Alþýðublaðið - 17.11.1933, Qupperneq 1

FOSTUDAGINN 17. NÓV. 1033.
XV. ÁRGANGUR. 17. TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI:
P. R. VALDEMARSSON
DAGBLAÐ OG ¥IKUBLAÐ
3TGEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURiNN
BAGBLABIÐ kemur út alla vlrka daga kl. 3 —4 siðdegls. Askrtttagjald kr. 2,00 á m&nuði - kr. 5.00 fyrir 3 manuöl. ef gre’.tí er fyrlrfram. í lausasölu kostar biaðið 10 aura. VIKUBLABIÐ
kemur út ú hverjum miðvikudegi. Það kostar aðeins kr. 3.00 A ari. f pvl blrtast allar helstu greinar, er birtast I dagblaöinu. frétt.r og vikuyflrlit. RITSTJÓRN OG AFGREIÐSLA Alþýðu-
blaðsins er vlo Hverfisgötu nr. 8— 10. SfMAR: 4900- afgreiðsla og auglýsingar, 4901: ritstjórn (Innlendar fréttir), 4902: ritstjóri, 4903: Vilbjáimur á. Vilhjálmsson. blaðamaður (heinia),
MagnúS Ásgeirsson, blaOamaöur. Framnesvegi 13. 4904: F. R. Valdemarsson. ritstjóri, (heima), 2937: Sigurður Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjóri (heima),- 4905: prentsmiðjan.
ALDYBD-
FLOKKSHENN!
ÚTBREIÐIÐ ALÞÝÐUBLAÐ
IÐ ÞAÐ ER SAMA SEM AÐ
EFLA ALÞÝÐUFLOKKINN
KoBBagor veítti sanisteypnstjórniBni lansa í gær.
En hún „gegnir storfum þar ti!
önnur skipun verður gerð”
MARKMIÐ NAZISTA ER AÐ STOFNA TIL
FJANDSKAPAR MILLI ÞJÓÐANNA
Asgeir Asgeirsson tilkynti þetta
i þinginu i dag
HÁSETARNIR AF „KONG HAAKON“
ÁKÆRÐIR FYRIR LANDRÁÐ
Danska utandkisráðaneytið tekur málið að sér
Bílsljrs i dag.
SJð 4. sfða.
Svar konungsu við lausnarbeiðni
samsteypustjórnarinnar kom í
gær. Það var símskeyti, sent Ás-
gieiri Ásgeirssyni,, og hljóðar svo:
„Efftjir ao ,uér höfum medtekid,
skeytl ydur, clags. 15. p. m., og
af peim ástæoum, sem pér takid
par fmm, veitist hér, med ydur
sem forsætisrádherr-a, -og fjár-
máfctráðherm, dótnsmályrá oher?vj
Magnúsi Gudmundssyni ag at-
vmn\U- >og sam.göngumáUtráðherm
Þorsfielni Briem láusn frá rád-
hermembœftum, og óskum Vér
jafnfmmt ad .pér og p,eir mnist
embœttisverk rádh ermmia , eins
og hingað, tíl, par til ö nnur skip-
m uerdw .gerð.
Cristian R.“
Er þinigf'umdi'r hófustikL 1 í 'dajg
tilkynti Ásgeir Ásgeirsson báðum
þingdie&ldum, að stjórnin hefði
beðist lausnar og las upp skeyti
konung's, er stjórninnr barst í gær,
'S&m svar við lausnarbeiðmnnii. Þá
s,agði hanin enin fremur að stjórn-
in1 myndi gegna störfum fyrst
um sánin, akv. ósk konun|gs, þang-
að til öðru: vfsá sfcipaðist.
Þingmieinn Alþ ýðuf lokksiinis.
Hédiim Valdifnarssmi í neðrl
dieild 'Og Jón Baldvinsson í efri'
dieild, ‘spurðust fyrir um það,
hvort það væri rétt herant, er
eitt. hlað Sjálf tæðisf'okksins hefði
•skýrt frá, að forsætisráðherra
hefði tekið það fram í lausnar-
biedðni stjóratarinnar, að a'ðeins
meiri hluti Framsóknarfliokksins
lnefði tekið þá ákvörðun að veita
iekki stjórniinni stuöning lengur,
og með því gefið i ^skyn, að
hún myndi enin hafa traust meiri
hluta þin'gsins:, þar sem alfm
Sjálfstæðisfl'okkurinn og nokkur
hluti Framsóknarf 1 okksin s væra
istaðráðinn í því, að veita henni
stuðning framvegis og æskja adlls
lekki stjórnarskifta.
Ásgieir Ásgeirssion lýstí yfir því,
að þetta væri rangt, hann hefði
fsagt í lausniarbeiðnijnni að „Fram-
sókniarfliokkurinn“ æsktí stjórinar-
skifta. Mundi hann veita þing-
mönuum aðgang að því, er farið
hiefði á milli hanis og konungs í
samhanidi við lausna'rbeiðniinia, ef
þess væri óskað.
Oj
hækkisn útsvara
100 manna varsiðgrsgla samþykt
Bæ|arreiknln§arnir s mefjnnstn óréiða
Bæjarstjórnarfundur var í gær.
í umræðum um bæjarreikningana
1932 sagði St. J. St.: „Þegar
litið er yfir þes:sa reákninga, þá
kemiur hið sama í ljós og áður
um reikningsfærsilu bæjarins. Hún
er ðglögg og gefur rangar hug-
myndir um fjárhagsafkomu bæj-
arinis.‘‘
Eitt er þó hægt að sjá af reikn-
inigunum, og það er, að skuldir
bæjarins hafia aukist um 15°/o.
Óm&guliegt er að sjá af þessum
reikni'ngum hvort halli hefir orð-
ið eða gróði á rekstri bæjarims
síða.st liðið ár. — Færslan á
efnaha'gsreikningi er form'leysa.og
vitlieysa. Ár eftir ár eru eiignir
færðar upp með „fixeruðu“ verði.
Ár eftir ár eru húseigndr bæjarins
færðar rneð haudahófsverði.
þar sé um að ræða timbiir-
hjaiia, sem gangi úr sér mjög
ört. Af þessium húsum er aildrei
meitt afskrifað.
Pólarmir eru bókfærðiír 150 þús.
kr. vdrði, og er það langt fyrir
ofan fasteignamat.
Heybirgðir bæjarins hafa í
m'örg ár verið færðar 6 þús. kr.
virði. I fyrra var Skóiavarðan |
virt á 1 þús. kr. — Það koistaði (
þó 1 þús. kr. að rífa liana niður. j
Göturnar, sem við göngum á,
eru mletnar 1 miij. 275, þús. kr.
virði!
Rétt'ur bæjarins tiil erfðafestu-
landa er metinn á 600 þús. kr.
Vatnsréttindi í Sogiinu hjá
Bílidsfiel'Ii eru metin á 30 þús.
kr.
íþróttavöllurinn er metinn á 56
þús Jkr.
ReikniUigarnir eru alls ekki rétt-
ir og þieir gefa ónákvæma og
ranga hugmynd um það, sem þeir
ieiiga að skýra frá. Ég vænti þess,
að þetta verði síðasta sinn, sem
slikir reikningar komi frá bæn-
um.
Ég vil svo fastlega mælast til
þess, að næstu fjárhagsáætlun
verði látiin fylgja glögg skrá yfir
launagreiðslur bæjarans tíl ein-
stafcra .starfsmanna. Ég hefi á-
stæðu til að ætl'a, að þar sé ekkr
alt eins og ætti að vera.
Si'gur'ður Jónasson sýndd fram
á, að rafmagnið er seit bæjarbú-
um með 100°/o álagi. Hann bienti
og á það, að einn af bæjarfudl-
trúum íha'ldsins hafði fyrir nokkr-
um áru'm tekið undir gagnrýni
Aiþýðufl'okksmanua á reikniinigun-
um, en það varð til þess, að í-
haldið hafði þennan mann ekki
. í kjöri aftur.
Jón Þorláksson kvað neiknings-
færsluna ekki sér að kenna, þar
sem hann væri svo nýtekimn við
borgarstjórastarfinu, en pnd væri
rétt, ad hemii - vœri í ýmsii
ábótpvant. Pétur Halidórssou
kvað 'Of dýrt að koma
néikndngsfærslunni vel í lag —
og það myndi ekki borga sig!!
Næst var rætt um tillögu í-
haldsins um stofnun 100 manna
varálögneglu, og var hún samþykt
meö 8 atkv. gegn 6. Alþýðu-
flokksfutltrúarnir og Aðalbjörg
Sigurðardóttir gneiddu atkvæði á
móti. Henmann Jónasison sat hjá.
Það merkasta, siem fnam kom
við þær umnæður, van, að Sig-
urður Jónasison, sem sæti á í ‘,niirð-
urjöfnunarniefind, upplýstí, að
stofnun þessa 100 mannia liðs
myndi valda því, að útsvör, siem
nema nú 100—1000 kr. muini
hækka um 50—100%, það er, að
útsvör allra bjargálnamanna
hækka stórkiostlega.
Einkaskeytj frá, fréttnr&tarm
Alpiföubkiósms í Kaupmmmhöfn.
Kaupmannahöfn í morgun.
Utanríikisráðuneytið danska hef-
ir igefið danska konsúlnum í
Stettin fyrirskipun um að veita
hásetunum af „Kong Haakon".
sem Nazistalögreglan tók fasta í
Stettin og heldur í gæzluvarð-
haldi, al'la þá aðstoð, er hann geti,
Utanríkisnáðuneytið segir, að
handtaka þeirra hafi farið fnam
um borð í skipiinu, t er hafði
danska fánainu uppi, og því í
danskri löghelgi.
Nazistalögnegfan heldur því
fram, að hún hafi fundið kom-
múnistfeka pésa og bækujr í fór-
um hásetanua; og voru þeir teknír
fastir iog skipið kyrsett þess
vegna.
Hásektmir em ákœrvir fyrjr
landrád! STAMPEN
Emkaskeyti frá fréttarif/qp.
Alpýdubfadstns í Kanpmannahöfn.
Kaupmannatiöfin í morgun.
Franska stórblaðið „Le Petit
Parisiien" birti í fyrradag feyni-
skjal, þar sem gefnar eru leið-
beiningar um það, hversu haga
skuli undirróðursstanfsem'i Naz-
ista í Bandaríkjunum. Er talið
að skjalið komi beina teið frá
„útbneiðslu- og upplýsingarráðu-
neytinu þýzka, sem dr. Jósef Göb-
bels veitir forstöðu.
í skjali þessu er meðal annars
komist svo að orði, að Fnakklaud
sé erfðafjandi Þýzkafands og
rnuni aldnei komast á sættir þeiri'ia
á mjJlli Englaud hafi valið sér
það hiuts'kífti, að fylgja Frökkum
|að mátiuim í hvívetna gegn Þjóð-
verjum. Veroi Þýzkahmd pví ad
setja sér pad markmid ad kotm
af stad smidurpykkju og deiJtyn
miili Frakka og mmrm pjóda.
Blaðið segir að það muni skýra
nánar frá þessu máfi síðai
STAMPEN
Kosnlngarbaráfttan harðnar á Spáni
Mosningarnar fara fram á snnnndaginn
íhaldið höfðar mál á
lögreglustjóra — með
samþykki haus.
ÁbæjaTstjórnarPundinum í gær-
kveldi bar Jakob Mölier frjam
tvær tillögur út af mei'tun lög-
regi'ustjóra á því að taka hina 7
tögnegtum&mn í stöðurnar. Var
önnur þesis efnis, að bæjarstjóru
höfðaði mái á hendur tögreglu-
stjóra, tif að fá úr því skorið,
hvort bæjarstj. hefði haft leyfi til
að setja memnina í stööuruar án
samþykkis lögreglustjóra. Hin
tiftagan var þess efmis, að bæjar
sjóður skyldi gneiða þessum 7
mönnum full lögnegluþjóaialaun
þar til þessi únskurður væni fatl-
in:n.
St. J. St. upplýs'ti, að hægt
væri að gera ráð fynir að slíkt
mál myndi taka upp undir 2
ár, og yrði það því álitlieg ,fúlga,
sem íhaldið ætlaði að henda úr
bæjarsjóði. Kaup þessana 7 manna
í 2 ár mun nema alt að 70 þús-
und krónum!
Virðist ílialdið vera horfið frá
því ráði, að táta Magnús Gu'ó-
nnindsson, sem enn gegnir dóms-
málaráðherra'störfum, og íhaidið
miun vona a'ð gegni þeirn áfram
felta úrskurð uim það, að lögi-
negiuþjónarnir séu rétt settir og
fögnéglustjóna' skylt að taka við
Jþieim í stöð'urnar og greiða þieiim
k;Up. Væri þó lögr, glu tjóra sky’t
að löigum að hlýta þeiim úrskurði '
þanigað til úrskurður dómstól- j
atrna fengist. En skýri'ngi'n á því j
að íhaldið slemurlsvo, í þessu máli j
iei' auðvitað tsú, ajð petta mál
ier eitt yaf peim, sem íhaldið er. j
að scmja. um við Ásgeir Ásgelrs- j
son, til pess að já að hasfa hmn j
auma fiúltrúa,. sin\n, Magnús Guc- I
mimdsson, í .sfjórnimi áfram.
Madrid í gær. UP.-FB.
Tvö þúsund kosningafuudir
voru haldnir á ýmsum stöðum
á Spáni í gær, fimtudag. Kosn-
ingabaráttan hefir verið áköf og
eiigi skort hótanir í g'arð ajmarra
ffokka og jafnvel kjósendiaj. í IrUin
tók lögregfan bifneiðir, sem í vorlu
skiotfæri og skammbyssur, og er
taiið, að þetta hafi verið ætlað
tit notkunar af sósíafistum) í Biil-
bao. — Barrios fonsætisráðherra
hefir háldið næðu í Segoviu og
rætt um i'ramkomu sósíalista,
sem hafði hótað að stofna til
byltingar í landinu, ef þeir næðu
ekki mieirihiuba í þjóðþinginu. —-
Barnios lýsti vanþóknun simni á
hinum fávísliegu tilraunuim öfga-
flokkanna „til hægri og vinstra"
aö stofna til borgarastyrja.l dar.
Kvaðst hann biða rótegur úr-
skur'ðar kjósendanna í liaindjinu og
lýstí yfir fullu traustu sínu iá
að miki'll meirihiluti þeirra rnyndi
gneiða atkvæði eftir að hafa í'hug-
að imálin ró-lega og komist að
rökréttum niðurstöðum. Kjósend-
urnix raunu gera sdtt til, að lýð-
veldið miegi blómgast og lifa,
sagði Barrios og ríkisstjórnin mun
hikfau'st beita valdi, ef hún álitur
það í hættu, og yfirleitt heita
vatdi, ef nauðsyn krefji til þ'&ss
að hafda uppi löguau og rétti í
landinu.