Morgunblaðið - 21.07.1996, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 21. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
KVIKMYNDIR/Háskólabíó sýnir spennumyndina Fargo, sem er nýjasta mynd
_____bræðranna Ethans og Joel Coen. Með aðalhlutverk í myndinni fara_
Steve Buscemi, Frances McDormand, Peter Stormare og William H. Macy.
WILLIAM H. Macy leikur bílasalann Jerry Lundegaard.
FARGO er sjötta mynd þeirra Joels og Ethans Coen. Frances Mc Dormand
leikur lögreglustjórann Marge Gunderson.
mor og efnistökum bræðranna,
en það var myndin Raising Ariz-
ona með Nicolas Cage í aðalhlut-
verki.
Árið 1990 gerðu þeir svo
myndina Miller’s Crossing, sem
er bófamynd í anda þriðja áratug-
arins, og eins og hinar tvær hlaut
myndin prýðisgóða dóma en
fremur dræmar viðtökur í Banda-
ríkjunum þótt áhorfendur tækju
betur við sér í Evrópu. Árið 1991
var svo komið að gerð Barton
Fink, myndarinnar um rithöfund-
inn sem kemur ekki frá sér staf-
krók á blað þótt allt í kringum
hann eigi sér stað ótrúlegir og
örlagaríkir atburðir. Sú hlaut
þrjár óskarstilnefningar og vann
að auki þrenn helstu verðlaunin
í Cannes árið 1991; sjálfan gull-
pálmann, auk þess sem John
Torturro hlaut verðlaun fyrir
besta leik og Joel fyrir leikstjórn.
Þótt peningarnir létu á sér
standa höfðu furðufuglarnir, sem
nú áttu sífellt stækkandi aðdá-
endahóp, endanlega áunnið sér
virðingu Hollywood-fólksins sem
nú fór að gera sig líklegt við þá.
Afraksturinn af þvi var myndin
The Hudsucker Proxy, sem gerð
var 1994 og færði Coenbræðurna
af útjaðri og inn í hringiðu banda-
ríska kvikmyndaiðnaðarins.
Frances Mc Dormand sem leik-
ur lögreglustjórann Marge Gund-
erson er eiginkona Joels Coen og
hefur hún farið með aðalhlutverk
í myndunum Blood Simple og
Raising Arizona, en einnig hefur
hún farið með stórt hlutverk í
myndinni Mississippi Burning.
Þá lék hún á móti Liam Neeson
í Darkman og Demi Moore í The
Butcher’s Wife, og einnig hefur
hún farið með hlutverk í Short
Cuts, sem Robert Altman leik-
stýrði, og Beyond Rangoon, sem
John Boorman leikstýrði.
William H. Macy, sem leikur
bílasalann Jerry Lundegaard á
að baki hlutverk í fjölda kvik-
mynda og er skemmst að minn-
ast hans úr hlutverki skólastjóra
í myndinni Mr. Holland’s Opus.
Aðrar myndir sem hann hefur
leikið í eru Murder In the First,
The Client, Benny & Joon,
Shadows and Fog og Radio Days.
GRÆÐGI,
SVIK OG
MANNVÍG
FARGO er glæpatryllir úr
smiðju þeirra Coen-bræðra,
og er sögusviðið borgirnar Fargo,
Brainerd og Minneapolis í Minne-
sota frostaveturinn 1987, en íbú-
ar á þessum slóðum eru flestir
af skandinavískum uppruna og
er gert gólátlegt grín að þeim í
myndinni. Þetta er saga um glæp
sem fer úrskeiðis og leitina að
glæpamönnunum. Sem fyrr er
það Joel Coen sem sér um leik-
stjórnina og Ethan Coen um
framleiðsluna, en handritið skrifa
þeir bræður í sameiningu.
Jerry Lundegaard (William H.
Macy) er bílasali í Minneapolis
sem er að drukkna í skuldasúpu.
Til að bjarga sér úr vandræðun-
um ræður hann tvo skúrka (Steve
Buscemi og Peter Stormare) til
að ræna konu sinni Jean (Kristin
Rudrid), en meiningin er að hinn
efnaði faðir hennar (Harvey
Presnell) greiði lausnargjaldið.
Jerry ætlar svo að borga
skúrkunum smáræði fyrir viðvik-
ið en losna úr skuldaflækjunni
fyrir afganginn af lausnargjald-
inu. Þessi áætlun fer hins vegar
fljótlega úr skorðum. Skúrkamir
eru á leið með fórnarlamb sitt á
afvikinn stað þegar lögreglumað-
ur stöðvar þá og skjóta þeir hann
og tvo saklausa vegfarendur.
Þetta verður til þess að lögreglu-
stjórinn Marge Gunderson
(Frances McDormand), sem er
ófrísk, rannsakar fyrsta morð-
málið á ferli sínum. Á meðan, í
Minneapolis, vakna grunsemdir
föður Jean um að ekki sé allt
með felldu og heimtar hann að
fá að afhenda lausnargjaldið
sjálfur, en það myndi hins vegar
gera að engu áætlanir tengda-
sonarins um að næla sér í meiri-
hluta fjárins. Gunderson gerir sér
í fyrstu ekki grein fyrir því að
morðin sem hún er að rannsaka
tengjast mannráninu í Minnea-
polis, en smátt og smátt leiðir
rannsókn hennar hana á slóðir
Jerry Lundegaard.
Þeir Coen-bræður hverfa til
uppruna síns í tvennum skilningi
í Fargo. Eins og í fyrstu mynd
þeirra, Blood Simple, er viðfangs-
efnið í myndinni græðgi, svik og
morð, en þeir bræður sækja einn-
ig á heimaslóðir við gerð myndar-
innar, því þeir eru frá Minnea-
polis í Minnesota þar sem Joel
fæddist árið 1954 og Ethan árið
1957. Þeir bræður voru á ungl-
ingsaldri þegar þeir, ásamt félög-
um sínum, settú á stofn fyrirtæki
og tóku að sér að slá garða til
þess að safna sér peningum til
að festa kaup á kvikmyndatöku-
vél og filmum sem þeir dunduðu
sér við að taka á 8 mm stutt-
myndir næstu árin. Síðan lá leið-
in í háskóla í New York þar sem
Joel lærði kvikmyndagerð og
fékk hann síðan vinnu sem klipp-
ari við hryllingsmyndirnar Fear
No Evil og The Evil Dead. Ethan
las hins vegar heimspeki í Prince-
ton og dvaldi þar við fræði-
mennsku fyrst að loknu námi eða
þar til stóri bróðir kallaði á hann
til New York árið 1982 að gera
með sér kvikmynd.
Þeim bræðrum hafði þá tæmst
arfshlutur eftir sölu á landi sem
afi þeirra og amma höfðu átt í
ísrael og þeir peningar voru
stofnsjóðurinn sem kosta skyldi
fyrstu kvikmynd þeirra. Það sem
upp á vantaði lögðu vinir og vel-
unnarar frá Minnesota fram, en
hinn eiginlegi kvikmyndaiðnaður
kom hvergi nærri gerð myndar-
innar. Eins og jafnan síðar skrif-
uðu báðir handritið að myndinni,
Joel var titlaður leikstjóri en Et-
han framleiðandi. Myndin hét
Blood Simple, var frumsýnd árið
1984 og var að margra mati ein
besta kvikmynd þess árs. Samt
gerði hún lítið meira en að standa
undir sér en vann á hinn bóginn
til ýmissa verðlauna á smærri
kvikmyndahátíðum og völdu m.a.
vikuritið Time, Washington Post
og USA Today myndina eina af
tíu bestu myndum ársins.
Eftir Blood Simple lögðust
bræðurnir undir feld um tíma en
sýsluðu þó sitthvað við kvik-
myndagerð. Þeir skrifuðu saman
handrit kvikmyndar sem heitir
Crimewave auk þess sem Joel lék
aukahlutverk í myndinni Spies
Like Us, með_ Dan Aykroyd í
aðalhlutverki. Árið 1987 leit svo
önnur mynd Coen-bræðra dags-
ins ljós, og var hún uppfull af
sérstæðum og óvenjulegum hú-
FARGO er fjórða kvikmynd
þeirra Coen-bræðra sem Steve
Buscemi leikur í, en hann Iék
áður í Miller’s Crossing, Barton
Fink og The Hudsucker Proxy.
Buscemi hefur leikið í hátt í
40 kvikmyndum frá því hann
lék í sinni fyrstu mynd fyrir
tíu árum, og hefur hann að
segja má sérhæft sig í að leika
skúrka af ýmsu tagi þó ekki
sé það þó algilt. Hann hefur
verið sérstaklega afkastamikill
undanfarin 2-3 ár og að heita
má á stöðugri uppleið. Meðal
mynda hans á þessu tímabili
eru Desperado, þar sem hann
Iék á móti Antonio Banderas,
Things To Do in Denver When
You’re Dead, Living in Oblivi-
on, Someone to Love, þar sem
Sér-
hæfður í
skúrkum
hann lék á móti Harvey Keitel
og Rosie Perez, Airheads,
Hudsucker Proxy, Pulp Fiction
og Rising Sun. Meðal annarra
þekktra mynda sem Buscemi
hefur leikið í eru Reservoir
Dogs, Mystery Train, King of
New York og New York Stori-
es.
Á þessu ári verða svo frum-
sýndar a.m.k. fjórar myndir
sem Buseemi leikur í auk
Fargo, en það eru Kansas City,
The Search for One-eye
Jimmy, Escape from L.A. og
Trees Lounge, sem jafnframt
er fyrsta kvikmyndin í fullri
lengd sem hann leikstýrir og
skrifar hann að auki kvik-
myndahandritið. Verður
myndin væntanlega frumsýnd
í september, en með önnur
hlutverk í henni fara m.a.
Chloe Sivigny, Anthony
LaPaglia, Sam Jackson og
Mimi Rogers.
Steve Buscemi er fæddur
árið 1958 í Brooklyn í New
York, en þaðan fluttist hann
átta ára gamall með fjölskyldu
sinni til Vallye Stream á Long
Island og kviknaði áhugi hans
á leiklist þegar hann var þar
í menntaskóla. Stuttu síðar
flutti hann sig svo enn um set
til Manhattan þar sem hann
lærði leiklist hjá John Stras-
berg, en samhliða náminu
vann hann ýmis störf sem til
féllu og var hann meðal ann-
ars brunavörður um skeið og
einnig vann hann við hús-
gagnaflutninga. Með skólafé-
laga sínum, Mark Boone Jr.,
hóf hann að skrifa leikþætti
sem þeir sýndu í New York.
Þetta leiddi svo til þess að
hann var valinn til að fara með
aðalhlutverkið í myndinni
Parting Glances (1986), en í
henni lék hann tónlistarmann
með eyðni.