Alþýðublaðið - 18.11.1933, Blaðsíða 1

LAUGARDAGINN 18. NÓV. 1933
XV. ARGANGUR. 18. TöLUBLAÐ
RITSTIÓEI:
P. R. VALDEMARSSON
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
jTGEFANÐI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
ÐAQBLAÐIÐ keir.Hr út aUa vtrka daga kl. 3 — 4 siOdegis. Askrtftagiald kr. 2.00 ð mánuði — kr. 5,00 fyrlr 3 mfmuöt, ef greitt er fyrlrfram. t lausasðlu kostar blaðið 10 aura. VIKUBLAÐIÐ
kemur út & hverjom miðvikudegi. Það kostar aðeins kr. 5,00 A ðri. 1 þvl .blrtast allar helstu greinar, er birtast f dagblaðinu, fréthr og vlkuyfirlit. RITSTJÓKN OQ AFGREIÐSLA Aiþýöu-
blaðsinE er við Hverfisgötu nr. 8— 10. SlMAR: 4800: afgreiðsla og auglýsingar, 4901: ritstjóm (Innlendar fréttir), 4902: ritstjóri, 4903: Viibjélmur 8. Vilhjálmsson, biaðamaður (heima),
Magnús Asgeinson, blaðamaður, Framnesvegi 13. 4904: P. R. Valdemarsson. ritstjóri, (heima), 2937: Sigurður Jóhannesson, afgreiðslu- og auglýsingastjóri (helma),. 4903: prentsmiðjan.
ALÞYÐB-
FLOKKSMENN!
ÚTBREIÐIÐ ALÞÝÐUBLAÐ
IÐ, ÞAÐ ER SAMA SEM AÐ
EFLA ALÞÝÐUFLOKKINN
Hvað tekur vlö?
Koonnour taefir ekki enn snúið sér til forseta aiðingis né
Ölngflokkanna nm væntanlega stjórnaimpdDn
Samsteypi»s4férmii! er ekki lengar
pingræðisstférn.
& hún að sitja sem konnngsstjðrn?
I skieyti kommgs, er Ásgeir Ás-
gieirsson las upp á alþingi; í gær,
um það, að konungur hefði tekið
við lausnarbeiðni samsteypu-
stjórn'arinnar og veitt henni lausn,
var kveðið svo að orði, að pess
væri óskað, að hinir fráfarandi
ráðhierrar önnuðust embættisverk
sín, „par til önndr skipim verd-
ur gieTð“.
ALlir muTiu hafa skilið þessi
orð svo, að þeirrar skipunar væri
ekki langt að bíða. Stjórnin hefir
sagt af sér, en gegnir störfum
sem bráðabirgðastjórn, pangað til
n ý si'lórn verður mynduð,
hvaða fLokkar sem kunina að
standa að myndun hennar og
hvaða rnenn sem kumna éð
.verða í henni,
Það hefir verið föst venja hér,
sem í öðruim þingræðisLöndum,
þegar stjórn segir af sér, að þjóð-
höiðinginn snúi sér tafaTiaust til
fdrseta þingsins og foriingja
stjórnmiálafiokkanna til þiess að
kynna sér álit þeirra og mögu-
léika fyrir myndun nýrrar stjórn-
ar.
NúveTandi konungur íslands
hefir að vísu sýnt það með þing-
rofinu 1931, að hanm er ekki fall-
inn til þess að vera verndari
þingræðisins í lajidi hins þúsund
átia igamla alþingis.
Hann og ráðgjafar hans, bon-
ungsritari og ráðberrar, Leyfðu
sér þá framkomiu, sem engin
þingræðisþjóð í Vestur-Evrópu
hefði þolað þjóðhöfðingja síniuim.
Á sú saga að endúrtaka sig nú?
Hafa hinir fráfarandi ráðherrar
nú eins og þá haft undirmá! við
konung eða konungsritara um
það, sem konungi beri að gera?
Hr. Ásgeir Ásgeirssion befir lýst
yfir því á alþingi, að svo /sé
ekki. Hann og aðrir Framsökniar-
ráðherrar hafa sýnt það, að orð-
utm þeirra má ef til vill trúa í
nokkra daga, en tæplíega lengur.
fLokka, er vilja áð Islánd sé og
verði þingræðisland, að leyfa sér
að minna hans hátign á þann
vilja þjóðarinnar.
Samisteypustjórnin hefir sagt af
sér af því, að hún hefir \ekki
traust þingsins, og hún á að
v L k j a,, og það sem fyrst, fyrir
n ij rr i sijórn, er hef ir þ að
traust.
N A ZISTAR HALDAÁFRAM
OFSÓKNUM
gegn sósíaiistum
og kommúnistum
Normandie í morgun. FO.
Þýzki dómsmálaráðherrann tiÞ
kynti í gær, að stjórnin myndi
slaka tiil í herfierð sinni gegn póli-
tískum andstæðingum, en það
þýddi ekki það, að baráttunni
gegn kommúnisma myndi liinina.
Stjórnin myndi eftir sem áðuT
starfa óttauðlega að því, að upp-
ræta þá stefnu. Sem til sönnunar
þessúm orðuin dómsmálaráðherr-
ans, voru 45 kommúnistar teknir
fastír í Lilheck. (Nazistar kalla
sósíaLista ag kommúnista einu
nafnd kcmmúnista.)
BANDARÍKIN HAFA VIÐURKENT
RÚSSLAND
Samningariiir nndfiskrifaðir í gær.
Bát vantar
frá ísafiiði með 5 mönn-
um
Vélbáturinn „Andvari" frá Isa-
íirði fór á veiðar á miðvikudagísí-
kvöld kl. 9 og ætiaði út á haf.
Hefir ekkert spur.st til hans síðan.
Hafa þrjú skip leitað hans, áraing-
urslaust það sem af er. Þiesisi skip
eru togarinn Sindri og Samviinnu-
félaigsbátarniT Vébjörn og Ás-
björn. Á Andvara voru 5 menin:
Jakob Eliasson, Samúel Samúels-
son, Alfreð Sigurðsson, Jón Egils-
son :og Indriði Guðmundsson.
Andvari var 14 smál. að stærð,
og er talið að véliin hafi bilað.
Skipið var eiign Jakobs Elíasson-
ar o. fl. Það vaT mjög gaimialt
og hafði léiega vél.
Ailþýðublaðið átti tal við fréttá-
Titara sinn á Isafirði í miorgun
og sagði hann auk þ-ess, isem.
að lOfan greinir, að veður hafi
ekki verið slæmt, er báturinn fór
frá Isafirði. En veður hafi veriö
Intjög slæmit í gær. Var ieitinni
háidið áfram til kvölds, en þá
London í morgun. FÚ.
RooséveTt Bandarikjáforseti til-
kýnti í gærkvöldi að Bandaríkja-
stjórn hefði ákveðið að viður-
kenna SóvétTýðveldin, -og að siamn-
ingar þar að lútandi hefðu verið
undirtítaðir í VVashington síðdeg-
fes í gær.
Umræður hafa einnig farið
fram uim aukið viðskiftaisam-
band, en þeim er ekkí lokið. Lit-
vinoff dvelur enn nokkra daga
í Washington.
ÞÝZKA STJÓRNIN MÓTMÆLIR
UPPLÝSINQUM ,PETIT PARISIEN1
Blaðið heidur áfram uppljóstrunnm sinum.
Þeim er alment trúað.
Einkasbeyti frá fréttariitair|a
Alþýðublaðsinis í Kaupmánnahöíin
Kaupmannahöfn í morgun.
Þýzka rikisstjórniin hefir gefið
út opinbera tilkynndinigu, þar sem
hún lýsir yfir því, að enig'inin
fótur sé fyrir þeim uppLýsing-
um um undirróðursstaTfsemi Naz-
\ista í Bandarikjunum, sem franska
stórblaðið „Le Petit Parisien" hef-
ir birt undnnfarna daga og segist
hafa eftir þýzku leyniiskjalá frá
útbreiðslu- og upplýsinga-ráðu-
neyti Jösefs Göbbels.
„Le Petit Parisien" heldur á-
fram uppljósttunum sínum um
leymlega u n dirró ðursstarf semi
Nazista í Bamlaríkjunum og víð-
ax. Noti þýzka stjórndn útvaTpið
til þes:s að breiða út LævísLögar
undirróðursfregnir með hlutleys-
isblæ oig stjórnmáHaræðUr, seim
eingöngu séu ætlaðar útlöndöm.
Enn frem'ur kosti þýzka stjórn-
in frétta'sendiingar tiL erlendra
blaða í stórum stíl og reyni að
vinna þau á sitt. band með mút-
uan. Blaðið segir, að ntenn í
Frakklandi hafi verið farnir að
leggja trúnað á friðartal Hitiers,
en þeir muni nú verða fyrir
miklum vonbrigðum.
Alm\ent er áliti'ð, dö' upplýstng-
ar blacsim séu rétiar.
STAMPEN.
Þiagslitaræða Bretabonnngs
' \
Lo:ndjo|n í'morgun. UP.-FB.
I ræðu þeirri ,sem Georg Bret'a-
konungur flutti, er brezka þinginu
var sLitið í gær, lýsti hann yfir
því, að áherzlu bæri að leggja
á að ná samkonxulagi um a'l-
þjóða-afvopniunarsamkomulag.
Eiunig ræddi' hanin um viðskifta-
ástand ogíhorfur, að því er Bret-
lan dsnerti, og sagði, að Bretlaind
væri eina (stórveldið, sem tekist
hefði að koma á viöunandi jöfn-
uði miiITi ríkistekna og útgjalda.
Loks lýsti hanm því yfi:r, að bráð-
að gang-a frá viðskiftasamningum,
við ýmsar iþjöðir, sem mundu
koma báðum ; aðiljum að miklu
gagni.
HATTSETTUM EMBÆTTISMÖNNUM Í
RÚSSLANDl VIKIÐ FRA
fóru leitarskipiin inn á Bolungavík
Það mún sjást næstu daga, hvoTt I ^ láf Þar 1 "ótt' en hófu lleit"
þiesisium 'orðum Ásgeirs Ásigeirs-
sonar er trúandi. Því að anúi kon-
tingur sér ekki til þingsins uin
mynriun stjórnar í sta'ð • þeirrair,
er nú hefir sagt af sér, vegna
þess að hún hefir fuindið, að
.hún hefir ,ekki traust þingsins,
þá hefir hann gleymt því, að
,,'land hans, Island" er og verður
þingræðislund, en ekki konungs-
stjórnar. Og glieymi hann því, þá
er það þegna hans, manna og
ina aftur í morgun.
Báturinn kominn fram.
KI. 1,30 f dag barst sú fregn
hingað frá Isafirði, að vb. Isbjörn-
inn, eign Saiminnuféiags Isfirð-
inga, befði fundið Andvara og
væri á leið til lands, méð hann.
Allír — 7 — bátar Samvinnufé-
lagsins voru farnir að leita báts-
in's.
Einkaskeyti frá fréttaritara
Alþýðublaðsins í Kaupmalnniahöfn
Ka'upmannahöfn í morgun.
Frá Moskva berst sú fregn, að
á Tokuðum stjórnarfundi hafi
verið ákveðið að víkja frá emíb-
ætti 16 háttsettum framkvæmda-
stjórum ,sem eru fulltrúar stjórn-
arinnaT í ýmsum greinum máhn-
iðniaðarins vegna þess að þeir séu
ekki úr öreígastétt og því ekki
tryggir kommúni'star.
STAMPEN.
LJÚGVITNI NAZISTA
Hinni svo kölTuðu rannisökn og réttarhöldum í þinghússhru'na-
málinú heltíur áfram í Leipzig. Má búast við dómi í miðjum
• dezembier.
Myndiin er tekin í réttarsaTnum, þiegar einn af þektustu vó-
þokkum Nazista, Helldtorf greifi, isem hefir sjálfur viðurkent að
hann sé morðingi og kynviilMingur; ber vitni. |
Liúgvitnl Nazista
N'ormand'ie í miorgtm. Fú.
Réttarhöldin út af bruna Ríkis-
þingshússi'ns verða aftur flutt til
Leipziig í daig, iog fara fram þar,
það isem eftir er. Grote, fyrrum
k'Ommúnistí, bar það fyrir réttin-
ú!m í gær, að bruni Ríkisþings-
hússins hefði átt að vera merki til
kommúnjsta í ÞýzkaTandi um að
hafin væri all'sherjar kommúnista-
iuppreist í landinu. Hann sagði, að
kommúnistar hefðu verið búnir að
koma öll'um. íkveikjuefnum fyrir í
húsiniu.