Morgunblaðið - 24.07.1996, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐTAL
MIÐVIKUDAGUR 24. JÚLÍ 1996 C 3
Formaður rækjuframleiðenda segir nauðsynlegt að minnka sveiflur í greininni
Vonast eftir
verðhækkun í haust
Morgunblaðið/Helgi Bjamason
LARUS Ægir Guðmundsson, formaður Félags rækju-
og hörpudiskframleiðenda.
ÁRIN 1994 og 1995 voru mjög góð
fyrir rækjuiðnaðinn, þá breyttist
ástandið til batnaðar eftir nokkur
afar slæm ár þar á undan. Lárus
Ægir Guðmundsson á Skagaströnd,
nýkjörinn formaður stjórnar Félags
rækju- og hörpudiskframleiðenda,
segir að í október hafi menn farið
að merkja það að eitthvað væri að
gerast á markaðnum og upp úr
áramótum hafi verðið byijað að
lækka. „Síðan hefur rækjuverð far-
ið lækkandi og því miður er verið
enn á niðurleið. Við höfum verið
að vonast eftir verðhækkunum en
þær hafa látið á sér standa,“ segir
Lárus Ægir.
Birgðir tvöfalt meiri
en venjulega
Telur hann að rækjuverð sé nú
13-32% lægra en það var fyrir verð-
fall. Þrátt fyrir það segir hann að
verðið hafi stundum áður farið enn
neðar. „Við erum fegnir því að
stöðvast einhvers staðar í miðjum
hlíðum en lenda ekki niðri í dalbotn-
inum í þetta skipti,“ segir Lárus
Ægir. Stærsta rækjan hefur lækk-
að minnst í verði en millistærðir og
sú smæsta mest. „Um tveggja
mánaða skeið höfum við verið að
vona að botninum væri náð og við
gætum farið að þoka verðinu aftur
upp á við. Þetta hefur því miður
brugðist.“
Erfið birgðastaða er hjá rækju-
verksmiðjunum. Telur Lárus Ægir
að 4000-5000 tonn af rækju séu í
birgðum en það er liðlega tvöfalt
meira en eðlilegt er talið. Salan er
frekar dræm, eins og raunar oftast
á þessum árstíma en Lárus Ægir
segir að salan hafi ekki verið eins
kraftmikil síðustu mánuði og venja
er til.
Flestar verksmiðjurnar eru að
tapa peningum á framleiðslunni um
þessar mundir, að mati Lárusar
Ægis. Þær eru enn að vinna fryst
Rækjuiðnaðurinn er að
ganga í gegn um enn
eitt öldurótið. Verðið
hefur fallið um 13-32%,
birgðir eru tvöfalt meiri
en venjulega og verk-
smiðurnar enn að vinna
úr hráefni sem þær
keyptu dýrum dómum
fyrir verðfallið. Lárus
Ægir Guðmundsson,
formaður rækjufram-
leiðenda, var þó bjart-
sýnn á verðhækkun í
haust þegar Helgi
Bjarnason kom við hjá
honum á Skagaströnd
hráefni sem þær keyptu í vetur á
háu verði þegar afurðaverðið var
hærra og eykur það erfiðleikana. I
kjölfar lækkunar á afurðaverði hef-
ur hráefnisverð einnig lækkað,
bæði á fersku og frystu hráefni, en
þó ekki eins mikið og afurðaverðið.
„Það gerist reyndar sjaldnast," seg-
ir Lárus Ægir.
Sveiflurnar erfiðar
Hann telur óraunhæft að reikna
með verðhækkun næstu mánuði
vegna þess hvað birgðir eru miklar.
„Menn eru að vonast eftir því að
þegar kemur fram á haust fari
rækjan í stærstu flokkunum að
minnsta kosti að hækka aftur í
verði.“
Formaður rækjuframleiðenda
tekur undir þá skoðun að erfitt sé
að stunda atvinnurekstur í þeim
miklu sveiflum sem einkennt hafa
greinina. „Sennilega er það skýr-
ingin á verðfallinu nú að rækjan
þolir ekki nema ákveðið hámarks-
verð. Verðið hefur farið of hátt,
miðað við það sem húsmæðurnar
sem kaupa inn til heimilisins eiga
í buddunni. Þær snúa sér að öðrum
tegundum matar og þá getur liðið
langur tími þangað til þær velja
rækjuna aftur. Okkur finnst þetta
ekki gott, viljum frekar hafa stöð-
ugra verðlag, til dæmis eins og ein-
kennir botnfiskvinnsiuna. Þar er
ákveðinn öldugangur en ekki
stórsjóir eins og í rækjuvinnslunni.
En það hefur gengið illa að finna
jafnvægið sem allir geta verið sátt-
ir við,“ segir Lárus Ægir.
Fjárfest til að auka gæðin
Margar verksmiðjanna fjárfestu
töluvert í góðærinu. Lárus Ægir
segir að sumar vinnslurnar hafi
dregist aftur úr í tækni og hafi
verið að bæta úr því, bæði til þess
að auka afköstin og ekki síður til
að geta framleitt betri vöru. Ekki
sé vanþörf á því, kröfur markaðar-
ins aukist sífellt.
Rækjuframleiðendur á norður-
slóðum eiga í harðri samkeppni við
hlýsjávarrækju. „Kaldsjávarrækjan
á alltaf í vök að veijast gagnvart
hlýsjávarrækju og rækju sem alin
er í fiskeldisstöðvum. Á meðan
kaldsjávarrækjan er talin í tugum
þúsunda tonna er framleiðslan
þarna suður frá reiknuð í milljónum
tonna," segir Lárus Ægir. Helstu
framleiðslulönd kaldsjávarrækju
eru með markaðsátak í Þýskalandi
þar sem reynt er að leggja áherslu
á gæði vörunnar. Lárus Ægir segir
að átakið hafi gengið vel, fyrsta
árið gefi góðar vísbendingar sem
menn vonist eftir að skili sér í auk-
inni sölu á næsta starfsári. „En við
erum með skæða keppinauta sem
einnig eru að bæta gæði framleiðsl-
unnar. Aðstæður hafa gjörbreyst
að þessu leyti.“
Bjartsýnn
Lárus Ægir er bjartsýnn á fram-
tíðina, fyrst verðið lækkaði þó ekki
meira í vetur. „Menn vonast til
þess að afkoman hjá rækjuverk-
smiðjunun verði þokkaleg, þegar til
lengri tíma er litið. Það er samdóma
álit framleiðenda og markaðs-
manna," segir hann.
Mjölkerfí Héðins Smiðju reynast vel
HÉÐINN Smiðja hf. hefur frá ára-
mótum hannað og byggt þijú mjöl-
blöndunar- og lagergeymakerfi hér
á landi, en þessi kerfi þykja bylting
í meðferð og framleiðslu mjöls.
Þegar hafa verið sett upp mjöl-
blöndunar- og lagergeymakerfi við
verksmiðjui' Loðnuvinnslunnar hf. á
Fáskt'úðsfirði og Hraðfrystihús
Eskifjarðar, en einnig eru í smíðum
lagergeymar við verksmiðju Haralds
Böðvarssonar hf. á Akranesi og von-
ast til að þeir kornist í gagnið fyrir
næstu vetrarvertíð. Gunnar Pálsson,
verkfræðingur, hefur haft yfirurn-
sjón með byggingu kerfisins og seg-
ir hann í nýjasta fréttabréfi Héðins
Smiðju að notkun blöndunar- og
lagergeymanna hafi mikla vinnuha-
gi'æðingu í föi' með sér á öllum þrep-
um frá blöndun til útskipunar. Notk-
un mjölsekkja, sem verkmiðjur hafa
notað við mjölgeymslu fram að
þessu, hverfi með notkun kerfisins
og þar með öll fyrirhöfn sem notkun
þeirra fylgir, að ógleymdri skriff-
innskunni. Þá fýlgi notkun sekkj-
anna alltaf bein i-ýrnun og ávinning-
ur af því að koma mjölinu í lokað
kerfi sé því augljós.
Betri gæði í lokuðu kerfi
Gunnar segir annan höfuðköst
kerfisins felast í gæðum mjölsins.
Lokað kerfi minnki líkur á að bakt-
eríur og síklar komist í mjölið sem
sé alltaf áhættuþáttur þegar mjölið
sé geymt í sekkjum í misþrifalegum
húsnæðum. Það gefi mönnum auk
þess kost á því að stjórna efnasam-
setningu og eiginleikum mjölsins
með því að blanda saman hinum
ýmsu gerðum til að fá þá útkomu
sem þeir sækjast eftir. Um leið og
hægt sé að halda sömu gæðum á
framleiðslunni til lengri tíma verði
samningsstaða gagnvart kaupend-
um sterkari, því margir kaupendur
leggi meira upp úr jöfnum gæðum
og öruggri framleiðslu en lægra
verði.
Mikill vinnusparnaður
í fréttabréfinu er auk þess rætt
við Gísla Jónatansson, fram-
kvæmdastjóra Loðnuvinnslunnar
hf. á Fáskrúðsfirði. Hann segii' það
spara mikið fé að þurfa ekki að
sekkja mjölið og geta komið því
strax í lagergeymana. Það spari auk
þess heilt vinnugengi og vörubíla
að geta losað beint í skipin. Einnig
sé hægt að komast nær þeini gæð-
um sem tilgreind eru í þeim samn-
ingum sem gerðir hafa verið. Björn
Kristinsson, verksmiðjustjóri á
Eskifirði, tekur í sama. streng og
segir kerfinu fylgja mikla hagræð-
ingu og vinnusparnað. Með tilkomu
kerfisins sé lagerhald jafnframt allt
mun léttara og geri þeim kleift að
framleiða þijá flokka mjöls í stað
eins áður.
MJÖLBLÖNDUNAR- og lagerkerfið sem Héðimi Smiðja hf.
setti upp á Fáskrúðsfirði.
TIL SOLU
Ms Særún" GK-120 (Sknr. 0076)
ásamt varanlegum aflaheimildum.
Tog- og línuskip smíðað í Austur-Þýskalandi. Yfirbyggt og ný brú
1982. Lengd 37,95, breidd 7,32, aðalvél 930 BHP Callesen,
endurbyggð í júlí 1996, Cummins hjálparvélar, endurbyggðar í
júlí 1996, Mustard línubeitningarvél f. 30.000 króka.
Varanlegar aflaheimildir fiskveiðiárið 1995-1996.
þorskur
ufsi
grálúða
úthafsrækja
196.704 kg,
183.591 kg,
1.192 kg,
128.618 kg.
ysa
karfi
skarkoli
121.015 kg,
178.945 kg,
10.069 kg,
Skip í mjög góðu ásigkomulagi. Allar frekari upplýsingar hjá:
B.P. SKIP ehf., Borgartúni 18, Reykjavík.
simi 551 4160/Fax 551 4180.