Morgunblaðið - 21.07.1996, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ
Tf 3#at | e'« r.-. an^Mtnw'rW
16 SUNNUDAGUR 21. JÚLÍ 1996
KONAN mín er líka dipló-
mat og hún tók sér leyfi
þegar við komum hing-
að. Okkar ráðagerð hef-
ur verið sú að ég tæki leyfi þegar
við hættum hér og henni gæfíst
færi á að vinna. Nú bauðst mér
starf í öðru landi en ákvað eftir
umhugsun að fylgja fjölskyldunni
til Kuala Lumpur,“ sagði Parker
W. Borg þegar hann ræddi við
blaðamann Morgunblaðsins í sendi-
herrabústaðnum við Laufásveg.
Eigur sendiherrahjónanna voru
komnar í skip á leið til Kuala Lump-
ur, og þangað færi sendiherrafrúin
næsta dag ásamt dætrunum Erica,
10 ára, og Darcy, 7 ára. Parker
W. Borg og elsta dóttur hans Lara,
11 ára, áttu hins vegar einu verki
ólokið hérlendis.
Ferðasögur
„Ég verð hér aðra viku af því að
ég ætla með dóttur mína í fimm
daga hestaferð um Austurland og
austanvert hálendið. Við höfum far-
ið ríðandi um önnur héruð en ég á
eftir að skoða mig um utan alfara-
leiða þama fyrir austan."
Áhugi Parker W.s Borg á ferðum
um ísland er raunar á almannavit-
orði eftir að hann skrifaði grein í
Morgunblaðið til þess að koma á
framfæri ýmsum ábendingum um
það sem betur mætti fara í þjónustu
við ferðamenn. Við förum ekki nán-
ar út í þá sálma en ég bið hann að
segja mér ferðasögur og rifja upp
eftirminnileg augnablik frá ferðum
sínum um Island.
„Við höfum kunnað að meta það
að eiga þess kost þessi þrjú ár að
ferðast til alls konar staða þar sem
ekki er að finna milljónir annarra
ferðamanna. Við höfum farið yfir
fljót og ófærur á jeppanum okkar;
gist í hótelum, Eddu-hótelum,
bændagistingu og í tjaldi þannig að
við höfum séð hlutina frá ólíku sjón-
arhomi. Ég held að það séu ekki
mörg svæði á landinu sem við höfum
ekki skoðað.“
Sendiherrann segir að frá ferðum
sínum sé sér t.d ofarlega í huga
dvöl á tjaldstæði norðan Siglufjarðar
um jónsmessuleytið. „Það var heiður
himinn og þarna gátum við setið á
stuttermabolum og fylgst með því
þegar þegar sólin tyllti sér á sjávar-
fiötinn og reis strax aftur. Ég veit
að margir hafa hvað eftir annað
reynt að upplifa miðnætursólsetur
en ekki fengið þá ósk uppfyllta.
Þama voru aðstæðumar réttar og
þetta var sérstaklega eftirminnileg
upplifun.
Svipaðar minningar á ég frá
Borgarfírði eystra. Við gistum á
tjaldstæði, rétt við fæðingarstað
Kjarvals og horfðum yfír fjörðinni
þegar sólin settist. Það var stórkost-
legt að fylgjast með litbrigðunum í
Dyrfjöllum og auðvelt að sjá fyrir
sér að Kjarval hefði sótt sér innblást-
ur í kvöld eins og þetta.
Álit Svisslendinga
Mér hefur líka oft orðið hugsað
til samtals við aðra erlenda ferða-
menn við Mývatn. Ég spurði að
sjálfsögðu: How do you like Ice-
land? og heyrði frá flestum sama
svarið: Landið er fallegt en alltof
dýrt. Það er erfítt að láta ekki sann-
færast þegar maður heyrir Sviss-
lendinga halda því fram að ísland
sé of dýrt“.
Parker W. Borg tók við starfi
sendiherra hér á tímum samdráttar
í umsvifum Bandaríkjahers hér á
landi í kjölfar endaloka kalda stríðs-
ins. „Niðurskurðurinn hófst 1989 -
1990 en honum lauk að heita má
1993. Eftir talsverðar viðræður
sömdum við í janúar 1994 um hvaða
liðsstyrk væri viðeigandi að hafa
hér næstu tvö árin og William
Perry, núverandi landvarnaráð-
herra kom til landsins og undirrit-
aði þann samning. Framkvæmd
samningsins leiddi til þess að
Bandaríkjamönnum var fækkað um
ca. 250 og um 20 íslendingar misstu
störf sín. Þegar við fórum svo að
endurskoða þessa hluti 1995 og
ræða framtíðina kom fram ósk frá
íslendingum um að ekki yrði dregið
frekar úr umsvifum. Það var talið
fullnægjandi í Washington ef við
fengjum tryggingu fyrir því að
rekstrarkostnaðurinn færi áfram
lækkandi. í apríl sl. undirrituðum
Morgunblaðið/Golli
HMBUKTU—
REYKJAVÍK—
1 KUALA LUMPUR
Tæplega þriggja ára dvöl Parkers W. Borg sem sendiherra
* Bandaríkjanna á Islandi, er nú á enda. Hann er á leið til Malasíu
þar sem eiginkona hans mun starfa sem sendiráðsritari næstu
árin. Sendiherrann fyrrverandi verður heimavinnandi. Pétur
Gunnarsson ræddi við hann.
við svo samning þar sem við geng-
um frá því að samband þjóðanna
yrði óbreytt á þessu sviði næstu
fimm árin, bæði hvað varðar fjölda
flugvéla og fjölda Bandaríkja-
manna.“
- Hvernig sérðu fyrir þér að þessi
samskipti þróist að liðnum þessum
fimm ára samningstíma?
„Ég sé í raun ekkert annað fyrir
mér en óbreytt núverandi ástand.
Það eru alltaf einhveijir ytri þættir
sem koma inn í myndina og hafa
áhrif á atburðarás og þróun sam-
skipta. Auðvitað getur einhvers
konar aðsteðjandi vá orðið til að
breyta eðli þessa sambands á ein-
hvern veg. Slíkt er erfitt að sjá
fyrir en það er hlutverk diplómata
að reyna að beina hlutunum á já-
kvæðar brautir. Það veit enginn
hvað framtíðin ber í skauti sér.
Staða sendiráðsins
Ég tel að það sé gagnkvæmur
skilningur milli ríkjanna á þýðingu
Elsta dóttir mín, Laraf talar íslensku
mjög vel . . . Hún á þýska stúlku fyr-
ir vinkonu. Sú talar enga ensku svo
þessar tvær stúlkur sem hafa að
móðurmáli tvö af útbreiddustu tungu-
málum heims tala saman á íslensku.
ísland er í middepli Norður-Atlants-
hafsbandalagsins, staðsetning
landsins er lykilatriði til þess að
tryggja aðstöðu Bandaríkjanna í álf-
unni og það mundi torvelda sam-
skipti Bandaríkjanna og Evrópu ef
ísland yrði tekið út úr þeirri jöfnu.
herstöðvarinnar í Keflavík. Lega
íslands í Atlantshafinu milli Evrópu
og Ameríku tryggir mikilvæga
stöðu landsins hvað varðar sam-
skipti ríkja beggja vegna Atlants-
hafsins. Éf Bandaríkin breyttu ut-
anríkisstefnu sinni þannig að t.d.
Asía eða S-Ameríka fengju aukið
vægi á kostnað Evrópu yrði e.t.v.
litið á Island sem jaðarsvæði í slíku
samhengi.
En eins og málum er háttað legg-
ur utanríkisstefna Bandríkjanna
höfuðáherslu á að stuðla að friði
og öryggi í Evrópu. Island er í mið-
depli Norður-Atlantshafsbanda-
lagsins, staðsetning landsins er lyk-
ilatriði til þess að tryggja aðstöðu
Bandaríkjanna í álfunni og það
mundi torvelda samskigti Banda-
ríkjanna og Evrópu ef ísland yrði
tekið út úr þeirri jöfnu.“
- Hvað segir þú um þær raddir
að staða sendiráðs Bandaríkjanna
hér á landi sé lakari en áður gagn-
vart_ bandaríska stjórnkerfinu?
„Ég hef í raun enga hugmynd
um það. Við tilnefnum sendiherra
á óvenjulegan hátt í Bandaríkjunum
að því leyti að menn sem hafa enga
diplómatíska reynslu eru gerðir að
sendiherum. Stundum reynist það
vel og stundum ekki. Ur röðum
starfsmanna utanríkisþjónustunnar
velst á mismunandi tíma til sendi-
herrastarfa fólk með afar mismun-
andi bakgrunn. Háttsettur maður
getur tekið við starfi af öðrum ekki
jafn háttsettum. Þannig að ég tel
að það sé ekki hægt að ráða þróun
í þessu efni af 2-3 mönnum."
- Að herstöðinni slepptri, hvern-
ig mundirþú lýsa sambandi íslands
og Bandaríkjanna?
„Það er ýmislegt sem leggur
grundvöllinn að traustu sambandi
þjóðanna, burtséð frá öryggismál-
unum. Það er algengara að Islend-
ingar fari í nám til Bandaríkjanna
en fólk frá öðrum Evrópuþjóðum.
íslendingar kaupa meira af banda-
rískum vörum en aðrar Evrópuþjóð-
ir. ísland er aðili að Evrópska efna-
hagssvæðinu. Bandaríkin hafa allt-
af stutt Evrópusambandið og vonað
að það styrktist og efldist en það
þýðir ekki að við viljum ekki eiga
góð viðskiptsambönd við hvert og
eitt landanna í álfunni.
Sameiginleg fjarlægð
Ég lít svo á að íslendingar og
Bandaríkjamenn eigi fjarlægðina frá
Evrópu sameiginlega. Við erum þjóð-
ir sem eru fluttar að frá mismunandi
svæðum meginlandsins vegna þess
að við vorum ekki sátt við þau lífs-
skilyrði sem okkur voru búin í gþmlu
heimkynnunum. Við Bandaríkja-
menn lítum á okkur sem innflytjenda-
þjóð. Okkar bakgrunnur er fjölbreytt-
ari en ykkar en í okkur býr sterk
vitund þess að hafa snúið baki við
einhveiju gömlu til þess að byija upp
á nýtt. Þótt ísland hafí verið numið
löngu á undan Bandaríkjunum fínnst
mér ákveðinn landnemabragur ein-
kenna þjóðina og rík áhersla á sjálf-
stæði gagnvart meginlandi Evrópu.
Þetta er hægt að lesa um í íslend-
ingasögunum og í sögum Halldórs
Laxness — í Sjálfstæðu fólki, sem
er einhver besta skáldsaga sem ég
hef lesið.
Þó það séu engin áríðandi við-
fangsefni í samskiptum landanna
sem stendur er ekki útilokað að mál
sem við erum að fást við núna muni
teljast mikilvæg í framtíðinni. Við
höfum undanfarið verið í samvinnu
við forsætisráðuneytið að vinna að
því að tryggja þátttöku Bandaríkja-
manna þegar haldið verður upp á tíu
ára afmæli leiðtogafundarins í Höfða.
Það er næst á dagskrá í samskiptum
þjóðanna. Við höfum líka unnið vel
að því að hámarka viðskipti milli Is-
lands og Bandaríkjanna.
Ég er almennt séð mjög ánægður
með það starf sem við höfum unnið
hér þessi þijú ár. Við viljum þróa
samskipti þjóðanna áfram í sama
anda og verið hefur. Ásamt því að
bæta viðskiptatengslin viljum við
efla tengsl þjóðanna í menntamál-
um og styrkja Fulbright-áætlunina
og einnig efla Íslensk-ameríska fé-
lagið menningartengsl þjóðanna."
Sendiherra í Timbuktu og á
íslandi
Parker W. Borg hefur starfað í
utanríkisþjónustu Bandaríkjanna í