Morgunblaðið - 31.07.1996, Page 1
72 SIÐUR B/C/D/E
STOFNAÐ 1913
172. TBL. 84. ARG.
MIÐVIKUDAGUR 31. JULI1996
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Eftirlitsferðir yfir Norður-írak
Tyrkneska þingið
framlengir leyfí
Ankara. Reuter.
TYRKNESKA þingið samþykkti í
gær að framlengja um fjóra mánuði
leyfi til flölþjóðlegra aðgerða sem
stýrt er frá herstöðvum í suð-austur-
hluta Tyrklands. Um er að ræða
eftirlit úr loftþ með svæðum Kúrda
í norðurhluta íraks til að vernda þá
gegn íraska hernum en Bandaríkja-
menn, Bretar og Frakkar hafa séð
um þetta eftirlit frá lokum Persa-
flóastríðsins 1991.
Blindir fá sýn
og haltir ganga
„Krafta-
verk“
í Napólí
Napólí. Reuter.
„KRAFTAVERKIÐ í Napólí"
hefur verið mikið til umræðu
í ítölskum fjölmiðlum að und-
anförnu en þar hafa 50.000
„öryrkjar" fengið bót allra
sinna meina á aðeins þremur
árum. Svo vill raunar til, að
á þessum tíma hefur svika-
deild lögreglunnar verið at-
hafnasöm í borginni.
„Kraftaverk í Napólí“ var
aðalfyrirsögnin í Rómarblað-
inu II Messaggero í gær en
þá hafði verið upplýst, að
umsóknum um örorkustyrk í
Napólí hefði fækkað úr
60.000 1993 í 13.000 nú. Hef-
ur einn þingmanna græn-
ingja á ítalska þinginu krafist
nánari skýringar á þessu
máli og vill hann fá úr því
skorið hvort um hafi verið
að ræða raunverulegt krafta-
verk eða hrein og bein svik.
Alls konar tryggingasvik
eru algeng á Ítalíu og segja
fjölmiðlar af því margar sög-
ur. Nýlega læknuðust til
dæmis 40 „blindir" menn á
Sikiley af meini sínu þegar
þeim var bent á, að þeir færu
allra sinna ferða á bíl.
Eldgos á
Montserrat
Olveston á Montserrat. Reuter.
JARÐVÍSINDAMENN skýrðu frá
því í gær að eldgosið sem hófst á
eynni Montserrat í Karíbahafi í
fyrradag muni að öllum líkindum
halda áfram af krafti næstu daga.
Eldgosið nú virðist vera það
stærsta síðan eldvirkni hófst á ný
fyrir réttu ári á hinni smávöxnu
brezku nýlendu eftir meira en aldar-
langt hlé. Öskuský stigu í um 2,7
kílómetra hæð og eldfjallið spjó
hrauni og gasi yfir skógi klæddar
hlíðar þess.
Allir íbúar í nágrenni eldfjallsins
hafa verið fluttir burt í öryggisskyni.
Flokkur heittrúarmanna, sem nú
situr í stjórn, greiddi atkvæði með
framlengingunni og gekk þar með á
bak orða sinna í kosningabarátt-
unni. Þá hét flokkurinn því að koma
vestrænum bandamönnum Tyrkja
úr landi. Sagði aðstoðarþingforset-
inn að það væri eitt að vera í stjórn-
arandstöðu og annað að sitja í ríkis-
stjórn, þegar leitað var skýringa á
þessu. Mjög hefur verið þrýst á
stjórnina að framlengja leyfið, af
hálfu hersins og bandamanna Tyrkja
í Atlantshafsbandalaginu. Ráðherr-
ar í tyrknesku ríkisstjórninni hétu
því að þetta væri síðasta framleng-
ingin sem veitt yrði.
„Heiðinn innrásarher"
Hins vegar hafa margir þingmenn
verið andvígir aðgerðunum í norður-
hluta íraks, þar sem þær geri tyrk-
neskum Kúrdum, sem beijast fyrir
sjálfstæði, auðveldara fyrir. Þeir
geti leitað skjóls í Norður-Irak undan
tyrkneskum öryggissveitum og
skipulagt árásir sínar þaðan.
Necmettin Erbakan, forsætisráð-
herra Tyrklands, er einn þeirra sem
andvígir eru veru liðs bandamanna
en hann lét eitt sinn þau orð falla
að um „heiðinn innrásarher" væri
að ræða. Sagði hann að vegna and-
stöðu sinnar, hefði Tyrkjum tekist
að fá Bandaríkjamenn til að fækka
flugferðunum, auka hlut Tyrkja í
herliðinu og að Bandaríkjamenn
hafi lofað Tyrkjum fjarskiptabúnaði
til að fylgjast með ferðum skæruliða
Kúrda.
Þá sagði talsmaður stjórnarinnar
að Tyrkir kynnu að óska eftir leyfi
Sameinuðu þjþðanna til að flytja inn
hráolíu frá írak, en í fréttum á
mánudag, var fullyrt að slíkt sam-
komulag lægi þegar fyrir.
■ íranir réttlæta innrás/14
A
Olympíugarðurinn opnaður á ný eftir sprengjutilræðið
••
Oryggis-
vörður
grunaður
ÓLYMPÍUGARÐURINN- í Atlanta
var opnaður að nýju í gær eftir
sprengjutilræðið um heigina. Þús-
undir manna voru viðstaddar stutta
en áhrifamikla minningarathöfn á
staðnum þar sem sprengjan sprakk.
„Við erum ekki hér til að velta
okkur upp úr harmleik heldur til að
fagna sigri mannsandans,“ sagði
Andrew Young, fyrrverandi borgar-
stjóri Atlanta, í ávarpi við athöfnina.
Meðal viðstaddra var Kirsten
Cents, kona frá Michigan sem var í
garðinum þegar sprengjan sprakk
og sneri þangað aftur í gær ásamt
eiginmanni og tveimur sonum. „Við
viljum láta hermdarverkamennina
vita að þeir komist ekki upp með
þetta, þeir geti ekki hindrað að við
njótum lífsins og Ólympíuleikanna,"
sagði hún.
Tilræðismaðurinn
öryggisvörður?
Dagblaðið Atlanta Constitution
sagði frá því í sérstöku aukablaði í
gær, að það hefði verið 33 ára gam-
all öryggisvörður, sem tilkynnti um
sprengjuna, sem sprakk í garðinum
í fyrradag og hann lægi nú undir
sterkum grun að vera tilræðismaður-
inn. Sjónvarpsstöðin Cable News
Network vitnaði í þessa frétt blaðsins
í gærkvöld. Bandaríska alríkislögregl-
an FBI sagði þó að enginn hefði enn
verið ákærður í tengslum við málið
og neitaði að tjá sig um frétt blaðsins.
Lögreglan yfirheyrði í gær þijá
félaga í hreyfmgu hægrisinnaðra
öfgamanna í Alabama sem spáði fyr-
ir tveimur mánuðum að sprengjuárás
yrði gerð í Atlanta meðan Ólympíu-
leikamir fæm fram. Lýsingar á hugs-
anlegum tilræðismanni komu heim
við einn þessara manna.
Reuter
ÞÚSUNDIR manna sóttu minningarathöfn um fórnarlömb
sprengingarinnar í Ólympíugarðinum í gær. A spjaldinu stend-
ur: „Leikarnir halda áfram!“
Iðnríkin sjö og Rússland snúa bökum saman gegn hryðjuverkum
Einhusfur um aðgerðir
París, Washinerton. Reuter. ^^mmm^r ^^mmm^^
Washington.
FULLTRÚAR sjö helztu iðnríkja
heims og Rússlands ákváðu í gær
að snúa saman bökum í baráttunni
gegn hryðjuverkum. Þeir komust
að samkomulagi í París í gær um
víðtæka áætlun um samræmingu
aðgerða gegn hryðjuverkamönnum.
Nokkrum skugga á hinn annars ríkj-
andi einhug varpaði deila Evrópu-
ríkjanna við Bandaríkin um kröfur
hinna síðarnefndu um aðgerðir til
að einangi'a þau ríki sem talin eru
veita hryðjuverkamönnum skjól.
Ráðherrar utanríkis- og öryggis-
máia frá ríkjunum sjö, Bandaríkjun-
um, Japan, Þýzkalandi, Bretlandi,
Frakklandi, Ítalíu og Kanada, ásamt
rússneskum starfsbræðrum þeirra,
samþykktu aðgerðaskrá gegn
hryðjuverkum í 25 liðum. Rússum
er nú jafnan boðið að sitja fundi
G7-þjóðanna svonefndu, sem er lið-
ur í undirbúningi þess að Rússland
gerist fullur aðili að þessum sam-
starfsvettvangi helztu iðnríkja
heims.
Aðgerðaskráin felur meðal annars
í sér áköll um eflingu samstarfs og
þjálfunar lögreglu í hlutaðeigandi
ríkjum, bætt upplýsingaflæði, að
auðvelda framsal grunaðra og lög-
fræðiaðstoð, torvelda aðgang hiyðju-
verkamanna að fjármagni og vopn-
um og herða lög í hveiju landi sem
lúta að vernd gegn hryðjuverkum.
Ráðherrarnir sóru ennfremur að
finna ráð til að beijast gegn því að
öfgamenn geti nýtt sér alnetið til
að dreifa upplýsingum um sprengju-
smíði.
Deilt um stefnu
Bandaríkjamanna
Á fundinum í París gagnrýndu
fulltrúar Evrópuríkjanna og Japans
lög sem Bandaríkjaþing hefur sam-
þykkt - svokölluð Helms-Burton-lög
og fleiri - en þessi lög gera ráð fyr-
ir að hægt sé að beita fyrirtæki
refsingum sem eiga í viðskiptum við
ríki, sem Bandaríkin segja bera
ábyrgð á hryðjuverkum.
Aðgerðum af þessu tagi vilja
Bandaríkjamenn fyrst og fremst
beina gegn fjórum ríkjum: íran,
írak, Líbýu og Súdan. Frakkar,
Bretar, Þjóðveijar og Japanir tóku
skýrt fram að þeir myndu ekki
sætta sig við að Bandaríkjamenn
beittu fyrirtæki refsiaðgerðum sem
ættu viðskipti við þessi lönd. Fram-
kvæmdastjórn Evrópusambandsins
samþykkti formlega í gær lista yfir
gagnaðgerðir sem stjórnvöld og
fyrirtæki aðildarlandanna geta
gripið til ef Bandaríkin reyna að
beita hinni nýju refsilöggjöf. Gagn-
aðgerðalistinn verður að lögum ef
ráðherraráð ESB samþykkir hann,
sem gert er ráð fyrir að gerist í
september nk.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
lýsti því yfir eftir fund sinn með
Mubarak Egyptalandsforseta í Was-
hington í gær, að hann væri sann-
færður um að önnur ríki myndu
fyrr eða síðar komast á sömu skoð-
un og Bandaríkjamenn í þessu efni
og skoraði á Evrópuríkin að grípa
ekki til gagnaðgerða.
SÞ leggja sitt af mörkum
Sylvana Foe, talsmaður Samein-
uðu þjóðanna (SÞ), sagði í gær að
stofnanir SÞ væru nú að kanna með
hvaða hætti samtökin gætu á sem
skilvirkastan hátt „með sérþekkingu
sinni og bolmagni" lagt sitt af mörk-
um til baráttunnar gegn skipulögð-
um hryðjuverkum. Hún sagði að
Boutros Boutros-Ghali aðalritari SÞ
myndi kynna niðurstöður könnunar-
innar á allsheijarþingi SÞ í septem-
ber næstkomandi.
■ Hryðjuverk taka á sig/16