Morgunblaðið - 28.07.1996, Síða 8

8 B SUNNUDAGUR 28. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
aldur, heldur ástand
\^*ERA harður, standa
/sig, láta engan sjá
f hvemig manni líður,
' brosa framan í heiminn,
standa sig, gefa aldrei
nöggstað á sér, vera dug-
legur og skyldurækinn, standa sig,
vinnusamur, ósérhlífmn, tillitssam-
ur, kvarta ekki, standa sig.
Osköp fátæklegt sýnishom af
þeim lífsgildum sem innræting okkar
byggir á - og þarmeð gervöll þjóðar-
sálin. Og svo betjum við okkur
áfram, þrátt fyrir vöðvabólgur, stoð-
kerfísveilur, magabólgur, ristil-
krampa, hjartaveilur, æðamein, höf-
uðkvalir og krabbamein. Betjum
okkur áfram, hraðar, hraðar, hrað-
ar...
Og deyjum svo.
Deyjum eftir að hafa hlykkjast
þetta áfram, með undinn og snúinn
líkama, eða samanknýttan, jaxlarn-
ir sokknir, góðkunningjar sjúkra-
stofnana, öndum gmnnt (passa sig
að taka ekki loft frá hinum)... Bara,
gleymum að anda einn daginn. An
þess að hafa heyrt að það sé engin
synd að deyja, en það sé synd að
lifa ekki. Án þess að vita að lífsork-
an er ekki afurð úr almanaki, held-
ur gnægtarbrunnur, sem þú getur
sótt í allt sem þú þarft. Hann er
ótæmandi.
Allt sem þú þarft að gera, er að
anda. Anda djúpt; inn um nefíð,
niður fyrir hálsinn, niður fyrir þind,
niður í maga; losa um stífni í liðum
og vöðvum... og smám saman
myndast samband milli líkama og
sálar. Þú myndar einingu.
Rétt... Þú ert byijaður í jóga.
Og jóga þýðir „eining."
„Þú ert að upplifa einingu á lík-
ama og sál, hið innra, og einingu
við lífið og tilveruna, hið ytra,“ seg-
ir Hulda Sigurðardóttir, leiðbein-
andi í jóga. Hún hefur stundað jóga
í meira en þijátíu ár og leiðbeinir
nú í „Heimsljósi," sem er til húsa
í Ármúlanum.
Einu sinni fór ég í tima hjá
Huldu. Það var fyrir fimm árum.
Eftir að hafa bögglað skönkunum,
emjandi af áreynslu, stutt áleiðis í
þær stöður sem lagðar voru fyrir,
komst ég að þeirri niðurstöðu að
ég væri að minnsta kosti hálfri öld
eldri en hún. 0g ekki batnaði það
þegar maður átti nú að vera að
anda með þessum tilfæringum...
„Við tölum aldrei um aldur í
jóga,“ segir Hulda, þegar ég minni
hana á þessa reynslu, „heldur
ástand." Og ég sit og anda alveg
niður í sófa til að hún fari ekki að
.halda að ég sé í slæmu ástandi, um
ieið og ég spyr hana um muninn á
jógakerfum; hatajóga, kripalújóga,
og svo framvegis.
Öndunin er farvegurinn
„Jóga er aðeins eitt í heiminum,"
svarar hún. „Annað er, hvernig
hver og einn kennir sitt jóga. Æf-
ingamar eru ótæmandi og hver og
einn velur á hvað hann leggur
áherslu. Hatajógað, sem er sú grein
jógafræðinnar sem byggir á öndun,
slökun, stöðum (asönum) og hug-
leiðslu. Jógastöðurnar og öndunin
er farvegurinn. Mér finnst slæmt
þegar verið er að halda því fram
að einhver ein jógaaðferð sé betri
en önnur. Jógað er alþjóðlegt kerfi,
sem er hægt að tengja við hveija
einustu þjóð og trúarbrögð, sem
vill taka við því með opnum huga.
Öndunin hreinsar lungun, blóðið
og taugarnar og þá eflist hæfíleik-
inn til staðfestu og kyrrðar. Þú
verður meira meðvitaður um lífíð
og tilveruna og lifir virkara lífí.
Þetta gerist auðvitað ekki á einu
augnabliki. Þú verður að vinna með
sjálfa þig og þína þolinmæði og stað-
festu - en eins og allar ferðir byija
á einu skrefí, þannig hefst þessi
ánægjulega för þín. Það eina sem
þú þarft að gera, er að byija -
strax.“
Hulda kynntist jóga á 6. áratugn-
um. „Það kom svo óvænt inn í líf
mitt... Kannski er maður leiddur,"
segir hún. Þó var leikfími og hreyf-
ing henni ekki beinlínis framandi.
Hún fæddist á Vatnsleysuströnd-
inni og ólst þar upp fram að ferm-
ingu. Þá fluttist fjölskyldan til
Hafnarfjarðar og leið Huldu lá í
Kvennaskólann. Þar sagði leikfimi-
kennarinn henni að hún skyldi
leggja fyrir sig íþróttakennslu. En
hún fór ekki að ráðum kennara síns.
Ekki í það skiptið. Hún fór að vinna,
gifti sig og eignaðist fimm börn.
„Síðar, þegar ég ætlaði í leik-
fimi, var bara svokölluð „frúarleik-
fimi“ í boði fyrir almenning, sem
ætlaði að halda sér eitthvað við og
vera í formi,“ segir Hulda. „En hún
Hulda Sigurðardóttir kynntist jóga fyrir rúm-
lega þrjátíu árum. Hún hefur stundað það
allar götur síðan og kennir nú við jógastöð-
ina Heimsljós. Súsanna Svavarsdóttir ræðir
við Huldu um mikilvægi þess að stunda jóga,
markmið jógans, gildismatið og gæfuna.
var ekki það sem ég var að leita
að. Ég hafði ferðast mikið um land-
ið. Það var ekið í bílum áleiðis og
síðan gengið um fjöll og firnindi.
Það var fín útrás. Ég var að leita
að einhverju kröftugu.
Svo var það að ég hafði farið í
eina vel undirbúna og ánægjulega
háfjallaferð, sem var mikil lúxus-
ferð, með mínum nánustu skyld-
mennum og vinum. Við höfðum
gott nesti og nýja skó og við nutum
nestisins á hveijum áfangastað.
Þegar sest var í bílana, dró ein
gæðakonan upp ómælt og ljúffengt
konfekt, sem smá ábót - hún átti
son á einu ágætu millilandaskipi
og við nutum góðs af því.
En áhrifin urðu nú ekki eins
ánægjuleg. Ég hafði bætt við þyngd
mína, tveimur kílóum, og nú skyldu
þau fjúka - strax.
Það var þá sem ég fór í jóga.
Ég hafði heyrt að jóga leysti öll
vandamál - og því ekki aukakílóin?
Svo göfug var sú ferðaáætlun sem
ég ætlaði að fara að takast á hend-
ur. En síðan eru liðin rúmlega þijá-
tíu ár og enn er ég í þessari lang-
ferð og aldrei get ég nógsamlega
þakkað handleiðsluna að þessum
vegi.“
Markmið jógans
„Þegar ég kynntist jóga, var það
hugsunin um að hjálpa fólki, sem
fékk mig til að halda áfram. Og
jóga verður aldrei stöðvað, vegna
þess að hugsjónin „að hjálpa" er
ríkjandi. Markmið jógans er að
koma jóganu áleiðis til næstu mann-
eskju.
Þess vegna er aldrei hægt að
stunda jóga með hangandi hendi.
Það er ekki bara líkamlegt, heldur
kemur það inn á vitundina, án þess
að maður taki eftir því. Maður tek-
ur bara allt í einu eftir því, eftir
dálítinn tíma, að maður hefur
breyst. Og jóga ætlast til að fólk
leggi eitthvað á sig, reyni ekki að
fá allt upp í hendurnar fyrirhafnar-
laust. Maður þarf að vera staðfast-
ur og halda sig við hlutina. Það
þýðir ekkert að vera reikandi.
Þetta eru engin ný sannindi. Jóga
er ævaforn aðferð. Æfíngarnar
hafa ekki breyst. En það má segja
að ástundun jóga hafí breyst. Áður
var þetta einhæfara; fólk dró sig
bara út úr lífinu, sat með kross-
lagða fætur og hafðist ekki að.
Þannig er það ekki í dag.
Jóga og gildismatið
Hulda var vissulega fljót að ná
af sér aukakílóunum, en nógu lengi
Við tölum ekki um