Morgunblaðið - 27.07.1996, Blaðsíða 26

26 LAUGARDAGUR 27. JÖLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ1996 27
I
{
pJí>r0«iM&Mí
STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
HEILBRIGÐIS-
KERFIÐ OG SPARN-
AÐARLEIÐIR
STJÓRN Sjúkrahúss Reykjavíkur hefur viðrað róttækar sparn-
aðarhugmyndir. Þær fela m.a. í sér að 104 stöðugildi verði
lögð niður, að 83 sjúkrarúm verða lögð af - og tilheyrandi samdrátt
í þjónustu. Að sögn Kristínar Á. Ólafsdóttur stjórnarformanns -
mun niðurskurðurinn bitna harðast á öldruðum, geðsjúkum og
þeim sem á endurhæfingu þurfa að halda. Starfsemin verður fram-
vegis á þremur stöðum í stað sex nú, ef tillögurnar verða fram-
kvæmdar. Starfsemin á Hvítabandinu, en þar er nú ellideild og
göngudeildarþjónusta fyrir geðsjúka, og í Hafnarbúðum, en þar
er dagdeild geðsviðs og dagdeild fyrir aldraða, og einnig á Heilsu-
verndarstöð, en þar er ellideild fyrir langlegusjúklinga, á að heyra
sögunni til.
Tillögur þessar, sem stjórn sjúkrahússins túlkar sem neyðarúr-
ræði, til að þvinga rekstur sjúkrahússins inn í fjárlagarammann
hafa trúlega einnig þann tilgang, að knýja fjárveitingavaldið til
að taka með heildstæðari og markvissari hætti á útgjöldum heil-
brigðisþjónustunnar en gert hefur verið til þessa. Það er eftirtekt-
arvert að Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðisráðherra segir í viðtali
við Morgunblaðið í gær, að enginn raunverulegur sparnaður felist
í því að minnka þjónustu við aldraða og geðsjúka með þessum
hætti. „Áður en farið er í svo róttækar aðgerðir, sem tillögurnar
bera með sér,“ segir ráðherrann, „hljóta menn að spyrja sig, hvort
ekki sé rétt að færa saman t.d. yfirstjórnir stóru sjúkrahúsanna,
skrifstofuhald, rannsóknarþáttinn og hátæknina, svo eitthvað sé
nefnt. Slíkar aðgerðir kæmu ekki niður á sjúklingum og þær
myndu spara peninga.“
Sparnaðarleiðir síðustu tíu ára eða svo, flatur niðurskurður og
sífellt fleiri og Iengri tímabundnar lokanir sjúkradeilda, hafa ekki
skilað þeim árangri sem að var stefnt — og oft og tíðum reynzt
tilfærzla á kostnaði í heildarútgjöldum hins opinbera. Svipuðu
máli gegnir trúlega um tillögur stjórnar Sjúkrahúss Reykjavíkur.
Þær fela ótvírætt í sér útgjaldalækkun fyrir þá stofnun. Þjónustu
við aldraða og geðsjúka verður hins vegar veita, ef ekki þar sem
hún er nú veitt, þá annars staðar. Allt ber því að sama brunni,
sem erlendir sérfræðingar í rekstri sjúkrahúsa bentu á fyrir mörg-
um árum, og heilbrigðisráðherra ýjar að í tilvitnuðum orðum, það
er að sameina hátækni- og háskólasjúkrahúsin tvö. Með þeim
hætti er hægt að ná fram raunhæfum og umtalsverðum sparnaði.
STEFNT SKAL AÐ
SKATTALÆKKUN
TÖLUR um afkomu ríkissjóðs á fyrri helmingi ársins eru enn
ein vísbending um að efnahagslífið er að rétta úr kútnum.
Tekjur ríkisins urðu um 4,5 milljörðum króna meiri en áætlað
var, einkum vegna meiri veltu í þjóðfélaginu. Engu að síður er
áætlað að hallinn á rekstri ríkisins verði svipaður og gert var ráð
fyrir í fjárlögum, eða um fjórir milljarðar,-vegna þess að útgjöld
eru hærri en ætlað var og búast má við minni tekjuauka á seinni
helmingi ársins.
Þá eru það einkar ánægjulegar fréttir að tántökur ríkisins eru
nú mun minni en í fyrra og er munurinn verulegur. Slíkt hefur
góð áhrif á lánsfjármarkað og ætti að stuðla að lækkun vaxta,
enda hafa talsmenn fjármálafyrirtækja sagt árum saman, að vaxta-
stigið mundi lækka verulega, ef umtalsverð minnkun yrði á lántök-
um hins opinbera.
Undir það skal tekið með Friðrik Sophussyni fjármálaráðherra,
að mikilvægt er að nýta efnahagsbatann til þess að treysta frek-
ar afkomu ríkissjóðs. Halda verður fast um pyngjuna og freistast
ekki til að auka útgjöldin, þótt betur ári. Með aðhaldi í útgjöldun-
um getur ríkisstjórnin náð því markmiði sínu að reka ríkissjóð
án halla á næsta ári.
Hins vegar hljóta menn nú einnig að fara að huga að því að
vinda ofan af skattheimtu í landinu. Tekjuskattshlutfallið, sem
fyrst eftir upptöku staðgreiðslu skatta var rúmlega 35%, er nú
tæplega 42%, auk þess sem 5% svokallaður hátekjuskattur leggst
á tekjur yfir ákveðnu marki. Tekjuskattur almennings var hækkað-
ur með þeim rökum, að kreppa væri í landinu og ekki væri hægt
að íþyngja fyrirtækjunum með skattheimtu. Nú, þegar hagur þjóð-
arinnar vænkast að nýju er sjálfsagt að létta byrðum af almennum
skattgreiðendum.
Ekki kann að vera svigrúm til verulegrar almennrar skattalækk-
unar á þessu ári eða því næsta. Ríkisstjórnin hefur reyndar heitið
því að ljúka á þessu ári endurskoðun á skattkerfinu, sem hafi það
meðal annars að markmiði að lækka jaðarskatta. Árangur þeirrar
endurskoðunar kemst vonandi í framkvæmd strax á næsta ári.
Hins vegar ætti stjórnin að stefna að því að lækka tekjuskatt
einstaklinga verulega á árinu 1998 og tilkynna þá fyrirætlan sína
sem fyrst. Almennt má segja að stjórnvöld ættu að taka upp þá
reglu að tilkynna með lengri fyrirvara en áður ráðstafanir, sem
hafa bein áhrif á ráðstöfunartekjur fólks eða atvinnumöguleika,
hvort sem þær eru íþyngjandi eða ívilnandi.
INNPÖKKUÐUM Morgunblöðunum er staflað í sendibíl,
sem heldur sem leið liggur norður yfir heiðar.
GARÐAR Garðarsson bílstjóri er búinn að
troðfylla bílinn af nýprentuðu Morgunblaði.
Morgunblaðið
lesið yfir
morgunkaffinu
PORGUNBLAÐIÐ berst
nú lesendum á Akur-
eyri fyrr en ella, því
í maí var tekin upp
sú nýbreytni að aka
blaðinu norður yfir heiðar,_í stað þess
að senda það með flugi. Áskrifendur
ættu því að fá blaðið með morgunkaff-
inu.
Morgunblaðið var ávallt sent til
Akureyrar með morgunflugi Flug-
leiða, en það þýddi að blaðið var ekki
komið í dreifmgu í bænum fyrr en
kl. 9.30-10 á morgnana. Á þeim tíma
eru flestir famir til vinnu og börn í
skóla. Áskrifendur litu í Moggann sinn
í hádeginu, eða jafnvel á kvöldin.
Til að þjóna lesendum betur var
ákveðið að leggja höfuðáherslu á að
koma blaðinu fyrr til þeirra. Þann 14.
maí sl. gekk breytingin í garð, á 10
ára og 5 mánaða afmæli Akureyrar-
skrifstofunnar. Breytingin felst í því,
að um leið og prentaður hefur verið
sá fjöldi blaða, sem fer til lesenda
allt frá Kjalarnesi til Vopnafjarðar,
fer sendibíll af stað með farminn. Þá
er klukkan oftast 1.30-2.30 að nóttu.
Bílnum er ekið norður yfir heiðar,
með viðkomu í Borgamesi.
Öðmm bíl er ekið frá Akureyri og
mætast bílarnir á miðri leið. I bílinn
að norðan eru sett blöðin, sem fara á
Akranes og önnur blöð til áskrifenda
á leiðinni suður, s.s. í Hvalfirði og á
Kjalarnesi. Hinn bíllinn heldur áfram
norður og kemur þá við á nokkrum
stöðum, til dæmis á Blönduósi og í
Varmahlíð. Bílstjórarnir skipta um
bíla, svo norðanmaðurinn heldur aftur
til síns heima.
Til Akureyrar er bíllinn svo oftast
kominn kl. 6.30-7.30 á morgnana,
þegar bærinn er að vakna. Þar er bíll-
inn tæmdur og hafist handa við að
koma blöðum til áskrifenda. Þá eru
staflar af Morgunblaðinu sendir áfram
með áætlunarbílum eða flugi, allt
austur til Vopnafjarðar.
Dreifing biaðsins með þessum hætti
hefur gengið vel, enda hefur veður
ekki hamlað flutningunum hingað til.
Varlegt er að treysta á að alltaf verði
rennifæri yfir heiðar, en á það ber
að líta að sé ófært landleiðina eru
mestar líkur á að flugið riðlist líka.
Þá munu göngin undir Hvalfjörð
stytta leiðina verulega og þar með
þann tíma sem það tekur að flytja
Morgunblaðið nýprentað til lesenda.
BJÖRN Pálmason hefur nú tekið við akstrinum norður. Hann
stöðvar m.a. við bæ í Hrútafirði og skorðar blaðið undir steini.
Á MILDUM morgni er komið til Akureyrar, þar sem blaðastaflarn-
ir eru flokkaðir, áður en þeim er ekið til blaðberanna.
Á HOLTA V ÖRÐUHEIÐINNI mætir suðurbíll norðurbíl. Bílstjór-
arnir eru á þönum milli bíla með blaðastaflana.
BJÖRN bílstjóri flytur umboðsmanni Morgunblaðsins
á Blönduósi vænan stafla af blöðum.
STEFANÍ A Gústafsdóttir blaðberi á Akureyri kemur
Morgunblaðinu hratt og örugglega til áskrifenda.
Umsvifin á Akureyri
hafa aukist jafnt og þétt
MORGUNBLAÐIÐ hefur rekið sér-
staka skrifstofu á Akureyri í rúm
tíu ár, eða frá 14. desember árið
1985. Nú hefur skrifstofan verið
flutt í nýtt húsnæði að Kaupvangs-
stræti 1 og er aðstaða þar öll eins
og best verður á kosið, viðskiptavin-
um og starfsmönnum til hagsbóta.
Áður er sérstök skrifstofa Morg-
unblaðsins var opnuð á Akureyri
annaðist Jakob Ó. Pétursson frétta-
öflun fyrir blaðið, Stefán Sigurðs-
son tók við af honum og þá Vignir
Guðmundsson, sem var fyrsti blaða-
maður Morgunblaðsins í fullu starfi
nyrðra. Hann flutti í höfuðstöðvar
blaðsins í Reykjavík og Sverrir Páls-
son, skólastjóri, tók við sem frétta-
ritari á Akureyri.
I fyrstu var það aðeins ritstjórn-
arhluti blaðsins sem var til húsa á
skrifstofunni að Hafnarstræti 85
og var Skapti Hallgrímsson fyrstur
blaðamanna til að hafa þar að-
stöðu. Þrátt fyrir að ekki sé langt
síðan Skapti hóf skrifin á Akureyri
vann hann allar fréttir í fyrstu á
ritvél og sendi handritin til Morgun-
blaðsins í Reykjavík með flugi. Nú
er öldin önnur og texti og myndir
berast beint inn á tölvur í höfuð-
s.töðvunum.
Undir sama þaki frá 1986
Afgreiðsla Morgunblaðsins á
Akureyri var flutt í Hafnarstrætið
vorið 1986. Var þá öll starfsemin
undir sama þaki og hefur verið svo
síðan. Þetta sama vor var ákveðið
að fréttir Skapta, sem fram að þeim
tíma höfðu birst hér og þar í Morg-
unblaðinu, myndu birtast á sér-
stakri síðu í blaðinu, alla útgáfu-
daga Morgunblaðsins að sunnudög-
um undanskildum.
Skapti Hallgrímsson, sem nú er
fréttastjóri íþrótta á Morgunblað-
inu, sneri til starfa í Reykjavík vor-
ið 1987. Þá hafði Akureyrarsíðan
svokallaða fest sig í sessi og við
búinu tók Jóhanna Ingvarsdóttir. í
ársbyijun 1990 fór Jóhanna aftur
til fyrri starfa í höfuðstöðvunum og
Margrét Þóra Þórsdóttir tók við og
hefur verið blaðamaður Morgun-
blaðsins á Akureyri óslitið síðan.
Rúnar Þór Björnsson starfaði lengi
við hlið hennar sem ljósmyndari, en
lét af störfum fyrir um ári. í hans
stað var ráðinn Kristján Kristjáns-
son, fyrrverandi fréttastjóri á Degi
og gegnir hann jöfnum höndum
starfi blaðamanns og ljósmyndara.
Aðrir starfsmenn á Akureyri eru
Rúnar Antonsson afgreiðslustjóri
og Jódís Kr. Jósefsdóttir, sem bæði
hafa starfað hjá Morgunblaðinu frá
opnun Akureyrarskrifstofunnar og
nýjasti starfsmaðiirinn er Rebekka
Sigurðardóttir. Áður en sérstök
skrifstofa var opnuð sá Stefán heit-
inn Eiríksson, eiginmaður Jódísar,
um afgreiðslu blaðsins, ásamt konu
sinni.
Fleiri áskrifendur og
auglýsingar
Umsvif Morgunblaðsins á Akur-
eyri hafa aukist jafnt og þétt á þeim
rúmu tíu árum sem liðin eru frá því
að skrif8tofan þar var sett á laggirn-
ar. Áskrifendum hefur fjölgað og æ
fleiri fyrirtæki í bænum sjá sér hag
í því að auglýsa vöru sína og þjón-
ustu á heimasíðu Akureyringa. En
þrátt fyrir að þessi daglega síða sé
kyrfilega merkt Akureyri leggja
fleiri henni til efni en starfsmennim-
ir á skrifstofunni, því þéttriðið net
fréttaritara í Eyjafirði leggur hönd
á plóg. Og til að lesendur Morgun-
blaðsins fái ávallt nýjar fréttir hefur
verið kappkostað að koma blaðinu
sem fyrst til þeirra og aka því ný-
prentuðu frá Reykjavík til Akureyrar
á hverjum útgáfudegi.
MORGUNBLAÐIÐ býður Akur-
eyringum að gera sér glaðan dag við
nýja skrifstofu blaðsins að Kaup-
vangsstræti 1 í dag, laugardag.
Margt verður sér til gamans gert og
fullorðnir fá ís, kaffisopa og kransa-
kökur. Börnin fá að sjálfsögðu lika
ís, Moggablöðrur og Moggamyntur.
Nöfn 50 krakka, sem skila inn litaðri
mynd af myndasöguhetjunum Gretti,
Jóni og Odda, verða dregin út. Þeir
heppnu fá bíómiöa fyrir tvo í Borgar-
Leikir og veitingar
við nýtt húsnæði
bíói, auk þess sem hver vinningshafi
fær einn af eftirtöldum vinningum:
íþróttatösku, bol með Gretti, húfu,
vekjaraklukku eða svifdisk. Mynd-
inni af myndasöguhctjunum var
dreift í hvert hús á Akureyri og
hafa börnin frest til kl. 13 á laugar-
dag að skila henni litaðri á Morgun-
Morgunblaðið/Kristján
blaðsskrifstofuna, en nöfn vinnings-
hafa verða dregin kl. 14.1 nýja hús-
næðinu við Kaupvangsstræti verður
rýmra um viðskiptavini blaðsins og
starfsmenn þess. Gestir á laugardag
geta kynnt sér starfsemina og þjón-
ustu blaðsins, þar á meðal skoðað
heimasíðu blaðsins á Alnetinu og
greinasafn þess í tölvutæku formi.
Akureyringar og nærsveitarmenn
eru allir velkomnir að Kaupvangs-
stræti 1 kl. 13 til 16 í dag.
Eyfirðingar ánægðir með breytinguna
Blaðið fyrr
á ferðinni
ÁSKRIFENDUR Morgunblaðsins í
utanverðum Eyjafirði hafa orðið varir
við hvað mestar breytingar á útburð-
artímanum, eftir að farið var að keyra
blaðið norður í land á nóttunni.
Póstbíllinn milli Akureyrar, Dalvík-
ur og Olafsfjarðar keyrir blaðið út
með firði og leggur bíllinn af stað frá
Akureyri kl. 7.30 á morgnana. Blaðið
er komið til Dalvíkur upp úr kl. 8 og
til Ólafsfjarðar um hálftíma síðar. Á
leiðinni kemur póstbíllinn við á Ár-
skógssandi og skilur þar eftir blöðin
til Hríseyjar. Áður en þessi breyting
var gerð í vor, kom blaðið til Dalvíkur
um miðjan daginn og enn síðar til
Ólafsfjarðar.
Mælist mjög vel fyrir
Halldór Reimarsson, umboðsmaður
Morgunblaðsins á Dalvík, segir að
þessi breyting mælist mjög vel fyrir,
enda sé blaðið um 6-7 klukkutímum
fyrr á ferðinni nú en áður. Auk þess
sé þessi tímasetning mun þægilegri
bæði fyrir sig og blaðburðarbörnin,
sem í flestum tilfellum eru búin að
bera út um níuleytið. Nú er hægt að
koma blöðunum samdægurs til áskrif-
enda í Svarfaðardal á virkum dögum
og er það einnig breyting til batnaðar.
Þá segir Halldór að eftir breytinguna
hafí lausasala í sjoppum líka aukist.
Mikil og jákvæð breyting
Halldór Guðmundsson sem býr við
Brekkugötu í Ólafsfirði hefur verið
áskrifandi að Morgunblaðinu í yfir 40
ár og hann er ánægður með þær breyt-
ingar sem gerðar hafa verið. „Blaðið
kom alltaf til mín seinni part dags
áður en nú er maður að fá Morgunblað-
ið í hendur á morgnana og það er
mikil og jákvæð breyting. Ekki síst
nú þegar ég er í sumarfríi og get því
lesið blaðið með morgunkaffinu en allt-
af í hádeginu annars," segir Halldór.
Hann bætti við að blaðið væri orð-
ið það efnismikið að hann ætti raunar
fullt í fangi með að komast yfir allt
það lesefni sem í því er.
Les forsíðuna og baksíðuna í
hádeginu
Gylfi Björnsson, áskrifandi á Dal-
vík, er einnig ánægður með breyting-
una enda sagði hann að það hafi gerst
of oft að blaðið hafi ekki einu sinni
verið komið til sín um kvöldmatarleyt-
ið. „Nú get ég litið í blaðið í hádeg-
inu, sem er nýtt fyrir mér. Ég les þó
ekki nema rétt forsíðuna og baksíðuna
þá, því ég nýt þess annars að lesa
blaðið að öðru leyti í ró og næði eftir
vinnu á kvöldin,“ sagði Gylfi.
Áskrifandi frá fæðingu!
Brynja Magnúsdóttir segist hafa
verið áskrifandi að Morgunblaðinu
SYSTURNAR Sunna Eir og
Kamilla Mjöll Haraldsdætur
eru að leysa bróður sinn Gunn-
laug Inga af við útburðinn í
Ólafsfirði, þar sem hann er í
bæjarvinnunni í sumar. Þær
voru mættar að sækja blöðin í
þann mund sem póstbíllinn
renndi í hlað.
HALLDÓR Guðmundsson í Ól-
afsfirði kominn með Morgun-
blaðið í hendur.
nánast frá fæðingu. Hún kaupir eintak
á Hársnyrtistofu sína á Dalvík og seg-**.
ist mjög ánægð með breytinguna á
komutíma blaðsins til bæjarins. „Mér
finnst það líka réttlætismál að við íbú-
ar landsbyggðarinnar fáum líka Morg-
unblaðið á morgnana, enda erum við
að borga sama áskriftarverð og aðrir.
Og nú má segja að blaðið beri nafn
með rentu, líka hér fyrir norðan. Ég
vona bara þetta sé ekki tilraun í ein-
hvern tima, heldur verði þessi háttur
hafður á til frambúðar," sagði Brynja.
Morgunblaðið/Kristj án
BLAÐBURÐARSTRÁKARNIR á Dalvik voru mættir kl. 8 í gær-
morgun til að taka á móti blaðapökkum sínum og koma blaðinu
áfram til áskrifenda. Þeir heita Helgi Hrafn Haraldsson, Örvar
Björnsson og Hannes Guðmundsson.