Morgunblaðið - 08.08.1996, Blaðsíða 32

32 FIMMTUDAGUR 8. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
Neyðarskýli Slysa-
varnafélags Islands
Að gefnu tilefni
MEÐ auknum ferðamannstraumi til
afskekktra staða hefur hlutverk
þessara neyðarskýla Slysavarnafé-
lagsins víkkað taisvert út. En jafn-
framt hefur komið upp sá vandi að
ferðamaðurinn hefur notfært sér
þessi skýli þótt ekki sé um neina
neyð að ræða.
. Fyrsta neyðarskýlið á landinu var
reist árið 1904, á Kálfafellsmelum
á vestanverðum Skeiðarársandi.
Ditlev Thomsen kauprnaður í
Reykjavík, sem var þýskur konsúll
á Islandi, lét reisa þetta skýli á sinn
eigin kostnað og búa það vistum og
öðrum nauðsynjum. Tiidrög þess var
skelfilegur harmleikur sem átti sér
stað árið áður þegar þýskur togari
strandaði þarna á sandinum. Skip-
veijar, sem voru tólf talsins, komust
allir lifandi í land en lágu úti á
sandinum í 11 sólarhringa. Níu náðu
að lokum til bæja, skelfilega á sig
komnir og voru sumir svo kalnir að
taka varð af þeim limi.
Hin sendna suðurströnd Islands
hefur reynst mörgu fleyinu skeinu-
hætt og fljótlega var gengist í því
að reisa þar tvö önnur skýli. Það var
þó ekki fyrr en Slysavarnafélagið tók
þessi mál föstum tökum upp úr 1940
að neyðarskýlunum tók að fjölga að
ráði. Hér var um að ræða skipbrots-
mannaskýli á afskekktum stöðum á
ströndinni og á fjallvegum. Sums
staðar kölluðu breyttar aðstæður
beinlínis á þessi skýli, eins og þegar
byggð lagðist af á Hornströndum;
sama á við um Fjorður á milli Eyja-
fjarðar og Skjálfandaflóa, en skýli á
Tví svæði hafa verið til umfjöllunar
í fjölmiðlum að undanförnu. Nú eru
neyðarskýli Slysavarnafélags ís-
Iands liðlega 80 talsins.
Með auknum ferðamannstraumi
til afskekktra staða hefur hlutverk
þessara neyðarskýla Slysavarnafé-
lagsins víkkað talsvert út. En jafn-
framt hefur komið upp
sá vandi að ferðamaður-
inn hefur notfært sér
þau þótt ekki sé um
neina neyð að ræða.
Jafnvel hefur það komið
fyrir að aðilar í ferða-
þjónustu hafa beinlínis
selt gistingu í skýlun-
um. Til að bæta gráu
ofan á svart hafa sums
staðar verið dæmi um
mjög slæma umgengni
ferðamanna um skýlin.
Þeir hafa t.a.m. stolið
þar teppum og mat sem
ætlaður var nauðstöddu
fóki, eða gert sér hann
að góðu vegna misskiln-
ings. í gestabók eins neyðarskýlanna
skrifaði erlendur sumarferðalangur
eitt sinn eftirfarandi: „Ég þakka
ágæta gistiaðstöðu, en maturinn
Með auknum ferða-
mannastraumi, segir
Esther Guðmunds-
dóttir, hefur hlutverk
neyðarskýla SVFÍ
víkkað út.
hefði mátt vera betri.“ Sums staðar
hafa verið unnin skemmdarverk á
búnaði skýlanna, þ.m.t. á mjög dýr-
um fjarskiptatækjum, þó svo að afar
tryggilega hafi verið frá þeim geng-
ið.
Af ofangreindum orsökum hefur
Slysavarnafélagið því sums staðar
séð sig knúið til að fjariægja búnað
sumra skýlanna yfir sumarmánuð-
ina. Þar af leiðandi geta ferðamenn
að svo komnu máli ekki treyst því
að sumarlagi að nauðsynlegur bún-
aður sé í skýlunum.
Ekki fyrr en búið er að
komast fyrir þann
vanda sem af hinni illu
umgengni hlýst.
Afar áríðandi er í
ferðum, ijarrri manna-
byggðum, að geta látið
vita af sér komi eitt-
hvað alvarlegt upp á.
Ferðamönnum er því
bent á að hafa með sér
svonefnda NMT-450
farsíma. Slík tæki eru
orðin mjög algeng,
samband næst frá
flestum stöðum á land-
inu, en Póstur og sími
gefur út kort sem sýnir
þá staði þar sem tækin virka ekki.
Einnig ættu menn að hafa með sér
GPS-staðsetningartæki til þess að
geta gefið upp nákvæma staðar-
ákvörðun í neyðartilvikum. Það get-
ur flýtt mjög fyrir björgun. Til við-
bótar má benda hér á að Flugbjörg-
unarsveitin í Reykjavík leigir út svo-
nefndan ARGOS-búnað, en með
honum getur Flugbjörgunarsveitin
fylgst nákvæmlega með ferðum
þeirra sem þess óska og hafa búnað-
inn meðferðis; ferðamaðurinn getur
einnig auðveldlega látið vita af sér
í neyð.
Slæm umgengni um neyðarskýli
Slysavarnafélagsins, og það tjón sem
af henni hlýst, er vissulega vand-
leyst úrlausnarefni fyrir félagið.
Fjölmargt hefur verið gert til þess
að bæta hér úr, m.a. að margbrýna
góða umgengni fyrir ferðamönnum.
Slysavarnafélagið mun halda áfram
að vin..a að lausn þessara mála, því
það er hinn nauðstaddi sem hér
skiptir mestu máli og félaginu er
að sjálfsögðu umhug
að að tryggja öryggi hans.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Slysavarnafélags íslands.
Esther
Guðmundsdóttir
Skemmtilegasta upplifunin
ÞEGAR bekkjarfé-
lagi minn dró mig 10
ára gamlan á æfingu
hjá Iþróttafélagi fatl-
aðra í Reykjavík óraði
mig ekki fyrir því hvað
það átti eftir að hafa
mikil áhrif á líf mitt.
Ég ákvað að fara vegna
þess að ég hafði alltaf
haft gaman af því að
busla og hafði snemma
orðið syndur. í sund-
lauginni í Hátúni tók á
móti mér Erlingur
nokkur Jóhannsson,
sem hafði bæði þjálfað
ÍFR og landsliðið í
nokkur ár. Hann fékk
mig til þess að byija að mæta að
staðaldri og eftir það varð ekki aftur
snúið.
Að 4 ára þrotlausum æfingum
loknum fékk ég tækifæri til þess að
fara á Ólympíuleika fatlaðra, sem
haldnir voru í Suður-Kóreu. Það sem
hafði verið draumur árin á undan var
j nú orðið að veruleika. Eftir 20 tíma
I flug lentum við í höfuðborginni Seoul
þreytt, en samt mjög spennt. Þetta
áttu eftir að verða einir þeirskemmti-
legustu fjórtán dagar sem ég hafði
upplifað. Landið, þjóðin og menning-
in var svo allt öðru vísi en ég átti
að venjast, framandi og spennandi.
Á þessum tveimur vikum kynntist
ég krökkum sem ég hef hitt reglu-
fega síðustu árin og mikill vinskapur
hefur myndast.
Eftir þessa lífsreynslu ákvað ég
að nú myndi ég stefna af krafti á
leikana sem átti að haida að fjórum
árum liðnum í Barcelona. Æfíngar
voru auknar í allt að 30 klukkustund-
ir á viku til að mæta sem best undir-
. búinn á þessa glæsilegustu og fjöl-
mennustu ólympíuleika
sem haldnir höfðu verið.
Ég varð ekki fyrir von-
brigðum, því allt sem
ég hafði ímyndað mér,
og meira til, var til stað-
ar.
Nú, að enn einum
fjórum árum liðnum, er
farið að styttast í næstu
leika, sem haldnir verða
í Atlanta. Aðeins örfáir
dagar í viðbót og lands-
lið Islands mun marsera
á aðalleikvanginn íyrir
framan tugi þúsunda
áhorfenda og í raun
milijónir í viðbót, sem
horfa á opnunarhátíðina
í beinni útsendingu í sjónvarpi. Það
væri ekki satt ef ég segði að ég
væri ekki spenntur og eftirvænting-
arfullur, því þótt þetta séu þeir þriðju
sem ég fer á, þá er þetta alltaf jafn
gaman.
Ég held að ég mæli fyrir alla þá,
er hafa farið á þessa stærstu íþrótta-
hátíð, sem haldin er í heiminum fjórða
BRIDS
Umsjón Arnór G.
R a g n a r s o n
Sumarbrids
FÖSTUDAGINN 2. ágúst mættu 16
pör til leiks og var spilaður tölvureikn-
aður Howell tvímenningur með for-
gefnum spilum. Spilaðar voru 15 um-
ferðir með 2 spilum milli para. Meðal-
skor var 0 og efstu pör urðu:
Matthías Þorvaldsson - Gylfi Baldursson +67
Friðrik Jónsson - Brynjar Jónsson +52
Vilhjálmur Sigurðsson - Þráinn Sigurðsson +49
Geirlaug Magnúsdóttir - Torfi Axelsson +27
Þótt ég hafi þurft að
fórna mörgu fyrir
íþróttina, segir Ólafur
Eiríksson, þá er það
eitthvað sem ég mun
aldrei sjá eftir.
hvert ár, að þetta er skemmtilegasta
upplifun sem ég hef lent í á minni
stuttu ævi. Því get ég ekki annað
en hvatt alla þá sem eru að æfa að
staðaldri, til að leggja enn harðar að
sér, því allt sem þarf er mikil einbeit-
ing og áhugi, þolinmæði og enda-
lausar æfingar. Þótt ég hafi þurft
að fórna mörgu fyrir íþróttina, þá
er það eitthvað sem ég mun aidrei
sjá eftir. Þetta er nokkuð sem mun
lifa í minningunni um ókomin ár.
Höfundur er sundmaöur og keppir
á Ólympíumóti fatladra í Atlanta.
Að loknum tvímenningi var svo spil-
uð útsláttarsveitakeppni með þátttöku
fjögurra sveita. Úrslitaleikurinn, milli
sveita Eggerts Bergssonar (Eggert,
Jón Viðar Jónmundsson, Gylfi Bald-
ursson og Matthías Þorvaldsson) og
Rúnars Einarssonar (Rúnar, Helgi
Bogason, Sveinn R. Eiríksson og Ólöf
H. Þorsteinsdóttir) var æsispennandi
og lauk með sigri þeirrar síðarnefndu,
með tveggja impa mun.
Sunnudaginn 4. ágúst mættu einnig
16 pör til spilamennsku. Spilaður var
7 umferða Monrad-Barómeter, 4 spil
milli para. Meðalskor var 0 og efstu
pör:
Matthias Þorvaldsson - Sveinn R. Eiríksson +50
Ólafur
Eiríksson
Islendingar stóðu sig vel
á Evrópumóti
Mikill sveifluleikur
gegii Norðmönnum
BR.IDS Það var önnur tóntegund í sögn-
Evrópumót
25 ára og yngri
CARDIFF, WALES
Evrópumót bridsspilara 25 ára
og yngri var haldið 20.-28. júlí. í
islenska liðinu voru Steinar
Jónsson, Ólafur Jónsson, Ljósbrá
Baldursdóttir, Stefán
Jóhannsson, Magnús Magnússon
og Sigurbjörn Haraldsson.
Fyrirliði var Ragnar
Hermannsson.
ÍSLENDINGAR stóðu sig vel á
Evrópumóti bridsspilara 25 ára og
yngri sem haldið var fyrir skömmu
í Wales. ísland endaði þar í 7. sæti
í hópi 26 þjóða og átti lengi mögu-
leika á 4.-5. sætinu.
Norðmenn unnu mótið með yfir-
burðum og Danir enduðu í 3. sæti.
Þessar þjóðir verða fulltrúar Evr-
ópu á næsta heimsmeistaramóti
spilara 25 ára og yngri ásamt
Rússum sem lentu í 2. sæti. Norð-
urlöndin undirstrikuðu því enn og
aftur sterka stöðu sína í evrópskum
brids en árangur Rússa er athyglis-
verður og ljóst að þeir munu blanda
sér í baráttuna á Evrópumótum í
opnum flokki fyrr en síðar.
íslendingar og Norðmenn mætt-
ust í 19. umferð. Þá voru íslending-
ar í 5. sæti og hefðu þurft að vinna
leikinn stórt til að eiga möguleika
á verðlaunasæti.
Þetta var baráttuleikur og
sveiflurnar urðu býsna margar.
Fyrst komust Norðmenn 25 impum
yfir en síðan náðu íslendingar að
jafna og í 11. spili tóku þeir for-
ustuna:
Austur gefur, enginn á hættu
Norður
♦ G6
¥ Á52
♦ ÁD842
Vestur ♦ D74 Austur
♦Á10985 ♦ 74
▼G1084 ♦ D93
♦G103 ♦ 9765
+ 8 Suður ♦ KD32 ♦ K76 ♦ K ♦ G962
♦ ÁK1053
Við annað borðið sátu Magnús
Magnússon og Sigurbjörn Haralds-
son AV og Bjorn Morten Mathisen
og Christer Kristofferson NS:
Vestur Norður Austur Suður
MM CK SH BMM
2 spaðar pass pass 2 grönd
pass 3 grönd//
Magnús fann opnun á veikum
tveimur með vesturspilin og það
gerði Norðmönnunum erfitt fyrir
því suður hefði getað átt minna
fyrir 2 gröndum í verndarstöð-
unni. Því lét norður 3 grönd nægja
og Norðmennirnir misstu slem-
muna.
Við hitt borðið þurftu Ljósbrá
Baldursdóttir og Stefán Jóhanns-
son að glíma við norska sagnvenju
sem hefur náð talsverðri útbreiðsiu
í Evrópu: opnun á 2 tíglum sem
sýnir a.m.k. 4-4 í hálitunum og
veik spil. í AV sátu 0yvind Saur
og Boye Brogeiand:
Vestur Norður Austur Suður
BB SJ 0S LB
2 tíglar pass 2 hjörtu 2 grönd
pass 4 grönd pass 6 lauf///
Sturla Snæbjömsson - Cecil Haraldsson +27
EyþórJónsson-VíðirJónsson +23
Georg Sverrisson - Bemódus Kristinsson +22
Aftur var svo spiluð sveitakeppni
að tvímenningnum loknum. 6 sveitir
tóku þátt og til úrslita spiluðu sveit
Jóns Stefánssonar (Jón, Sveinn Sigur-
gerisson, Matthías Þorvaldsson og
Sveinn R. Eiríksson) og sveit Lárusar
Hermannsonar (Lárus, Guðlaugur
Sveinsson, Rúnar Lárusson og Magn-
ús Sverrisson) Sveit Jóns sigraði með
29 impum gegn 4.
Gylfi Baldursson vikumeistari
Lokastaðan í vikukeppninni var eft-
irfarandi:
unum við þetta borð því Ljósbrá
gat sagt 2 grönd beint yfir 2 hjört-
um og þannig gefið til kynna sterk-
ari spil en Mathisen við hitt borðið.
Stefán bauð upp á slemmu með 4
gröndum, sem Ljósbrá þáði. 12
slagir voru auðveldir þrátt fyrir
laufaleguna og ísland græddi 10
impa.
Spennandi spil
Norðmenn náðu forustunni aftur
í næsta spili en svo tóku íslending-
arnir við og höfðu náð 15 impa
forustu þegar tveimur spilum var
ólokið. Og næstsíðasta spilið var
spennandi:
Norður gefur, AV á hættu.
Vestur Norður ♦ ÁG3 ¥D75 ♦ Á82 ♦ 9843 Austur
♦ 98642 ♦ 1075
¥- ¥ K642
♦ 109763 ♦ -
♦ Á72 Suður ♦ KDG1065
♦ KD
¥ ÁG10983
♦ KDG54
♦ -
Við annað borðið sátu Magnús
og Sigurbjörn NS og þeir voru
ekki lengi í réttu slemmuna:
Vestur Norður Austur Suður
BMM MM CK SH
- pass pass 1 hjarta
pass 2 lauf dobl 4 lauf
pass 4 tíglar dobl 4 spaðar
pass 6 hjörtu//
2 lauf Magnúsar spurðu um
opnun Sigurbjörns sem sýndi
laufastuttlit og slemmuáhuga með
4 laufum. Síðan skiptust NS á
fyrirstöðusögnum áður en Magnús
stökk í slemmuna. Kristofferson
útspilsdoblaði 4 tígla en Mathiesen
spilaði út laufi og Sigurbjörn
trompaði og tók hjartaás og spilaði
meira hjarta svo vörnin fékk aðeins
einn slag á tromp. 980 til íslands.
Eftir tígulútspil hefði Sigurbjörn
þurft að taka hjartasvíninguna til
að vinna spilið.
Við hitt borðið opnaði norður í
fyrstu hendi en sagnir tóku síðan
óvænta stefnu:
Vestur Norður Austur Suður
LB BB SJ 0S
- 1 lauf 2 lauf 2 hjörtu
3 lauf 4 hjörtu pass 5 lauf
pass 5 tíglar dobl pass
pass redobl///
2 lauf Stefáns voru eðlileg þótt
Brogeland hefði opnað á eðlilegu
laufi. 2 hjörtu voru krafa í geim
og 4 hjörtu Brogelands sýndu því
lágmarksopnun. Suður hóf samt
slemmuleit og þegar norður sagði
frá tígulfyrirstöðu sá Stefán ekk-
ert því til fyrirstöðu að dobla til
að benda á útspil. En þegar norður
redoblaði til að sýna fyrstu fyrir-
stöðu í tígli passaði Saur!
Þetta hefði verið óskemmtilegur
samningur eftir laufakóng út því
þá nær vörnin að stytta blindan í
trompi. En Stefán valdi þess í stað
hjartaútspii og þegar Brogeland
hleypti því á drottninguna heima
gat vörnin ekki komið í veg fyrir
að sagnhafi fengi 12 slagi. 1.000
til Noregs og 1 impi.
í síðasta spilinu græddu Norð-
menn síðan 10 impa en Island vann
leikinn 59-55 eða 16-14.
Guðm. Sv. Hermannsson
bronsstig
Gylfi Baldursson 80
Matthías Þorvaldsson 58
Ómar Olgeirsson 55
ísak Örn Sigurðsson 46
Jón Hjaltason 42
Vilhjálmur Sigurðsson 33
Þráinn Sigurðsson 33
Að launum þiggur Gylfi glæsilegan
kvöldverð fyrir tvo.
Staðan í Hornafjarðarleiknum
breyttist í vikunni, þannig að Gylfi
Baldursson er nú efstur með 80 stig
dagna 30. júlí til 2. ágúst og er Eirík-
ur Hjaltason því kominn í annað sæt-
ið, en hann er með 76 stig, skoruð
dagana 15. til 18. júlí.