri ekki sem
einfaldast, þar sem ísland væri
ekki í Evrópusambandinu. Kjami
ræðu þeirrar er haldin var yfir mér
var á þá lund að best væri einfald-
lega að ég væri ekkert að slasa
mig. Skemmst er frá því að segja
að ég hef fylgt þessum ábendingum
og látið af slysförum þetta árið.
Samskipti mín við einstaklinga
og stofnanir einkenndust af töiu-
verðum misskilningi fyrstu mánuði
mína hér í Leipzig. Kenni ég þar
þýskukunnáttu minni að miklu leyti
um. Gallinn var sá að ég lærði,
skrifaði, las og skildi aðeins há-
þýsku. Hér í Saxlandi er svo sann-
arlega ekki töluð háþýska. Sam-
skiptin löguðust þó eftir því sem
þýskan mín versnaði.
í Austur-Þýskalandi er að mörgu
leyti gott að vera. Upp til hópa eru
Austur-Þjóðveijar vinsamlegir en
þó í sumum tilvikum of vinsamleg-
ir. Það hendir nefnilega endrum
og sinnum að fólk gefi sig á tal
við mann og eftir stuttar samræður
kemur upp úr kafinu að það er að
falast eftir nokkrum pfenningum,
en af þeim eru svo sem engin ósköp
til í vasa íslensks námsmanns í
útlandinu. Sagt er að hér sé upp
undir 25% atvinnuleysi og skýrir
það að einhveiju leyti fylgi PDS,
eftirfara SED, sem var sósíalískur
ríkisflokkur DDR, og hefur hvað
helst höfðað til þeirra sem telja sig
hafa borið skarðan hlut frá borði
við sameininguna. Ég á sjálfur vini
hér í Austur-Þýskalandi sem eru
sannfærðir konunúnistar!
FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 1996 B 5
4 B FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LIF
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LIF
HJÓNIN Kristín Bárðardóttir og Garðar Garðarsson
úr Keflavík voru í spássitúr í góða veðrinu.
SIGURÐUR Árnason var niðursökkin í útvarpssögu.
EINAR Hilmarsson og íris Ansnes kiktu á útsölur.
FEÐGININ Þórir Viðar og Rán spóka sig nánast
daglega á Laugaveginum.
UNNUR Bjarnadóttir með Ponsu
og Doppu.
Fólkið
í bænum
YS og læti, fólk á hlaupum, fólk í innkaupum,
fólk að tala, fólk í dvala og fólk sem ríkið þarf
að ala. Þetta er brot úr texta eftir Ladda, sem
hann söng inn á plötu fyrir nokkrum árum. Þó
textinn sé lýsing á mannlífinu í Austurstræti
gæti hann allt eins átt við Laugaveginn, aðal-
verslunargötu miðborgarinnar, eða bara ein-
hveija götu eða torg hvar sem er í heiminum,
þar sem mannfjöldi er jafnan mikill.
Stundum er gaman að staldra við; horfa á
allt þetta fólk á götunni og velta fyrir sér hvers
konar lífi það lifir, spinna jafnvel upp smá sögu
í huganum um einn og- einn vegfaranda, sem
af einhveijum ástæðum vekur athygli manns.
Efalítið hafa margir leikið þennan leik og marg-
ar ímyndaðar örlagasögurnar orðið til um all-
sendis ókunnugt fólk, sem ekki hefur haft græn-
an grun um að nokkur væri að velta fyrir sér
persónulegum högum þess.
Slíkar hugrenningar voru kveikjan að því að
ljósmyndari og blaðamaður Daglegs lífs röltu
um Laugaveginn nýverið. Þeir gerðust þó ekki
svo djarfir að hnýsast í persónulega hagi fólks,
líf og uppvaxtarár, gleði og sorgir, heldur létu
nægja að forvitnast um erindi þess á Laugaveg-
inum á hversdagslegu fimmtudagssíðdegi, auk
þess að fá í leiðinni að kíkja í innkaupapokana.
Vegfarendur tóku tiltækinu ljúfmannlega og
flestir voru tilbúnir að doka við og rabba svolít-
ið um erindagjörðir sínar á Laugaveginum.
TURID Palazzolo keypti sér sjal úr
íslenskri ull.
STEFÁN Valdimarsson keypti jarðarber
til að hafa í kvöldmatinn.
Brúðkaup í fjölskyldunni
Mæðgurnar Kristín Bragadóttir og Unnur Lilja
Bjamadóttir frá Selalæk á Rangárvöllum komu
til höfuðborgarinnar árla morguns til að útrétta
eitt og annað í tilefni brúðkaups bróður Kristín-
ar, sem átti að halda með pompi og pragt í Kópa-
vogskirkju helgina á eftir. Þær voru á svolítilli
hraðferð því heim að Selalæk ætluðu þær um
kvöldið, en áður þurfti brúðarmærin, Unnur Lilja,
að mæta á æfmgu í kirkjunni.
Aðspurðar hvort kjóll brúðarmeyjarinnar væri
í einum plastpokanum svöruðu þær neitandi.
„Brúðarmeyjarkjóllinn minn var keyptur í Banda-
ríkjunum og er alveg rosalega flottur, svona hvít-
ur með blúndum," sagði Unnur Lilja og ekki leyndi
sér að hún hlakkaði mikið til að skaita honum í
brúðkaupi móðurbróður síns. Kristín sagði að
ýmislegt stúss fylgdi stórviðburði eins og brúð-
kaupi í fjölskyldunni og þær mæðgur hefðu haft
í nógu að snúast allan daginn. „Huga þarf að
því að allir í fjölskyldunni séu sómasamlega til
fara,“ segir Kristín og lét tilleiðast að draga hvíta
skyrtu á soninn upp úr bláum plastpoka, en neit-
aði eindregið að ljóstra nokkru upp um brúðargjöf-
ina, sem þær mæðgur voru búnar að kaupa.
Gulur kjóll með rósum
Þær voru áberandi glaðlegar og sumarlegar
ásýndum, stöllurnar Rannveig og Eva Heiða,
Morgunblaðið/Golli
Okkur finnst gaman að skoða mannlífið í góða
veðrinu, en heima var ósköp grámóskulegt í
morgun," sögðu Kristín og Garðar.
Turid Palazzolo sagðist líka vera að skoða
mannlífið, en hingað til lands kom hún tveimur
dögum áður, ásamt norskri vinkonu sinni til
sextíu ára. „Ég lét hálfrar aldar draum um að
koma til íslands rætast og hef ekki orðið fyrir
vonbrigðum," sagði þessi norska kona sem býr
og starfar sem bókhaldari í New York. Hún
átti ekki orð til að lýsa fegurð Þingvalla og
segist margsinnis hafa haft viðdvöl á Leifsstöð
á leið sinni til og frá Osló og New York og
alltaf brunnið í skinninu að heimsækja íslenskar
söguslóðir. „Ég er mikil áhugamanneskja um
sögu íslands, enda er hún samofin sögu ætt-
lands míns,“ segir Palazzolo, sem búið hefur í
New York í áratugi. „Vitaskuld var það karl-
maður, sem dró mig þangað, hvað annað,“ sagði
Palazzolo kímin og sýndi okkur sjal úr íslensku
eingirni, sem hún var nýbúin að kaupa.
Börn og gæludýr viðruð
Feðginin Þórir Viðar og Rán, átta mánaða,
tóku sig ljómandi vel út í appelsínugulu peysun-
um sínum. Þórir Viðar vinnur á Kaffibarnum á
kvöldin og gefst því kærkomið tækifæri til að
spóka sig með dóttur sinni í fína barnavagninum
á daginn. Laugavegurinn er vinsælasta göngu-
leiðin og fannst Þóri Viðari lítil ástæða til að
festa þessa daglegu venju þeirra feðgina á filmu.
Rán var hins vegar himinlifandi yfir athyglinni
og sýndi mikil tilþrif í að kasta hringlunni sinni
í götuna.
Þær Ponsa og Doppa undu einnig vel at-
hygli vegfarenda, þar sem þær sátu svo prúðar
og penar hjá eiganda sínum, Unni Bjarnadótt-
ur, fyrir framan Habitat-verslunina. Unnur
sagði að mamma sín væri að gera innkaup og
hún gætti systranna á meðan. Unnur upplýsti
að þær væru af Cavalier-kyni og fengju oftast
að vera með í för þegar vel viðraði.
Ásjóna og fas þeirra Einars Hilmarssonar,
flugumferðastjóra, og írisar Ansnes, starfs-
stúlku í Pizzahúsinu, benti til að þar færi ró-
legt og áhyggjulaust fólk í sumarfríi. Aðspurð
sögðust þau bara vera í vaktafríi, en eiga sjálft
sumarfríið eftir „Við vorum í sólbaði í dag og
kíktum svolítið á útsölur hér á Laugaveginum,"
sögðu þau ánægð með kaupin, sem eru buxurn-
ar og bolurinn sem Einar var í.
Útvarpssaga
og jarðarber
Ekki var eins rólegt yfirbragð á Sigurði Árna-
syni, tónlistarmanni, sem skundaði einbeittur á
svip hröðum skrefum niður Laugaveginn og leit
hvorki til hægri né vinstri. Hann virtist vera í
afar mikilvægum erindagjörðum og mátti varla
vera að því að staldra við. Við eftirgrennslan
kom í Ijós að Sigurður var niðursokkinn í sögu
í Ríkisútvarpinu og vildi síður láta trufla sig.
„Ég var að hlusta á þessa skemmtilegu sögu
heima og tók útvarpið bara með mér á leiðinni
í bakaríið að kaupa kaffimeðlæti,“ segir Sigurð-
ur og hraðaði sér á brott því hann vildi ekki
missa neitt úr útvarpssögunni.
Stefán Valdimarsson, eftirlitsmaður hjá lög-
reglunni, var ekkert að flýta sér. Hann sagðist
í og með vera að leita sér að flauelsbuxum á
einhverri útsölunni. Ekki hafði Stefán fundið
neinar buxurnar en hins vegar leist honum ein-
staklega vel á jarðarberin í Hagkaup og ætlaði
að hafa þau með ijóma í kvöldmatinn.
Þar með lauk þessari vísindalegu mannlífs-
rannsókn Daglegs lífs á Laugaveginum, en
niðurstöður hennar eru í stuttu máli þær að
erindi manna þar um slóðir eru af margvísleg-
um toga. ■
vþj
VINKONURNAR Eva Heiða t.v. og Rannveig leituðu að gulum kjól með rósum.
enda var Rannveig nýbúin að ganga frá ýmsum
málum hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna
vegna fyrirhugaðrar námsdvalar sinnar í Grikk-
landi næstu tvö árin. Eva Heiða samfagnaði vin-
konu sinni og saman leituðu þær logandi Ijósi
að kjó! á Rannveigu fyrir kveðjuhóf, sem hún
ætlaði senn að halda fyrir vini og vandamenn.
„Mig langar í síðan, gulan kjól með rósum,“
sagði Rannveig og var fremur bjartsýn að finna
einn slíkan á Laugaveginum.
Rannveig er frá Egilsstöðum, en hefur búið í
borginni frá því hún hóf nám í bókmenntum í
HÍ. Hún vinnur í Veitingahúsinu Lækjarbrekku,
en Reykjavíkurmærin Eva Heiða vinnur á Úlfald-
anum og mýflugunni, sem er félagsmiðstöð, rek-
in af SAÁ. Þar sem báðar voru í fríi sögðust
þær njóta þess í botn að rölta um, skoða í búðir
og líta við og við inn á kaffihús. Eftir búðarráp-
ið voru þær ákveðnar í að fá sér súkkulaði með
ijóma og ijómatertu.
MannlífsskoAun
Hjónin Kristín Bárðardóttir og Garðar
Garðarson úr Keflavík sögðust bara hafa komið
í bæinn að gamni síni. Kristín var í vaktafríi
frá vinnu sinni í íslenskum markaði í Flugstöð
Leifs Eiríkssonar og Garðari, sem er útgerðar-
maður, fannst upplagt að taka sér dagsfrí og
fara í spássitúr með frúnni. „Við komum oft
til Reykjavíkur án þess að eiga sérstakt erindi.
MÆÐGURNAR Kristín Bragadóttir og Unnur Lilja
Bjarnadóttir frá Selalæk á Rangárvöllum.
. T