Morgunblaðið - 21.07.1996, Blaðsíða 26

MORGUNBLAÐIÐ
26 SUNNUDAGUR 21. JÚLÍ 1996
MINNINGAR
t
Ástkaer eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir og amma,
ELÍSABET HALLDÓRSDÓTTIR,
Leifsgötu 3,
Reykjavík,
lést í Sjúkrahúsi Reykjavíkur 18. júlí.
Jarðarförin auglýst síðar.
Jóhann Jónsson, börn, tengdabörn
og barnabörn.
t
Eiginmaður minn,
BJÖRN BLÖNDAL KRISTJÁNSSON,
Hólabraut 5,
Blönduósi,
lést á Héraðshælinu Blönduósi fimmtudaginn 18. júlí.
Jarðarförin fer fram frá Blönduóskirkju laugardaginn 27. júlí.
Blóm vinsamlegast afþökkuð en þeim sem vilja minnast hins látna
er bent á Krabbameinsfélagið.
Fyrir hönd vandamanna,
María Jónsdóttir.
t
Eiginmaður minn og faðir,
STEVEJ.SIMSI,
Norfolk,
Virginia,
Bandaríkjunum,
lést 17. júlí.
Jarðarförin er í dag, 21. júlí, í Norfolk.
F.h. ættingja,
Steve J. Sims II,
1804 Tempelton Lane,
Va Beach Va 23454,
Bandaríkjunum.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir, fóstri,
tengdafaðir og afi,
GUÐMUNDUR STEINSSON
rithöfundur,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju
þriðjudaginn 23. júlí kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hans, er bent
á Krabbameinsfélagið eða Krýsuvíkur-
samtökin.
Kristbjörg Þ. Kjeld,
Þórunn Guðmundsdóttir,
Jens G. Einarsson, Kristín Ósk Þorleifsdóttir
og barnabörn.
t
Elskuleg móðir okkar, stjúpmóðir,
tengdamóðir, amma og langamma,
VIKTORI'A MARKÚSDÓTTIR,
Háteigsvegi 8,
Reykjavík,
sem lést 13. júlí, verður jarðsungin frá
Fíladelfíukirkjunni, Hátúni 2, þriðjudag-
inn 23. júlí kl. 13.30.
Margrét Ósk Árnadóttir, Bjarni Geirsson,
Svanhvít Árnadóttir, Garðar Jóhannsson,
Fjóla Kristin Árnadóttir, Kalman le Sage de Fontenay
og aðrir aðstandendur.
t
Innilegar þakkir til allra er auðsýndu
okkur hlýhug og vináttu við andlát og
útför elskulegrar móður okkar, tengda-
móður, systur, ömmu, langömmu og
langalangömmu,
GUÐNÝJAR BRYNHILDAR
JÓAKIMSDÓTTUR
frá ísafirði,
Skúlagötu 78.
Rósa Jónsdóttir, Hallgrimur Þorsteinsson,
Ásta Jónsdóttir, Valur S. Franksson,
Magnea Jónsdóttir, Guðmundur Jóhannsson,
Álfheiður E. Jónsdóttir,
Jón Jónsson,
Anna Jónsdóttir, Þórður Bjarnason,
Örn Stefánsson,
systkini, barnabörn, barnabarnabörn
og langalangömmubarn.
TRYGGVIÓFEIGSSON
HERDÍS ÁSGEIRSDÓTTIR
+ Tryggvi Ófeigs-
Son, skipstjóri
og útgerðarmaður,
fæddist 22. júlí 1896
á Brún í Svartárdal,
A-Húnavatnssýslu.
Hann lést I Reykja-
vík 18. júní 1987.
Herdís Ásgeirsdótt-
ir, húsmóðir, fædd-
ist 31. ágúst 1895 í
Reykjavík. Hún lést
í Reykjavík 3. októ-
ber 1982. Herdís og
Tryggvi gengu í
hjónaband 7. októ-
ber 1920. Böm
þeirra em: Páll Ás-
geir, f. 19. febrúar
1922, Jóhanna, f. 29.
janúar 1925, Rannveig, f. 25.
nóvember 1926, Herdís, f. 29.
janúar 1928 og Anna, f. 19.
ágúst 1935.
Á morgun, 22. júlí verða liðin
hundrað ár frá því að athafnamaður-
inn, Tryggvi Ofeigsson fæddist að
Brún í Svartárdal og 31. ágúst nk.
mun verða liðið 101 ár frá fæðingu
konu hans, Herdísar Ásgeirsdóttur
sem á sinni ævi vann ötullega að
framförum á sviði félagsmála. Þess-
um merku hjónum sem settu mark
sitt svo sterkt á þá öld sem er að
líða verður gerð grein fyrir hér, eft-
ir því sem takmarkað rými leyfir en
fráleitt er að slík hjónaminning geti
á nokkurn hátt verið tæmandi.
Tryggvi Ófeigsson útgerðarmaður
var sonur hjónanna Jóhönnu Frí-
mannsdóttur og Ófeigs Ófeigssonar.
Jóhanna var dóttir Guðmundar Frí-
manns Bjömssonar bónda í Hvammi
í Langadal og Helgu Eiríksdóttur
en þau voru bæði Húnvetningar
fram í ættir. Foreldrar Ófeigs voru
Ófeigur Ófeigsson bóndi á Fjalli á
Skeiðum og kona hans Vilborg Ey-
jólfsdóttir frá Auðsholti í Biskups-
tungum. Ófeigur langafi Tryggva
var kenndur við jörðina Fjall og
kallaður „Ófeigur ríki á Fjalli". Þrátt
fyrir viðurnefni langafa síns var
Tryggvi Ófeigsson fæddur í lítil efni
en foreldrar hans voru í húsmennsku
er þau eignuðust þrjú elstu bömin.
Þegar Tryggvi var tæplega fjögurra
ára gamall flutti fjölskyldan til
Keflavíkur þar sem hún bjó um
nokkurra ára skeið á ýmsum stöðum
og þaðan í Vesturkot á Hvaleyri við
Hafnarfjörð. Þar búnaðist þeim ekki
vel en með hjálp systkina sinna tókst
Ófeigi að kaupa sjávarbýlið, Ráða-
gerði í Leiru þar sem fjölskyldan bjó
upp frá því. Alls urðu börnin tíu í
þessu litla býli á sjávarkambinum.
Af þeim komust átta til fullorðins-
ára. í dag er aðeins yngsta systkini
Tryggva á lífi en það er Guðmundur
fyrmm skrifstofustjóri Júpiters hf.
og Marz hf. Tryggvi mat foreldra
sína ætíð mikils „Þau komu hjálpar-
laust á erfiðum tímum upp barna-
hópi og ég held að það sé ekki of-
mælt, að þau hafi öll komist til
manns, sem lifðu, og verið vel af
guði gerð. „Við liðum aldrei skort
þó hart væri í ári“ segir Tryggvi.í
ævisögu sinni sem út kom árið 1979.
Úr þessu umhverfi lítilla efna og
mikillar vinnu kom sá maður sem
átti eftir að verða einn af mestu
athafnamönnum landsins á þessari
mmm&mom
Fersk blóm og
skreytingar
við öll tœkifœri
Opið til kl.iO öll kvöld
Persónuleg þjónusta
Fákafeni 11, sími 568 9120
öld. Og snemma beygðist krókurinn,
níu ára gamall var hann farinn að
hirða sundmagana sem hent var er
gert var að aflanum á fyrsta togara
Islendinga Coot. Tryggvi óð berfætt-
ur út í ískaldan sjóinn til að hirða
þá og seldi stykkið á nokkra aura.
Starsýnt varð honum líka á togar-
hópa komna frá Englandi sem voru
á veiðum í Faxaflóa. Þóttist hann
fátt merkilegra hafa séð, bæði þá
og síðar á ævinni. Drengurinn
Tryggvi réri líka sjálfur úti fyrir
Leirunni og eftir fermingu fékk hann
pláss á fjögurra manna fari sem
reyndi mjög á krafta unglingsins.
Síðar á unglingsárum fékk hann
skipsrúm austur á Stöðvarfirði og
kom til baka að hausti með alla
sumarhýruna ósnerta og afhenti for-
eldrum sínum. Þetta endurtók hann
í Qögur sumur utan eitt en það sum-
arið freistaðist hann til að kaupa
eina límonflösku á leiðinni austur.
Það var það eina sem hann leyfði
sér í þessi fjögur ár og sá hann
mikið eftir þessari óþarfa eyðslu!
Sparsemi og nýtni voru mjög ein-
kennandi fyrir Tryggva og áttu eftir
að koma sér vel síðar á lífsleiðinni
jafnvel þó þörfin fyrir slíka nýtni
yrði ekki jafn brýn að mati annarra.
Á veturna stundaði Tryggvi sjó-
mennsku á mótorbátum og árabát-
um. Að stunda sjómennsku á opnum
bátum í lélegum klæðum þar sem
handaflið eitt gilti og sýrublanda var
ein til næringar tímunum saman var
mikil þrekraun, en svo skapmikill,
metnaðargjarn og harður af sér sem
Tryggvi var, þoldi hann flest það sém
megnað hefði að beygja aðra. Árið
1917 hóf Tryggvi nám við Stýri-
mannaskólann með lítið vegarnesti,
aðeins stutt barnaskólanám auk
uppfræðslu föður síns sem var fróð-
ur og vel lesinn maður miðað við
sinn tíma. Þau tvö ár sem Tryggvi
stundaði þar nám þurfti hann að
leggja mikið á sig og læra fram á
nætur hvert kvöld. Hann lauk námi
með hæstu einkunn sem þá hafði
verið gefin í Stýrimannaskólanum
og hefur þar, fyrir utan vinnusemi
hans, átt þátt mikil greind, afburða
minni og glöggskyggni sem ein-
kenndi Tryggva alla tíð. Meðan á
náminu stóð hafði hann kynnst Her-
dísi Ásgeirsdóttur er hann kom á
heimili hennar til að falast eftir
skipsplássi hjá stjúpa hennar, Páli
Matthíassyni skipstjóra. Þau hófu
búskap árið 1920 og bjuggu megin-
hluta ævi sinnar að Hávailagötu 9.
Þar býr nú dótturdóttir þeirra Her-
dís Þorgeirsdóttir ásamt fjölskyldu
sinni. Tryggvi og Herdís eignuðust
fimm börn og eru þau öll á lífi.
Afkomendur Herdísar og Tryggva
eru nær áttatíu að tölu í dag.
Að stýrimannaskóla loknum vann
Tryggvi ýmist sem háseti, bátsmað-
ur, stýrimaður eða lausaskipstjóri
og fór svo gott orð af honum að
árið 1924 benti Geir Zoega Hellyers-
bræðrum á hann sem skipstjóraefni
fyrir togarann Imperíalist sem þá
var í smíðum úti í Englandi og var
stærsti togari sem Engiendingar
++T
Krossar
á leiði
I viðarlit og móboir
andi mynslur, vönduo vinna.
Mismunandi mynsh.
Sími 883 S9S9 og 883 8738
höfðu smíðað. Hellyersbræður gerðu
á þessum tíma út sex togara frá
Hafnarfirði með enskum skipstjór-
um. Meðan beðið var eftir að Imper-
íalist væri tilbúinn var Tryggvi skip-
stjóri á togurunum Kings Grey og
Surprise sem vóru í eigu þeirra
bræðra og sýndi það og sannaði að
hann stóð fullkomlega undir þeim
væntingum sem gerðar höfðu verið
til hans. Hann fór ekki úr fötunum
meðan hann var á sjó heidur fleygði
sér augnablik á brúargólfið ef færi
gafst og kom að landi með metafla
eftir hvern túr. Eftir þetta sóttust
allir útgerðarmenn eftir honum en
þeir voru of seinir, hið stóra og nýja
skip Imperíalist var komið tiljands-
ins og frægðarferill Tryggva Ófeigs:
sonar sem skipstjóra var hafinn. í
þau fimm ár sem hann var með
Imperíalist var hann ýmist langafla-
hæstur eða með þeim allra hæstu.
Árið 1929 kaupir Tryggvi togarann
Júpiter ásamt þeim Joe Little og
Lofti Bjarnasyni og þeir stofna Júp-
itersfélagið. Átti Tryggvi stæstan
hlut í því og var jafnframt skip-
stjóri. Árið á eftir var mesta aflaár
sögunnar en jafnframt varð gríð-
arlegt verðfall á fiski og í kjölfarið
kom svo kreppan mikla. Sjávarút-
vegurinn í landinu fór í mjög illa og
mörg útgerðin fór á hausinn en
Júpitersfélagið komst ekki aðeins
óskaddað út úr kreppunni, heldur
skilaði líka ágætum hagnaði. Réði
þar mestu sú áhersla sem Tryggvi
lagði á að veiða þorsk til söltunar
en hann veiddi hann á miðum sem
hann gjörþekkti auk góðrar fram-
kvæmdastjórnar Lofts á félaginu.
Tryggvi var líka með eindæmum
nýtinn sem án efa hafði sjn áhrif á
góða útkomu félagsins. Árið 1940
lauk skipstjórnartíð Tryggva en þá
voru útgerðarfélögin orðin þijú og
rekstur þeirra orðinn umfangsmikill.
Félögin voru auk Júpiters hf., Marz-
félagið og Venus hf. Nú hafði
Tryggvi náð því takmarki sem hann
hafði lengi stefnt að en það var að
gera útgerðarrekstur að ævistarfi
sínu. Útgerðin taldi fjóra togara að
jafnaði en fimm þegar mest var og
fljótlega átti Tryggvi Ófeigsson
bróðurpartinn af útgerðinni. í Aðal-
stræti 4 í Reykjavík reisti Júpiter
hf. og Marz hf. sér hús sem nú hef-
ur verið endurnýjað með sóma í
umsjón Önnu yngstu dóttur
Tryggva. Lengi voru þó skipin gerð
út frá Hafnarfirði en í árslok 1947
flutti Tryggvi allan sinn rekstur
þaðan og til Reykjavíkur. Hann var
þá orðinn þreyttur á samskiptum
sínum við bæjaryfirvöld þar í bæ.
„Hafnfirðingar héldu illa á spilun-
um, að lofa okkur ekki að vera kyrr-
um í Hafnarfirði til að borga tapið
af sinni bæjarútgerð" sagði hann
síðar. Tryggvi byggði árið 1950
fyrstu saltverkunarhúsin á Kirkjus-
andi á Laugarnesstanganum. Þau
voru tvær skemmur 450 fm. hvor
með salthúsi á milli og stæðsta
þurrkhús landsins, 1800 fm. Samf-
ara þessari stóru saltverkunarstöð
var rekið bílaverkstæði, eldsmiðja,
lóðageymsla, beitingarskýli, strætis-
vagnar til flutnings á starfsfólki og
frystiklefar til kjötgeymslu. Ári
seinna hófst skreiðarframleiðsla
Tryggva en hún varð stórfelld. Hann
reisti trönur á Kirkjusandi, í Foss-
vogi, í Garðahrauni þar sem hann
reisti 600 fm. skemmu og loks í
Selási. Það var svo árið 1952 sem
Tryggvi hófst handa við byggingu
hraðfrystihúss á Kirkjusandi að und-
irlagi Páls Ásgeirs sonar síns. Þrátt
fyrir mótbyr og andstöðu í kerfinu
komst frystihúsið upp og varð mikil
bygging. Stærsta frystihús á iandinu
á þeim tíma og mikil lyftistöng fyrir
atvinnulíf í Reykjavík. Tryggva sveið
það þó alla tíð að þurfa að standa
í samkeppni við Bæjarútgerð
Reykjavíkur. Honum sárnaði að pen-
ingar hans sem og annarra skatt-
borgara væru notaðir til að spilla
fyrir rekstri hans. í grein í F’ijálsri
verslun 1958 eftir Svavar Pálsson
endurskoðanda, er að finna dæmi
um þennan ójöfnuð: „Togaraútgerð
Tryggva Ófeigssonar greiddi kr. 430
þús. í útsvör í bæjarsjóð af rekstri
áranna 1955 og 1956 en Bæjarút-
gerð Reykjavíkur fékk greiddar kr.